Search results

1

Twórczość Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942). Próba systematyzacji

100%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 43

273-284

PL

Niniejszy artykuł jest owocem trwających ponad 10 lat badań nad twórczością polskiego, mało znanego kompozytora Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942). W tym czasie udało się zebrać wiele nieznanych jego utworów, przechowywanych między innymi w archiwum prywatnym wnuczki kompozytora i w Bibliotece Naukowej we Lwowie. Udało się również ustalić autorstwo innych utworów Żukowskiego, a w niektórych przypadkach autorstwo to zakwestionować. Ponadto na podstawie państwowych dokumentów do publicznej wiadomości podano właściwą datę śmierci kompozytora wobec błędnie podawanej przez liczne słowniki i encyklopedie. Prezentowany artykuł jest pierwszą próbą uporządkowanej prezentacji twórczości tak muzycznej, jak i publicystycznej Ottona Mieczysława Żukowskiego według stanu wiedzy autora na 2018 rok.

EN

The following article is the outcome of more than 10 years of study of the works of the little-known Polish composer Otton Mieczysław Żukowski (1867–1942). During those ten years, many of his unknown songs, kept mainly in the private records of the composer’s granddaughter and in the Lviv National Scientific Library, were collected. Also, the authorship of other of Żukowski’s songs was established, while in other cases it was possible to question this authorship. Furthermore, based on the national documents, the correct date of the composer’s death was revealed to the public, correcting the wrong date given by various dictionaries and encyclopedias. The article is the first attempt at an organized presentation of the musical as well as publishing work of Otton Mieczysław Żukowski, according to the author’s knowledge as of 2018.

2

Poszukiwanie tożsamości w procesie transformacyjnym

100%

Kieniewicz J.

Przegląd Humanistyczny

|

2016

|

vol. 60(2 (453))

29-39

PL

This article is the result of my considerations on the future of Poland. It is a proposal for creation of a research project devoted to a systemic analysis of the transformation process and aimed at grasping the transition understood as a deliberate change of identity.

3

O „małym Polaczku” Stefana Żeromskiego i „prawdziwej Polsce” Karola Irzykowskiego – prywatny wymiar polskości w obliczu Wielkiej Wojny

100%

Niewiarowska J.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

188-211

PL

W artykule zestawiono i porównano dwa teksty autobiograficzne pisarzy, których zarówno w wymiarze estetycznym, jak i polityczno-ideowym trudno porównywać – fragmenty dzienników Karola Irzykowskiego poświęcone chorobie, śmierci i wspominaniu córki Basi oraz biograficzne wspomnienie Stefana Żeromskiego o zmarłym na gruźlicę synu Adamie. Perspektywę porównawczą obu narracji o utracie stanowi obecna w nich refleksja na temat polskości, nasilona w okolicznościach I wojny światowej. Z przeprowadzonej analizy i interpretacji wynika, że dawanie świadectwa tak trudnemu osobistemu doświadczeniu egzystencjalnemu paradoksalnie wiąże się koniecznością ponownego usytuowania się w i wobec polskości. Wspomnienie o Adamie Żeromskim jest podporządkowane perspektywie społecznej, ramie collective memory, co czyni zrozumiałym, dlaczego jest on w opowieści Żeromskiego „małym Polaczkiem”, a Basia jest przedmiotem pamięci psychicznej i indywidualnej, collected memory, dlatego może być nazwana wielką Polską. W tym sensie oba teksty stanowią media kultury pamięci, które w sposób nieodłączny dookreśla i determinuje doświadczenie Wielkiej Wojny, co zdaje się potwierdzać rozpoznania badaczy o przełomowym, również w perspektywie tożsamości polskiej, charakterze lat 1914-1918.

