Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  powieść poetycka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

ANTONI MALCZEWSKI – DUCH ROMANTYCZNY ZANURZONY W TRADYCJI. O MARII

100%
Stelmaszczyk B.
Colloquia Litteraria
|
2016
|
vol. 20
|
issue 1
55-73
PL
The article offers a new reading of Antoni Malczewski’s poetic novel Maria as an innovative – in terms of its form – work of early Romanticism. The author argues that the form of a classicist historical narrative was essentially modernized through the exemplary Romantic construction of the narrator (characteristic of syncretic genres in Romanticism) as well as an innovative – as far as Byron’s model is concerned – project of a Romantic hero. Furthermore, Malczewski’s narrative poem is presented by the author as the most accusatory text among the early Romantic new poetry works. Stelmaszczyk claims that it targets the socio-political system of old Poland that violated the balance of social forces and lead to the demise of ethos, which in turn resulted in the destruction of individual heroes, annihilation of moral values, and the emergence of deep pessimism that overshadowed the future fate of people. That pessimism is quoted as the reason behind the negative reception of Malczewski’s narrative poem among his contemporaries.
2
Publication available in full text mode
Content available

Rzeka w czarnoromantycznym imaginarium: „Zamek kaniowski” Seweryna Goszczyńskiego

84%
Ławski J.
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
|
2015
|
issue 5(8)
455-478
EN
The subject of the present study is the image of river in the epic poem by Seweryn Goszczyński (1801−1876) The Castle of Kaniv (1828), which falls in line with the so called Dark Romanticism. The said current developed in the literature of English, German, French and Polish Romanticism. It was characterized mainly by extreme aesthetic effects, the symbolism of day and night, frenetic effects, pessimistic vision of human beings, nature, and history. Goszczyński significantly deepens this image of the world in Dark Romanticism by introducing considerably extensive aquatic symbolism, above all, river symbolism. It is mainly related to the geographical and cultural reality of Ukrainian lands, where the poet comes from. Thus the augmentation of the poetic role of the river, the Dnieper in particular.
3
Publication available in full text mode
Content available

Słownictwo florystyczne w powieści poetyckiej Jan Bielecki Juliusza Słowackiego – klasyfikacja semantyczna

84%
Andrejczyk M.
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
|
2021
|
vol. 7
257-269
EN
The purpose of the article is to discuss the floristic vocabulary in the poetic novel Jan Bielecki by Juliusz Słowacki and present the semantic classification of the indicated lexical group. This sketch discusses three circles of meaning, which oscillate around woody plants, flowering plants and other plants. In the considerations, I assume the theory of the lexical-semantic field presented by Danuta Buttler. The conducted analyses prove that the floristic lexicon enhances the romantic features of Słowacki’s work – mystery and horror and the transience and irreversibility of the events happening or their finality. This mechanism is confirmed by the discussed semantic profiles of selected trees. The set of floristic vocabulary presented in this sketch is diverse. The diversity of the indicated vocabulary class is even the hyponyms of trees and flowers. Although individual lexemes do not surprise the reader and remain faithful to Polish cultural realities, they significantly contribute to achieving specific artistic effects through the context in which they were used.
PL
Cel artykułu sprowadza się do omówienia słownictwa florystycznego w powieści poetyckiej Jan Bielecki Juliusza Słowackiego, również do przedstawienia klasyfikacji semantycznej wskazanej grupy leksykalnej. W niniejszym szkicu omówiono trzy kręgi znaczeniowe, oscylujące wokół roślin drzewiastych, roślin kwiatowych oraz innych roślin. W rozważaniach przyjęto teorię pola leksykalno-semantycznego zaprezentowaną przez Danutę Buttler. Przeprowadzone analizy dowodzą, że leksyka florystyczna potęguje romantyczne cechy utworu – tajemniczość i grozę, ale też przemijanie i nieodwracalność dziejących się wydarzeń, ich ostateczność. Mechanizm ten potwierdzają omówione profile semantyczne wybranych drzew. Przedstawiony w niniejszym szkicu zbiór nazw florystycznych jest różnorodnie reprezentowany, o czym stanowią choćby hiponimy drzew i kwiatów. Mimo że pojedyncze leksemy nie zaskakują czytelnika i pozostają wierne polskim realiom kulturowym, to w znacznym stopniu, poprzez kontekst, w którym zostały zastosowane, przyczyniają się do osiągnięcia określonych efektów artystycznych.
4
Publication available in full text mode
Content available

