Search results

1

De la traduction des noms des circonscriptions administratives polonaises? Entre l’emprunt et la naturalisation

100%

Stachurski E.

Między Oryginałem a Przekładem

|

2013

|

vol. 21

53-82

EN

This paper explores the difficulties of translating Polish administrative terms such as województwo, powiat and gmina. On the one hand, the difficulties stem from the present Polish administrative structure and Polish history, as the terms used have their roots both in the old system and the new one introduced after the administrative reform in 1989. On the other hand, the difficulties are also a result of terminological confusion proposed by the traditional sources used by translators such as printed dictionaries, by modern tools, such as the Internet, and finally, by administrative decisions, where translators can find contradictory and unnatural equivalents. An analysis of the commonly used translation equivalents and solutions offered by translation tools, both printed and online, shows a great level of difficulty faced by anyone willing to translate such administrative terms. It is therefore difficult to explain the general reluctance to use natural French equivalents in favour of more ‘international’ terms given that voïvodie, département and commune meet all or nearly all the necessary criteria posed by equivalence tests.

2

Zmiany w handlu zagranicznym województwa wielkopolskiego

100%

Maćkowiak H.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2018

|

issue 44

33-52

PL

Celem artykułu jest określenie zmian w strukturze geograficznej i towarowej handlu zagranicznego województwa wielkopolskiego na tle handlu zagranicznego Polski w latach 2003–2012. Zaprezentowane zostały kierunki handlu zagranicznego województwa, również w ujęciu powiatowym, z uwzględnieniem wymiany handlowej z poszczególnymi państwami. Zanalizowano strukturę towarową handlu zagranicznego województwa. Zwrócono także uwagę na poziom koncentracji geograficznej i towarowej eksportu i importu województwa wielkopolskiego na tle innych województw. Analizę tę poprzedza charakterystyka roli województwa wielkopolskiego w handlu zagranicznym Polski i roli poszczególnych powiatów w handlu zagranicznym województwa wielkopolskiego. Określono również stopień proeksportowego charakteru gospodarki poszczególnych powiatów w badanym okresie.

3

Plany polityczne Chruszczowa w sprawie włączenia części powiatu radzyńskiego do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej

100%

Wawryniuk A.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2012

|

vol. 10

50-66

PL

W 1939 r., po zajęciu przez wojska sowieckie Kresów Wschodnich rozpoczęły się negocjacje polityczne co do granic wschodnich Polski. W 1944 r. centralne władze Ukrainy występowały wielokrotnie do Józefa Stalina, by ten zezwolił na utworzenie obwodu chełmskiego z centrum w Chełmie, w ramach Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Według dokumentów przygotowanych przez Nikitę Chruszczowa, w skład nowego obwodu miały wejść: część powiatu bialskopodlaskiego, powiat włodawski, część powiatu lubartowskiego, powiat chełmski, wschodnia część powiatu krasnostawskiego, powiat hrubieszowski, część powiatu sokalskiego, powiat tomaszowski, większa część powiatu zamojskiego, części powiatów: biłgorajskiego, jarosławskiego, przeworskiego i niżańskiego, a także część powiatu radzyńskiego z miejscowościami: Przewłoka, obecnie w gminie Parczew, pow. parczewskim; Kolano, Gęś, Jabłoń, (na przełomie XIX i XX w. własność Zamojski); Paszenki, Kudry, Dawidy, wszystkie miejscowości z gminy Jabłoń, Radcze, gmina Milanów, Brzozowy Kąt, gmina Komarówka Podlaska, Rudzieniec, gmina Milanów, Czeberaki, gmina Milanów, Korona, gmina Dębowa Kłoda, Wiski, gmina Komarówka Podlaska i Zaniówka, gmina Milanów. Obwód chełmski o powierzchni 12.310 km2, miało zamieszkiwać 797.039 osób. Pozytywne stanowisko do ukraińskiej propozycji prezentowali przedstawiciele Związku Patriotów Polskich, w tym Michał Rola-Żymierski. Niepewny okres zakończył się w 1948 r. wraz z podpisaniem protokołu o przejęciu ochrony polskiej granicy wschodniej przez Wojsko Polskie.

