Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  poradniki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Dziecko rozpoczynające naukę w szkole wkracza w zupełnie nowy etap swojego życia. Aby mogło sprostać stawianym przed nim wymaganiom, niezbędne jest osiągnięcie przez nie gotowości szkolnej. Celem niniejszej analizy jest ukazanie ewolucji zaleceń kierowanych do rodziców w zakresie przygotowania dziecka do rozpoczęcia edukacji szkolnej. Przedmiotem badania są cechy oraz umiejętności, jakie twórcy poradników uznawali za niezbędne dziecku w chwili podjęcia przez nie nauki w szkole. Materiał źródłowy podjętych analiz stanowią poradniki dla rodziców wydane w latach 1918-1989.
EN
The paper presents the results of a study involving 50 education majors specializing in psycho-pedagogical counselling. The aim of the study was to find out what future counsellors knew of self-help books and how they assessed their usefulness in shaping one’s future vocational role and/or in coping with one’s problems. The students were first asked to complete a survey about attitudes towards self-help literature and, then, to read a self-help book of their choice. The findings reveal that reading self-help literature can effectively support self-development and informed decision-making about one’s future career.
PL
W tekście przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych wśród 50 studentów pedagogiki o specjalności poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne. Celem badań było zidentyfikowanie wiedzy przyszłych doradców na temat użyteczności poradników w kształtowaniu roli zawodowej i/lub radzeniu sobie z własnymi problemami. Studenci najpierw wypełniali ankietę dotyczącą nastawienia wobec piśmiennictwa poradnikowego, a następnie czytali wybrany przez siebie poradnik. Wyniki badań dowodzą, że lektura poradników może skutecznie wspierać procesy samorozwoju i świadome kreowanie przyszłej kariery zawodowej.
PL
Przedmiotem analiz uczyniono problematykę wychowania zdrowotnego i higieny dzieci i młodzieży w świetle poradników z lat 1850-1970. Celem podjętych badań jest próba odtworzenia, systematyki, a przede wszystkim ukazania ewolucji porad i wskazówek ze wskazanego zakresu w ponadstuletnim okresie rozwoju literatury poradnikowej. Podstawą źródłową analizowanej problematyki uczynione zostaną poradniki wychowawcze oraz higieniczne dla rodziców, wychowawców oraz opiekunów dzieci i młodzieży okresu zaborów, II RP oraz PRL. Zamieszczane w tym okresie na stronach poradników informacje i porady obrazują przemiany w postrzeganiu i rozumieniu zasad higieny, troski o zdrowie i propagowania zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży, będących konsekwencją zmian na polu nauk medycznych, higienicznych oraz pedagogicznych.
PL
Przedmiotem badań uczyniono rzadko dotąd poruszany w badaniach historyczno-pedagogicznych problem masturbacji dziecięcej. Cezury czasowe podjętych analiz obejmują II połowę XIX i początek XX wieku. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowią poradniki wychowawcze (w tym religijne), a także z zakresu higieny i lecznictwa, wydane drukiem na terenie ziem polskich w badanym okresie. Celem badań jest próba systematyki poglądów poświęconych kluczowemu zagadnieniu, prezentowanych przez autorów poradników (pedagogów i wychowawców, lekarzy, księży) oraz ukazanie ich ewolucji. Jak wynika z dokonanych ustaleń, w większości badanych poradników onania traktowana była w kategoriach nadużycia płciowego, prowadzącego do poważnych chorób, a w konsekwencji śmierci. W ujęciu poradników religijno-wychowawczych rozumiano ją w kategorii grzechu śmiertelnego. Treści porad skupiły się na tym, jak rozpoznawać symptomy onanii u dzieci i jak jej skutecznie zapobiegać. Szczególną rolę we wskazanych zakresach działań odgrywali rodzice. Podkreślić należy, że na początku XX wieku zaczęły się pojawiać prace (głównie autorstwa osób ze środowiska medycznego) uświadamiające, że masturbacja nie jest aż tak niebezpieczną praktyką, za jaką ją przez wieki uznawano, zaś uprawiana z umiarem w żaden sposób nie wpływa na stan zdrowia osoby ją praktykującej, jednak nadal sugerowano strzec dzieci przed tym niemoralnym występkiem.
