Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pozycja ustrojowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Systemic Position of the Notary under the First Polish Law on Notaries of 27 October 1933. Part One

100%
Woś T.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2020
|
vol. 29
|
issue 5
EN
The origins of the modern Polish system of notaries date back to the period of the Polish Second Republic. At the end of World War I, the institution of notaries in Polish lands was heterogeneous. There were three separate notary organizations, which regulated differently the systemic position, tasks and functions of the notary. The rebirth of the Polish State brought the issue of unification of the system of notaries. Works on this ground-breaking task took place for several years and ended with the creation of the Law on Notaries of 27 October 1933. The article is intended to precisely determine the systemic position of the notary under the first Polish Law on Notaries. Article 1 of the Regulation defined notary as a public functionary appointed to draw up acts and documents to which the parties were obliged or wanted to give the public attestation and to carry out other acts as entrusted to him by law. Attempts to define the concept of a public official revealed numerous terminological problems and generated the need to conduct research on the issue of the notary’s position both in terms of scholarly reflection and dogmatic terms. In order to determine the systemic position of the notary, the article presents a detailed analysis of the term “public functionary” used in Article 1 of the Law on Notaries, views of the most eminent representatives of legal science in Poland on this subject and the scope of activities of the notary. The doubts and terminological difficulties identified in the course of these activities led to a deeper analysis of the provisions of Section I of the Law on Notaries, entitled “System of Notaries” (provisions of Chapters I–III) and of the case law. However, the attempt undertaken in the article to clearly define the position of the notary under the first Polish Law on Notaries did not bring a fully satisfactory result. The analysis of the position of the notary in the light of the Law on Notaries of 1933 indicates that there are serious difficulties in defining it precisely, both among the scholars in the field and the judicature. To fully define it, a closer analysis of the provisions of the Law on Notaries concerning the supervision of notaries, disciplinary and compensation liability of notaries, the professional self-government of notaries and the rules of preparation for the profession of notary was necessary. These issues have a significant impact on the final shape of the notary’s position within the legal system. Due to editorial limitations, these issues will be addressed in the second part of this article, along with final conclusions.
PL
Początki współczesnego notariatu polskiego sięgają okresu Drugiej Rzeczypospolitej. Pod koniec I wojny światowej instytucja notariatu na ziemiach polskich była ukształtowana w sposób niejednolity. Obowiązywały trzy odrębne organizacje notariatu, w różny sposób regulujące pozycję ustrojową notariusza, jego zadania i funkcje. Wraz z odrodzeniem Państwa Polskiego powstało zagadnienie unifikacji notariatu. Prace nad tym przełomowym zadaniem trwały kilkanaście lat i zakończyły się powstaniem Prawa o notariacie z dnia 27 października 1933 r. Celem artykułu jest precyzyjne określenie pozycji ustrojowej notariusza na gruncie pierwszego polskiego Prawa o notariacie. Art. 1 rozporządzenia określał notariusza jako funkcjonariusza publicznego powołanego do sporządzania aktów i dokumentów, którym strony obowiązane były lub pragnęły nadać znamię wiary publicznej, a także do spełniania innych czynności zleconych mu przez prawo. Próby definicji pojęcia „funkcjonariusz publiczny” ujawniły liczne problemy terminologiczne i stworzyły konieczność przeprowadzenia badań nad zagadnieniem stanowiska notariusza zarówno pod kątem doktrynalnym, jak i w ujęciu dogmatycznym. W celu określenia pozycji ustrojowej notariusza w niniejszym artykule poddano szczegółowej analizie użyte w art. 1 Prawa o notariacie określenie „funkcjonariusz publiczny”, poglądy najwybitniejszych przedstawicieli nauki prawa w Polsce na ten temat oraz przedmiotowy zakres czynności notariusza. Ujawnione w toku tych czynności wątpliwości i trudności terminologiczne doprowadziły do głębszej analizy przepisów Działu I Prawa o notariacie zatytułowanego „Ustrój notariatu” (przepisy Rozdziałów I–III) oraz orzecznictwa. Podjęta w opracowaniu próba jednoznacznego sprecyzowania stanowiska notariusza na gruncie pierwszego polskiego Prawa o notariacie nie przyniosła jednak w pełni zadowalającego rezultatu. Dokonana analiza pozycji ustrojowej notariusza w świetle Prawa o notariacie z 1933 r. wskazuje na istnienie poważnych trudności w precyzyjnym jej określeniu, zarówno wśród przedstawicieli doktryny, jak i judykatury. Do jej pełnego ustalenia niezbędna okazała się bliższa analiza postanowień Prawa o notariacie, dotyczących nadzoru nad notariatem i notariuszami, odpowiedzialności dyscyplinarnej i odszkodowawczej notariusza, samorządu zawodowego notariatu oraz zasad przygotowania do zawodu notariusza. Zagadnienia te mają istotny wpływ na ostateczny kształt pozycji ustrojowej notariusza. Ze względu na ograniczenia redakcyjne kwestiom tym i wnioskom końcowym poświęcona będzie druga część niniejszego artykułu.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pozycja ustrojowa Adwokata Ludu w Rumunii

