Search results

1

Postawy uczniów szkół ponadgimnazjalnych wobec przeszłości i historii Polski XX w.

100%

Malicki K., Piróg K.

Edukacja

|

2016

|

vol. 3(138)

7–21

PL

W artykule przedstawiono propozycję dwóch socjologicznych modeli badań problematyki postaw wobec historii i przeszłości wraz ze skrótowym omówieniem wyników badania ankietowego przeprowadzonego na ogólnopolskiej próbie reprezentatywnej 3744 uczniów drugich klas szkół ponadgimnazjalnych (76 liceów, 65 techników i 28 zasadniczych szkół zawodowych) w 2015 r. Zastosowano dwa rodzaje warstwowania: ze względu na typ szkoły oraz wielkość miejscowości. Operat losowania został opracowany na podstawie bazy danych pochodzącej z Systemu Informacji Oświatowej. Z operatu wyłączono szkoły specjalne oraz szkoły liczące mniej niż 10 uczniów. Pierwszy model został opracowany na podstawie koncepcji funkcjonalności (żywotności) pamięci zbiorowej. W jego ramach zaproponowano typologię postaw, która popiera się na doświadczaniu historii w życiu codziennym. Wyróżniono postawy: antykwaryczną, historyczną i monumentalną (uzupełnioną o wymiar rodzinny, lokalny oraz narodowy). Drugi model opiera się na strukturalnej definicji postaw, rozpowszechnionej w Polsce przez Stefana Nowaka, w ramach której wyróżnia się trzy komponenty: afektywny, poznawczy, behawioralny.

EN

This article presents two models for conducting sociological research on attitudes towards history, with a brief discussion on the results of a survey conducted in 2015 on a sample of 3744 students of upper secondary schools. The first model is based on the concept of collective memory, its functionality and viability. It relates to a typology of attitudes based on the experience of history in everyday life (the so-called antiquary, historical and monumental dimensions). This typology is enriched with the idea of family, local and national levels. The second model is the structural definition of attitudes, popularized in Poland by Stefan Nowak, founded on three components of attitudes (affective, cognitive and behavioral).

2

Pozaszkolne uwarunkowania wiedzy uczniów szkół ponadgimnazjalnych o historii Polski XX w.

80%

Męziński M., Żółtak T., Oniszczuk A.

Edukacja

|

2016

|

vol. 3(138)

22–56

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki zróżnicowania poziomu wiedzy o historii Polski XX w. uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zarysowano kontekst teoretyczny i metodologiczno-badawczy oraz przedstawiono analizy poziomu wiedzy w zależności od wybranych charakterystyk uczniów. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem dwupoziomowych modeli regresji liniowej na danych z ogólnopolskiego, reprezentatywnego dla populacji uczniów szkół ponadgimnazjalnych, badania postaw wobec historii Polski XX w. Na jego podstawie zdiagnozowano znaczące różnice w poziomie wiedzy w zależności od typu szkoły ponadgimnazjalnej i płci. Podjęto próbę interpretacji dostrzeżonych różnic w szerszym kontekście – poprzez uwzględnienie dodatkowych czynników wyjaśniających: rodzinnych, szkolnych, indywidualnych, związanych z potencjalnymi zainteresowaniami historycznymi oraz natężeniem postaw wobec historii. Kontrola dodatkowych czynników (przede wszystkim natężenia postaw) wpłynęła na zmniejszenie efektów typu szkoły i płci, jednakże pozostały one istotne.

XX

The aim of this article is to present the problem of differences in the level of knowledge of 20th century Polish history among students of upper secondary schools. The article begins with a theoretical and methodological context, followed by an analysis of the level of knowledge depending on students’ characteristics. Analyses were conducted according to two-level linear regression models based on data retrieved from a representative (of the population of second year upper secondary school students) survey on attitudes towards 20th century Polish history. Considerable differences were observed in the level of knowledge depending on the type of school and gender. To provide a wider context for the interpretation of these differences, additional factors – such as family, school and individual characteristics (potential interest in history and intensity of attitudes towards history) – were taken into consideration. The control of these additional factors, particularly the intensity of attitudes, reduced the effect of school type and gender, however, they still remained significant.

3

Wymiary postaw wobec historii

80%

Rycielska L., Rycielski P.

Edukacja

|

2016

|

vol. 4(139)

115–130

PL

Skala postaw wobec historii przedstawiona w artykule Krzysztofa Malickiego i Krzysztofa Piróga, opublikowanym w EDUKACJI, 138(3), została stworzona na podstawie typologii „pamięci przeszłości” Andrzeja Szpocińskiego i opisuje trzy wymiary kontekstu doświadczania historii. W wyniku przeprowadzonej eksploracyjnej analizy czynnikowej wyłoniono cztery czynniki, które zostały zweryfikowane treściowo poprzez fasadowe porównanie do innych opisanych w literaturze naukowej narzędzi służących do pomiaru różnych aspektów pamięci zbiorowej. Zamiast dziewięcioczynnikowej skali postaw wobec historii zaproponowano cztery skale związane z „pamięcią społeczną”: skalę postaw wobec historii rodziny, skalę postaw wobec historii miejsca zamieszkania, skalę postaw wobec historii rozumianej jako dziedzina i przedmiot szkolny oraz skalę kolektywnych postaw wobec członków grupy własnej przekraczających normy spójności narodowej. Następnie przeprowadzono analizy korelacyjne (N = 3744) pomiędzy wynikami uczniów na opisanych podskalach a płcią uczniów, miejscem ich zamieszkania, ocenami z historii, typem szkoły, wykształceniem rodziców, zadeklarowanym stosunkiem do wiary i praktyk religijnych oraz wynikami testu wiedzy. Wyniki analiz statystycznych oraz refleksja nad literaturą dotyczącą pomiaru pamięci społecznej umożliwiły sformułowanie zaleceń dotyczących stosowania skali postaw wobec historii w przyszłych badaniach empirycznych.

EN

The attitudes towards history scale (Malicki et al., 2016) was developed according to Szpociński’s (2006) „memory of the past” typology and based on three dimensions of historical experience. The nine theoretically predicted types of attitude towards history could not be confirmed empirically. Exploratory factor analysis (EFA) yielded four dimensions, which were confirmed in their definition using other, well described tools for measuring different dimensions of collective memory. In place of a nine dimensional scale, a four dimensional „social memory” scale was proposed for attitudes on: family history; local history; and history as a school subject or history classes; together with collective shame (collective attitude to own group members transgressing national cohesion norms). In the next step, the relationships were investigated between students (N = 3744) and gender, NUTS population size, school grades in history, type of school, parental education and attitudes towards faith and religious practices. The results of the analysis and their discussion form the basis for recommendations in the application of the proposed scale in future empirical studies.

Refine search results

3 Edukacja

1 Malicki K.

1 Męziński M.

1 Oniszczuk A.

1 Piróg K.

1 Rycielska L.

1 Rycielski P.

1 Żółtak T.

3 2016

Postawy uczniów szkół ponadgimnazjalnych wobec przeszłości i historii Polski XX w.

Pozaszkolne uwarunkowania wiedzy uczniów szkół ponadgimnazjalnych o historii Polski XX w.

Wymiary postaw wobec historii