Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  polszczyzna współczesna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O konstrukcjach typu anoreksja, anorektyk, anorektyczka we współczesnej polszczyźnie

100%
Seniów A.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2018
|
vol. 17
291-302
PL
W artykule omówiłam korelację między rzeczywistością pozajęzykową a językiem na przykładzie dwunastu obecnych w najnowszej polszczyźnie rzeczowników: alkoreksja, anoreksja, bigoreksja, brideoreksja, ciążoreksja, drunkoreksja, manoreksja, ortoreksja, permareksja, pregoreksja, tanoreksja, vigoreksja oraz powstałych od nich derywatów. Wymienione leksemy nazywają różnego typu zaburzenia psychiczne i wiążą się z dominującym współcześnie modelem życia, na który składa się m.in. dążenie człowieka do doskonałości w wielu obszarach społecznego funkcjonowania, nadmierną samokontrolą własnych zachowań, co z kolei staje się jedną z przyczyn występowania różnego typu chorób. Odzwierciedleniem tych zjawisk w języku jest szereg nowych, obecnych w polszczyźnie od niedawna, nazw zaburzeń określających te zjawiska oraz nazw osób nimi dotkniętych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że można mówić o występowaniu serii nazw zaburzeń z członem -reksja (tanoreksja), utworzonych od nich derywatów mutacyjnych z formantem -yk (tanorektyk), od których powstają derywaty modyfikacyjne z sufiksem -ka (tanorektyczka). Mechanizm ten jest produktywny i możne w przyszłości prowadzić do pojawienia się w polszczyźnie kolejnych, nowych leksemów realizujących ten schemat.
EN
The article presents a correlation between the extra-linguistic reality and the language exemplified with twelve nouns functioning in the present-day Polish language: alkoreksja, anoreksja, bigoreksja, brideoreksja, ciążoreksja, drunkoreksja, manoreksja, ortoreksja, permareksja, pregoreksja, tanoreksja and vigoreksja and their derivatives. The above mentioned lexemes refer to various psychological disorders and are connected with the model of life, dominant at the moment, in which the human being strives after perfection in many spheres of social functioning and after excessive self-control over their own behaviour, which – in turn – leads to many ailments. Those phenomena are reflected in a series of new nouns depicting such disorders and the people suffering from them. According to the analysis that has been carried out it may be claimed that there are names for psychological disorders with the suffixes -reksja (tanoreksja), created from the mutational derivatives with the formant -yk (tanoretyk), which are the basis for modificational derivatives with the suffix -ka (tanorektyczka). This mechanism is productive and in the future may lead to other new lexemes based on the same pattern.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sukienka w kolorze zmrożonego sorbetu mango – czyli kilka słów o barwach na blogu modowym Macademian Girl