100%
Serzhanova V.
Journal of Modern Science
|
2015
|
issue 2(25)
313-324
EN
One of the most important tasks of a contemporary democratic state, being at the same time a challenge for it, is guaranteeing its citizens fundamental rights and freedoms and enabling them their realization. Th e level of preserving individuals’ rights undoubtedly depends upon whether the state is able to create an eff ective system of their protection. In the modern world, along with judicial protection of rights and freedoms, there has been commonly introduced a so-called Nordic model of their non-judicial preserving exercised by the institution of an Ombudsman. Usually, Ombudsmen are independent supreme state authorities which have constitutional basis. As a rule, they act on the central level and are connected with the Parliaments. In Romania such an institution was created aft er the political system transformation in 1997 and was called the People’s Advocate (Avocatul Poporului). Th e paper aims at analyzing the constitutional position of the People’s Advocate in Romania. Th e work particularly focuses on the origin of the Romanian Ombudsman, legal grounds of his organization and functioning which determine the present- day shape of the institution, as well as its place in the system of state authorities.
PL
Jednym z najważniejszych zadań, a zarazem wyzwań współczesnego państwa demokratycznego, jest zagwarantowanie swoim obywatelom podstawowych praw i wolności oraz umożliwienie im korzystania z nich. Stopień przestrzegania praw jednostki bez wątpienia zależy od tego, czy państwo jest zdolne utworzyć skuteczny system ich ochrony. We współczesnym świecie, obok sądowej ochrony praw i wolności, upowszechnił się tzw. nordycki model ich pozasądowej ochrony, realizowany przez instytucję ombudsmana. Zazwyczaj ombudsmani są niezależnymi naczelnymi organami państwowymi, mającymi umocowanie konstytucyjne. Z reguły działają na szczeblu centralnym i związani są z parlamentem. W Rumunii taki organ został utworzony po przemianach ustrojowych w 1997 r. i nosi nazwę Adwokat Ludu (rum. Avocatul Poporului). Celem niniejszego opracowania jest analiza pozycji ustrojowej Adwokata Ludu w Rumunii. Przedmiot pracy stanowi geneza rumuńskiego ombudsmana, podstawy prawne jego organizacji i funkcjonowania, nadające obecny kształt tej instytucji, a także pozycja, jaką zajmuje w systemie organów państwowych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Pozycja ustrojowa parlamentu finlandzkiego Eduskunty

100%
Serzhanova V.
Przegląd Europejski
|
2019
|
vol. 2019(1)
145-162
PL
The hereby paper takes up the analysis of the constitutional position of the Finnish parliament Eduskunta from the moment of its establishment and as a result of its development during the centuries, with a special attention paid to the present normative state and on the basis of the hitherto constitutional practice. It aims at deriving the origin and presenting the evolution of this authority at the Finnish lands, which in consequence leads to reliable conclusions in the scope of determining its current constitutional position in the system of the supreme state authorities of Finland. The subject of the paper focuses on the analysis of the beginnings of Eduskunta’s formation and Finnish parliamentarianism, its further evolution, current composition, internal structure, functions and competences presented on the basis of the exegesis of the provisions of the binding basic law of 1999 and the parliament’s rules of procedure. The constitutional principles referring to the parliament and the analysis of Eduskunta’s relations with the other supreme state authorities, which determine the state’s form of government, seem to be of particular significance in this context, as they contribute to a more precise definition of Eduskunta’s constitutional position, as well as to pointing out its originality and dissimilarity regarding other contemporary democratic states.
4

