Search results

1

Poziom agresywności przyszłych psychologów w kontekście percypowanych postaw ich rodziców

100%

Bakiera L., Gałecka Z.

e-mentor

|

2020

|

issue 1(83)

5-13

PL

Agresja stanowi jeden z poważnych problemów społecznych, gdyż zarówno dla ofiary, sprawcy, jak i świadka może nieść szereg negatywnych konsekwencji. Agresywność pracowników, którzy z założenia mają służyć pomocą innym szczególnie zakłócałaby relacje społeczne. Istotne zatem jest pytanie, jakim poziomem agresywności charakteryzują się studenci, którzy w przyszłości będą działać na rzecz dobra innych osób. W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem było ustalenie poziomu agresywności studentów psychologii oraz związku między postawami rodzicielskimi matki i ojca, w retrospektywnej ocenie osób badanych, przyszłych psychologów, a przejawianym przez nich poziomem agresywności. Środowisko rodzinne pełni kluczową rolę regulującą funkcjonowanie dzieci i młodzieży. Sprawdzono czy i na ile percepcja negatywnych postaw rodzicielskich, takich jak postawy odrzucenia, niekonsekwencji, nadmiernego ochraniania oraz nadmiernych wymagań sprzyja zwiększonemu natężeniu agresywności, a postaw autonomii i akceptacji współwystępuje z mniejszym jej nasileniem. Uzyskane wyniki wskazują na szczególne znaczenie postaw niekonsekwencji matek i nadmiernych wymagań ojców dla agresywności młodzieży akademickiej podejmującej studia w celu zdobycia tytułu zawodowego psychologa.

2

Oswajanie się z niepełnosprawnością. Praca z rodzicami dziecka po diagnozie specjalistycznej

100%

Lewko A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2018

|

vol. 568(3)

16-23

PL

Artykuł porusza tematykę efektywnej pracy z rodzicami dziecka z niepełnosprawnością. Opisane są w nim podstawy właściwej relacji, etapy oswajania się z niepełnosprawnością oraz negatywne postawy rodzicielskie w kontekście ich trafnego rozpoznania w celu nawiązania współpracy. Zawiera także wnioski z wybranych doniesień badawczych oraz cele współpracy z rodzicami. Jego zadaniem jest przybliżenie specyfiki sytuacji rodziców z dzieckiem z niepełnosprawnością, aby skuteczniej wspierać ich, dobierać treści pedagogizacji, a pośrednio umożliwić optymalny rozwój dziecka.

3

Rodzina miejscem kształtowania zachowań prospołecznych dziecka

100%

Deja M., Furman K.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2017

|

vol. 560(5)

17-28

PL

Rodzina stanowi dla człowieka pierwsze i najważniejsze środowisko wychowawcze. To właśnie ona najdłużej i najintensywniej oddziałuje na istotę ludzką – wywiera wpływ na zachowanie jednostki, jej system wartości oraz prezentowane wobec innych osób i całego otoczenia poglądy i postawy. Niniejszy artykuł omawia zagadnienie kształtowania zachowań prospołecznych u dzieci w środowisku rodzinnym oraz prezentuje wyniki badań nad związkiem zachowań prospołecznych z postawami rodzicielskimi.

4

Postawy rodzicielskie a skłonność do impulsywnej agresji. Mediacyjna rola aleksytymii

100%

Zdankiewicz-Ścigała E., Sikora J., Ścigała D. K.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

vol. 56(14)

134-154

PL

Cel: Celem badania była analiza związku między postawami rodzicielskimi a skłonnością do impulsywnej agresji z uwzględnieniem mediacyjnej roli aleksytymii. Metoda: W badaniu użyto następujących narzędzi: Kwestionariusz Retrospekcyjnej Postawy wobec Rodziców (Parental Bonding Instrument); Kwestionariusz do pomiaru aleksytymii (Toronto Alexithymia Scale); Kwestionariusz Agresji Buss-Perry (The Aggression Questionnaire, BPAQ). Badanie przeprowadzono na losowo wybranej grupie osób z populacji ogólnej. W sumie 197 osób w wieku od 22 do 43 lat (M = 34,42; SD = 5,47). W próbie nieznacznie większy odsetek stanowiły kobiety (53,8%). Pod względem poziomu wykształcenia dominowały osoby posiadające wyższe wykształcenie (74,1%); pozostały procent stanowiły osoby z wykształceniem średnim (14,2%) oraz licencjackim (11,7%). Rezultaty: W wyniku przeprowadzonych analiz, korelacji, regresji oraz mediacji wykazano umiarkowany związek między kontrolą matki a trudnościami w identyfikacji emocji oraz kontrolą ze strony ojca a aleksytymią, jako całością, oraz osobno z operacyjnym stylem myślenia. Kontrola ze strony matki wiąże się z rozwojem skłonności do wrogości. Z kolei kontrola ze strony ojca zwiększa skłonność do agresji fizycznej, wrogości i gniewu. Aleksytymia silnie wiąże się z agresją fizyczną, wrogością oraz gniewem i jest istotnym mediatorem w relacji między kontrolą matki i ojca a różnymi aspektami agresji, zwiększając jej natężenie. Wiek koreluje pozytywnie z natężeniem aleksytymii. Konkluzje: Przeprowadzone badanie wskazuje na istnienie silnych związków między postawami rodziców, głównie kontrolą, a tendencją do rozwoju aleksytymii oraz skłonnością do różnych przejawów agresji. Aleksytymia, blokując procesy identyfikacji i werbalizacji emocji powoduje, że język nie służy do regulacji i kontroli pobudzenia, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia zachowań agresywnych. Przeprowadzone badanie wskazuje, że w kolejnych badaniach należy uwzględnić także inne wymiary dotyczące regulacji emocji, badając związki między postawami rodzicielskimi, aleksytymią a agresją.

5

Związki między inteligencją emocjonalną a retrospektywną oceną postaw rodzicielskich

100%

Ewa Ł., Magdalena C.