4

Kino powojenne i pułapki naszej świadomości

100%

Sobolewski T.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

178-187

PL

Artykuł poświęcony jest refleksji nad polskim kinem powojennym jako odbiciem i reprezentacją polskiej mentalności. Przedmiotem analizy tekstu są filmy Popiół i diament Andrzeja Wajdy i Wszyscy jesteśmy Chrystusami Marka Koterskiego, których zestawienie umożliwia uwidocznienie charakterystycznego dla polskiej świadomości kompleksu – patriotyzmu żałobnego, który powiązany jest z mesjanizmem. Artefakty artystyczne potraktowane zostają jako element dopełniający i komentujący rzeczywistość społeczną określonych momentów historycznych.

5

Zachowane msze Ottona Mieczysława Żukowskiego jako przejaw troski o polskość. Zagadnienia semantyczne i muzyczne

84%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2016

|

issue 38

101-121

PL

Niniejszy artykuł omawia cztery zachowane msze wciąż mało znanego polskiego kompozytora Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942). Są to: Msza polska op. 38, Trzecia msza polska op. 50 do słów Henryka Odyńca, Czwarta msza polska op. 41 do słów Marii Konopnickiej oraz zachowany w Bibliotece Naukowej we Lwowie jedynie Introit z Piątej mszy polskiej op. 81. Te wykonywane jednogłosowo lub przez chóry utwory, faktycznie były pieśniami mszalnymi, odpowiadającymi poszczególnym częściom stałym (ordinarium missae) i zmiennym (proprium missae) liturgii. Ich śpiew w języku narodowym, polskim, wzmacniał poczucie tożsamości narodowej w czasie, gdy Polski nie było na mapach Europy, oraz w naturalny sposób stawał się nośnikiem treści religijnych, przyczyniając się do ugruntowania prawd katechizmowych.

EN

Four preserved masses of the still little known Polish composer, Otton Mieczysław Żukowski (1867–1942) have been discussed in this study. The masses include: Msza polska (The Polish Mass) op. 38, Trzecia msza polska (the Third Polish Mass) op. 50 up to the lyrics of Henryk Odyniec, Czwarta msza polska (the Fourth Polish Mass) op. 41 up to the lyrics of Maria Konopnicka and only the Introit of Piąta msza polska (the Fifth Polish Mass) op. 81, preserved in the Lviv National Vasyl Stefanyk Scientific Library of Ukraine. These songs, designed for a monodic or choir performance, were in fact mass songs, which corresponded to the ordinary (ordinarium missae) and proper (proprium missae) liturgy. The performance of the songs in the Polish language strengthened the sense of national identity in the times when Poland did not exist in a geographical sense on the European map, and became a natural carrier of religious contents, contributing to the foundation of the truths of the Church.

6

Poczucie tożsamości narodowej Polaków w kontekście zachodnioeuropejskim

84%

Wysocki A.

Opuscula Sociologica

|

2017

|

issue 3(21)

57-77

PL

W artykule zaprezentowane zostały wyniki analizy porównawczej wybranych sondaży nad poczuciem przynależności cywilizacyjnej Polaków oraz stereotypami Polaka i Europejczyka. Głównym kryterium wyboru sondaży był kontekst zachodnioeuropejski oraz europejskość traktowane jako podstawowy punkt odniesienia dla wyrażanego przez respondentów poczucia tożsamości narodowej. Analiza w warstwie teoretycznej odnosi się do modelu opinii publicznej w badaniu tożsamości narodowej w ujęciu Zbigniewa Bokszańskiego. Przeprowadzona analiza zawiera odpowiedzi na pytania o strukturę polskości, jej granice względem europejskości, poczucie swojskości i obcości z mieszkańcami Europy Zachodniej oraz tego, jak zjawiska te zmieniały się w ostatnich 20 latach.

EN

The article presents the results of a comparative analysis of selected polls regarding the civilisational identity of Poles as well as the stereotypes of Poles and Europeans. The main criterion for the selection of the polls is the context of Western Europe and Europeanness treated as a basic point of reference for the sense of national identity expressed by the respondents. The theoretical analysis is based on the model of the public opinion in the study of national identity presented by Zbigniew Bokszański. The analysis provides answers to the questions regarding the structure of Polishness, its borders in relation to Europeanness, the sense of homeliness and strangeness towards the residents of Western Europe, and how these phenomena have changed in the last twenty years.