EN

In 1939, following the capture of the Eastern Borderlands (Polish: Kresy Wschodnie) by Soviet troops, the eastern border of Poland came under negotiations. In 1944 central Ukrainian authorities repeatedly asked Joseph Stalin to ratify the establishment of the province of Chełm that would become a part of the Ukrainian Soviet Socialist Republic. According to the documents prepared by Khrushchev, the new province with its administrative seat in Chełm would include the following powiats: Biała Podlaska (partially), Włodawa, Lubartów (partially), Chełm, Krasnystaw (the eastern part), Hrubieszów, Sokal (partially), Tomaszów, Zamość (most of the area), Biłgoraj (partially), Jarosław (partially), Przeworsk (partially), Nisko (partially). Additionally, it would annex some part of Radzyń powiat including the following villages: Przewłoka (currently in Parczew gmina, Parczew powiat), Kolano, Gęś, Jabłoń (at the turn of the 19th and 20th centuries it belonged to the Zamoyski family’s estate), Paszenki, Kudry, Dawidy, all villages of Jabłoń gmina, Radcze, Milanów gmina, Brzozowy Kąt, Komarówka Podlaska gmina, Rudzieniec,, Czeberaki, Korona, Dębowa Kłoda gmina, Wiski, and Zaniówka. The province of Chełm was to cover an area of 12,310 square kilometers and be inhabited by 797,039 citizens. The Ukrainian stand was approved of by some members of the Union of Polish Patriots, including Michał Rola-Żymierski. The impasse came to an end in 1948 when the protocol that gave the control over the Polish eastern border to the Polish army was signed.

4

Partycypacyjny wymiar powiatowych strategii rozwiązywania problemów społecznych w Małopolsce

100%

Peter-Bombik K., Szczudlińska-Kanoś A.

|

2016

|

vol. 35

|

issue 108

87-96

PL

Rozwój społeczno-ekonomiczny oraz odmienne uwarunkowania historyczne, geogra-ficzne, polityczne czy ekonomiczne powodują, iż w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce, oprócz globalnych problemów polityki społecznej, do których zaliczyć można przede wszystkim: bezrobocie, migracje, starzenie się społeczeństw, pojawiają się nowe potrzeby wymagające diagnozy oraz efektywnego, wcześniej zaplanowanego, rozwiązania. Administracja publiczna, funkcjonująca na poziomie centralnym, nie jest w stanie skutecznie diagnozować ich natężenia w rozkładzie przestrzen-nym. Celowe jest zatem odpowiednie wykorzystanie siły tkwiącej w samorządzie terytorialnym oraz we wspólnotach lokalnych. Celem niniejszego artykułu jest sprawdzenie na poziomie deklaratywnym społecznego wymiaru procesu tworzenia wszystkich powiatowych strategii rozwiązywania problemów społecznych w województwie małopolskim oraz wskazanie możliwości ulepszenia tego procesu.

5

POZYCJA PRAWNOUSTROJOWA PREZYDENTA MIASTA NA PRAWACH POWIATU NA PRZYKŁADZIE PREZYDENTA MIASTA PŁOCKA

88%

TARKA D.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2019

|

issue 1(258)

37-47

PL

Prezydent miasta na prawach powiatu jest organem wykonawczym miasta na prawach powiatu. W artykule zostały zaprezentowane i omówione regulacje dotyczące zasad wyboru oraz odwołania prezydenta miasta na prawach powiatu, a także oraz jego kompetencje na przykładzie miasta Płocka.

EN

The mayor of the city with poviat rights is the executive body of the city with poviat rights. The article presents and discusses regulations regarding the principle of the election and dismissal of the mayor of the city with poviat rights and their competences on the example of the city of Płock.

6

The Main Directions of District and Urban Authorities Activity in Sandomierz in the Years 1944–1950

75%

Kalandyk Z.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

The aim of this article is to explain the main directions of district and urban authorities activity in Sandomierz in the years 1944–1950. The activities involved the issues of the war destruction and overpopulation in Sandomierz County. These actions were further hindered by the fact that the Red Army troops stationed in this area to mid-year 1946. Therefore, in the first place, the county and city authorities, had to handle the problem of food supply which was based on assignments from the outside, and housing. In the second place, the county and city authorities had to bring the county and cities up after the negligence and destruction caused by occupation and the war. Furthermore, it was very important to enliven the district through the construction of a processing base for the fresh market gardening industry.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie głównych kierunków działalności władz powiatowych i miejskich w Sandomierzu w latach 1944–1950. Działalność obejmowała zagadnienia dotyczące zniszczeń wojennych i przeludnienia w powiecie sandomierskim. Były one dodatkowo utrudnione przez fakt, że żołnierze Armii Czerwonej stacjonowali na tym obszarze do połowy 1946 r. W związku z tym w pierwszej kolejności władze powiatu i miasta musiały poradzić sobie z problemem dostaw żywności, a dopiero w drugiej zajmowały się zaniedbaniami i zniszczeniami spowodowanymi przez okupację i wojnę. Istotne było to, aby ożywić powiat przez budowę bazy przetwórstwa świeżych owoców.