Psychologia Wychowawcza

|

2020

|

issue 59(17)

51-64

EN

Emotional intelligence can be determined by various factors related to the functioning of the family and the parents, including the parenting attitudes they display. Prior research confirms the relationship between some parenting attitudes and children’s emotional intelligence, though it has chiefly focused on adolescents. The aim of the presented research was to determine whether a relationship between emotional intelligence and parenting attitudes retrospectively evaluated by young adults exists, while taking into consideration the parent’s and the child’s gender, as well as the family characteristics. Two hundred and fifty seven young adults, aged between 20 and 25 years old, who were students of various universities, were tested the Polish version (standardized by Jaworowska and Matczak) of the Emotional Intelligence Questionnaire (INTE) by Schutte, Malouff, Hall, Haggerty, Cooper, Golden, as well as with the Retrospective Evaluation of Parenting Attitudes Questionnaire (KPR-Roc) by Plopa. The study also controlled for demographic factors. A positive relationship was found between the mothers’ attitudes of acceptance/rejection and autonomy and their daughters’ emotional intelligence and ability to utilize emotions in thinking and behavior. No relationship between the mothers’ parenting attitudes and the young women’s ability to recognize emotions was found. A weak relationship between the mothers’ attitude of acceptance and their sons’ emotional intelligence emerged. Participants from conjugal families rated their mothers’ attitudes of acceptance/rejection, demands, and lack of consistency, as well as their fathers’ attitudes of acceptance/rejection, autonomy, and lack of consistency more favorably than did participants from non-conjugal families. The relationship between parenting attitudes and children’s emotional intelligence can be determined by the type of the family of origin.

PL

Inteligencja emocjonalna może być warunkowana różnymi czynnikami, związanymi z funkcjonowaniem rodziny i rodziców, w tym przejawianymi przez rodziców postawami rodzicielskimi. Dotychczasowe badania potwierdzają związki między niektórymi postawami rodzicielskimi a inteligencją emocjonalną dzieci, aczkolwiek koncentrują się przede wszystkim na adolescentach. Celem prezentowanych badań było ustalenie, czy istnieją zależności między inteligencją emocjonalną a postawami rodzicielskimi w retrospektywnej ocenie młodych dorosłych, z uwzględnieniem płci rodzica i dziecka, jak również specyfiki rodziny. Zbadano 257 młodych dorosłych, w wieku 20–25 lat, studentów różnych uczelni, stosując Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE) autorstwa Schutte i in. w polskiej adaptacji i standaryzacji Jaworowskiej i Matczak (2008) oraz Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (KPR-Roc) autorstwa Plopy. W badaniu uwzględniono również zmienne demograficzne. Istnieją pozytywne zależności między postawami rodzicielskimi matek w zakresie akceptacji/odrzucenia i autonomii a inteligencją emocjonalną córek i ich zdolnością do wykorzystywania emocji w myśleniu i działaniu. Nie stwierdzono zależności między postawami rodzicielskimi matek a zdolnością młodych kobiet do rozpoznawania emocji. Istnieje niewielki związek między akceptującą postawą matek a inteligencją emocjonalną synów. Osoby pochodzące z rodzin pełnych, korzystniej niż osoby pochodzące z rodzin innych niż pełna, oceniają postawy matek w zakresie akceptacji/odrzucenia, wymagań i niekonsekwencji oraz postawy ojców w zakresie akceptacji/odrzucenia, autonomii i niekonsekwencji. Związek między postawami rodzicielskimi a inteligencją emocjonalną dzieci może być determinowany typem rodziny pochodzenia.

6

Spostrzeganie Ex post Postaw Rodziców Przez Osoby z Tendencją do Uzależniania Się od Pracy

75%

Lewandowska-Walter A., Wojdyło K.

Psychological Studies

|

2011

|

vol. 49

|

issue 2

35-52

PL

Dotychczasowe badania, w których poszukiwano związku pomiędzy postawami rodzicielskimi a kształtowaniem się tożsamości zawodowej dziecka, dotyczyły głównie motywacji dziecka do wyboru rodzaju zawodu. W centrum zainteresowania autorek znalazły się relacje w diadzie rodzic - dziecko, które są warunkiem kształtowania się stosunku do pracy stanowiącego zadanie rozwojowego okresu późnej adolescencji kobiet i mężczyzn. W badaniach wykorzystano m.in. zrewidowaną wersję Kwestionariusza Pomiaru Pracoholizmu WART-R (Wojdyło & Buczny, 2010), którzy mierzy trzy wymiary uzależnienia od pracy: kontrola, obsesja-kompulsja oraz przeciążenie pracą. Wyniki badań wskazują na postawy wymagania i niekonsekwencji ze strony rodziców jako najbardziej istotne dla kształtowania się patologicznego stosunku do pracy i tym samym dla rozwoju kariery zawodowej. Na podstawie uzyskanych wyników przypuszczać można, iż stosowane przez adolescentów strategii wysoki perfekcjonizm i obsesyjnego zajmowanie się pracą związane jest z "warunkową miłością" doświadczaną w rodzinie generacyjnej.

7

Zróżnicowanie postaw rodzicielskich ze względu na płeć dziecka u rodziców dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym uczestniczących w Systemie Nauczania Kierowanego

75%

Zarosińska D., Brzeziński M.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 10: Nauki o rodzinie

143-158

EN

Cerebral palsy (CP) is defined as „diverse and changing with age motion and posture disorder, coexisting with other symptoms, conditioned by permanent damage to the brain being in the stadium of unfinished development”. Owing to this, making a child more functional should include all spheres of life and this need was met by Andras Petö – the creator of Conductive Education System (CES). The specialists from different fields have an important role in the programme, but the greatest significance is ascribed to the role of parents of a child. Thus, shaping and developing the right relationship between a child and a parent is substantial. It is justified to analyse the attitudes exhibited by the parents of disabled children. What also deserves attention, is the difference beteween the attitudes towards sons and daughters with CP taking part in CES. The researched group is 28 parents of the children with CP who take part in CES in rehabilitation and therapy clinic in Zamość. The Parents Attitude Scale by Mieczysław Plopa has been used for verification of the parents' attitudes. The results of the research show that there are statistical differences between the parents of girls and the parents of boys in the subject of intensification of the excessively demanding attitude. The tendencies for statistically vaild differences have also been noticed, concerning intensification the attitude of acceptance.