EN
The issue of childhood masturbation, rarely addressed up to now in historical and pedagogical studies, is the subject of the research presented here. The demarcatory timelines for the analysis carried out encompass the second half of the 19th century and the early 20th century. Our source material is educational handbooks (including religious ones), as well as those related to hygiene and health care, published in printed form on Polish territory in the period under consideration. The aim of the research is to systematize the views on this issue offered by the authors of those works (teachers and educators, doctors, priests), and to present their evolution. As those findings indicate, in most of the guides, masturbation was treated as a form of sexual self-abuse, leading to serious diseases and, consequently, to death. In religious and educational handbooks it was placed in the category of being a mortal sin. The contents of the advice given focused on how to recognize the symptoms of masturbation in children, and how to prevent it effectively. Parents were to play a special role in the courses of action recommended. It should be emphasized that it was only at the beginning of the 20th century that works (developed mainly in medical circles) began to appear, aimed at making people aware that masturbation was not as dangerous as it had been thought to be over the preceding centuries, and that, when practised in moderation, it did not affect the health of the person practising it in any way. It was still suggested, however, that children be protected from falling victim to what was considered a morally offensive activity.
EN
Aim: The aim of this research is to characterize the first half of 20th-century publishers of parenting books and, most importantly, to systematize the problems covered in those guides. Methods: Qualitative text analysis from a historical and pedagogical perspective. Results: The reconstruction and comparison of the particular tips and their merits will show the changes in people’s perception of upbringing that took place during period 1900–1939 of the development of parenting guides. Conclusions: As results from the research arrangements the guidebooks for parents contained guidelines and cautions concerning all spheres and periods of children’s lives, which made them practical guides to upbringing. From these publications both parents and child’s educators could learn about care, but also all areas of education: physical, health, moral, religious, patriotic, sexual, intellectual and playful activity.
PL
Cel: Celem podjętych badań jest próba charakterystyki specyfiki wydawnictw poradnikowych adresowanych do rodziców w pierwszej połowie XX stulecia (do 1939 r.), a przede wszystkim dokonanie problemowej systematyki poruszanych na stronach poradników zagadnień. Metody: Jakościowa analiza treści materiału źródłowego z perspektywy historyczno-pedagogicznej. Wyniki: Odtworzenie oraz porównanie pod względem merytorycznym poszczególnych porad i wskazówek pozwoliło na ukazanie ewolucji i przemian, jakie dokonały się w badanym okresie rozwoju literatury poradnikowej w poglądach dotyczących wychowania dziecka na każdym etapie jego rozwoju. Wnioski: Jak wynika z dokonanych ustaleń, ukazujące się w badanym okresie poradniki zawierały wskazówki oraz przestrogi dotyczące wszystkich sfer oraz okresów życia dzieci, co czyniło je praktycznymi przewodnikami wychowania. Z publikacji tych zarówno rodzice, jak i ich opiekunowie oraz wychowawcy mogli czerpać wiedzę dotyczącą nie tylko opieki i pielęgnacji, ale też wszystkich dziedzin wychowania – fizycznego, zdrowotnego, moralnego, religijnego, patriotycznego, seksualnego, kształcenia umysłu oraz aktywności zabawowej.
PL
Celem artykułu jest interpretatywna analiza poradnika savoir-vivre’u Zofii Stryjeńskiej w kontekście innych poradników dobrego wychowania, realiów społecznych oraz badań opinii, a także życia i twórczości wielkiej malarki. Interesuje mnie, jak artystka rozumie savoir-vivre, jakie wartości, postawy i gesty wiąże z tym zagadnieniem oraz czy wnosi nową jakość do tej tematyki, czy wpisuje się w ówczesne standardy. Zwracam uwagę nie tylko na treść poradnika, ale również na jego stronę formalną (konstrukcję, styl wypowiedzi, szatę graficzną). Trzy główne wnioski, jakie można wysnuć z analizy tej publikacji, to po pierwsze umiejętne połączenie kultury wyższych sfer z egalitaryzmem społecznym. Po drugie, geometryczna synteza, niczym w twórczości art déco, tego, co klasyczne i tradycyjne z tym, co nowoczesne i międzynarodowe. Po trzecie, antycypowanie pewnych zjawisk, wprowadzenie do problematyki savoir-vivre’u tematów, które nie były w orbicie zainteresowań innych autorów poradników, zarazem kodyfikatorów cech człowieka kulturalnego, a znajdują to zainteresowanie dziś, w badaniach opinii społecznej. Wszystkie te cechy czynią poradnik Zofii Stryjeńskiej oryginalnym i wyróżniają go spośród innych, zarówno przedwojennych, jak i powojennych, poradników dobrych manier.
