Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  polska emigracja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Polska Rozgłośnia Radia Wolna Europa w Nowym Jorku

100%
Piątkowska-Stepaniak W.
Polonia Journal
|
2016
|
issue 3-4
73-112
EN
The Polish Station of Radio Free Europe in New York had commenced its activity almost two years earlier than the Munich station, i.e. in 1950. The first director in New York was Lesław Bodeński. After just one year, he was replaced by Stanisław Strzetelski, who appointed Zygmunt Lityński as his deputy. They resigned in 1955. Under their leadership, the RFE considerably developed its programme activity, hired several new permanent employees, thus expanding the editorial team, and, what is particularly important, acquired a new spacious office at the prestigious address of Park Avenue 110 West 57th Street in Manhattan. One of its significant programmes was a daily international commentary. Among some other distinguishing programmes there were also Jan Lechoń’s discussions at the round table presenting opinions of independent writers, scholars and specialists. The literary programme with a strong political tinge propagating the freedom of speech and beliefs placed special emphasis on the Polish cause. Politicians’ debates concentrating on various plans referring to the future democratic system of Poland and definitions of independence connected with the system were also presented on the Radio Free Europe, and in this context, attempts were made to find methods of developing so-called pressure groups which could effectively influence the American authorities. It was here that various ideas clashed, such as those considering cooperation with the so-called “old Polonia” [Polish community abroad], the establishment of new Polish organizations abroad, and political cooperation with other national groups within the context of joint organizations, e.g. the Assembly of Captive European Nations. It was here that disputes concerning the form of future Poland and its relations with the eastern neighbours were carried on. Thus different political thoughts clashed in the programmes; they were presented by outstanding leaders or representatives of Polish political parties, both those who had come to America and those who had arrived from London. In 1955 St. Strzetelski resigned from his post and Z. Lityński left together with him. Jan Nowak-Jeziorański became the director of both sections, the one in New York and that in Munich. Paying attention to the teams’ autonomy, Nowak still had a considerable influence on their programme policy. He appointed Marek Święcicki as the New York branch director, who however held this office for a short time only. Next, Karol Wagner--Pieńkowski was appointed as the branch director. Radio Free Europe finalized its activity in New York in December 1973. For two more years the branch received funds and functioned with a radically reduced editorial staff. At first, there were two editors and in the final year, only one, who was the New York correspondent of the Munich branch.
PL
Polska Stacja Radia Wolna Europa w Nowym Jorku zaczęła swoją działalność o prawie dwa lata wcześniej niż monachijska rozgłośnia, tj. w 1950 r. Pierwszym szefem w Nowym Jorku został Lesław Bodeński. Już po roku zastąpił go Stanisław Strzetelski, który na swojego zastępcę powołał Zygmunta Lityńskiego. RWE pod ich kierownictwem – ustąpili w 1955 r. – rozwinęło znacznie działalność programową, poszerzyło zespół redakcyjny do kilkunastu stałych pracowników oraz , co istotne, pozyskało nową przestronną siedzibę przy prestiżowej Park Avenue 110 West 57th Street na Manhattanie. Jednym z ważniejszych programów był codzienny komentarz międzynarodowy. Do wyróżniających się audycji należały też prowadzone przez Jana Lechonia tzw. dyskusje przy „okrągłym stole‖, prezentujące głos wolnych pisarzy, naukowców, specjalistów. Ten literacki program o silnym zabarwieniu politycznym propagował wolność słowa i przekonań, jednak tzw. sprawę polską uznawał za najważniejszą. Przed mikrofonami Radia odbywały się również debaty polityków określające różnorodne plany odnoszące się do przyszłego ustroju demokratycznego Polski i związane z tym ustrojem definicje niepodległości, a w tym kontekście, poszukiwania metod budowania tzw. pressure group, które oddziaływałyby skutecznie na amerykańskie władze. Tu ścierały się poglądy dotyczące współpracy z tzw. „starą Polonią‖, tworzenia nowych organizacji polonijnych, współpracy politycznej z innymi grupami narodowymi w kontekście wspólnych organizacji, choćby takich jak Zgromadzenie Europejskich Narodów Ujarzmionych (Assembly of Captive European Nations). Tu toczono spór nad kształtem przyszłej Polski i jej relacji ze wschodnimi sąsiadami. W audycjach zderzały się zatem różne myśli polityczne, a ich wyrazicielami byli wybitni przywódcy lub przedstawiciele polskich partii politycznych, zarówno ci, którzy przybyli do Ameryki, jak i ci, którzy przyjeżdżali z Londynu. W 1955 r. S. Strzetelski zrezygnował ze stanowiska, wraz z nim odszedł Z. Lityński. Kierownictwo obu sekcji, nowojorskiej i monachijskiej objął Jan Nowak-Jeziorański. Nowak dbając o autonomię zespołów, miał jednak zasadniczy wpływ na ich linię programową. Na stanowisko szefa nowojorskiego oddziału powołał Marka Święcickiego, który pełnił tę funkcję krótko. Następnie objął redakcję Karol Wagner-Pieńkowski. Radio Wolna Europa w Nowym Jorku zakończyło swoją działalność w grudniu 1973 r. Jeszcze przez dwa kolejne lata oddział otrzymywał pieniądze na funkcjonowanie w radykalnie okrojonym redakcyjnym składzie. Początkowo dwóch redaktorów, a w ostatnim roku jeden, który pełnił funkcję nowojorskiego korespondenta oddziału monachijskiego.
2
Publication available in full text mode
Content available