PL

Mózgowe porażenie dziecięce, zgodnie z definicją wypracowaną w Lublanie w latach 1992-1994 przez Międzynarodową Komisję Neurologii Dziecięcej, jest traktowane jako „różnorodne, zmieniające się z wiekiem zaburzenia ruchu i postawy współistniejące z innymi objawami, uwarunkowane trwałym uszkodzeniem mózgu znajdującego się w stadium nie zakończonego rozwoju”. W związku z powyższym usprawnianie dzieci powinno obejmować wszystkie sfery życia, czemu wyszedł naprzeciw Andras Petö – twórca Systemu Nauczania Kierowanego. W programie ważną rolę pełnią specjaliści różnych dziedzin, jednak największe znaczenie przypisuje się rodzicom dziecka. Istotne jest zatem kształtowanie i rozwijanie właściwej więzi między dzieckiem a rodzicem. Słuszne wydaje się zatem przeanalizowanie postaw prezentowanych przez rodziców dzieci niepełnosprawnych. Na uwagę zasługują także różnice między postawami rodzicielskimi przejawianymi wobec córek i synów z MPD, uczestniczących w SNK. Grupę badaną stanowi 28 rodziców dzieci z MPD, które uczestniczą w SNK w Ośrodku Rehabilitacyjno-Terapeutycznym w Zamościu. Do weryfikacji postaw rodzicielskich wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich autorstwa Mieczysława Plopy, opublikowaną w 2008 r. Wyniki badań wykazują, iż różnice statystyczne występują między rodzicami dziewcząt a rodzicami chłopców w zakresie nasilenia postawy nadmiernie wymagającej. Zauważono ponadto tendencje do różnic istotnych statystycznie między rodzicami tych dzieci pod względem nasilenia postawy akceptacji.

8

Poziom rozwoju małych dzieci wychowawczych przez matki w warunkach izolacji więziennej w zależności od ich postaw rodzicielskich

75%

Groszewska M.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2021

|

issue 6

91-125

EN

This article presents information about functioning of the Mother and Child Home at Penitentiary No. 1 in Grudziądz. It also includes content related to the factors which are shaping the level of development of children up to the age of three and shaping parental attitudes. The last chapter presents the preliminary results of the research aimed at checking whether there is a relationship between the level of development of young children brought up in prison and the parental attitudes presented by their mothers. Unfortunately, the study could not be completed due to the epidemiological threat. The results are therefore incomplete and do not show any relationship between the studied variables.

PL

W artykule przedstawiono informacje dotyczące funkcjonowania Domu Matki i Dziecka przy Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu. Znajdują się w niej także treści odnoszące się do czynników kształtujących poziom rozwoju dzieci w wieku do lat trzech i kształtujących postawy rodzicielskie. W ostatnim rozdziale zamieszczone zostały wstępne wyniki badań, które miały na celu sprawdzenie, czy wystąpi związek między poziomem rozwoju małych dzieci wychowywanych w więzieniu, a postawami rodzicielskimi prezentowanymi przez ich matki. Niestety, badania nie mogły zostać ukończone ze względu na zagrożenie epidemiologiczne. Wyniki są więc niepełne i nie wykazują związku pomiędzy badanymi zmiennymi.

9

Postawy rodzicielskie zawodowych rodziców zastępczych i ich korelacje z doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa

75%

Basiaga J., Łojan A.

Wychowanie w Rodzinie

|

2022

|

vol. XXVII

|

issue (2/2022)

231-258

EN

Introduction. The role of foster parents is to provide a stable and safe environment for adopted children, who usually face a range of behavioural and emotional difficulties (Blythe, Halcomb, Wilkes, & Jackson, 2013; Van Holen, Vanschoonlandt, & Vanderfaeillie, 2017). One of the most important factors influencing the improvement of the life situation of foster children, especially in terms of emotional, developmental, and behavioural problems, are the parental attitudes of foster parents (Schofield, Beck, 2005, 2009). They are, to a large extent, conditioned by parents’ childhood caregiving experiences (Plopa, 2005). Aim. This study aimed to determine professional foster parents’ parenting attitudes and the relationship between their own childhood caregiving experiences and their parenting attitudes. Method. Parental attitudes were determined using the Parental Attitudes Scale (Plopa, 2005), and their childhood caregiving experiences were determined using the Retrospective Assessment of Parental Attitudes Questionnaire (Plopa, 2008). Results. The study results indicate that professional foster parents grew up in family environments in which they experienced, to the most significant extent, parenting behaviours appropriate for attitudes of autonomy and acceptance. At the same time, however, the studied foster parents, in their parenting interactions, present, to the greatest extent, excessively demanding and inconsistent attitudes. The study also showed strong relations between foster parents’ childhood care experiences and their parenting behaviours.

PL

Wprowadzenie. Rola rodziców zastępczych polega na zapewnieniu stabilnego i bezpiecznego środowiska przyjętym pod opiekę dzieciom, które najczęściej borykają się z wieloma trudnościami behawioralnymi i emocjonalnymi (Blythe, Halcomb, Wilkes, Jackson, 2013; Van Holen, Vanschoonlandt, Vanderfaeillie, 2017). Jednym z najważniejszych czynników wpływających na poprawę sytuacji życiowej wychowanków rodzin zastępczych – w szczególności w zakresie problemów emocjonalnych, rozwojowych oraz związanych z zachowaniem – są postawy rodzicielskie rodziców zastępczych (Schofield, Beck, 2005, 2009). One zaś, w dużym stopniu warunkowane są doświadczeniami opiekuńczymi rodziców z dzieciństwa (Plopa, 2005). Cel. Celem badań było określenie postaw rodzicielskich zawodowych rodziców zastępczych oraz ustalenie relacji pomiędzy doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa i przyjmowanymi przez nich postawami rodzicielskimi. Metoda. Ustalenia postaw rodzicielskich dokonano przy użyciu Skali Postaw Rodzicielskich (Plopa, 2005), a rodzicielskie doświadczenia opiekuńcze z dzieciństwa określono przy użyciu Kwestionariusza Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (Plopa, 2008). Wyniki. Wyniki badań wskazują, że zawodowi rodzice zastępczy wychowywali się w środowiskach rodzinnych, w których w największym stopniu doświadczali zachowań rodzicielskich właściwych dla postaw autonomii i akceptacji. Jednocześnie jednak, w swoich oddziaływaniach rodzicielskich, badani rodzice zastępczy w największym stopniu prezentują postawy nadmiernie wymagającą i niekonsekwentną. Badania pokazały również, że istnieją silne relacje pomiędzy doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa rodziców zastępczych a ich własnymi zachowaniami rodzicielskimi.