Pozycja ustrojowa parlamentu finlandzkiego Eduskunty

100%
Serzhanova V.
Przegląd Europejski
|
2019
|
issue 1(51)
145-162
PL
Niniejsze opracowanie zawiera analizę pozycji ustrojowej parlamentu finlandzkiego Eduskunty, ze szczególnym uwzględnieniem obecnego stanu normatywnego i dotychczasowej praktyki ustrojowej. Artykuł ma na celu ukazanie genezy oraz przedstawienie ewolucji tego organu, co pozwoli na ustalenie jego obecnej pozycji ustrojowej w systemie naczelnych organów państwowych Finlandii. Przedmiot opracowania stanowi analiza początków kształtowania się Eduskunty oraz parlamentaryzmu finlandzkiego, jego ewolucja, a nade wszystko aktualny skład, organizacja wewnętrzna, funkcje i kompetencje przedstawione w oparciu o egzegezę postanowień obowiązującej ustawy zasadniczej z 1999 roku oraz regulaminu parlamentu. Szczególnie istotne w tym kontekście wydają się zasady konstytucyjne odnoszące się do parlamentu oraz analiza relacji Eduskunty z innymi naczelnymi organami państwowymi, determinujące formę rządu państwa, co w konsekwencji przyczynia się do ustalenia i bardziej precyzyjnego określenia jej pozycji ustrojowej, a także wykazania jej oryginalności oraz odmienności względem innych współczesnych państw demokratycznych.
EN
The hereby paper takes up the analysis of the constitutional position of the Finnish parliament Eduskunta from the moment of its establishment and as a result of its development during the centuries, with a special attention paid to the present normative state and on the basis of the hitherto constitutional practice. It aims at deriving the origin and presenting the evolution of this authority at the Finnish lands, which in consequence leads to reliable conclusions in the scope of determining its current constitutional position in the system of the supreme state authorities of Finland. The subject of the paper focuses on the analysis of the beginnings of Eduskunta’s formation and Finnish parliamentarianism, its further evolution, and first and for most its current composition, internal structure, functions and competences presented on the basis of the exegesis of the provisions of the binding basic law of 1999 and the parliament’s rules of procedure. The constitutional principles referring to the parliament and the analysis of Eduskunta’s relations with the other supreme state authorities, which determine the state’s form of government, seem to be of particular significance in this context, for they contribute to a more precise definition of Eduskunta’s constitutional position, as well as to pointing out its originality and dissimilarity regarding other contemporary democratic states.
5
Publication available in full text mode
Content available

Refleksje nad polskim modelem parlamentaryzmu

100%
Grabowski R.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2018
|
issue 5 (45)
49-59
PL
System polityczny każdego państwa podlega nieustannym zmianom. Faktyczna pozycja organów państwa może w związku z tym odbiegać od pozycji prawnej, opisanej w konstytucji. Analiza ma na celu stwierdzenie, czy w przypadku izby pierwszej polskiego parlamentu mamy do czynienia z takim zjawiskiem. W tym celu zostają wskazane przypadki, w których Sejm przekracza swoje kompetencje lub nadużywa swojej pozycji ustrojowej. Badania skupiają się na trzech funkcja realizowanych przez polski parlament: ustawodawczej, kontrolnej oraz kreacyjnej. Na tej podstawie zostają sformułowane wnioski końcowe, dotyczące Sejmu, parlamentaryzmu w Polsce, prawa zmieniającego się pod wpływem praktyki politycznej, a także postaw badawczych pozwalających trafnie oceniać zachodzące procesy.
EN
The political system of each country is subject to constant change. The actual position of the state organs may therefore differ from the legal position described in the constitution. The analysis is aimed at determining if this is the case with the first Polish parliament. For this purpose, cases are indicated where the Sejm exceeds its powers or abuses its political position. Research focuses on three functions implemented by the Polish parliament: legislative, control and creative. On this basis, final conclusions are formulated regarding the Sejm, parliamentarism in Poland, laws changing under the influence of political practice, as well as research attitudes allowing to accurately assess the processes taking place.
6
Publication available in full text mode
Content available

Senat Rzeczypospolitej Polskiej - izba druga czy izba drugoplanowa?