Archiwalia do dziejów polskiej emigracji politycznej z lat 1939-1990, red. Sławomir Łukasiewicz, Mariusz Olczak, Warszawa 2018, ss. 423

100%
Kiper D.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2019
|
vol. 112
513-518
EN
-
3
Publication available in full text mode
Content available

Maria Lednicka-Szczytt – kariera polskiej rzeźbiarki we Włoszech, 1924–1934

94%
Nowakowska-Sito K.
TECHNE. Seria Nowa
|
2019
|
issue 3
81-106
EN
The work of Maria Lednicka-Szczytt (Maryla Lednicka), a student of Antoine Bourdelle, who in the interwar period was considered one of the most famous Polish artists abroad, is basically unknown today. In the reconstruction of the artistic biography, I focus on the Italian period as the most fruitful in her career. I assumed 1924 – the year of the artist’s first individual exhibition at the Pesaro Gallery in Milan and 1934 – the date of the first individual exhibition at the Wildenstein Galleries in New York, initiating the transfer of the artist’s studio overseas, as the border dates of this period. Born in Moscow, the daughter of Alexander Lednicki, one of the most important Polish politicians in tsarist Russia, she was noticed early as an efficient organizer and active participant of Polish artistic life on the Seine. She gained evidence of official recognition in the form of friendly reviews of popular critics (such as Woroniecki or Vauxcelles), or memberships: 1921 of Salon d’Automne, in 1925 of the Warsaw TZSP. In the early 1920s, she began working with Adrianna Górska (Adrienne Gorska), sister of Tamara Łempicka, with whom she designed fountains and street furniture, as well as the tombstone of the Lednicki family at the Powązki Cemetery in Warsaw (1923–1925). The Italian period, during which Lednicka created many portraits of personalities from the world of art, aristocracy and politics, was marked by the then sculptors’ protectors – the Teoplitz: Józef (Giuseppe), from the Warsaw family of the Jewish bourgeoisie, the influential president of Banca Commerciale Italiana, and his wife – star of the Krakow stages around 1900 and traveler – Jadwiga Mrozowska, ran an artistic salon in Milan promoting young artists. Friends of d’Annunzio and leading figures of contemporary Italy, facilitated the success of their mentee, and also promoted talented women associated with her (Adrienne Gorska, Tamara de Lempicka). Collaborating in the 1930s on decorating several Italian ocean liners, Lednicka has fluently mastered the work in various materials – from favourite wood, to different types of stone, bas-relief and decorative panels. Artistic achievements that today has completely dispersed (in Polish museums there are only 3 sculptures) and been forgotten, today would be impossible to compile if not for the archival materials transferred in the 1960s by the artist’s brother – Wacław, to the National Museum in Warsaw. Operating in various countries and environments, Lednicka has always been an ambassador of Polish culture, exhibition organizer and participant of events. In 1932 on board the ship – Conte di Savoia – for which she created a bust of the wife of the heir to the throne, Princess of Piedmont, made her first trip to America, which brought fascination with this country and the decision to move overseas. The outbreak of World War II, radically changing the face of the world in which Lednicka had a recognized position, brought a collapse of health, depression and suicide in 1947. Although the rudimentary preservation of Lednicka’s work, today makes it difficult to restore its permanence in the history of Polish sculpture of the twentieth century, the reconstruction of the artistic biography of the sculptor seems to complement in many respects the image of the era in which she worked. It brings out of the dark connections and unexpected relationships, enriching the image of the Polish interwar period. Like litmus paper or a missing piece of the puzzle, the restored presence of Lednicka allows to read the hidden senses of a wider structure.  