10

Postawy rodzicielskie w percepcji dorastającej młodzieży z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową oraz ich sprawnych rówieśników

75%

Gosk U., Dominiak-Kochanek M.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2015

|

issue 4(30)

73-94

PL

Celem prezentowanych badań było określenie różnic i podobieństw w zakresie percepcji postaw rodzicielskich matki i ojca między młodzieżą z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową a młodzieżą sprawną. Ponadto, porównując postawy rodzicielskie w obu grupach, wzięto pod uwagę również płeć badanych oraz wyodrębniono dwie fazy adolescencji: wczesną i późną. W badaniach wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich w opracowaniu Mieczysława Plopy (2005), która uwzględnia następujące kategorie postaw rodzicielskich: akceptacji-odrzucenia, autonomii, nadmiernego ochraniania, nadmiernego wymagania oraz niekonsekwencji. W badaniach wzięło udział łącznie 250 adolescentów, w wieku 13–17 lat. Postawy rodzicielskie układały się wśród dorastających z niepełnosprawnością i dorastających sprawnych w identyczną, pozytywną sekwencję (akceptacja, autonomia, ochranianie, wymaganie, niekonsekwencja). Uwidoczniła się zdecydowana przewaga postaw wysoko wartościowanych z punktu widzenia właściwej socjalizacji dziecka w stosunku do postaw negatywnych. Ponadto odnotowano różnice w zakresie postawy autonomii i ochraniania ojców, którzy przejawiali skłonność do nadmiernego ochraniania dziewcząt z niepełnoprawnością ruchową oraz ograniczali autonomię chłopców z niepełnosprawnością wraz z ich wkroczeniem w okres późnej adolescencji. Uzyskane wyniki stały się punktem wyjścia do podjęcia rozważań na temat znaczenia procesu adaptacji matki i ojca do wychowania dziecka z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową.

EN

The study presented aimed to determine differences and similarities between adolescents with congenital motor disabilities and nondisabled adolescents in how they perceived the parental attitudes of their mothers and fathers. In addition, comparing parental attitudes in both groups, the Authors took into account the participants’ gender and distinguished two stages of adolescence:early adolescence and late adolescence. In the study, the Parental Attitudes Scale by Mieczysław Plopa (2005) was used, which takes into consideration the following categories of parental attitudes: acceptance-rejection, autonomy, overprotection, overdemandingness and inconsistency. In total, 250 adolescents aged 13 through 17 took part in the study. Parental attitudes followed the same, positive sequence among adolescents with disabilities and nondisabled adolescents (acceptance, autonomy, protection, demanding and inconsistency). The attitudes that are highly valued from the point of view of appropriate child socialization largely dominated as compared to negative attitudes. Moreover, differences were found in the fathers’ attitudes of autonomy and protection: the fathers showed a tendency to overprotect their daughters with motor disabilities and reduced the autonomy of their sons with disabilities once they entered the late adolescence stage. The findings became a starting point for discussion on the importance of a proper adaptation process for the mother’s and father’s parental attitudes toward the child with congenital motor disability.

11

Postawy rodzicielskie w percepcji dorastających jako predyktor ich poczucia koherencji

75%

Gosk U., Dominiak-Kochanek M.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2014

|

issue 3(25)

71-86

PL

Przeprowadzone badania mieszczą się w nurcie badań nad rodzinnymi uwarunkowaniami kształtowania się poczucia koherencji (SOC) w okresie adolescencji. Celem badań było określenie, czy i które postawy rodzicielskie stanowiły czynniki ryzyka i ochrony dla poziomu SOC u osób w okresie od wczesnej do późnej adolescencji. W badaniach wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich w opracowaniu Mieczysława Plopy (2005), która uwzględnia pięć kategorii postaw rodzicielskich: akceptacja–odrzucenie, autonomia, nadmierne ochranianie, nadmierne wymaganie oraz niekonsekwencja. Do pomiaru poczucia koherencji dorastających użyto kwestionariusza SOC-13M w adaptacji Marka Zwolińskiego, Ireny Jelonkiewicz i Katarzyny Kosińskiej-Dec (2001). W badaniach wzięło udział łącznie 215 dorastających w wieku od 13. do 17. roku życia. Wyniki badań wskazują, że postawa niekonsekwencji matki i ojca stanowi czynnik ryzyka dla poziomu poczucia koherencji dorastających. Ponadto stwierdzono, że jedynym czynnikiem ochrony dla poczucia koherencji dorastających była postawa akceptacji, ale tylko ze strony matki. Uzyskane wyniki stały się punktem wyjścia do rozważań na temat socjalizacyjnych uwarunkowań kształtowania się poczucia koherencji z uwzględnieniem różnic, jakie wynikają z odmiennej roli matki i ojca w formowaniu SOC dorastających.