100%
Grabowski R.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 4 (62)
449-459
EN
The Polish model of bicameralism assumes the lack of symmetry between the chambers. Certainly, a stronger position in the procedure of adopting laws can be attributed to the Sejm (first chamber), and a weaker position to the Senate (second chamber). An analogous domination of the Sejm cannot be discussed in the case of changes to the constitution, ratification of international agreements, or the election to perform state functions indicated in the Constitution of the Republic of Poland. It should be noted that the relations between the chambers of the Polish parliament are subject to changes. The actual relations between the first and second chambers depend to a large extent on the currently binding provisions of the electoral law, the results of the elections based on them, and the formation of a certain majority in the Sejm and Senate.
PL
Polski model dwuizbowości zakłada brak symetrii pomiędzy izbami. Z całą pewnością silniejszą pozycję w procedurze uchwalania ustaw można przypisać Sejmowi (izba pierwsza), słabszą natomiast Senatowi (izba druga). O analogicznej dominacji Sejmu nie można mówić w przypadku zmiany konstytucji, ratyfikowania umów międzynarodowych, czy wyborze do pełnienia wskazanych w Konstytucji RP funkcji państwowych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że relacje pomiędzy izbami polskiego parlamentu podlegają zmianom. Faktyczne relacje pomiędzy izbą pierwszą a izbą drugą zależą w dużej mierze od aktualnie obowiązujących przepisów prawa wyborczego, wyników przeprowadzonych w oparciu o nie wyborów, a także ukształtowaniu się określonej większości w Sejmie i w Senacie.
7
Publication available in full text mode
Content available

Pojęcie legitymizacji na przykładzie statusu sędziego w polskim prawie konstytucyjnym

100%
Nowotko P.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2023
|
issue 3(73)
25-36
EN
The subject of the analysis is the definition of legitimacy of the systemic status of a judge. The author has previously reconstructed two lexical understandings of the term “legitimacy”, which he defined as “state” and “process,” respectively. The thesis, that the way of defining the term “legitimacy” as “process” is adequate for analyzing the legitimacy of a judge’s constitutional position is the apex for further research. The author has formulated his own definition of legitimacy, referring to the judge’s systemic status. This is a particularly momentous task given the complexity of the construct of legitimacy, as well as the prevailing terminological confusion in the doctrine. The problem of legitimacy with regard to judges is crucial not only in terms of the legitimacy of their constitutional position, but also in terms of a possible finding of lack of legitimacy, given the consequences of this.
PL
Przedmiotem analizy jest definicja legitymizacji statusu ustrojowego sędziego. Autor dokonał wcześniej rekonstrukcji dwóch leksykalnych rozumień terminu „legitymizacja”, które określił odpowiednio jako „stan” i „proces”. Teza, że sposób definiowania terminu „legitymizacja” jako „procesu” jest adekwatny do analizy legitymizacji pozycji ustrojowej sędziego, stanowi asumpt do prowadzenia dalszych badań. Autor sformułował własną definicję legitymizacji, odnosząca się do statusu ustrojowego sędziego. Jest to szczególnie doniosłe zadanie z uwagi na złożoność konstruktu legitymizacji, a także panujący w doktrynie chaos terminologiczny. Problem legitymizacji w odniesieniu do sędziów jest kluczowy nie tylko pod względem uprawomocnienia ich pozycji ustrojowej, ale również pod względem ewentualnego stwierdzenia braku legitymizacji, z uwagi na konsekwencje takiego stanu rzeczy.
8
Content available remote

Miejsce Państwowej Inspekcji Pracy w systemie organów państwa — wnioski de lege lata i de lege ferenda

80%
Jabłoński M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2019
|
vol. 118
63-82
EN
The fundamental issue raised in this elaboration comes down to an attempt at defining the character and content of labour protection and the place of the National Labour Inspectorate in the system of state authorities in Poland. The analysis relates to the applicable constitutional regulation (Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997) and statutory regulations. The purpose of the considerations is to determine the nature of the activity of the National Labour Inspectorate as well as its location within the constitutional systematizations.
9
Publication available in full text mode
Content available

