Search results

1

Powieść historyczna według Sienkiewicza. Teoria i praktyka

100%

Bujnicki T.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 5

123-137

EN

Sienkiewicz had shown a keen interest in the issue of the historical novel prior to making his own first attempts at the genre. Among various reviews written by Sienkiewicz, a short analysis of Kraszewski’s Teutonic Knights 1410 (Krzyżacy 1410) is of particular significance, since Sienkiewicz stipulates there a general outline of the genre. On the other hand, while evaluating Historical Sketches (Szkice historyczne) by Ludwik Kubala, Sienkiewicz pointed to the potential literatureness of the history itself. The practical realisation of the genre of historical novel, as exercised by the author of The Trilogy, was preceded by his Tartar Captivity (Niewola tatarska), stylised for an old-Polish diary. And the famous series of novels set in the 17th century had formed the model of historical novel which was subsequently repeated in Quo Vadis and The Teutonic Knights (Krzyżacy). Sienkiewicz generalised on his writing experience in a lecture on the historical novel, in which he listed his views regarding the purpose and the form of the genre.

PL

Problematyka gatunkowa powieści historycznej zajmowała Sienkiewicza jeszcze przed przystąpieniem do uprawiana tego gatunku Wśród recenzji pisarza szczególnie ważna jest krótka ocena Krzyżaków 1410 Kraszewskiego, na podstawie której Sienkiewicz określił ogólne zarysy gatunku. Natomiast oceniając Szkice historyczne Ludwika Kubali, wskazał na potencjalną literackość samych dziejów. Praktykę na polu powieści historycznej autora Trylogii poprzedziła stylizowana na pamiętnik staropolski Niewola tatarska. Z kolei słynny cykl powieści o siedemnastym wieku uformował model powieści historycznej powtarzany potem w Quo vadis i Krzyżakach. Swoje doświadczenie pisarskie uogólnił Sienkiewicz w odczycie o powieści historycznej, w którym wyłożył swoje poglądy na cel i formę tego gatunku.

2

Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska wobec Elizy Orzeszkowej

89%

Budrewicz T.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 2

EN

Eugenia Żmijewska (1865–1923) wrote the short story Dwa spotkania [Two Meetings], from an idea which was provided to her by Eliza Orzeszkowa. The article presents the relations between the writers: 1) on the biographical level (correspondence, critical and literary articles and memoirs); 2) at the textual level (analysis of Two Meetings and Żmijewska’s novel Jutro [Tomorrow], whose protagonist is Orzeszkowa). The analysis of the first editions and reprints of Żmijewska’s works shows frequent rewriting. This makes us doubt the theory of the faithful fulfilment of Orzeszkowa’s testament as a writer. A comparison between Żmijewska’s journalism and her novels proves that through the literary creation of the character of Orzeszkowa she presented her own views.

FR

bbb

PL

Eugenia Żmijewska (1865–1923) napisała opowiadanie Dwa spotkania, do którego pomysł dała jej Eliza Orzeszkowa. Artykuł przedstawia relacje obu pisarek:1) w płaszczyźnie biograficznej (korespondencja, artykuły krytycznoliterackie i wspomnieniowe); 2) w płaszczyźnie tekstowej (analiza Dwóch spotkań i powieści Żmijewskiej Jutro, której bohaterką jest Orzeszkowa). Analiza pierwodruków i przedruków utworów Żmijewskiej wykazuje częste przeredagowania. Każe to wątpić w tezę o wiernym wypełnieniu pisarskiego testamentu Orzeszkowej. Porównanie publicystyki Żmijewskiej z jej powieściami dowodzi, że przez kreację literacką postaci Orzeszkowej prezentowała własne poglądy.

3

Beda Czcigodny i bohaterowie "Historii kościelnej narodu angielskiego" w "Żywotach świętych" Piotra Skargi

71%

Puchalska-Dąbrowska B.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

565-584

EN

The aim of the article is the analysis of the heroes, themes and motives of Bede’s Ecclesiastical History of the English People present in Lives of Saints by Piotr Skarga. The Polish author of the 16th-17th centuries refers to selected characters, stories and themes as sources of role models and for polemical purposes. Bede’s heroes: bishops, missionaries, the religious, secular rulers, serve as examples for the implementation of the specific virtues. Selected motives of the chronicle treated by Skarga – in most cases – with fidelity to the original, are intended to show not only the distant reality unknown to the Polish reader, but also the characters and events meaningful in the post-Trent period.

4

Teatralizacja: pogranicze życia i teatru

71%

Braun K.

Tematy i Konteksty

|

2017

|

vol. 12

|

issue 7

44-57

EN

“Theatricality” is a term describing the use of theatrical means of expression in various domains of life. It is an added, spectacular, visual, performative, and dramatic element of different social events and activities. Theatricality it is an area where two entities-life and art-meet, which results either in conflict or in unification. Life transforms into theatre and theatre transforms into life. Theatricality is, thus, a transient region between life and art. Consequently, it is a model example of a border zone. From centuries theatricality was used as a means in the process of interhuman communication. It served to amplify and facilitate interhuman communication and gave it a specific meaning. Theatricality was also employed as a powerful instrument of manipulating and falsifying messages. In contemporary theatre artistic creation is the primary goal and aesthetics takes primacy over all other objectives and values motivating and permeating theatre work. In theatricality the reasons and goals of using theatrical and theatre-like means of expression are practical-such as, for example, religious, social, political, or commercial. Theatre aspires (not always successfully) to situating its works in the realm of art, on the universal and transhistorical level, while theatricality is practically oriented.