PL
Twórczość Marii Lednickiej-Szczytt (Maryli Lednickiej), uczennicy Antoine’a Bourdelle’a, uważanej w okresie międzywojennym za jedną z najbardziej znanych polskich artystek za granicą, jest dziś w zasadzie nieznana. W rekonstrukcji artystycznej biografii, skupiam się na okresie włoskim jako najbardziej owocnym w jej karierze. Za daty graniczne tego okresu przyjęłam 1924 – rok pierwszej indywidualnej wystawy artystki w mediolańskiej Galerii Pesaro, za końcowy, rok 1934 – datę pierwszej indywidualnej wystawy w nowojorskiej Wildenstein Galleries, inicjującej przenosiny pracowni artystki za ocean. Urodzona w Moskwie, córka jednego z najważniejszych polskich polityków w carskiej Rosji Aleksandra Lednickiego, została wcześnie dostrzeżona jako sprawna organizatorka i aktywna uczestniczka polskiego życia artystycznego nad Sekwaną. Zyskała dowody oficjalnego uznania w postaci życzliwych recenzji popularnych krytyków (jak Woroniecki czy Vauxcelles) oraz przyjęcia w 1921 roku w poczet członków Salon d’Automne, a w 1925 roku członka warszawskiego TZSP. W początku lat 20. rozpoczęła współpracę z Adrianną Górską (Adrienne Gorską), siostrą Tamary Łempickiej, z którą wykonała projekty fontann i małej architektury, a także nagrobek rodziny Lednickich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (1923–1925). Okres włoski, w którym Lednicka stworzyła wiele portretów osobistości ze świata sztuki, arystokracji i polityki, upłynął pod znakiem ówczesnych protektorów rzeźbiarki – małżeństwa Teoplitzów. Józef (Giuseppe), pochodzący z warszawskiego rodu żydowskiej burżuazji, wpływowy prezes Banca Commerciale Italiana, oraz jego żona – gwiazda scen krakowskich ok. 1900 roku i podróżniczka – Jadwiga Mrozowska, prowadzili w Mediolanie artystyczny salon, promujący młodych artystów. Zaprzyjaźnieni z d’Annunziem i czołowymi postaciami ówczesnych Włoch, ułatwiali sukcesy swej podopiecznej, a także promowali związane z nią uzdolnione kobiety (Adrienne Gorska, Tamara de Lempicka). Współpracując w latach 30. przy dekoracji kilku włoskich transatlantyków, Lednicka biegle opanowała technologię prac w różnych materiałach – od ulubionego drewna, po rozmaite gatunki kamienia, płaskorzeźbę i panele dekoracyjne. Dorobek artystki dziś zupełnie rozproszony (w Polsce w zbiorach muzealnych zaledwie 3 rzeźby) i zapo mniany, byłby dziś niemożliwy do odtworzenia gdyby nie materiały archiwalne przekazane w latach 60. XX wieku przez brata artystki – Wacława, do Muzeum Narodowego w Warszawie. Funkcjonując w różnych krajach i środowiskach, była Lednicka zawsze ambasadorką polskiej kultury, organizatorką wystaw i uczestniczką wydarzeń, W 1932 roku na pokładzie statku – Conte di Savoia – na który wykonała popiersie żony następcy tronu, Księżnej Piemontu, odbyła pierwszą podróż do Ameryki, która wzbudziła fascynację tym krajem i decyzję o przeprowadzce za ocean. Wybuch drugiej wojny światowej, zmieniający radykalnie oblicze świata, w którym Lednicka miała uznaną pozycję, stał się przyczyną załamania zdrowia, depresji i samobójczej śmierci w roku 1947. Choć szczątkowe zachowanie twórczości Lednickiej, utrudnia dziś przywrócenie jej trwałego miejsca w historii polskiej rzeźby dwudziestolecia, rekonstrukcja artystycznej biografii rzeźbiarki zdaje się dopełniać w wielu aspektach obraz epoki, w której funkcjonowała. Wydobywa z mroku powiazania i nieoczekiwane związki, wzbogacając obraz polskiego międzywojnia. Niczym papierek lakmusowy lub brakujący kawałek układanki, przywrócona obecność Lednickiej pozwala odczytać ukryte sensy większej struktury.
4