EN
The aim of this article is an interpretative analysis of savoir-vivre guide by Zofia Stryjeńska. I analyse that in the context of other good manners guides, social reality, opinion polls and also life and work of great painter. What is interesting for me is: the understanding of savoir-vivre by Stryjeńska, the values, attitudes and gestures connected with savoir-vivre, and if Stryjeńska brings something new to this or she only repeats what other authors say. I focus not only on contents of this guide but also on its formal aspects (construction, style of expression, graphic design). One may draw three main conclusions on this publication. Firstly, Stryjeńska skillfully combine high society culture and social egalitarianism. Secondly, this is – like in art déco – geometric synthesis of what is classical and traditional and what is modern and international. Thirdly, this is anticipating of some issues, bringing some themes which had not been interesting for savoir-vivre experts so far and now they are interesting for people according opinion polls. All these features make Zofia Stryjeńska’s guide original and different than any others, both prewar and postwar, savoir-vivre guides.
PL
Wychowanie dzieci to pierwsze, podstawowe, doniosłe, ale i bardzo trudne zadanie rodziców. Dużą pomocą w wychowaniu są poradniki napisane przez chrześcijańskich doradców. Rozdział przedstawia ogólne zasady wychowania sformułowane przez św. Jana Chryzostoma, Kongregację Nauki Wiary oraz takich autorów jak: R. Cambell, G. Chapman, J. Dobson, J. McDowell, M. Dziewiecki, A. Urbaniak, M. i P. Wołochowicz. Konkretną i szczegółową pomocą w procesie wychowania jest zwrócenie uwagi na rozwój miłości, wzrastanie w cnocie czystości i tworzenie sprzyjających warunków do życia zgodnego z wyznawaną wiarą. Informacja o treściach zawartych w poradnikach chrześcijańskich doradców może być przydatna dla osób odpowiedzialnych za wychowanie młodego pokolenia: rodziców, nauczycieli, katechetów, księży i pracowników duszpasterstwa rodzin.
EN
Bringing up children is the first, basic, important, but also very difficult task of parents. Educational guides written by Christian advisers are a great help in bringing up children. The chapter presents the general principles of education formulated by Saint. Jan Chryzostom, the Congregation for the Doctrine of the Faith, and such authors as R. Cambell, G. Chapman, J. Dobson, J. McDowell, M. Dziewiecki, A. Urbaniak, M. and P. Wołochowicz. A specific and detailed help in the process of upbringing is to pay attention to the development of love, the growth in the virtue of chastity and the creation of favorable living conditions in accordance with the faith. Information on the contents of the guides of Christian advisers may be useful for those responsible for raising the young generation: parents, teachers, catechists, priests and pastoral workers of families.
EN
This bibliography is a register of savoir-vivre guides published in Poland or in Polish between 1739 and 1959. It has been prepared on the basis of existing bibliographies and catalogues. Its authors have adopted a narrower understanding of the concepts of ‘handbooks of good manners’ and ‘guides to savoir-vivre’, which is why it does not include letter-writing manuals, collections of toasts and felicitations, guides to games and social games, guides to speech writing, guide to diplomatic protocol, housekeeping, organizing parties etc. The bibliography is in chronological order and contains indexes of names, titles, places of publication, translations, modifications and target groups.
PL
Bibliografia rejestruje poradniki savoir-vivre’u, wydane na ziemiach polskich lub w języku polskim od 1739 roku do 1959 roku. Została sporządzona w oparciu o istniejące bibliografie oraz katalogi. Przyjęto w niej węższe rozumienie pojęć ‘podręczniki dobrego wychowania’ czy ‘poradniki savoir-vivre’u, nie zostały więc uwzględnione publikacje typu: podręczniki pisania listów, zbiory toastów i powinszowań, podręczniki gier i zabaw towarzyskich, poradniki przemów, protokołu dyplomatycznego, prowadzenia domu, organizowania przyjęć. Bibliografia ma układ chronologiczny. Uzupełniają ją indeksy nazwisk, tytułów, miejsc wydania, tłumaczeń i przeróbek oraz grup docelowych.