EN

The research conducted falls into the stream of research on family factors that influence the development of the sense of coherence in adolescence. The research aimed to find out if and which parental attitudes were risk and protective factors for the level of the sense of coherence in early through late adolescence. In the research, the Parental Attitudes Scale by Mieczysław Plopa (2005) was used, which takes into consideration five categories of parental attitudes: acceptancerejection, autonomy, overprotection, overdemandingness and inconsistency. To measure the adolescents’ sense of coherence, the SOC-13M scale adapted by Marek Zwoliński, Irena Jelonkiewicz and Katarzyna Kosińska-Dec (2001) was used. In total, 215 adolescents aged 13 through 17 took part in the research. The research findings showed that the mother’s and the father’s attitude of inconsistency was a risk factor for the sense of coherence in the adolescents. Moreover, it was found that the only protective factor for the adolescents’ sense of coherence was the attitude of acceptance but only the mother’s attitude of acceptance. The research findings became a starting point for deliberations on socialization determinants that influence the development of the sense of coherence, taking into account differences that arise from the different roles of the mother and the father in forming adolescents’ sense of coherence.

12

Wyznaczniki agresywnej strategii radzenia sobie dorastającej młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego

75%

Borecka-Biernat D.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

vol. 56(14)

63-76

PL

Celem badań było poszukiwanie osobowościowych i rodzinnych predykatorów strategii agresywnego radzenia sobie dorastającej młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego. W badaniach posłużono się Kwestionariuszem do badania strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego (KSMK) Danuty Boreckiej-Biernat, Kwestionariuszem do Badania Poczucia Kontroli (KBPK) Grażyny Krasowicz i Anny Kurzyp-Wojnarskiej, Kwestionariuszem Oceny Stresu (KOS) Doroty Włodarczyk, Kazimierza Wrześniewskiego i Skalą Postaw Rodzicielskich (SPR) Mieczysława Plopy. Badania przeprowadzono w szkołach gimnazjalnych. Objęły one 893 adolescentów (468 dziewczynek i 425 chłopców) w wieku 13–15 lat. W świetle uzyskanych wyników stwierdzono, że silne przekonanie o wpływie innych na pozytywne i negatywne skutki zdarzeń oraz ocena sytuacji konfliktu jako zagrożenie współwystępują z strategią agresywnego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego. Analiza wyników badań ujawniła, że agresywny sposób reagowania młodzieży na napięcie emocjonalne, powstający w sytuacji konfliktu społecznego, kształtuje niewłaściwa postawa wychowawcza, charakteryzująca się uczuciowym dystansem rodzica w stosunku do dorastającego dziecka.

13

Postawy rodzicielskie a skłonność do impulsywnej agresji. Mediacyjna rola aleksytymii

75%

Elżbieta Z.-Ś., Joanna S., Dawid Konrad Ś.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

issue 56(14)

134-154

EN

Aim: The aim of the study was an analysis of a relationship between parental attitudes and a tendency to impulsive aggression with a consideration of a mediating role of alexithymia. Method: The experiment used the following scales: Parental Bonding Instrument, Toronto Alexithymia Scale, and The Aggression Questionnaire, BPAQ. The study’s sample was a randomly selected group of people. There were 197 participants aged between 22 and 43 years old (M = 34.42; SD = 5.47). There were slightly more females (53.8%) than males. In terms of educational history, there were mostly people with higher education (74.1%), there rest were participants with mid-level education (14.2%) and at a bachelor’s level (11.7%). Results: As a result of conducted analysis, correlations, regression, and mediation, a moderate relationship between maternal control and difficulties with emotional identification and father’s control and alexithymia as a whole and, separately, with an operative way of thinking were identified. Maternal control is associated with a development of a tendency to hostility. In turn, father’s control increases a tendency to physical aggression, hostility, and anger. Alexithymia is strongly connected with physical aggression, hostility and anger and is a significant mediator in a relationship between maternal and father’s control and various aspects of aggression, increasing its intensity. Age correlates positively with alexithymia intensity. Conclusions: The current experiments suggests an existence of strong relationships between parental attitudes, mainly control, and a tendency to a development of alexithymia and also a tendency to various types of aggression. Alexithymia, blocking processes of emotional identification and verbalisation, results in a language no longer serving regulation and impulse control, increasing therefore a risk of aggressive behaviours. The current experiment suggests, that in the following research, there should be included also other dimensions of emotional regulation when looking at relationships between parental attitudes, alexithymia, and aggression.

PL

Cel: Celem badania była analiza związku między postawami rodzicielskimi a skłonnością do impulsywnej agresji z uwzględnieniem mediacyjnej roli aleksytymii. Metoda: W badaniu użyto następujących narzędzi: Kwestionariusz Retrospekcyjnej Postawy wobec Rodziców (Parental Bonding Instrument); Kwestionariusz do pomiaru aleksytymii (Toronto Alexithymia Scale); Kwestionariusz Agresji Buss-Perry (The Aggression Questionnaire, BPAQ). Badanie przeprowadzono na losowo wybranej grupie osób z populacji ogólnej. W sumie 197 osób w wieku od 22 do 43 lat (M = 34,42; SD = 5,47). W próbie nieznacznie większy odsetek stanowiły kobiety (53,8%). Pod względem poziomu wykształcenia dominowały osoby posiadające wyższe wykształcenie (74,1%); pozostały procent stanowiły osoby z wykształceniem średnim (14,2%) oraz licencjackim (11,7%). Rezultaty: W wyniku przeprowadzonych analiz, korelacji, regresji oraz mediacji wykazano umiarkowany związek między kontrolą matki a trudnościami w identyfikacji emocji oraz kontrolą ze strony ojca a aleksytymią, jako całością, oraz osobno z operacyjnym stylem myślenia. Kontrola ze strony matki wiąże się z rozwojem skłonności do wrogości. Z kolei kontrola ze strony ojca zwiększa skłonność do agresji fizycznej, wrogości i gniewu. Aleksytymia silnie wiąże się z agresją fizyczną, wrogością oraz gniewem i jest istotnym mediatorem w relacji między kontrolą matki i ojca a różnymi aspektami agresji, zwiększając jej natężenie. Wiek koreluje pozytywnie z natężeniem aleksytymii. Konkluzje: Przeprowadzone badanie wskazuje na istnienie silnych związków między postawami rodziców, głównie kontrolą, a tendencją do rozwoju aleksytymii oraz skłonnością do różnych przejawów agresji. Aleksytymia, blokując procesy identyfikacji i werbalizacji emocji powoduje, że język nie służy do regulacji i kontroli pobudzenia, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia zachowań agresywnych. Przeprowadzone badanie wskazuje, że w kolejnych badaniach należy uwzględnić także inne wymiary dotyczące regulacji emocji, badając związki między postawami rodzicielskimi, aleksytymią a agresją.