7

The standard of living and its spatial differentiation in border districts of eastern Poland

75%

Janusz M., Maciejasz – Świątkiewicz M., Paradowska M., Platje J. J.

Economic and Environmental Studies

|

2015

|

vol. 15

|

issue 3(35)

283-302

EN

The aim of the study was to evaluate the spatial diversity in living standards in the districts, which are the eastern border of the European Union. The variables of demography, housing, social and economic infrastructure, as well as access to culture and tourism were into account. The study included 25 counties Polish of the four provinces (Warman-Masurian, Podlaskie, Lublin and Subcarpathian). To assess the spatial differentiation in standard of living the cluster analysis (Hellwig method) was used, (using data for 2005 and 2012). The study shows that the highest standard of living has become the participation of the inhabitants of Podkarpackie districts (Krosno, Jaroslaw, Sanok), and the lowest recorded in the counties Hajnówka, Hrubieszów and Sejny. It was also noticed that only minor changes were observed in the ranking list, and synthetic indicator of the standard of living was relatively low.

PL

Celem artykułu była ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w powiatach, będących wschodnią granicą Unii Europejskiej. Do analizy włączono zmienne z zakresu demografii, mieszkalnictwa, oraz infrastruktury społeczno-gospodarczej, w tym także z zakresu środowiska naturalnego i kultury. Badaniem objęto 25 powiatów województw Polskich wschodniej z czterech województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego oraz podkarpackiego. Do oceny przestrzennego zróżnicowania poziomu życia wykorzystano metodę wzorcową Hellwiga, którą objęto 2005 i 2012 rok. Z przeprowadzonych badań wynika, że najwyższy poziom życia stał się udziałem mieszkańców powiatów województwa podkarpackiego (krośnieński, jarosławski, sanocki), zdecydowanie najniższy zaś odnotowano w powiatach hajnowskim, hrubieszowskim i sejneńskim. Zestawiając dwa uwzględnione lata stwierdzić ponadto należy, że zaobserwowano niewielkie zaledwie zmiany w liście rankingowej, a syntetyczny wskaźnik poziomu życia był relatywnie niski. Wydaje się przy tym, że poprawa takiego stanu rzeczy będzie procesem złożonym i długotrwałym. Jednym ze stymulatorów może stać się rozwój infrastruktury.

8

Uprawnienia starosty w zakresie ochrony środowiska

75%

Wysocka E.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

397-421

PL

The administrative reform, which entered into force on 1 January 1999, introduced a three-tier administrative division of Poland into: commune, district, province. The aim of the reform was to reduce the number of provinces from 49 to 16 and restore districts (liquidated in 1975). In accordance with the Act of 5 June 1998 on district self-government (OJ 1998 No. 91 item 578) district authorities are: district council and district administration. The position of chairman of the district administration has been entrusted to the district governor, who, although not an organ of the district according to the aforementioned act, has been recognized as an organ from the functional side. Many acts of a statutory rank of a particular nature entrust the district governor numerous competences and provide the ability to carry out activities directly affecting environmental protection. His powers can be mentioned here in the scope of: waste management, building law, spatial planning and management, geology and mining, as well as hunting and inland fishing law. The position of the district governor as an environmental protection authority is identified by the act of 27 April 2001, the environmental protection law. The role of district governor in the scope of: water, air and soil protection against pollution is particularly important for ensuring the conservation of the Earth’s natural resources in a non-deteriorated condition. The constitutional principle of environmental protection imposes on the public authorities the obligation to care for the environment. The maintenance of current natural resources and the protection of agricultural and forest land against pollution is only possible in the prevention of negative effects of environmental degradation affecting the health of humans and animals. The aim of this paper is to present the powers of the district governor as a district organ in the field of environmental protection.

9

Uprawnienia starosty w zakresie ochrony środowiska

75%

Wysocka E.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

397-421

PL

The administrative reform, which entered into force on 1 January 1999, introduced a three-tier administrative division of Poland into: commune, district, province. The aim of the reform was to reduce the number of provinces from 49 to 16 and restore districts (liquidated in 1975). In accordance with the Act of 5 June 1998 on district self-government (OJ 1998 No. 91 item 578) district authorities are: district council and district administration. The position of chairman of the district administration has been entrusted to the district governor, who, although not an organ of the district according to the aforementioned act, has been recognized as an organ from the functional side. Many acts of a statutory rank of a particular nature entrust the district governor numerous competences and provide the ability to carry out activities directly affecting environmental protection. His powers can be mentioned here in the scope of: waste management, building law, spatial planning and management, geology and mining, as well as hunting and inland fishing law. The position of the district governor as an environmental protection authority is identified by the act of 27 April 2001, the environmental protection law. The role of district governor in the scope of: water, air and soil protection against pollution is particularly important for ensuring the conservation of the Earth’s natural resources in a non-deteriorated condition. The constitutional principle of environmental protection imposes on the public authorities the obligation to care for the environment. The maintenance of current natural resources and the protection of agricultural and forest land against pollution is only possible in the prevention of negative effects of environmental degradation affecting the health of humans and animals. The aim of this paper is to present the powers of the district governor as a district organ in the field of environmental protection.