Listy Konstantego Gaszyńskiego do Victora de Laprade’a

84%
Szelwach G.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2011
|
issue 17
303-317
EN
The text analyzes letters from Konstanty Gaszyński to Victor de Laprade, derived from the years 1835–1863. This correspondence also raises important issues of Polish emigration and provides valuable material for the study of the biography of the author and the times in which he lived and worked. It is a great sketch for writer’s spiritual portrait.
5

Obraz Stanów Zjednoczonych Ameryki w latach siedemdziesiątych XIX wieku w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza

84%
Furtak M. A.
Studia Polonijne
|
2018
|
vol. 39
75-88
PL
Celem artykułu jest analiza obrazu Stanów Zjednoczonych, jaki Henryk Sienkiewicz zawarł w Listach z podróży do Ameryki. Pisarz odwiedził ten kraj w 1876 roku, w 100 rocznicę jego powstania, w epoce gilded age, a jego relacje ukazywały się w kilku polskich gazetach w latach 1876-1878. Obserwując nieznane dotąd miejsca i społeczeństwo, dementował stereotypy narosłe wokół Stanów na Starym Kontynencie. Z jego Listów wyłania się wizja państwa złożonego, kosmopolitycznego, rozwijającego się, pełnego wolności i przeciwieństw, jak również zjawisk obcych mentalności europejskiej. Oprócz tego, Listy z podróży do Ameryki Sienkiewicza, które zostały napisane w czasie, kiedy przybywający do Stanów masowo Polacy zaczęli tworzyć pierwsze struktury przyszłej Polonii, mogą służyć jako źródło w poznaniu ówczesnego postrzegania panoramy kraju przez Polaków.
EN
The article aims to analyze the image of United States of America, in Henryk Sienkiewicz’s Listy z podróży do Ameryki. The novelist visited this country in 1876, in centennial anniversary of its Independence, during gilded age, and his accounts were published in several Polish newspapers in 1876-1878. Observing unknown country and society, the Novelist denied stereotypes about United States popular in the Old Continent. The image of complex, cosmopolitan, developing, full of liberties, and contradictions, as well as phenomena unfamiliar to European mentality was shown in his Listy. Moreover, Sienkiewicz’s Listy which were written when Poles who had came to United States started to create first structures of future Polonia, can be consider as a source in researching of perceiving this country by Poles of that time.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wskazania dla duszpasterstwa Polaków poza granicami Polski