14

Style przywiązania a postawy rodzicielskie. Doniesienie z badań

75%

Marchwicki P.

Roczniki Psychologiczne

|

2004

|

vol. 7

|

issue 2

81-103

EN

The present study verifies in the Polish cultural context results of previously conducted studies in links between the attachment quality and the quality of parental care. Measures of insecure childhood attachment styles to both parents, secure and insecure adolescent attachment styles, along with measures of parental attitudes of both parents were completed by a sample of 85 secondary school students (54 girls and 31 boys). Insecure (avoidant and anxious / ambivalent) childhood attachment styles to mother correlated positively with rejecting and demanding maternal attitudes and negatively with loving, protecting and casual attitude. The same kind of links was observed: a) between insecure childhood attachment styles to father and paternal attitudes; b) between insecure adolescent attachment styles and parental attitudes of both parents. Secure adolescent attachment style correlated positively with loving, protecting and casual parental attitudes of both parents and negatively with rejecting and demanding attitudes. These results support the results obtained in studies conducted mainly in the Anglo-Saxon cultural context where similar links between attachment quality and quality of parental care were found.

15

Postawy rodzicielskie a zdolności w zakresie samoregulacji: wychowawcze uwarunkowania gratyfikacji podstawowych potrzeb, internalizacji standardów oraz siły woli

63%

Kadzikowska-Wrzosek R.

Psychologia Rozwojowa

|

2011

|

vol. 16

|

issue 4

89-108

PL

Celem dwóch badań zaprezentowanych w artykule było wykazanie związku między postawami rodzicielskimi a stopniem zaspokojenia podstawowych potrzeb psychologicznych postulowanych przez teorię autodeterminacji: przynależności, autonomii i kompetencji, poziomem internalizacji standardów oraz siłą woli. Rezultaty badania 1. potwierdziły, że postawa akceptacji i autonomii okazywana przez matkę i ojca pozytywnie wiąże się ze stopniem zaspokojenia potrzeb. Negatywny związek natomiast wykazują nadmierne wymagania oraz niekonsekwencja. Jednocześnie wykazano, że związek postaw rodzicielskich matki i ojca z zaspokojeniem podstawowych potrzeb jest różny w zależności od płci badanej młodzieży. Analiza wyników badania 1. ujawniła także, że pozytywne postawy rodzicielskie (akceptacja, autonomia) sprzyjają internalizacji standardów w zakresie aktywności szkolnej, z kolei negatywne postawy (niekonsekwencja, nadmierne wymagania) wiążą się z niskim poziomem internalizacji. Rezultaty badania 2. potwierdziły związek postaw rodzicielskich z poziomem internalizacji standardów w zakresie aktywności pozaszkolnej. Dodatkowo uzyskane w badaniu 2. wyniki wykazały pozytywny związek postaw akceptacji i autonomii okazywanych przez rodziców z siłą woli, jednocześnie potwierdzając negatywny związek postaw związanych z niekonsekwencją i nadmiernymi wymaganiami.

EN

This article describes two researches on relation between parenting and the degree of satisfaction of the basic psychological needs postulated by Self Determination Theory: relatedness, autonomy, competence, standards internalization level and strength of volition. The results of study 1 confirmed that positive, affectionate, and autonomy-promoting relations with parents have positive effect on the degree of satisfaction of the basic psychological needs. Unduly severe demands and inconsistency both have negative effect on this satisfaction. The patterns of results concerning relation between parenting and the degree of satisfaction of the basic psychological needs differed between male and female participants. The data obtained in study 1 also indicate that positive parenting (positive, affectionate, and autonomy-promoting) causes internalization of standards pertain to school activity, and that negative parenting (unduly severe demands and inconsistency) is harmful for this internalization. This conclusion is also confirmed by the results of study 2 with regard to “personal strivings”. Additionally, study 2 proves that acceptance – displaying, and autonomy-promoting parenting both have a positive effect on strength of volition and that inconsistency and severe demands have adverse impact on volition..

16

Postawa nadmiernie wymagająca i niekonsekwentna rodziców a lęk i poczucie własnej skuteczności u zawodników w sporcie kwalifikowanym

63%

Szczypińska M.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2018

|

vol. 62

79-93

XX

Cel badań. Powodzenie w sporcie oraz postawa wobec uprawianej dyscypliny zależą od środowiska rodzinnego. Rodzice uczą dziecko właściwych postaw i motywują do podejmowania kolejnych wyzwań. Celem pracy było sprawdzenie różnic międzypłciowych w retrospektywnej ocenie postaw rodzicielskich, lęku i poczucia własnej skuteczności u zawodników w sporcie kwalifikowanym. Kolejny cel stanowiło określenie, czy istnieją u tych zawodników korelacje pomiędzy retrospektywną oceną postaw rodzicielskich a lękiem i poczuciem własnej skuteczności. Materiał i metody. Grupa badana obejmowała 53 zawodniczki i 46 zawodników AZS AWF Warszawa. Uczestników proszono o wypełnienie 3 kwestionariuszy (KPR-Roc, STAI, GSES). Na podstawie uzyskanych wyników przeprowadzono porównanie oraz wyznaczono korelacje. Wyniki. Zaobserwowano istotne różnice międzypłciowe w zakresie skali Ojciec – postawa nadmiernie ochraniająca (p < 0,05), lęku jako cechy (p < 0,05) i poczucia własnej skuteczności (p < 0,05). Wystąpił też ujemny związek między postawą akceptacji u matki a lękiem jako stanem (p < 0,05) oraz między postawą autonomii u matki a lękiem jako stanem (p < 0,05) w grupie kobiet. Postawa niekonsekwentna ojca była dodatnio związana z lękiem jako cechą (p < 0,05). Postawa niekonsekwentna matki korelowała z lękiem jako stanem (p < 0,01) i lękiem jako cechą (p < 0,05). Stwierdzono ujemną korelację postawy autonomii ojca z lękiem jako cechą (p < 0,01). Wnioski. Zawodniczki praktycznie nie różniły się od zawodników w sporcie kwalifikowanym pod względem oceny retrospektywnej postaw rodzicielskich, występowały natomiast różnice w skali lęku jako cechy i w poczuciu własnej skuteczności. Postawa nadmiernie wymagająca oraz niekonsekwentna rodziców korelowały z lękiem dodatnio, natomiast postawa autonomii i akceptacji – ujemnie.