Українська література xx століття: ретроспективний погляд

84%
Fedko O.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2021
|
vol. 9
|
issue 2
177-187
PL
Artykuł został poświęcony analizie funkcjonowania motywu nieśmiertelności w powieściach poetyckich Leonida Horłacza (Mamaj, Ruina, Czyste pole, Palec Askolda, Wyspa Słowiańska). Na podstawie prac P. Bargara, A. Wesełowskiego, І. Dziuby, J. Morgana, І. Sylantiewa, S. Thompsona przedstawiono osobliwości motywu jako formuły literackiej. Trafność badania wynika z mitologicznego korzenia inwariantnego motywu nieśmiertelności, jego wyjątkowej roli w kulturze ukraińskiej (i w ogóle światowej) i omijania tego tematu w studiach nad utworami L. Horłacza. Naświetlono wykorzystanie przez pisarza pogańskich i chrześcijańskich tradycji opisu życia po śmierci, potraktowanie nieśmiertelności jako cechy bóstwa albo nagrody i kary dla ludzi. Motyw nieśmiertelności jest również związany z pamięcią, sławą i wkładem osobistości we wspólne dzieło. Realizacji analizowanego motywu sprzyjają mitologemy, symbole i alegorie (nić Mojr, ogień, sad, pszczoła).
EN
The article deals with the analysis of functioning of the immortality motif in L. Horlach’s poetic novels (Mamay, Ruin, Open Field, Askold’s Finger, Slavic Island). Based on the works of P. Bargar, A. Veselovskij, I. Dziuba, J. Morgan, I. Silantev and S. Thompson, the scecific nature of the motif as a literary element is presented. The relevance of the study is determined by the mythological origin of the invariant motif of immortality, its unique role in Ukrainian (and world-wide) culture and the lack of studies on this topic, all based on L. Horlach’s works. This paper shows the writer’s use of pagan and Christian traditions in describing the afterlife, the understanding of immortality as a feature of a deity or as a reward and punishment for people. The motif of immortality is also connected to the concept of memory, fame and the contribution of personalities to the common goal. The motif is analyzed using mythologies, symbols and allegories (the thread of Moirai, fire, garden, bee).
5
Publication available in full text mode
Content available

Andrzej Tretiak as a translation critic

67%
Nowak M.
Forum Poetyki
|
2022
|
issue 30
EN
In 1924, the Polish National Library published Andrzej Tretiak’s edition of George Byron’s tales in verse. In the introduction and numerous footnotes, Tretiak explained why specific translations were selected and ranked them in terms of quality, pointing out the mistakes and the changes made by the translators. Tretiak also evaluated the solutions chosen by the translators, at times comparing them with his own translations. The article presents a critical analysis of Tretiak’s comments to two translations, “The Corsair” and “Lara,” which allowed him to conclude that the best Polish translator of Byron was Julian Korsak, and the worst, Antoni Edward Odyniec.
PL
W roku 1924 nakładem Biblioteki Narodowej ukazał się tom powieści poetyckich Goerge’a Byrona w opracowaniu Andrzeja Tretiaka. We wstępie oraz licznych przypisach Tretiak uzasadnił wybór konkretnych przekładów i uszeregował je pod względem jakości, jednocześnie wskazując na błędy tłumaczy oraz pozostawione przez nich naddatki. Badacz skupił się również na ocenie wybieranych przez tłumaczy rozwiązań, czasami zamieszczając dla porównania własne wersje niektórych fragmentów. Artykuł prezentuje krytyczną analizę komentarzy Tretiaka do dwóch przekładów: Korsarza i Lary, prowadzącą do weryfikacji tezy badacza, według której najlepszym polskim tłumaczem Byrona był Julian Korsak, a najgorszym – Antoni Edward Odyniec.
6

Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego

67%
Seweryn D.
|
2015
|
vol. 63
|
issue 1: Literatura Polska
147-155
PL
Szkic dotyczy wybranych aspektów myśli teoretycznoliterackiej Mariana Maciejewskiego. Jakkolwiek Uczony był przede wszystkim historykiem literatury, jednak w jego naukowym pisarstwie nietrudno dostrzec niejaką inklinację do twórczego podejmowania zagadnień z zakresu teorii literatury, o tyle przynajmniej, o ile okazywało się to potrzebne do rozwiązywania historycznoliterackich problemów, jakie wyłaniały się w trakcie jego pracy badawczej. Zainteresowanie Maciejewskiego budziła zwłaszcza problematyka genologiczna – pewne godne uwagi propozycje, jakie w tym zakresie przedstawił, jeśli nawet nie tworzą uniwersalnej teoretycznej konceptualizacji, to zasługują na ujęcie w kategoriach „idei genologicznych”. Do tak rozumianych idei należy sposób operowania przez Maciejewskiego kategorią obrazu, w znaczeniu nie ograniczonym bynajmniej do `obrazowania poetyckiego'. W zastosowaniu do Sonetów krymskich, a także liryków lozańskich Mickiewicza, obraz staje się synonimem szerzej rozumianego widzenia poetyckiego, które z kolei – podbudowane czy to „teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego (w przypadku cyklu krymskiego), czy to tradycjami teologii mistycznej (w przypadku lozańskim) – zyskuje operacyjną użyteczność, jako kluczowa kategoria analityczno-interpretacyjna, formując zarazem nadspodziewanie niekiedy złożone układy odniesienia. W polu pojęciowym tak rozumianego obrazu jako terminu technicznego mieści się zarówno „obraz autora”, jak i problematyka genologiczna – oba te aspekty łączą się w dyskursie Maciejewskiego na temat powieści poetyckiej oraz romantycznej gawędy. W ujęciu Badacza nośnikiem obrazu (w wymiarze jednostkowo-egzystencjalnym równie dobrze, jak w wymiarze idei programowych literackiego prądu) może być bowiem nie tylko tekst literacki, rozumiany jako aktywizacja i aktualizacja określonego systemu reguł; nośnikiem obrazu może być także sam gatunek literacki. Innymi słowy, semantyka struktury występuje nie tylko po stronie parole, lecz także po stronie langue. Konsekwencją takiego podejścia jest założenie, przyjęte i zastosowane zwłaszcza w badaniach Maciejewskiego nad gawędą, że w pewnych szczególnych przypadkach pojedynczy utwór może realizować normy gatunkowe w taki sposób, że jego struktura znaczeniowa daje się wyłożyć w kategoriach metagatunkowego dyskursu. Takie właśnie założenie sugeruje nawet tytuł rozprawy Gawęda o gawędzie. Ową gawędą o gawędzie jest wstęp do antologii, to oczywiste; lecz jako gawęda o gawędzie jawi się także Maciejewskiemu Kazanie konfederackie Rzewuskiego. Analogiczne przesłanki pozwoliły Uczonemu rozstrzygnąć kwestię historycznogatunkowego statusu Marii Malczewskiego jako tekstu bez reszty przynależnego do epoki romantycznej.
EN
The sketch is concerned with selected aspects of Marian Maciejewski's thought about theory of literature. Although the scholar was first of all a historian of literature, it is not hard to notice some inclination towards creative exploration of issues connected with theory of literature in his academic writings, at least to the degree needed to solve the historico-literary problems that appeared in the course of his research. Especially genological problems aroused Maciejewski's interest − some noteworthy propositions that he presented with respect to them, even if they do not form a universal theoretical conceptualization, still they do deserve to be approached in the categories of “genological ideas”. Ideas understood in this way include the way Maciejewski uses the category of image, in the meaning that is by no means limited to “poetical imagery”. Applied to Mickiewicz's Crimean Sonnets, as well as to his Lausanne lyrics, the image becomes a synonym of more broadly understood poetical vision, that, in turn − supported either by Władysław Strzemiński's “theory of vision” (in the case of the Crimean series), or by traditions of mystical theology (in the case of the Lausanne poems) − gains operational utility, as a key analytical-interpretative category, at the same time forming often unexpectedly complex frames of reference. In the notional field of so understood image as a technical term both the “image of the author” and the genological issue are contained - both these aspects are joined in Maciejewski's discourse about the poetical novel and the Romantic tale. This is because in the scholar's approach not only a literary text, understood as activation and actualization of a defined system of rules may be the carrier of the image (in the individual-existential dimension as well as in the dimension of program ideas of a literary current): also the very literary genre may be the carrier. In other words, the semantics of the structure occurs not only on the side of the parole, but also on the side of the langue. The consequence of such an approach is the ssumption, made and applied especially in Maciejewski's studies of the tale, that in certain particular cases an individual work may realize genre norms in such a way that its meaning structure can be explained in the categories of a meta-genre discourse. It is exactly this assumption that is suggested by the very title of the treatise A Tale About the Tale”. This tale about the tale is an introduction to an anthology, which is obvious; however, also Rzewuski's A Confererate Sermon appears to Maciejewski as a tale about the tale. Analogical premises have allowed the scholar to decide the question of the historico-literary status of Malczewski's Maria as of a text completely belonging to the Romantic epoch.
7
Publication available in full text mode
Content available