7

„O, Polsko, idź w imię Boga”. Trzy pieśni Ottona Mieczysława Żukowskiego jako wyraz miłości do kraju ojczystego

84%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 42

247-259

PL

W niniejszym artykule autor omawia trzy pieśni o tematyce patriotycznej, do których muzykę skomponował Otton Mieczysław Żukowski (1867– 1942). Są to następujące utwory: Marsz Sokołów polskich na Bukowinie do słów Klemensa Kołakowskiego (1856–1908) oraz dwie pieśni do słów ks. Józefa Janiszewskiego (1880–1940): Naprzód, Narodzie! i Pieśń o orle białym. Omawiane utwory, zarówno w swej warstwie semantycznej, jak i muzycznej (napisane w formie marsza) stają się – z jednej strony – świadectwem świadomej postawy ich twórców wobec ojczyzny, z drugiej zaś – są wezwaniem dla Polaków wszystkich pokoleń do nieustającej troski o niepodległą Rzeczpospolitą.

EN

In this article the author discusses three songs concerned with patriotic matters, to which music was composed by Otton Mieczysław Żukowski (1867– 1942). They include the following songs: Marsz Sokołów polskich na Bukowinie [The March of the Polish Falcons on Bukowina] to the lyrics of Klemens Kołakowski (1856–1908) and two songs to lyrics both written by Fr. Józef Janiszewski (1880–1940): Naprzód, Narodzie! [Forward, Nation! ] and Pieśń o orle białym [Song of the White Eagle]. The discussed songs, on their semantic as well as musical level (written in the form of a march), are on the one hand a testimony to the conscious attitude of the authors towards their homeland, while on the other they are a call to Poles of all generations to a constant concern for independent Poland.

8

Wiara katolicka jako element tożsamości narodowej na wychodźstwie na przykładzie Polaków w Kazachstanie w latach 1936–1990

84%

Michalewski B.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2018

|

vol. 27

|

issue 3

149-174

EN

In the article entitled “Catholic Faith as an Element of National Identity in Exile on the Example of Poles in Kazakhstan in 1936–1990”, the importance of faith and Catholic religion in the preservation of the national identity of Poles who have been deported, and subsequent generations born and brought up abroad has been presented. The Catholic Church in its universality also contains certain elements brought by particular nationalities, thus contributing to the transfer of cultural and national values, as was the case with the Polish population deported by the Soviet authorities in the 30s and 40s of the twentieth century. The loyalty to the Catholic faith, passed on to next generations, contributed to the preservation of national identity by the young generations of Poles. Prayers, religious books, religious literature, as well as nativity plays, prayed and written in Polish, often became textbooks of the native language. Special devotion to the Mother of God and related to it services were another element of shaping Polish identity in the young generation. Especially older generations, namely grandparents and Polish priests operating in the Soviet Union, were particularly concerned about conveying Polish identity. It is their commitment that contributed largely to preservation of Polish identity and Catholic faith among the young generation despite ubiquitous atheization and russification.

9

Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa. Analiza badań sondażowych

84%

Wysocki A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2018

|

vol. 43

|

issue 1

EN

The study deals with the problem of the significance of history and history attributed to contemporary Polish society in the context of national identity. On the basis of representative surveys from recent years, the author tries to answer the following questions: To what extent Poles are interested in the history of their own country? How much is the history of the national community the source of pride or shame? To what extent is knowledge of history in postulated patriotic attitudes and is at all an important criterion for recognizing someone as a Pole? The conducted analysis leads to the conclusion that the common past is one of the key elements of the contemporary national identity of Poles.

PL

Opracowanie podejmuje problem znaczenia przypisywanego przeszłości i historii przez współczesne społeczeństwo polskie w kontekście tożsamości narodowej. Na podstawie reprezentatywnych badań sondażowych z ostatnich lat autor stara się odpowiedzieć na pytania: W jakim stopniu Polacy interesują się historią własnego kraju? Na ile dzieje własnej wspólnoty narodowej są źródłem dumy bądź wstydu? W jakim stopniu znajomość historii mieści się w postulowanych postawach patriotycznych i w ogóle stanowi istotne kryterium uznania kogoś za Polaka? Przeprowadzona analiza prowadzi do konkluzji, że wspólna przeszłość jest jednym z kluczowych elementów współczesnej tożsamości narodowej Polaków.