5

Fenomenologia postaci. Z inspiracji Hansa Ursa von Balthasara

71%

Urban M.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 60

|

issue 2

73-88

EN

The concept of a figure (form) comes originally from the world of Greek thought, which created the notions of eidos (indicating both an image and an idea) and morphe (primarily describing a figure). They were taken from the world of organic life on the one hand, and from the world of thought, technical and artistic creativity on the other, and, so to speak, transferred and ennobled for philosophical use. The concept of form (figure), however, dominated not only Greek thought, but also medieval to the same extent, where it evoked the idea of something complete, perfect, defining. In modern philosophy, the concept of a figure in the world of organic life appears in the thought of J. W. Goethe and in the philosophical and theological thought of H. U. von Balthasar. The concept of a character who seems different from each side, and at the same time constantly radiates the full light of being, can introduce not only the understanding of man, animals or plants, but also the world of the diversity of perceptions of the same reality. What is it about? First of all, in contrast to Kant’s critical view, or the analytical view of natural sciences, on the synthetic view and the ability to see a living figure. Beauty appears in the world in visible forms and is given to us, above all, in the secret of a figure or an image. Only the figure claims the full name of beauty and is the place where the splendor of eternal beauty is revealed.

PL

Pojęcie postaci (formy) wywodzi się pierwotnie ze świata myśli greckiej, który stworzył pojęcia eidos (wskazujące zarówno na obraz, jak i na ideę) i morphe (określające przede wszystkim postać). Zostały one przejęte z jednej strony ze świata życia organicznego, z drugiej zaś ze świata myśli i twórczości techniczno-artystycznej oraz (jeśli można tak powiedzieć) przeniesione i w sposób uszlachetniony przeznaczone do użytku filozoficznego. Pojęcie formy (postaci) zdominowało jednak nie tylko myśl grecką, lecz w takim samym stopniu również średniowieczną, gdzie wywoływało wyobrażenie czegoś pełnego, doskonałego, określającego. W filozofii nowożytnej pojęcie postaci w świecie życia organicznego pojawia się w myśli J. W. Goethego oraz w myśli filozoficzno-teologicznej H. U. von Balthasara. Pojęcie postaci, która z każdej strony wydaje się inna, a jednocześnie cały czas promieniuje pełnym światłem bytu, może stanowić wprowadzenie nie tylko do rozumienia człowieka, zwierząt czy roślin, ale do świata różnorodności postrzegania tej samej rzeczywistości. Na czym ono polega? Przede wszystkim, w przeciwieństwie do krytycznego spojrzenia Kanta czy analitycznego nauk przyrodniczych, na spojrzeniu syntetycznym i umiejętności dostrzegania żywej postaci. Piękno ukazuje się w świecie w widocznych formach i daje się nam przede wszystkim w tajemnicy postaci lub obrazu. Tylko postać rości sobie prawo do pełnego imienia piękna i jest miejscem, w którym ukazuje się blask piękna odwiecznego.

6

Wielka (nie)Obecna utkana z cierpienia i chichotu – tajemnicza postać wędrowna1 w teatrze i pismach Tadeusza Kantora

62%

Skrzypczak M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2013

|

issue 3

PL

W artykule interesuje mnie etap artystycznych poszukiwań Tadeusza Kantora po 1975 r. – Teatr Śmierci. Galeria postaci w Teatrze Śmierci jest wielce osobliwa. Stanowi zbiór fi gur hybrydycznych, które można badać w kontekście estetyki groteski i makabreski. W szkicu dokonuję analizy jednej spośród nich – tajemniczej i niejednoznacznej postaci sprzątaczki „wędrującej” przez teatr i pisma Kantora (od Umarłej klasy do Dziś są moje urodziny). Szkic jest próbą odpowiedzi na pytanie, kim/czym jest ta postać wędrowna dla projektu artystycznego Kantora i jak można tę fi gurę interpretować.

EN

The article focuses on Tadeusz Kantor’s artistic exploration from 1975 – the Theatre of Death. Kantor’s gallery of characters is very particular and peculiar. His characters are rather strange fi gures (e.g. Kantor’s bio-objects or mannequins). It is possible to analyse these objects through the prism of the aesthetic of the grotesque. This article att empts to describe the fi gure of a Charwoman – one of the most mysterious characters in Kantor’s oeuvre. This character is present in every Theatre of Death spectacle (starting with The Dead Class, then Wielopole, Wielopole, Let the Artists Die, I Shall Never Return to Today Is My Birthday). This curious fi gure is a kind of wanderer. What/Who is it exactly? How should we talk about this peculiar character, who oscillates between the world of the Living and the Dead? How shoud we understand its position in Kantor’s artistic project? This paper endeavours to fi nd the answers.

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Logos i Ethos

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Tematy i Konteksty

1 Vox Patrum

1 2022

1 2020

1 2017

2 2016

1 2013

1 Braun K.

1 Budrewicz T.

1 Bujnicki T.

1 Puchalska-Dąbrowska B.