10

Gospodarowanie powiatowym zasobem nieruchomosci a rozwoj lokalny

75%

Kotlinska J., Nowak M. J.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2010

|

issue 4(42)

105-122

PL

Celem artykułu jest przedstawienie organizacyjnych oraz finansowych uwarunkowań gospodarowania nieruchomościami powiatowymi oraz ich roli w rozwoju lokalnym, wiążących się z przeznaczeniem nieruchomości oraz dochodami przez nie wygenerowanymi. W artykule zaproponowano konstrukcję programu gospodarowania nieruchomościami. Tezy oparto na wynikach badań. Wykorzystano metodę analizy źródeł oraz metodę kwestionariuszową.

EN

The purpose of this article is to highlight the organisational and financial aspects of managing property at the district level, as well as the role of those aspects in local development, resulting in how property is used and the income it generates. The article contains some suggestions as to how a property-managing program should be constructed, based upon research including both source analysis and questionnaire methods.

11

Wykaz ziemiaństwa powiatu radzyńskiego z lat 1882-1897 na podstawie rządowych publikacji Pamjatnyje Kniżki Siedleckoj Guberni

75%

Czyż P. A.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2021

|

vol. 19

25-36

EN

The landed gentry was present as a social group from the Middle Ages. It evolved from medieval knighthood to landed gentry, becoming an influential local, national or global community. In the second half of the nine-teenth century, despite the limitation of their administrative and judicial role, the landed gentry still played a very important role in the provinces: social, economic and cultural. The list below is a contribution to the pan-orama of greater land ownership in Radzyń County.

PL

Ziemiaństwo, jako grupa społeczna, istniała w Polsce od średniowiecza. Ewoluowała z rycerstwa średniowiecznego do ziemiaństwa stając się wpływową społecznością o charakterze lokalnym, ogólnopolskim czy światowym. Ziemianie w drugiej połowie XIX w., mimo ograniczenia ich roli administracyjnej i sądowej, nadal pełnili bardzo ważną rolę na prowincji: społeczną, gospodarczą i kulturalną. Prezentowane zestawienie jest przyczynkiem do panoramy większej własności ziemskiej powiatu radzyńskiego.

12

Przeciwdziałanie skutkom powodzi w powiatach lubańskim i zgorzeleckim – analiza porównawcza

75%

Piepiora Z., Knysak J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 490

90-102

PL

W artykule odpowiedziano na pytanie badawcze „Jakie czynności podejmowane są na analizowanym terenie w celu zapobiegania negatywnym konsekwencjom powodzi?” i zweryfikowano hipotezę „W badanych powiatach prowadzone są podobne działania z zakresu przeciwdziałania skutkom powodzi”. Metodą badawczą była analiza porównawcza. Obszarem badań objęte zostały dwa polskie powiaty: zgorzelecki i lubański. W wyniku przeprowadzonej analizy można wysnuć następujące wnioski. Władze każdego z powiatów i wszystkich gmin na jego obszarze współpracują doraźnie z wieloma instytucjami zgodnie z planami zarządzania kryzysowego. Systemy przeciwdziałania skutkom powodzi na obszarze badanych powiatów można określić jako dobre. W powiecie lubańskim sfinansowano 57% strat spowodowanych przez powodzie, a w powiecie zgorzeleckim – 35%

13

Herb powiatu zduńskowolskiego

75%

Adamczewski M.

Biuletyn Szadkowski

|

2014

|

issue 14

85-96

EN

The County Council in Zduńska Wola made a resolution on 24 November 2000 to adopt a county coat of arms. It features St. Maksymilian M. Kolbe, a monk and martyr. The Saint’s ties with Zduńska Wola influenced the direction of search for a symbolic reference for Zduńska Wola county arms. St. Maksymilian M. Kolbe (born in Zduńska Wola in 1894) is the patron of Zduńska Wola, and October 10 – the day of his canonization – is the Feast of Zduńska Wola. Memory of the Saint’s links with his place of birth is cultivated by the Museum – home of St. Maksymilian M. Kolbe in Zduńska Wola, set up in 1994, on the centenary of his birth. In 2004 the church of the Assumption of Virgin Mary in Zduńska Wola was named the Sanctuary of the Birth and Baptism of St. Maksymilian M. Kolbe. Zduńska Wola county coat of arms received a positive opinion from the admini-stration minister. The only objection that could be raised by a heraldist may con-cern the too realistic (non-heraldic) presentation of the figure of St. Maksymilian M. Kolbe.