100%
Zarzeczna D.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2017
|
vol. 16
283-297
PL
Celem niniejszego artykułu była analiza i interpretacja niepodstawowych nazw barw, które wyekscerpowano z 91 postów zamieszczonych na blogu modowym Macademian Girl, czyli Tamary Gonzalez Perei, w okresie od 3 stycznia 2015 roku do 9 czerwca 2016 roku. Klasyfikacji materiału badawczego dokonano na podstawie podziału znaczeniowych źródeł niepodstawowych nazw barw zaproponowanego przez Ryszarda Tokarskiego, który rozbudowano o inne typy motywacji, jakie ujawniły się w toku prowadzonej analizy. Wyekscerpowany do analizy materiał stanowiło łącznie 117 leksemów, które autorka bloga zastosowała w 322 realizacjach tekstowych. Wśród analizowanych jednostek językowych znalazły się pojedyncze leksemy, konstrukcje analityczne, a także struktury deskrypcyjne, wyrażane najczęściej w formie porównań. Przeprowadzona analiza wykazała, że Tamara Gonzalez Perea wykazuje niezwykłą wrażliwość na zjawisko barw – dostrzega drobne różnice w tonacjach i nasyceniu poszczególnych kolorów, zwraca uwagę na niuanse, odróżnia subtelne odcienie, z wyjątkowym znawstwem łączy kolory. Interpretacja wyekscerpowanego materiału pozwoliła wykazać, że wszystkie zastosowane przez autorkę bloga techniki opisu poszczególnych stylizacji, w których właściwe zdefiniowanie koloru odgrywa pierwszorzędną rolę, mają na celu wskazanie czytelnikom, że styl prezentowany przez blogerkę jest godny naśladowania, szykowny i modny. Macademian Girl celowo i świadomie wykorzystuje możliwości, jakie otwiera przed nią język, co powoduje, że to właśnie opis słowny – nie fotografia – zaczyna odgrywać pierwszoplanową rolę.
EN
The purpose of the article is the analysis and interpretation of the non-basic colour names, excerpted from 91 posts published on the fashion blog by Macademian Girl, i. e. Tamara Gonzalez Perea, from 3rd January 2015 to 9th June 2016. The classification of the research material was made based on the division of the semantic sources of the non-basic names of colours proposed by Ryszard Tokarski, supplemented with the other types of motivation, revealed during the analysis. The material excerpted for analysis comprised together 117 lexemes used by the authorin 322 text realisations. The analysed linguistic units included the single lexemes, analytic constructions, and the descriptive structures expressed most frequently in the form of comparisons. The performed analysis demonstrated that Tamara Gonzalez Perea displays a remarkable sensitivity to colours. She perceives slight differences in colour schemes and saturation, pays attention to nuances, distinguishes subtle hues, and matches colours with excellent expertise. The interpretation of the excerpted material has shown that all the description techniques used by the author to depict the particular fashion creations in which the proper defining of colour is of primary importance, are intended to convince the readers that the style presented by the blogger is worth imitating, smart, and fashionable. Macademian Girl deliberately and consciously takes advantage of the possibilities offered by language, as a result of which it is the verbal description – and not the photography – that begins to play a crucial role.
3
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy ubiorów damskich (na podstawie postów na blogu modowym Macademian Girl z lat 2017–2019)

100%
Zarzeczna D.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2021
|
vol. 20
229-241
EN
The purpose of this study is to investigate the mechanisms of functioning of the latest fashion vocabulary belonging to the professiolect of the fashion industry. Fifty lexemes were selected for analysis (of which a vast majority were loanwords from English), not found neither in the contemporary Polish language dictionaries nor in the National Corpus of the Polish language. Included were also metaphoric and metonymic neosemanticisms of which many acquired new meaning under the influence of English. The purpose of the analysis was also to demonstrate that Tamara Gonzalez Perea in her blog posts largely uses loanwords form foreign languages out of her desire to become part of the global fashion trends. From among 197 names of clothes (including accessories) used by the blog’s author, the proper and semantic loanwords constitute nearly 25 per cent of the vocabulary (47 names). The performed analysis demonstrated that the fashion vocabulary is strongly affected by the English influences, as today English is used by the greatest and best known fashion houses in the world. This makes possible to build a community of same likes and reach the largest potential audience. It is also in line with the common tendency to internationalize the vocabulary in order to overcome communication barriers.
PL
Celem niniejszych badań jest prześledzenie mechanizmów funkcjonowania najnowszego słownictwa modowego, należącego do profesjolektu grupy zawodowej związanej z branżą modową. Do analizy wybrano 50 leksemów (z których przeważająca większość to zapożyczenia cytatowe z języka angielskiego), które nie mają poświadczenia we współczesnych słownikach języka polskiego ani w Narodowym Korpusie Języka Polskiego. Do badań włączono również neosemantyzmy o charakterze metaforycznym oraz metonimicznym, z których wiele nabyło nowe znaczenie pod wpływem języka angielskiego. Celem analizy jest również wykazanie, że Tamara Gonzalez Perea, tworząc posty na blogu w dużej mierze, posługuje się pożyczkami z języków obcych, pragnąc w ten sposób wpisywać się w światowe trendy modowe. Spośród 197 używanych przez autorkę bloga nazw określających części garderoby (łącznie z dodatkami) zapożyczenia właściwe i semantyczne stanowią niemal 25% słownictwa (47 nazw). Przeprowadzona analiza pokazuje, że słownictwo związane z modą jest silnie uzależnione od wpływów angielskich, ponieważ obecnie angielszczyzna jest właśnie tym językiem, którym posługują się największe i najbardziej znane domy mody z całego świata. Stwarza to możliwość zbudowania wspólnoty związanej tożsamymi upodobaniami, a także dotarcia do jak największej liczby potencjalnych odbiorców. Pozostaje również w zgodzie z panującą powszechnie tendencją do internacjonalizacji słownictwa, która ma niwelować bariery w komunikowaniu się między ludźmi.
4
Content available remote