71%
NECEL W.
Prawo Kanoniczne
|
2016
|
vol. 59
|
issue 4
83-95
EN
Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące Duszpasterstwa Emigracji Polskiej is a document approved at the 369th Plenary Sitting of the Conference that took place in Warsaw on 9-10June 2015.  The necessity to develop Wytyczne had been recognized by Polish migration communities for a long time. Priests directly working for Poles in exile, together with Polish Council of Pastoral Care in Western Europe under the authority of the delegate of Polish Episcopal for Pastoral care of emigration, made efforts to develop general instructions for Polish-language ministry. Initiators and working committees stated that the document should take into consideration all Polish communities and their priests. Wytyczne is a document addressed to secular and monastic clergy, monks and nuns, who take care of Poles in exile’s  spiritual well-being and to those who participate in taking care of Polish emigrants.
PL
Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące Duszpasterstwa Emigracji Polskiej są dokumentem, zatwierdzony  podczas 369 Zebrania Plenarnego Konferencji , które odbyło się w Warszawie w dniach 9-10.06. 2015 roku. Konieczność wypracowania Wytycznych była dostrzegana przez środowiska polskiej emigracji od  dłuższego czasu. Duszpasterze bezpośrednio  posługujący Polakom na obczyźnie,  wspólnie z Polską Radą Duszpasterstwa w Europie Zachodniej pod kierownictwem Delegata Komisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracyjnego, podjęli starania o  opracowanie  ogólnych wskazań dotyczących duszpasterstwa polskojęzycznego. Inicjatorzy i  pracujące komisje  uznały, że dokument winien dotyczyć wszystkich środowisk polonijnych oraz ich duszpasterzy.  Z założenia Wytyczne  dokument są  skierowany  do    księży, diecezjalnych i zakonnych, siostry i braci zakonnych, którzy służą dobru chuchowemu Polaków na obczyźnie oraz do tych, którzy   włączają się  w swoich środowiskach w troskę o dobro  polskich emigrantów.  
7

Konstytucja Federacji Środkowo-Europejskiej jako wyraz integracyjnego idealizmu w budowie systemu regionalnego bezpieczeństwa w myśli politycznej polskiego wychodźstwa w XX wieku