14

Determinanty samodzielności finansowej powiatów

71%

Galiński P., Jackowska B.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2023

|

vol. 68

|

issue 7

1-24

EN

The financial independence of local government units (LGUs) means the freedom to control the accumulated public funds, which ultimately affects the quality of life of the local community. The aim of the study discussed in this article is to identify the factors influencing the probability of improving the financial independence of powiats (Polish administrative units equivalent to counties). The study covered 314 powiats (cities with powiat status were not included) for which data for the years 2019 and 2021 were obtained from the Local Data Bank of Statistics Poland and from consolidated balance sheets of LGUs for the years 2019 and 2021, prepared by the Ministry of Finance. Four degrees of financial independence were distinguished on the basis of the share of powiats’ own revenues in their total revenues. The multinomial logistic regression for a variable measured on an ordinal scale was applied to identify the determinants of financial independence and to estimate the probability of its improvement. A proportional odds model was constructed on the basis of data from 2019, while the data from 2021 were used to validate the model. Research shows that the odds of achieving improvement in the powiats’ financial independence is positively affected by: growing population density and the level of entrepreneurship measured by the number of enterprises per capita, as well as increasing investment outlays of enterprises per capita, while negatively by: a growing unemployment rate and number of students in secondary schools per capita, as well as by an increasing percentage of children whose parents receive family benefits and people of a post-working age.

PL

Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego (JST) oznacza swobodę dysponowania zgromadzonymi środkami publicznymi, co wpływa na jakość życia wspólnoty lokalnej. Celem badania omówionego w artykule jest identyfikacja czynników oddziałujących na prawdopodobieństwo poprawy samodzielności finansowej powiatów. Badaniem objęto 314 powiatów (pominięto miasta na prawach powiatu), dla których uzyskano dane z Banku Danych Lokalnych GUS i z bilansów skonsolidowanych JST opracowywanych przez Ministerstwo Finansów za lata 2019 i 2021. Na podstawie udziału dochodów własnych w dochodach powiatu ogółem wyodrębniono cztery stopnie samodzielności finansowej. Do identyfikacji determinant samodzielności finansowej powiatów oraz do oszacowania prawdopodobieństwa jej poprawy zastosowano wielomianową regresję logistyczną dla zmiennej mierzonej na skali porządkowej. Na podstawie danych za 2019 r. skonstruowano model proporcjonalnych szans, a dane za 2021 r. wykorzystano do weryfikacji jakości modelu. Z badania wynika, że szansa poprawy samodzielności finansowej powiatu zwiększa się wraz ze zwiększaniem się gęstości zaludnienia oraz poziomu przedsiębiorczości mierzonej liczbą przedsiębiorstw przypadających na mieszkańca i nakładami inwestycyjnymi przedsiębiorstw przypadającymi na mieszkańca oraz ze zmniejszaniem się: stopy bezrobocia, liczby uczniów w szkołach ponadpodstawowych przypadających na mieszkańca, odsetka dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny, oraz odsetka osób w wieku poprodukcyjnym.

15

Powstanie i podziały administracyjne województwa łódzkiego

63%

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J.

Acta Geographica Lodziensia

|

2019

|

vol. 109

49-57

PL

Celem autorki artykułu było przedstawienie genezy i ewolucji województwa łódzkiego, które powstało dopiero w 1919 roku. Założona w XV wieku Łódź była niewielkim, mało znaczącym rolniczym miasteczkiem. Zmieniło się to gwałtownie w XIX w. po powstaniu w mieście potężnego ośrodka przemysłu włókienniczego. Intensywnemu rozwojowi przemysłu i wzrostowi liczby ludności do 315 tys. (1897 r.), nie towarzyszyły ani odpowiedniej rangi usługi, ani funkcja administracyjna. Nowo utworzone w 1919 roku województwo łódzkie wykrojono z sąsiednich województw: warszawskiego, poznańskiego i kieleckiego. W jego skład wchodziło początkowo 13 powiatów, a od 1938 roku jedynie 8. W ciągu stu lat swojego istnienia zmieniało powierzchnię – największą (20,4 tys. km2) miało w roku 1939, najmniejszą (1,5 tys. km2) w latach 1975–1999. Województwo łódzkie obecnie liczy 18,2 tys. km2, podzielone jest na 177 gmin i 21 powiatów oraz 3 powiaty miejskie. Zamieszkuje je 2,5 mln osób. Znajdują się w nim 44 miasta. Wskaźnik urbanizacji osiągnął poziom 64%. W 2017 roku ludność Łodzi zmalała do 690 tys.