EN
The aim of this study is to show the trends and direction of the changes that have occurred in the image of the father, as presented in handbooks for parents in the years 1918–1970. Gradual modifications occurred both in the scope of the duties assigned to father and in his image as promoted in pedagogic literature. In the years 1918–1970 hundreds of guidebooks for parents were published; almost two hundred of them were issued in the Second Polish Republic period. The authors of the interwar guides were both Polish and Western European specialists; secular and associated with the Catholic Church. After 1948, religious books and translations of English, German or French books ceased to appear; reception of Soviet pedagogy has resulted in numerous translations of Soviet books for parents. Literature for parents covered a wide range of subjects referring to all phases and aspects of child’s life. Questions related to preparation for parenthood, care of newborn and infant, upbringing of the child, cooperation between school and family, choice of profession and many others were discussed. Polish guidebooks for parents contain a number of comments relating to the functioning of the family as a whole family model that was considered desirable, as well as the role and tasks assigned its individual members, apart from guidelines and warnings related to care and upbringing. Authors of guidebooks presented both qualities that make up the image of a good father and examples of negative paternal attitudes or behaviour. The range of tasks assigned to fathers allows to discovery that some duties related with upbringing were destined only for women.
PL
Celem niniejszej analizy jest ukazanie tendencji oraz kierunku zmian, jakie dokonały się w obrazie ojca przedstawianym w poradnikach dla rodziców w latach 1918–1970. Stopniowym modyfikacjom ulegał bowiem zarówno wizerunek ojca, przedstawiany w literaturze poradnikowej, jak również zakres przypisywanych mu obowiązków. W latach 1918–1970 wydanych zostało kilkaset poradników dla rodziców; tylko w okresie Drugiej Rzeczypospolitej ukazało się ich blisko dwieście. Autorami międzywojennych poradników byli zarówno polscy, jak i zachodnioeuropejscy specjaliści; świeccy i związani z Kościołem katolickim. Po roku 1948 poradniki religijne oraz tłumaczenia dzieł pedagogów zachodnioeuropejskich przestały się ukazywać; recepcja pedagogiki radzieckiej zaowocowała licznymi przekładami radzieckich książek dla rodziców. Na łamach literatury poradnikowej poruszano szeroki zakres tematów nawiązujących do wszystkich etapów oraz sfer życia dziecka. Omawiano zagadnienia związane z przygotowaniem do rodzicielstwa, opieką i pielęgnacją noworodka i niemowlęcia, wychowaniem dziecka w różnym wieku, współpracą domu rodzinnego ze szkołą, wyborem zawodu i wiele innych. Oprócz zaleceń opiekuńczo-wychowawczych w poradnikach znaleźć można liczne uwagi odnoszące się do funkcjonowania rodziny jako całości – modelu rodziny uznawanego ówcześnie za pożądany, a także roli i zadań przypisywanych poszczególnym jej członkom. Poradniki stanowią także źródło informacji na temat obrazu idealnego ojca, funkcjonującego w badanym okresie. Przedstawiono w nich zarówno cechy charakteryzujące dobrego ojca, jak i przykłady negatywnych ojcowskich postaw czy zachowań. Zakres przypisywanych ojcom zadań pozwolił na odkrycie obowiązków, za które w procesie wychowania odpowiedzialne były wyłącznie kobiety.
EN
The aim of this analysis is an attempt to reproduce the recommendations addressed at parents concerning the negative impact of alcohol to children. Polish guidebooks for parents from the years 1918–1970 were used as the source material for the study. Prevention of children and young people’s addiction to alcohol was the main goal of considerations undertaken in guidebooks. Pregnant women were pointed out the consequences of alcohol for the developing fetus. Moreover, authors discussed the fate of children growing up in an alcoholic family. The fact that the first contact of children with alcohol often occurred during family meetings caused the need to emphasize the influence of adults on the development of addiction in children. Research of juvenile delinquency were cited to show not only the biological side effects of alcohol but also its social consequences.