EN

Background. Success in sport depends on the family environment. The aim of the paper was to verify sex differences in the retrospective assessment of parental attitudes, anxiety, and self-efficacy in semi-professional competitors. Another goal consisted in checking if there were correlations between the retrospective assessment of parental attitudes and the anxiety and self-efficacy among semi-professional athletes. Material and methods. The research involved 99 athletes of AZS AWF Warsaw. They were asked to complete 3 questionnaires (KPR-Roc, STAI, GSES). On the basis of the results, a comparison was performed and correlations were determined. Results. Significant between-sex differences were observed in the scales of Father: an overly protective attitude (p < 0.05), anxiety as a trait (p < 0.05), and self-efficacy (p < 0.05). Among women, there was a negative relationship between mother’s attitude of acceptance and mother’s attitude of autonomy – and anxiety as a state (p < 0.05). Father’s attitude of inconsistency turned out positively related to anxiety as a trait (p < 0.05). Mother’s attitude of inconsistency correlated with anxiety as a state (p < 0.01) and anxiety as a trait (p < 0.05). A negative correlation was found between father’s attitude of autonomy and anxiety as a trait (p < 0.01). Conclusions. Female semi-professional athletes practically did not differ from males in terms of the retrospective assessment of parental attitudes, but there were differences concerning anxiety as a trait and self-efficacy. An overly demanding and inconsistent parental attitude correlated positively with anxiety, while the attitude of autonomy and acceptance – negatively.

17

Percepcja postaw rodzicielskich a osobowy wzrost po traumie u dzieci i młodzieży – ofiar wypadków drogowych

63%

Ogińska-Bulik N., Zadworna-Cieślak M.

Psychologia Rozwojowa

|

2013

|

vol. 18

|

issue 1

57–68

EN

Only recently the development and positive changes after trauma experiences, especially in children and adolescents, have become a subject of research, although the trauma itself and its negative impact on the human condition have been known and explored for a long time. The aim of this study was to determine associations between perceived parental attitudes and positive changes after a traumatic experience. The research group consisted of 72 young people (36 boys and 36 girls) aged 10–17 years who were victims of road accidents. The research tools were the Personal Growth Questionnaire – KOW-27 developed by N. Ogińska-Bulik and Parental Attitudes Scale – SPR, version for young people, by M. Plopa. The respondents have experienced positive changes as a result of a negative life situation. The results showed a signifi cant, though varying, role of parental attitudes, especially attitudes of mothers, that were correlated with personal growth. Their meaning is associated not so much with the general index of posttraumatic growth than with each of its dimensions.

18

Rola rodziców w etiologii przestępczości seksualnej

63%

Szymańska-Pytlińska M., Szumski F.

Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka

|

2014

|

vol. 13

|

issue 1

121-141

PL

Cel: Celem badania było ustalenie, czy i w jaki sposób styl przywiązania i postawy rodzicielskie mają znaczenie w powstawaniu przestępczości seksualnej. Zakładano występowanie: 1) związków między dominującym stylem przywiązania i typem popełnionego przestępstwa, 2) różnic między gwałcicielami i sprawcami wykorzystania seksualnego dziecka w nasileniu postaw rodzicielskich (ojców i matek sprawców), 3) różnic w nasileniu postaw rodzicielskich (matek i ojców) sprawców wykorzystania seksualnego dziecka w zależności od posiadanego przez nich stylu przywiązania, 4) różnic w nasileniu postaw rodzicielskich (matek i ojców) gwałcicieli w zależności od ich stylu przywiązania. Metody: Przebadano dwie grupy sprawców płci męskiej: gwałcicieli i osoby dopuszczające się czynności seksualnej z małoletnim poniżej 15 r.ż. osadzonych w zakładach karnych w Polsce. Grupy liczyły odpowiednio 48 i 69 osób. Pomiaru zmiennej styl przywiązania dokonano za pomocą narzędzia Experiences in Close Relationship Inventory opracowanego przez Brennan, Clark i Shavera. Zmienną postawy rodzicielskie zmierzono wykorzystując Kwestionariusz retrospektywnej oceny postaw rodziców autorstwa Plopy. Wyniki: Obie grupy różniły się w zakresie postawy akceptacji-odrzucenia i niekonsekwencji matki. Sprawcy wykorzystania seksualnego dziecka różnili się między sobą istotnie w zakresie postaw rodzicielskich w zależności od ich dominującego stylu przywiązania. Ogólna tendencja pokazywała różnice między sprawcami o bezpiecznym i pozabezpieczanymi stylami przywiązania w zakresie postaw: niekonsekwentnej ojca i matki oraz wymagającej matki. Wnioski: Przyjęte założenia o tym, że rodzice odgrywają pewną rolę w etiologii przestępczości seksualnej zostały potwierdzone częściowo. Styl przywiązania do opiekuna oraz postawy rodzicielskie matek i ojców sprawców mają znaczenie w etiologii przestępczości seksualnej. Charakter tego zjawiska jest złożony i nie da się go wyjaśniać włączając w plan badawczy pojedyncze czynniki.

19

Przejawy agresywności współczesnej młodzieży i ich uwarunkowania rodzinne

63%

Liberska H., Farnicka M.