Model bohatera romantycznego w wybranych utworach Juliusza Słowackiego (Arab, Balladyna, Lambro, Mazepa)

51%
Sielewońko M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2015
|
vol. 33
|
issue 1
EN
The article is devoted to an analysis of the attributes of a typical romantic hero. On the basis of several texts of one of the most important Polish representatives of Romanticism, Juliusz Słowacki, (Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna) an attempt to crystallize the common features that characterize romantic hero has been made. The main genre that occurs in the article is a poetic novel. The author focused on presenting various particular protagonists created by Juliusz Słowacki, so as to then point the attributes common to most of them. This made it possible to determine the model of the romantic hero, which is a prime example of the hero of the Romantic era. It indicated both the main features of common and minor similarities, which together make up the characteristic trait of the protagonists in the works of literature in the Romantic era. The difficulty that may result from trying to extract similarities and to create a single model from many profiles, which by definition are multifaceted examples of individualism, has been highlighted. The impact of Romanticism on the current culture was also emphasized.
PL
Artykuł poświęcony jest analizie atrybutów typowego bohatera romantycznego. Na podstawie tekstów Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna autorstwa jednego z najważniejszych polskich przedstawicieli romantyzmu – Juliusza Słowackiego podjęto próbę wykrystalizowania wspólnych cech, jakie charakteryzują bohatera romantycznego. Głównym gatunkiem, który analizowano w artykule jest powieść poetycka. Autorka skupiła się na zaprezentowaniu poszczególnych postaci wykreowanych przez Juliusza Słowackiego, po czym wskazała przymioty wspólne dla większości z nich. Pozwoliło to na określenie modelu bohatera romantycznego, będącego wzorcowym przykładem bohatera doby romantyzmu. Wskazano zarówno główne cechy wspólne, jak i drugorzędne podobieństwa, które składają się na charakterystyczny obraz właściwy postaciom w utworach romantycznych. Podkreślono trudność, jaka wynika z próby wydobycia podobieństw i stworzenia jednego modelu z sylwetek, które z założenia są wielopłaszczyznowymi przykładami indywidualizmu. Zaakcentowano też siłę oddziaływania romantyzmu na współczesną kulturę.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.