10

Dialogotwórcza funkcja zderzenia kultur. Przypadek kontaktu Polaków z sowieckością na ziemiach wschodnich II RP w latach 1939–1941

84%

Wysocki A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2016

|

vol. 41

|

issue 2

EN

The article discusses the relationship between the phenomena clash of cultures and dialogue of cultures. The paper presents the basic theoretical findings on the issue of clash of cultures in the social sciences, and pointed out some examples of the importance of research on the collision of cultures. Also it emphasized tolerance and dialogue aspects of the clash of cultures, which served to discuss the presence of the discussed issues on the basis of communication and intercultural education and in circulation outside the scientific community. Attention was also drawn to the results of clash of cultures, implying a relationship with the dialogue of cultures. Complement argument is the presentation of a concrete example clash of culture – Polishness with Sovietness in 1939–1941 in the eastern territories of the Second Polish Republic, and the like were present in the elements providing for a possible dialogue.

PL

W artykule zostały omówione związki między zjawiskami zderzenia kultur i dialogu kultur. Zaprezentowano w nim podstawowe ustalenia teoretyczne dotyczące problematyki zderzenia kultur w naukach społecznych, wskazano wybrane przykłady i znaczenie badań nad zderzeniami kultur. Ponadto został zaakcentowany tolerancyjny i dialogotwórczy aspekt zderzenia kultur, czemu posłużyło omówienie obecności poruszanej problematyki na gruncie komunikacji i edukacji międzykulturowej oraz w obiegu pozanaukowym. Zwrócono również uwagę na rezultaty zderzenia kultur implikujące związek z dialogiem kultur. Uzupełnieniem wywodu jest prezentacja konkretnego przykładu zderzenia kulturowego – polskości z sowieckością w latach 1939–1941 na ziemiach wschodnich II RP i tego, jak były w nim obecne elementy świadczące o możliwości podjęcia dialogu międzykulturowego.

11

Msze przeznaczone do śpiewu w ciągu roku (XVI– XX) ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, wydanego w 1871 roku w Pelplinie przez ks. Szczepana Kellera

84%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2015

|

issue 37

115-136

PL

Prezentowany artykuł omawia ostatnich pięć tzw. mszy polskich, pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, który ukazał się w Pelplinie w 1871 roku. Msze polskie to pieśni, które śpiewane były podczas liturgii w języku narodowym, a nie w powszechnie obowiązującym jeszcze w XIX wieku języku łacińskim. W ten sposób śpiewy te w naturalny sposób edukowały religijnie Polaków oraz pomagały w zachowaniu polskości w czasach, gdy Polska rozdarta była między trzech zaborców.

EN

The article elaborates on the last five so-called Polish Masses from The Collection of Catholic Songs of Piety for Ecclesiastical and Domestic Use, which was published in Pelplin in 1871. These Polish Masses were performed during liturgies not in Latin, but in the Polish language. In this way the Polish hymns taught catechism and Catholic faith and helped to sustain the national identity in the 19th century, when Poland formally did not exist.

12

Polskość w Komarowszczyźnie i jej okolicach: historia i współczesność

84%

Żebrowska A.

Acta Baltico-Slavica

|

2013

|

vol. 37

407-418

EN

The direct reason for writing this article was a reflection that came to my mind during the fieldwork in July/August 2012, which took place in the north-west part of Belarus, in Miadziolski region of Mińsk district. The issue of Polishness in the researched area has been presented from two perspectives: historical and modern. The former predicts appealing to the memory of pre-war generation, while the latter would entail appealing to the current situation of Polishness in Komarowszczyzna and neighbouring villages, which is shaped by the middle generation (born after WWII) and the young people (born in 1970–1990). A comparative analysis of statements of representatives of these three generations has shown that the attitude towards Polishness has changed significantly. From the perspective of the pre-war and partly of the post-war generation, Polishness (i.e. the sense of Polishness) is on the decline. Nevertheless, it is impossible to state that young people renounce their roots or oppose Polishness. They only draw attention to the need of different actions, searching for new possibilities of ‘protecting’ Polishness.