EN

The purpose of the author was to present the origin and evolution of the Łódź Voivodeship, created in 1919. Łódź, founded in the 15th century, was a small agricultural town. It grew rapidly in the 19th century when it turned into a major centre of the textile industry. The intensive development of industry and the growth of the population up to 315,000 (in 1897) were not matched by the development of appropriately scaled services nor by adequate administrative functions. The newly created (in 1919) Łódź Voivodeship was made up of adjacent administrative units from the neighbouring voivodeships of Warsaw, Poznań and Kielce. It first comprised 13 counties (poviats), and, from 1938, only eight counties. During the hundred years of its existence, the area of this voivodeship has changed several times – it was the largest in 1939 (20,400 km2) and smallest in the period of 1975–1999 (1,500 km2). Presently (2017), the Łódź Voivodeship covers 18,200 km2. It is divided into 177 com-munes (gmina), 21 counties and three urban counties. There are 44 cities and towns and a population of 2.5 million. Its urba- nisation index is 64%. The population of Łódź city dropped to 690,000 in 2017.

16

Ветер и вода в повериях, суевериях и обычаях как элемент семейных обрядов (на примере нескольких сел Гайновского и Сокольского поветов)

63%

Куприянович А.

Białorutenistyka Białostocka

|

2017

|

vol. 9

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba opisania wiatru i wody w wierzeniach, przesądach i zwyczajach wybranych wsi powiatu hajnowskiego i sokólskiego. Woda w kulturze ludowej opisywanych miejscowości odgrywała olbrzymią rolę. Obecna była niemalże we wszystkich momentach życia człowieka. Dlatego obowiązywał szereg zakazów mających uchronić ją przed niewłaściwym wykorzystaniem. W związku z tym występowała w wielu obrzędach, w których ważne miejsce zajmowało wykorzystanie jej szczególnych właściwości, zwłaszcza w przełomowych momentach życia. W obrzędach rodzinnych opisywanych wsi, woda uznawana jest za genezę wszelkiego bytu. Kult wody wyrażał się także w modlitwach i ofiarach. Wiatr według wierzeń był złem przesyłanym przez powietrze. W wielu opisywanych wsiach obu powiatów, wiatr utożsamiano z duszami ludzi tragicznie zmarłych, nieochrzczonych, dzieci przyduszonych przez matkę w czasie snu, osób źle pochowanych. Wiatr często był utożsamiany z diabelską mocą, która się w nim objawiała, dostarczała informacji pochodzących z zaświatów. Wskutek szybkich, zwłaszcza w ostatnich czasach, przemian społecznych i obyczajowych na Białostocczyźnie, wiele zabiegów oraz praktyk magicznych dotyczących wiatru i wody uległo zapomnieniu i nie jest już stosowanych.

EN

The goal of this article is to describe wind and water in beliefs, superstitions and customs in selected villages in Hajnowka and Sokolka districts. Water played an important role in the folk culture in the abovementioned places. It was present in almost all moments of a man’s life. Therefore there were restrictions which prevented the wrong exploitation of water. As a result, water was present in many rituals during which its qualities were important, especially at crucial moments in life. In family rituals in the villages described, water was considered the origin of existence.Water was also cherished in prayers and sacrifices. According to ancient beliefs, wind was an evil sent via air. In many villages in both districts, wind was identified with the souls of people who died tragically, those who were not baptized, children suffocated by their mothers in their sleep, or people buried in a wrong way. Wind was often perceived as the power of the devil that came through in the wind, delivering information from the nether world. Due to rapid social and moral changes in Bialystok region, many magical rituals concerning wind and water have been forgotten. They are no longer practiced.

17

Measuring human development on county and voivodeship level in Poland

63%

Arak P.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2013

|

issue 23(4)

57-72

EN

This paper presents a summary of the methodology of computation and the use of the measure of human development in Poland. The United Nations Development Programme (UNDP) prepared a new measure for the Polish government. The Local Human Development Index was created on the basis of the existing Human Development Index and is used to measure human development at county and voivodeship level. The index is based on data available in the public statistics and administrative records. The article also examines the relationship between the territorial allocation of the cohesion policy funds, Operational Programme Human Capital and social spending and the level of human development. The effect of which is a confirmation of the hypothesis that funds under those public interventions are allocated in regions with lower levels of human development, but also a suggestion for a better strategy of cohesion funds allocation.