Angielskie zapożyczenia fonetyczne i graficzne w polszczyźnie ogólnej przełomu XX i XXI wieku

100%
Olkowska K. M.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2010
|
vol. 9
161-207
EN
The aim of this article is to analyse phonetic and graphic mechanisms of the English borrowings adaptation to the Polish language at the turn of the 21st century. The lexemes taken into consideration are collected from Wielki słownik wyrazów obcych (ed. 2003) and Uniwersalny słownik języka polskiego (ed. 2003). However, the author has chosen only those lexemes that are not found in Słownik wyrazów obcych (ed. 1995) and Słownik języka polskiego (ed. 1993). Additionaly, the material has been verifi ed with Trzaski, Everta, Michalskiego encyklopedyczny słownik wyrazów obcych (ed. 1939). In this way the linguistic base constitutes of 299 words. Moreover, the newest phonetic and graphic adaptations of the lexemes borrowed before the year 1995 has been gathered, so the final number of the lexemes is 324. For the sake of clarity, first vowels and then consonants are analysed as far as the phonetic adaptation is concerned. Next, the graphic and phonetic-graphic mechanisms are described in detail. The final stage is the analysis of the semantic fields in which the newest English borrowings appear the most frequently.
5
Publication available in full text mode
Content available

Interpunkcja szkołą myślenia gramatycznego. O błędach z zakresu przestankowania

84%
Malinowski M.
Eruditio et Ars
|
2022
|
vol. 5
|
issue 2
73-102
EN
Punctuation - despite becoming codified more than 86 years ago - presents a number of challenges before modern users of language due to its specific prohibition-prescription character, the obligation of using or omitting a particular punctuation mark in a specific text and the sizable amount of material to memorize and master. Not everyone knows that punctuation is primarily based on the syntax criteria, i.e. the punctuation marks reflect the structure of a given utterance. The rhetorical considerations (e.g. suspending ones utterance) should not be taken into consideration unless they overlap with the syntactic boundaries of the superordinate-subordinate structure. The goal of the author is to demonstrate and analyze the most frequent punctuation errors in various texts. On the basis of appropriate principles the author clearly discusses the selected issues and encourages readers, in particular the persons who write and edit texts professionally, to become more involved in the issues of punctuation.
PL
Interpunkcja – mimo że od jej zasadniczego skodyfikowania minęło przeszło 86 lat – sprawia użytkownikom języka sporo trudności ze względu na jej specyficzny charakter nakazowo-zakazowy, obligatoryjność użycia bądź opuszczenia znaku w konkretnym tekście i spory materiał pamięciowy do opanowania. Nie wszyscy piszący wiedzą o tym, że przestankowanie opiera się przede wszystkim na kryterium składniowym, to znaczy, że za pomocą znaków pisarskich oddaje się strukturę zapisanego wypowiedzenia. Względy retoryczne (np. zawieszenie głosu) nie powinny być brane pod uwagę, chyba że pokrywają się z granicami syntaktycznymi konstrukcji nadrzędno-podrzędnej. Autor postawił sobie za cel pokazanie i przeanalizowanie najczęstszych błędów interpunkcyjnych w rozmaitych tekstach. Podpierając się odpowiednimi regułami, klarownie omawia wybrane zagadnienia i zachęca do większego zainteresowania się przestankowaniem szczególnie osoby, które zawodowo zajmują się pisaniem i redagowaniem tekstów.
6
Publication available in full text mode
Content available

Cebula, Cybulin, Cybulski, czyli co wspólnego ma nazwisko Cybulski z cebulą

84%
Marciniak-Firadza R.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2017
|
vol. 51
|
issue 2
11-25
EN
The purpose of the article is to track the etymology of the word onion and its meanings in the history of the Polish language, contemporary Polish and local dialects, paying attention to verbal, phraseological connections which it creates, proverbs and sayings, as well as derivatives of both common, as well as proper names. The purpose is also to show connections of the common name of onion and proper name Cybulski. The source material for analysis was excerpted from dictionaries of the Polish language: etymological, phraseological, onomastic, dialectal and general (explanatory). Exceptionally in case of environmental variants of the Polish language, date comes from websites.
PL
-
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.