RU

Непосредственным поводом для написания данной статьи стал материал, собранный во время полевых исследований в июле/августе 2012 года на Мядельщине – в деревне Комарово и нескольких других близлежащих деревнях (Януковичи, Борисы, Ворошилки и Куркули). Основной целью статьи является представление отношения жителей вышеперечисленных деревень к польскости. Проблематика польскости рассматривается в двух аспектах: историческом и современном. Исторический подход предполагает обращение к памяти довоенного поколения, современный – к настоящей ситуации по отношению к польскости, которую предопределяет среднее поколение (рождённое после второй мировой войны) и молодые люди (рождённые в 70–90 гг.). Сравнительный анализ высказываний представителей трёх поколений указывает на изменениe подхода к вопросу польскости. С точки зрения старшего и частично среднего поколений, налицо исчезновение польскости. Однако нельзя сказать, что молодые люди отказываются от своих польских корней; они лишь обращают внимание на потребность в новых возможностях и решениях, позволяющих сохранить польскость.

13

Polskość jako przedmiot sporu. Przykład kontrowersji wokół filmu Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego

84%

Nowicka M.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 1(216)

183-210

PL

Artykuł dotyczy medialnych i spolaryzowanych debat publicznych, których przedmiotem staje się polskość i model osobowy Polaka-patrioty, a kontekstem jest obrachunek z polsko-żydowską przeszłością. Problematyka ta zostanie przybliżona na przykładzie sporu o film Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego z 2012 roku. Celem badania jest rekonstrukcja dynamiki medialnej debaty oraz strategii dyskursu publicznego, które regulują, intensyfikują lub wygaszają spór o tzw. „trudną” przeszłość. Postawiono pytanie o kondycję współczesnych debat medialnych i o ich produktywny wymiar, a także o symptomatyczność stosowanych w debacie odniesień do kategorii polskości wobec napięć i podziałów w polskim społeczeństwie. Podstawą prezentowanych wniosków jest analiza dyskursu przeprowadzona na podstawie 54 artykułów z prasy ogólnoinformacyjnej.

EN

The paper discusses polarised public debates in the media that deal with the category of Polishness and with the role model of a Pole and a patriot in the context of the reckoning with the Polish-Jewish past. This problem is illustrated by the case of a debate on Władysław Pasikowski’s film Aftermath in 2012. The aim of the study is to reconstruct the dynamics of a media debate and the strategies in public discourse that regulate, intensify or suppress a dispute over the so called difficult past. The study questions the condition of contemporary media debates and their productivity and it discusses symptomaticity of the references in the debate to the category of Polishness towards the tensions and divisions in Polish society. The present argumentation is based on the discourse analysis carried out on the corpus of 54 articles from the Polish press.

14

Objawienia maryjne w Gietrzwałdzie na łamach kilku wybranych czasopism polskojęzycznych w 1877 r.

84%

Bielawny K.

Rocznik Skrzatuski

|

2018

|

vol. 6

145-156

PL

Objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie w 1877 r. przez pierwsze tygodnie mariofanii były przemilczane przez prasę. Pierwsza krótka informacja o objawieniach w Gietrzwałdzie pojawiła się 7 lipca 1877 r. w Orędowniku poznańskim, przedrukowana trzy dni później przez Pielgrzyma pelplińskiego. Obszerniejsze opisy wydarzeń gietrzwałdzkich na łamach prasy pojawiły się dopiero od połowy sierpnia 1877 r. Prezentowano w nich opisy wizjonerek, uzdrowień czy ruchu pątniczego. Pątnicy przybywali z Galicji, Wielkopolski, Mazowsza, Litwy, Rusi, Małopolski, Prus Zachodnich, Pomorza, Warmii i z wieli innych krajów europejskich. Wiele miejsca na swych łamach poświęcił Orędownik, Pielgrzym i Goniec Wielkopolski.