PL

W artykule prezentowane jest podsumowanie metodyki liczenia i wykorzystania miary rozwoju społecznego w Polsce. Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) przygotował nową miarę dla polskiego rządu. Lokalny Wskaźnik Rozwoju Społecznego został stworzony na podstawie istniejącego Wskaźnika Rozwoju Społecznego i jest użyty do pomiaru rozwoju społecznego na poziomie powiatu i województwa. Wskaźnik bazuje na danych dostępnych w statystyce publicznej oraz rejestrach administracyjnych. W artykule badano zależność między terytorialną alokacją środków polityki spójności, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz wydatków polityki społecznej z poziomem rozwoju społecznego. Efektem czego jest potwierdzenie hipotezy o wydawaniu środków, w ramach tych interwencji publicznych, do regionów o niższym poziomie rozwoju społecznego, ale także sugestia co do lepszej strategii wydawania środków z polityki spójności.

18

Związek międzygminny – alternatywa dla powiatu

63%

Kierzyk T.

Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne

|

2018

|

issue 2

rb.ujw.pl/local

PL

Artykuł jest kontynuacją rozważań autora nad zasadnością utrzymywania powiatów w ich obecnym kształcie funkcjonalnym i finansowym. Po 20-letnim okresie funkcjonowania powiatów w aktualnym kształcie i toczącej się dyskusji o potrzebie utrzymywania dotychczasowego podziału terytorialnego kraju artykuł jest de facto głosem w dyskusji, przy czym jest to głos krytyczny. Powiaty w wielu przypadkach posiadają kompetencje zbieżne z gminnymi. Pozbawione własnych odpowiednich źródeł finansowania, nie wypełniają funkcji rzeczywistych kreatorów życia społecznego czy gospodarczego. Autor dowodzi, że wobec zmieniającej się rzeczywistości, postępu technicznego, cyfryzacji urzędów, zwiększającej się elektronicznej obsługi ludności, w wielu przypadkach sztucznego rozdziału zadań pomiędzy gminy i powiaty, te ostatnie coraz częściej postrzegane są jako niepotrzebne. W sytuacjach gdy ze względu na rodzaj zadania zachodzi potrzeba wykonywania ich wspólnie z innymi gminami, bardzo dobrym narzędziem są związki międzygminne. Artykuł pokazuje związki międzygminne jako ewentualną alternatywę dla powiatów. Prezentuje sposób zakładania związków międzygminnych, ich rejestrację, strukturę wewnętrzną i kompetencję. Autor dowodzi, że gminy mogą realizować zadania wspólnie z innymi gminami w oparciu o autentyczne obopólne korzyści.

EN

The article is a continuation of the author’s reflections on the legitimacy of maintaining districts in their current functional and financial shape. After 20 years of the functioning of districts in their current shape and ongoing discussion about the need to maintain the current territorial division of the country, the article is in fact a voice in the discussion, with a critical voice. Districts in many cases have competencies convergent with municipalities. Deprived of their own appropriate sources of financing, they do not fulfill the functions of real creators of social or economic life. The author argues that in the face of changing reality, technical progress, digitalization of offices, increasing electronic service of people, in many cases, the artificial division of tasks between municipalities and districts, the latter are increasingly perceived as unnecessary. In cases where, due to the type of task, there is a need to perform them jointly with other municipalities, inter-municipal unios are a very good tool. The article shows inter-municipal unions as a possible alternative to districts. The article presents the method of establishing inter-municipal unions, their registration, internal structure and competence. The author proves that municipalities can carry out tasks jointly with other municipalities based on genuine mutual benefits.

19

Polskie powiaty jako przykład fikcji organizacyjnej – prakseologia reformy powiatowej po dwudziestu latach od jej wprowadzenia

63%

Kwaśny J.

Prakseologia

|

2019

|

vol. 161

165-186

PL

Celem artykułu jest podsumowanie dyskusji na temat zasadności funkcjonowania samorządów powiatowych w Polsce, genezy ich restytucji reformą z 1998 roku, a także prezentacja wyników badań dotyczących wydajności i efektywności powiatów oraz opinii małopolskich samorządowców na ten temat. W dyskusji nad „reformą powiatową” prof. Kieżun określił powiaty mianem przykładu znanego w teorii organizacji i zarządzania jako patologiczne zjawisko „fikcji organizacyjnej”. Wskazał on także na niewystarczające wyposażenie administracji powiatowej w narzędzia (głównie finansowe) niezbędne do samodzielnego funkcjonowania i rozwoju. Po dwudziestu latach funkcjonowania – na nowo – administracji powiatowej w Polsce wydaje się zasadne podjęcie dyskusji nad jej efektywnością, ale także sensem istnienia w obecnym kształcie. W podsumowaniu zaproponowano możliwe kierunki zmian organizacji terytorialnej Polski, jakie z punktu widzenia skuteczności polityki rozwoju mogą być – zdaniem autora – dokonane.