The Genesis and Evolution of the Finland’s Parliament Eduskunta

80%
Serzhanova V.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2020
|
vol. 29
|
issue 5
EN
The hereby paper undertakes the analysis of the genesis and evolution of the Finland’s Parliament Eduskunta from the moment of its establishment till nowadays, including the characteristics of its present constitutional position, being a result of its development during the centuries, with paying special attention to the current normative state and made on the basis of the hitherto constitutional practice. The article aims at deriving the origin and presenting the development of this organ in Finland, which in consequence leads to reliable conclusions in the field of determining its current constitutional position in the system of the supreme state authorities of Finland. The subject of the paper particularly focuses mostly on the analysis of the beginnings of Eduskunta’s formation and Finnish parliamentarianism, as well as its further evolution during different periods of its history, i.e. the time when Finland was included into the Kingdom of Sweden, the period when it was incorporated into the Russian Imperium and after it gained independence in 1917. The work also concentrates on the analysis of Eduskunta’s current constitutional position, its composition, internal structure, functions and competences presented on the basis of the exegesis of the provisions of the binding Basic Law of 1999 and the Parliament’s Rules of Procedure. The constitutional principles referring to the Parliament also seem to be of particular significance in this context, for they contribute to a more precise definition of Eduskunta’s constitutional position, as well as to pointing out its originality and dissimilarity regarding parliaments of other contemporary democratic states.
PL
W niniejszym opracowaniu przeprowadzono analizę genezy i ewolucji parlamentu finlandzkiego – Eduskunty: od chwili jego ustanowienia do czasów współczesnych, w tym – na podstawie dotychczasowej praktyki ustrojowej – dokonano charakterystyki obecnej pozycji ustrojowej tego parlamentu, będącej wynikiem jego rozwoju na przestrzeni wieków, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnego stanu normatywnego. Artykuł ma na celu ustalenie źródeł powstania oraz przedstawienie rozwoju tego organu w Finlandii, co w konsekwencji prowadzi do wiarygodnych wniosków w zakresie określenia jego obecnej pozycji ustrojowej w systemie naczelnych organów państwowych Finlandii. Przedmiot pracy koncentruje się przede wszystkim na analizie początków Eduskunty i parlamentaryzmu fińskiego, a także dalszej ewolucji Eduskunty w różnych okresach, tj. w czasach, gdy Finlandia była włączona do Królestwa Szwecji, funkcjonowała w obrębie Imperium Rosyjskiego oraz po uzyskaniu przez nią niepodległości w 1917 r. Opracowanie koncentruje się też na analizie obecnej pozycji ustrojowej Eduskunty, jej składu, organizacji wewnętrznej, funkcjach oraz kompetencjach przedstawionych na podstawie egzegezy postanowień obowiązującej ustawy zasadniczej z 1999 r. oraz regulaminu parlamentu. Zasady konstytucyjne odnoszące się do parlamentu również wydają się mieć w tym kontekście szczególne znaczenie, ponieważ przyczyniają się one do dokładniejszego zdeterminowania pozycji ustrojowej Eduskunty, a także wskazują na jej oryginalność i odmienność w stosunku do parlamentów innych współczesnych państw demokratycznych.
10
Publication available in full text mode
Content available

Evolution of the constitutional position of selected German-speaking countries’ heads of state in the 20th/21st century

80%
Łukaszewski M.
Przegląd Politologiczny
|
2014
|
issue 3
77-93
PL
Przedmiotem artykułu jest próba ukazania ewolucji ustrojowej pozycji głowy państwa w latach 1920–2013 w Austrii, Liechtensteinie i Szwajcarii, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki tych systemów politycznych (austriackiego federalizmu, silnej pozycji księcia w Liechtensteinie i kolegialnej głowy państwa w Szwajcarii). Artykuł został oparty na analizie komparatystycznej zapisów konstytucyjnych z uwzględnieniem odpowiednich nowelizacji. Ramy czasowe artykułu zostały oparte na okresie 1920–2013 w związku z tym, że początek lat 20. jest związany z powstawaniem konstytucji dwóch z trzech państw stanowiących przedmiot analizy: Austrii (1920) i Liechtensteinu (1921), które to akty prawne, pomimo wielu zmian, funkcjonują do dzisiaj. Celem artykułu jest wskazanie różnic w pozycji ustrojowej głowy państwa w 1920 roku i prawie 100 lat później.
EN
This paper is an attempt to show the evolution of the constitutional position of the head of state in the years 1920–2013 in Austria, Liechtenstein and Switzerland, with special reference to the specificity of these systems (Austrian federalism, Liechtenstein’s strong position of the monarch and collegial head of state in the Swiss case). It is based on a comparative analysis of the constitutional provisions of constitutional acts and their corresponding amendments. The timeframe of the paper is based on the period 1920–2013, due to the fact that at the very beginning of the 1920s two of the constitutional acts were created in the countries which are the subject of the paper: Austria (1920) and Liechtenstein (1921), which, despite many changes, exist today. The aim of the paper is to indicate differences in the position of the political head of state in 1920, and almost a century later.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.