EN

The apparitions of Our Lady in Gietrzwald (Gietrzwałd) in 1877 were ignored by the press during the first weeks of the “mariofania” (Virgin’s apparition). The first short information about the apparitions in Gietrzwald (Gietrzwałd) appeared on July 7, 1877 in Oredownik poznanski (Orędownik poznański), reprinted three days later by Pelplin Pielgrzym. More comprehensive descriptions of Gietrzwald (Gietrzwałd) events in the press appeared only from the middle of August 1877. Descriptions of the visionaries, healings and pilgrimages were presented. The pilgrims came from Galicja, Wielkopolska, Mazowsze, Lithuania, Ruthenia, Malopolska (Małopolska), West Prussia, Pomerania, Warmia and many other European countries. Oredownik (Orędownik), Pielgrzym and Goniec Wielkopolski. devoted a lot of space to the apparitions.

15

Kim jestem? Meandry tożsamości narodowej na przykładzie losów etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osińskiego

84%

Kozłowska U., Kozlova O.

Polish Biographical Studies

|

2022

|

issue 10

235-285

PL

Kim jestem? Meandry tożsamości narodowej na przykładzie losów etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osińskiego. Artykuł przedstawia sylwetkę etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osinskiego, profesora Buriackiego Uniwersytetu Państwowego. Prezentuje proces tworzenia się jego tożsamości narodowej, wpływ poszczególnych elementów (między innymi rodziny, społeczności lokalnej, środowiska zawodowego) na jej kształtowanie. Podkreślanie poczucia identyfikacji narodowej Osińskiego oparto na modelu triady tożsamości: dziedziczonej, nabywanej, prezentowanej.

EN

Who am I? Meanders of National Identity on the Example of the Fate of an Ethnic Pole Ivan Iosifovich Osinsky. The article presents the profile of an ethnic Pole Ivan Iosifovich Osinskiy, professor at Buryatia State University. It presents the process of formation of his national identity, the influence of individual elements (family, local community, professional environment, among others) on its formation. Emphasising Osinski’s sense of national identification is based on the model of the triad of identity: inherited, acquired, presented.

16

Argumenty Walentego Barczewskiego świadczące o polskości południowej Warmii w drugiej połowie XIX wieku (na podstawie utworu Kiermasy na Warmii)

84%

Biolik M.

Prace Językoznawcze

|

2019

|

issue XXI/2

21–34

PL

W artykule przedstawiono argumenty księdza Walentego Barczewskiego (1856–1928) świadczące o polskości Warmii, która od pokoju toruńskiego 1446 r. aż do pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. była częścią Królestwa Polskiego. Warmia w wyniku rozbiorów Polski została włączona do Niemiec. Podstawą artykułu jest utwór Kiermasy na Warmii napisany przez W. Barczewskiego, wydany po raz pierwszy w 1883 r. pod tytułem O kiermasach na polskiej Warmii. Analizowany w artykule materiał został wypisany z utworu Barczewskiego Kiermasy na Warmii wydanego w 1984 r. oraz z wydania z 1923 r. Poszukując w utworze Barczewskiego dowodów świadczących o polskości Warmii, zwrócono uwagę na wypowiedzenia i wyrażenia zawierające formy gramatyczne leksemów: Polska, polski, polszczyć, polszczyzna, polskość, polsko-wiarmijski, po polsku, polskie nazwy miejscowe i osobowe. Z tekstu wypisano zdania zawierające te leksemy i podzielono ze względu na zawartą w nich tematykę. Pozwoliło to wyodrębnić takie argumenty świadczące o polskości, jak: związki historyczne i osadnicze z Polską, właściwe Polakom przywiązanie do religii katolickiej, zachowanie polskiej gwary, gościnność mieszkańców i polskie obyczaje kulturowe zakodowane w języku. W drugiej połowie XIX w. nasiliły się na terenie południowej Warmii antagonizmy narodowościowe, a jednocześnie zaczęło kształtować się poczucie odrębności polskich mieszkańców Warmii od katolickiej ludności niemieckiej i Mazurów. Znalazło to wyraz w utworze Barczewskiego.