EN

The aim of the article is to summarize the discussion on functioning of poviats in Poland, the genesis of their restitution in 1998, as well as the presentation of research results on the poviat administration efficiency and effectiveness and the opinion of local government officials from Malopolska Voivodeship. In the discussion on the „poviat reform” prof. W. Kieżun referred to poviats as an example known in the theory of organization and management as the pathological phenomenon of „organizational fiction.” He also pointed to insufficient equipment of the poviat administration in the tools (mainly financial) necessary for independent functioning and development. After twenty years of functioning of poviat it seems to be reasonable to discuss its effectiveness, but also the sense of existence in its present shape. In the conclusions, possible directions of changes in territorial organization of Poland, which from the point of view of the effectiveness of development policy could be applied, are proposed.

20

Początki odrodzonego samorządu terytorialnego. Rys historyczno-prawny

63%

Martysz C.

Studia Iuridica

|

2020

|

vol. 85

9-25

PL

Restoring in 1990 institutions of territorial self-government at the gmina level was one of the most profound measures undertaken for the purpose of transforming the political system of Poland. This reform did not close the path to further decentralisation of the state and to the creation of self-government institutions at other levels of the basic territorial division. Attempts made during 1992–1996 at establishing self-government at the poviat and voivodship level proved unsuccessful. There was no further, considerable decentralisation of the state, although the previous experiences of the functioning of gminas clearly indicated that territorial self-government effectively pursues the tasks and competences previously belonging to central government organs. As a result, the reform of the structure of public administration in Poland, introduced in 1990 and in the subsequent years, was considered unfinished. Following amendments were not made until 1998, when two acts were passed on 5 June 1998: on the poviat self-government and on the voivodship self-government, as well as many acts amending the scope of tasks and competences of organs of public administration. Thus, there was also fulfilled one of the fundamental assumptions of the state structural reform, which involved the grounding of local administration on the self-government system. The study presents the process of developing the structure of territorial selfgovernment in Poland during 1990–2000, with a particular consideration of the selfgovernment’s organs, the course of their formation and the rules of their functioning. It should be emphasised at this point that new acts on self-government of 1998 referred in their regulations to many solutions adopted back in 1990 in the act on gmina selfgovernment, yet in some cases introducing entirely different regulation or only slightly similar to the one in force in gminas. On the other hand, some regulations adopted in the poviat and voivodship legislation became a starting point to the amendment of the act on gmina self-government. However, in some cases, there occurred differentiation of the constitution of particular units of territorial self-government which was removed by subsequent amendments of legislation in force.

Refine search results

De la traduction des noms des circonscriptions administratives polonaises? Entre l’emprunt et la naturalisation

Zmiany w handlu zagranicznym województwa wielkopolskiego

Plany polityczne Chruszczowa w sprawie włączenia części powiatu radzyńskiego do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej

Partycypacyjny wymiar powiatowych strategii rozwiązywania problemów społecznych w Małopolsce

POZYCJA PRAWNOUSTROJOWA PREZYDENTA MIASTA NA PRAWACH POWIATU NA PRZYKŁADZIE PREZYDENTA MIASTA PŁOCKA

The Main Directions of District and Urban Authorities Activity in Sandomierz in the Years 1944–1950

The standard of living and its spatial differentiation in border districts of eastern Poland

Uprawnienia starosty w zakresie ochrony środowiska

Uprawnienia starosty w zakresie ochrony środowiska

Gospodarowanie powiatowym zasobem nieruchomosci a rozwoj lokalny

Wykaz ziemiaństwa powiatu radzyńskiego z lat 1882-1897 na podstawie rządowych publikacji Pamjatnyje Kniżki Siedleckoj Guberni

Przeciwdziałanie skutkom powodzi w powiatach lubańskim i zgorzeleckim – analiza porównawcza

Herb powiatu zduńskowolskiego

Determinanty samodzielności finansowej powiatów

Powstanie i podziały administracyjne województwa łódzkiego

Ветер и вода в повериях, суевериях и обычаях как элемент семейных обрядов (на примере нескольких сел Гайновского и Сокольского поветов)

Measuring human development on county and voivodeship level in Poland

Związek międzygminny – alternatywa dla powiatu

Polskie powiaty jako przykład fikcji organizacyjnej – prakseologia reformy powiatowej po dwudziestu latach od jej wprowadzenia

Początki odrodzonego samorządu terytorialnego. Rys historyczno-prawny