PL
Celem niniejszego opracowania jest próba rekonstrukcji zaleceń kierowanych do rodziców, dotyczących negatywnego wpływu spożywania alkoholu na organizm dziecka. Podstawę źródłową dokonanych analiz stanowią polskie poradniki dla rodziców z lat 1918–1970. Podejmowane na ich kartach rozważania miały w pierwszej kolejności przyczyniać się do promowania wychowania w trzeźwości. Wiele uwag kierowano do kobiet ciężarnych, wskazując na konsekwencje picia przez nie alkoholu dla rozwijającego się płodu. Omawiano ponadto los dzieci wychowujących się w rodzinie alkoholowej. Podkreślając wpływ wzorców płynących od dorosłych przestrzegano przed spożywaniem alkoholu w towarzystwie dzieci, wskazując przy tym na fakt, iż pierwszy kontakt dzieci z alkoholem często miał miejsce właśnie podczas rodzinnych uroczystości. Przywoływane w publikacjach badania (głównie nad przestępczością nieletnich) miały uzmysławiać nie tylko indywidualne, biologiczne skutki spożywania alkoholu, ale i jego konsekwencje społeczne.
EN
This article addresses the problem of the significance of objects in the upbringing of children at the beginning of the 20th century, in the light of Polish how-to books on care and education. The analysis includes selected widely read handbooks published in the Kingdom of Poland (primarily in Warsaw). The subject of research is “object stories” for the child and in the child’s environment. The article seeks to determine what materialities and recommendations regarding them appeared in the how-to books. The text also studies the issue of what functions, tasks, and meanings were assigned to artefacts that were presented as objects intended to create a vision of “modern childhood” and “modern parenting.” Due to the voluminous nature of the topic, postulates are presented regarding toys and items recommended in the child's education process, mainly in the home environment.
PL
Niniejszy artykuł podejmuje problem znaczenia przedmiotów w wychowaniu dzieci na początku XX w. w świetle polskich poradników dotyczących opieki i edukacji. Analizie poddano wybrane, poczytne poradniki publikowane w Królestwie Polskim (głównie w Warszawie). Przedmiotem badań są „opowieści o przedmiotach” dla dziecka oraz w otoczeniu dziecka. Celem artykułu jest ustalenie, jakie materialności i zalecenia ich dotyczące pojawiały się w poradnikach. Przedmiotem analizy jest także problem tego, jakie funkcje, zadania i znaczenia nadawano artefaktom, które przedstawiano jako przedmioty mające służyć tworzeniu wizji „nowoczesnego dzieciństwa” i „nowoczesnego rodzicielstwa”. Z powodu obszerności tematu zaprezentowane zostaną postulaty dotyczące zabawek i przedmiotów zalecanych w procesie kształcenia dziecka, głównie w środowisku domowym.
12
59%
EN
The paper reconsiders selected themes of the contemporary culture of individualism, particularly related to the therapeutic discourse as analysed by Małgorzata Jacyno. The subjects that are covered in the internet self-help and personal development books constitute the crucial part of this discourse requiring further analysis. The main difference concerns their online accessibility as well as peculiarities of the blogging and e-commerce activities of the personal development consultants and business coaches. Aforementioned themes concerning self-improvement, freeing oneself of the conventional success oppression or life crises overcoming are presented within the notion of success management. This notion undoubtedly needs further analysis as a systematic offer on the personal development market as well as one of the scenarios of individual self-identification involving mainly the realisation of the personal internal potential despite any external circumstances and structural prerequisites.
PL
Wartykule zostały przedstawione wybrane wątki współczesnej kultury indywidualizmu, wszczególności związane zdyskursem terapeutycznym wujęciu nawiązującym do koncepcji Małgorzaty Jacyno. Treści pojawiające się w internetowych poradnikach rozwoju osobistego stanowią część tego dyskursu, wymagającą dalszej analizy ze względu na specyfikę ich dostępności online, a także osobliwości funkcjonowania doradców rozwoju osobistego i coachów biznesu w blogosferze i sferze e-commerce. Wspomniane wątki dotyczące samodoskonalenia, uwolnienia się spod opresji konwencjonalnego sukcesu czy pokonania kryzysów życiowych zostały przedstawione w ramach pojęcia zarządzania sukcesem. To pojęcie niewątpliwie wymaga dalszej analizy jako usystematyzowana oferta na rynku rozwoju osobistego oraz jako jeden ze scenariuszy samoidentyfikacji jednostki ludzkiej, nawiązującej do realizacji jej potencjału wewnętrznego, a pomijającej wszelkie zewnętrzne okoliczności i uwarunkowania strukturalne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.