17

Problem „polskości” w londyńskich pismach studenckich („Życie Akademickie” – „Kontynenty”)

84%

Moczkodan R.

Tematy i Konteksty

|

2015

|

issue 5(10)

281-305

EN

The first part of the text is an analysis of the category of ‘Polishness’ (its senses, understanding and functioning) with respect to emigrational youth gathered around magazines published in the United Kingdom by Polish students, and then by the literary group The Continents (Kontynenty). We show that among the basic problems connected with The Continents Group one may mention the search for the ways in which national identity could be preserved and then passed on to future generations. The definition of what refugees were supposed to do was different if we compare young emigrants and the older generation (which was shaped and gained maturity before the Second World War). The young generation was open to dialogue, but wanted to redefine the common ideas and search for new paths and means which would be useful in preserving cultural identity. Significantly, both generations were in favour of preserving Polish language and culture. As discussed in the second part of the sketch, this was related to the category of patriotism, as well as back-to-front ‘Polish national vices’. In these areas one may observe disparities between the generations; disparities which come down to the opposition: rational assessment vs. mythologization. The former allows young emigrants, who have no complexes or sense of guilt, to take advantage of the opportunities created by the countries in which they settle, and still not lose their bonds with the nation.

18

Ekwiwalencja i akceptowalność anglojęzycznych tłumaczeń utworów Norwida

84%

Brajerska-Mazur A.

Studia Norwidiana

|

2022

|

vol. 40

99-116

EN

The article is a continuation and a revision of its author’s research on English translations of Norwid’s works. The questions which are put forward (who translates Norwid’s texts? Which texts? in what way? why?) are viewed from a translatological perspective. The author shows discrepancy between the method of translating Norwid’s works (which strive at full equivalence and loyalty) and their reception by the target audience. Acceptability depends on the full comprehensibility of translations by their readers who understand Polish connotations only to a limited extent as these border on untranslatability.

PL

Artykuł jest kontynuacją i próbą rewizji badań autorki, poświęconych tłumaczeniom utworów Norwida na język angielski. Zawarte w nim dane dotyczące przekładu tekstów poety (które tłumaczono? w jaki sposób? kto je przekłada? dlaczego?) są interpretowane z translatologicznego punktu widzenia. Autorka pokazuje m.in. rozdźwięk pomiędzy sposobem przekładu dzieł Norwida (idącym konsekwentnie wbrew modom i normom translatorycznym kultury docelowej – tj. dążącym do pełnej ekwiwalencji z oryginałem), a przyjęciem tych przekładów przez odbiorców translacji. Akceptowalność zależy od pełni zrozumienia tłumaczeń przez czytelników, którzy w bardzo ograniczonym zakresie pojmują ich polskie konotacje, ponieważ graniczą one z nieprzekładalnością.

19

Badanie zderzenia kultur metodą biograficzną

84%

Wysocki A.

|

2013

|

vol. 9

|

issue 4

152-166

EN

The paper presents the theoretical and methodological foundations for studying the historical case of the clash between Polish and Soviet cultures on the eastern lands of the II Republic of Poland in 1939−1941. The study, based on secondary sources (memoirs), was conducted using the biographical method. The first part of the paper dwells on the historical context of the study covering the period of the first Soviet occupation, as well as presents the adopted theoretical perspective – the category of clash of cultures. In the second part, the sources used in the research are characterized, as well as the way of using the biographical method and the course of the research procedure are presented. The most important results of the case study of culture clash based on the biographical method are introduced in the conclusion.