67%
Zapart R.
Studia Polonijne
|
2018
|
vol. 39
265-297
PL
Przedstawiciele ujarzmionych przez totalitaryzmy narodów Europy Środkowo-Wschodniej podjęli podczas II wojny światowej oraz po jej zakończeniu próby lansowania alternatywnych projektów integracji Starego Kontynentu, które miały stać się po uwolnieniu regionu spod sowieckiej dominacji podstawą do dyskusji na temat przyszłości globalnego systemu bezpieczeństwa. W prezentowanym artykule autor przybliża w kontekście polityczno-prawnym jeden z nich, projekt Konstytucji Federacji Środkowo-Europejskiej, a następnie weryfikując na jego bazie hipotezy z teorią polityki międzynarodowej, próbuje odpowiedzieć na pytanie o przyczyny niepowodzenia nie tylko tej propozycji zmian systemowych. Drogowskazem w tych rozważaniach stało się zdefiniowanie, pozwalającego odczytać motywy działania podmiotów, pojęcia interesu narodowego rozumianego w kategoriach potęgi. W konkluzji podkreślono, że odwołujący się do praw naturalnych i odwzorowywany w sformułowaniu „pokój przez prawo” paradygmat idealistyczny zastąpiła skutecznie użyta dla osiągnięcia założonych celów siła, a środowiska polskiego wychodźstwa nie w pełni dostrzegając jej znaczenie, zbyt optymistycznie odnosiły się do metod rozwiązywania ówczesnych konfliktów, nie zauważając tym samym, że prawo, sprawiedliwość czy też moralność w stosunkach międzynarodowych niewiele zaczęły znaczyć w starciu z realizmem politycznym, którego paradygmat święcił swój wielki triumf.
EN
During and after the Second World War, representatives of Central and Eastern European nations oppressed by the totalitarian regimes attempted to lobby for alternative projects of Old Continent integration that were to form the basis for discussion on the future of a global safety system after liberating the region from the Soviet domination. In the presented paper, the author describes one of these projects, the Constitution of Central European Federation, in the political and legal context, verifies, on its basis, the hypotheses and the theory of international politics, and tries to answer a question concerning the causes for failure of this proposal for system changes, as well as other options. Considerations follow the definition of the notion of national interest, understood in the categories of power, which helps to read reasons behind actions pursued by various entities. In conclusion, it is emphasised that the idealistic paradigm evoking natural laws and reflected in the expression of “peace through law” was replaced by force used effectively to achieve the set goals, and the Polish emigration milieus were too optimistic about the methods of solving conflicts of that time, without noticing its full meaning and without noticing that law, justice, and morality started to lose their importance in international relations when juxtaposed with political realism whose paradigm had its moment of a great triumph.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wychowanie patriotyczne w działalności oświatowej polskiej emigracji niepodległościowej na przykładzie Wielkiej Brytanii w latach 1945–1990

67%
Jastrzębska-Golonka D.
Dzieje Najnowsze
|
2019
|
vol. 51
|
issue 2
EN
Tematem artykułu jest emigracyjna działalność oświatowa wśród polskich uchodźców w Wielkiej Brytanii po 1945 r. Wychowanie patriotyczne stanowiło dla Polaków mieszkających poza granicami kraju jedno z najważniejszych zadań edukacyjnych kształcących tożsamość narodową. Nauka patriotyzmu opierała się na przekazywaniu wiedzy o Polsce, jej historii i kulturze, zwłaszcza poprzez symboliczne odwołania do polskiej tradycji, w tym świąt narodowych – 3 Maja i 11 listopada – nieuznawanych przez rząd socjalistyczny, a celebrowanych na obczyźnie w ramach troski o pamięć historyczną, tożsamość narodową i walkę o Niepodległą. The article is devoted to the emigrant educational activity among Polish refugees in Great Britain after 1945. For Poles living outside the country patriotic education was one of the most important educational tasks shaping their national identity. The teaching of patriotism was based on the sharing of knowledge about Poland, its history and culture, especially through symbolic references to Polish tradition, including national holidays: 3 May and 11 November – not recognized by the socialist government in the country but celebrated abroad to preserve historical memory and national identity as well to struggle for Independent Poland.
9

Nuncjusz apostolski Angelo Roncalli wobec problemów polskiej emigracji we Francji po zakończeniu II wojny światowej

67%
Kłakus M.
Studia Polonijne
|
2013
|
vol. 34
39-52
EN
This paper presents a very interesting and important episode from Archbishop Angelo Giuseppe Roncalli's; Roncalli was then Pope John XXIII who in the years 1944-1953 was Apostolic Nuncio in Paris (France). The problems and affairs of Polish emigration in France were not alien to him. This emigration after World War Two numbered 750.000. The Nuncio was vitally interested in Polish affairs, a fact that was expressed in his encounters with Polish Primate Cardinal August Hlond, Bishop Józef Gawlina, and with successive rectors of Polish Catholic Mission in Paris: Fr. Franciszek Ciegiełka and Fr. Kazimierz Kwaśny. Owing to his suport, among other things, the 1924 contract was kept valid after the war. It regulated the principles of Polish priests’ pastoral work in France. The Nuncio in various ways supported the PCM and others Polish Catholic institutions in France. Polish affairs remained important for him after he was elected to the Apostolic See.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.