Rocznik Lubuski

|

2014

|

vol. 40

|

issue 1

43-57

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań nad rodzinnymi uwarunkowaniami zachowań agresywnych młodzieży. Analizie poddano między innymi adekwatność zachowań agresywnych przejawianych przez młodzież, natężenie jej wrogości, a także kontrolę nad przejawianymi reakcjami agresywnymi. Poszukiwano związków przejawów agresywności dorastających z percypowanymi przez nich postawami rodzicielskimi. W badaniu wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich opracowaną przez M.Plopę (1987) oraz zmodyfikowaną wersję Kwestionariusza do Badania Poziomu Agresywności autorstwa D.Wójcik (1977). Badaniami objęto 80 dorastających (40 dziewcząt i 40 chłopców) w wieku od 17 do 18 lat. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono między innymi istotne różnice związków między postawami rodzicielskimi postrzeganymi przez dorastających i przejawami ich agresji zależne od płci dorastającego dziecka i płci rodzica.

EN

The paper presents the results of research on family determinants of aggressive behaviours of the youth. The analysis included, among others, the adequacy of aggressive behaviours showed by the youth, the intensity of its hostility and the control over manifested aggressive reactions. The authors searched for the relations between manifestations of aggressiveness of the youth and the way they perceive parental attitudes. The study used the Scale of Parental Attitudes developed by M. Plopa (1987) and a modified version of the Questionnaire for Examining the Level of Aggressiveness by D. Wojcik (1977). It involved 80 adolescents (40 girls and 40 boys) between the age of 17 and 18. As a result of the conducted research the authors concluded, among others, that there are significant differences of relations between parental attitudes perceived by adolescents and manifestations of their aggressiveness which depend on the sex of an adolescent and the sex of a parent.

20

Rodzinne determinanty wyborów edukacyjno-zawodowych w świetle założeń teorii kolejności narodzin

63%

Cieśla P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2019

|

vol. 32

|

issue 4

EN

The actual process of pre-orientation and initial profession orientation starts in the family environment. Thought upbringing by work and introduction of the children to the world of professions parents are trying to prepare young people to make right and accurate choices in the area of education and profession according to dynamically changing work market. The aim of the study was to approximate family conditions, including the meaning of birth order effect as a factor forming aspirations and preferences of individual children. In the retrospective research with the use of own diagnostic survey, there were questioned a 100 people in the production age, which come out of large families. The article presents the major postulates referring to parental attitudes, which are friendly to development work predispositions as well as ways parents influence on individual children. Highlighted is also the level of parental attitudes, during undertaking by their children educational and professional choices, as well as the relation between siblings, which shows some specific for the birth order personal values, and actions which differ the educational and work paths of children.

PL

W środowisku rodzinnym rozpoczyna się faktyczny proces preorientacji i wstępnej orientacji zawodowej. Poprzez wychowanie przez pracę i wprowadzanie dzieci w świat zawodów rodzice starają się przygotować młode osoby do podejmowania właściwych i trafnych wyborów edukacyjno-zawodowych wobec wymagań dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. Celem prowadzonych badań była analiza uwarunkowań rodzinnych wyborów edukacyjno-zawodowych dzieci, w tym efektów kolejności narodzin jako czynnika formującego i różnicującego aspiracje oraz preferencje zawodowe przedstawicieli poszczególnych pozycji w rodzeństwie. W badaniach retrospektywnych prowadzonych metodą sondażu diagnostycznego przy użyciu autorskiego kwestionariusza ankiety wzięło udział 100 respondentów w wieku produkcyjnym, wywodzących się z rodzin wielodzietnych. W artykule przedstawiono najważniejsze postulaty odnoszące się do postaw rodzicielskich sprzyjających diagnozie i stymulacji predyspozycji zawodowych dzieci oraz do sposobów oddziaływania zawodowego rodziców względem poszczególnych dzieci. Uwagę zwrócono również na ocenę wsparcia rodzicielskiego w trakcie podejmowanych przez dzieci wyborów edukacyjno-zawodowych oraz na relacje między rodzeństwem, które powodują ujawnianie się pewnych specyficznych dla porządku narodzin cech osobowościowych, postaw i sposobów zachowań różnicujących ścieżki edukacyjno-zawodowe dzieci.

Refine search results

Poziom agresywności przyszłych psychologów w kontekście percypowanych postaw ich rodziców

Oswajanie się z niepełnosprawnością. Praca z rodzicami dziecka po diagnozie specjalistycznej

Rodzina miejscem kształtowania zachowań prospołecznych dziecka

Postawy rodzicielskie a skłonność do impulsywnej agresji. Mediacyjna rola aleksytymii

Związki między inteligencją emocjonalną a retrospektywną oceną postaw rodzicielskich

Spostrzeganie Ex post Postaw Rodziców Przez Osoby z Tendencją do Uzależniania Się od Pracy

Zróżnicowanie postaw rodzicielskich ze względu na płeć dziecka u rodziców dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym uczestniczących w Systemie Nauczania Kierowanego

Poziom rozwoju małych dzieci wychowawczych przez matki w warunkach izolacji więziennej w zależności od ich postaw rodzicielskich

Postawy rodzicielskie zawodowych rodziców zastępczych i ich korelacje z doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa

Postawy rodzicielskie w percepcji dorastającej młodzieży z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową oraz ich sprawnych rówieśników

Postawy rodzicielskie w percepcji dorastających jako predyktor ich poczucia koherencji

Wyznaczniki agresywnej strategii radzenia sobie dorastającej młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego

Postawy rodzicielskie a skłonność do impulsywnej agresji. Mediacyjna rola aleksytymii

Style przywiązania a postawy rodzicielskie. Doniesienie z badań

Postawy rodzicielskie a zdolności w zakresie samoregulacji: wychowawcze uwarunkowania gratyfikacji podstawowych potrzeb, internalizacji standardów oraz siły woli

Postawa nadmiernie wymagająca i niekonsekwentna rodziców a lęk i poczucie własnej skuteczności u zawodników w sporcie kwalifikowanym

Percepcja postaw rodzicielskich a osobowy wzrost po traumie u dzieci i młodzieży – ofiar wypadków drogowych

Rola rodziców w etiologii przestępczości seksualnej

Przejawy agresywności współczesnej młodzieży i ich uwarunkowania rodzinne

Rodzinne determinanty wyborów edukacyjno-zawodowych w świetle założeń teorii kolejności narodzin