PL

Artykuł prezentuje założenia teoretyczne i metodologiczne badania historycznego przypadku zderzenia między kulturą polską i sowiecką na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939–1941. Badania przeprowadzono metodą biograficzną, bazując na zastanym materiale pamiętnikarskim. W pierwszej części przybliżono kontekst historyczny przedmiotu badań – pierwszą okupację sowiecką, oraz przyjętą perspektywę teoretyczną – kategorię zderzenia kultur. W części drugiej scharakteryzowano wykorzystane w badaniach źródła, sposób wykorzystania metody biograficznej oraz przebieg procedury badawczej. W zakończeniu artykułu zaprezentowano najważniejsze rezultaty badania wybranego przypadku zderzenia kultur metodą biograficzną.

20

Sześć pieśni do Matki Bożej Częstochowskiej, pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego (Pelplin, 1871), jako przejaw tożsamości narodowej i religijnej pątników

67%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2017

|

issue 41

97-114

PL

Prezentowany artykuł przybliża sześć pieśni do Matki Bożej Częstochowskiej, pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, który został opublikowany w 1871 roku. W warstwie semantycznej pieśni te ukazują głębokie powiązanie postawy religijnej, katolickiej, ze sprawami narodowymi, polskimi. Pątnicy wykonujący te utwory przedstawiali bowiem swe intencje Matce Najświętszej, prosząc o pomyślność dla nieobecnej na mapach Europy Polski, o jej niepodległość, a także o spokojne, szczęśliwe życie osobiste.

EN

The presented study describes six songs devoted to the Holy Mother of Częstochowa, from the Collection of Religious Catholic Songs to Be Sung in Church or at Home which was published in 1871. In the semantic layer, these songs show a strong relation between the religious Catholic attitude and Polish national matters. The pilgrims, while singing these songs, committed their intentions to the Holy Mother, praying for the prosperity of Poland, which did not exist on the maps of Europe, for its independence and also for their peaceful and happy personal life.

Refine search results

Twórczość Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942). Próba systematyzacji

Poszukiwanie tożsamości w procesie transformacyjnym

O „małym Polaczku” Stefana Żeromskiego i „prawdziwej Polsce” Karola Irzykowskiego – prywatny wymiar polskości w obliczu Wielkiej Wojny

Kino powojenne i pułapki naszej świadomości

Zachowane msze Ottona Mieczysława Żukowskiego jako przejaw troski o polskość. Zagadnienia semantyczne i muzyczne

Poczucie tożsamości narodowej Polaków w kontekście zachodnioeuropejskim

„O, Polsko, idź w imię Boga”. Trzy pieśni Ottona Mieczysława Żukowskiego jako wyraz miłości do kraju ojczystego

Wiara katolicka jako element tożsamości narodowej na wychodźstwie na przykładzie Polaków w Kazachstanie w latach 1936–1990

Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa. Analiza badań sondażowych

Dialogotwórcza funkcja zderzenia kultur. Przypadek kontaktu Polaków z sowieckością na ziemiach wschodnich II RP w latach 1939–1941

Msze przeznaczone do śpiewu w ciągu roku (XVI– XX) ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, wydanego w 1871 roku w Pelplinie przez ks. Szczepana Kellera

Polskość w Komarowszczyźnie i jej okolicach: historia i współczesność

Polskość jako przedmiot sporu. Przykład kontrowersji wokół filmu Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego

Objawienia maryjne w Gietrzwałdzie na łamach kilku wybranych czasopism polskojęzycznych w 1877 r.

Kim jestem? Meandry tożsamości narodowej na przykładzie losów etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osińskiego

Argumenty Walentego Barczewskiego świadczące o polskości południowej Warmii w drugiej połowie XIX wieku (na podstawie utworu Kiermasy na Warmii)

Problem „polskości” w londyńskich pismach studenckich („Życie Akademickie” – „Kontynenty”)

Ekwiwalencja i akceptowalność anglojęzycznych tłumaczeń utworów Norwida

Badanie zderzenia kultur metodą biograficzną

Sześć pieśni do Matki Bożej Częstochowskiej, pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego (Pelplin, 1871), jako przejaw tożsamości narodowej i religijnej pątników