Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prasoznawstwo
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
This article surveys the coverage of press advertising and the print ad market in Poland in the interwar period by leading Polish press analysts and advertising specialists who were also involved in the respective trade organizations. They were concerned about the economic condition of the press at large, the legal and technical problems of the print media, and the inadequate understanding of the importance of advertising by the majority of the publishers and the advertisers themselves. Critical analyses were often backed up suggestions how things might be improved to the benefit of the Polish economy
|
2020
|
vol. 2
|
issue 31
35-41
EN
The article presents prof. Hanna Tadeusiewicz’s scientific profile – a press historian, an eminent expert on the 19th-century printing periodicals, and a bibliologist-bibliographer associated with the University of Lodz. The presentation of H. Tadeusiewicz’s scientific achievements comprises works on press studies, literature studies, and biographical studies published between the years 1966–2020. The material was collected based on the existing subject-object bibliography and presents the results of biographical and press analyses. H. Tadeusiewicz’s academic achievements include 180 monographs and contributory works, of which over 40 deal with the history of press and printing (also concerning “Przegląd Drukarski”, “Budzik”, “Praca”, “Czcionka”, “Grafika”, and “Poradnik Graficzny”). This publication summarises the scientific achievements of H. Tadeusiewicz in the field of press studies and presents the author’s contribution to the Polish press studies.
PL
Artykuł prezentuje sylwetkę naukową prof. Hanny Tadeusiewicz – historyka prasy, wybitnego znawcy periodyków drukarskich XIX wieku oraz bibliologa-bibliografa związanego z Uniwersytetem Łódzkim. Prezentacja osiągnięć naukowych H. Tadeusiewicz obejmuje prace prasoznawcze, literaturoznawcze i biograficzne wydane w latach 1966–2020. Materiał zebrany został w oparciu o istniejącą bibliografię przedmiotowo-podmiotową i prezentuje wyniki analizy biograficznej i prasoznawczej. Na dorobek badawczy H. Tadeusiewicz składa się 180 prac monograficznych i przyczynkarskich, z czego ponad 40 to opracowania z zakresu historii prasy i drukarstwa, w tym dotyczące „Przeglądu Drukarskiego” „Budzika”, „Pracy”, „Czcionki”, „Grafiki” oraz „Poradnika Graficznego”. Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie dokonań naukowych H. Tadeusiewicz w obszarze prasoznawstwa i prezentuje wkład autorki w badania polskiej prasy.
EN
Since the 1840s the problem of education in Poznań had become a matter of much scrutiny and interest. The Pedagogical Society, supported by editing offices of a considerable number of periodicals and the Polish League, was primarily involved in public activity focused on the problem. Postulates concerning the teaching staff at schools were proposed that aimed at the sustainability of high standards in their professional education. The pedagogical staff, parents and priests were collectively targeted by various publishing initiatives in view of a provision of appropriate books and periodicals that published on regular basis articles with educational content providing pedagogical advise, methodological aids and historical and literary content. This group included such titles as Pismo dla Nauczycieli Ludu, Szkoła Polska, Szkółka dla dzieci, Szkółka dla młodzieży, though these publications ceased to be published in the half of the century. This situation was to be remedied by a decision made by Kazimierz Szulc, a Poznań-based educationist and publisher. His initiative to publish the periodical entitled Pedagog that was to fill the gap in the market of educational materials, but the title was suspended after the publication of its third issue following Szulc’s departure to the Kingdom of Poland to join insurgents of the January Uprising.
PL
Od lat 40. XIX wieku sporo uwagi w Poznaniu poświęcano problemowi oświaty. Działania w tym zakresie podjęło i zrealizowało Towarzystwo Pedagogiczne, wspierane przez redakcje wielu czasopism i Ligę Polską. Zgłaszano postulaty pod adresem kadry nauczającej, dbając o odpowiedni poziom ich przygotowania. Kadrze pedagogicznej, rodzicom dzieci oraz księżom miały służyć inicjatywy wydawnicze, dostarczające im właściwych książek lub czasopism systematycznie publikujących artykuły o treściach wychowawczych, pedagogicznych, metodycznych, a także literackich i historycznych. Do tej grupy należały np. „Pismo dla Nauczycieli Ludu”, „Szkoła Polska”, „Szkółka dla dzieci”, „Szkółka dla młodzieży”, które jednak przestano wydawać w połowie wieku. Zaradzić tej sytuacji postanowił Kazimierz Szulc, poznański pedagog i wydawca. Zainicjował wydawanie czasopisma „Pedagog” mającego wypełnić lukę na rynku w zakresie tematyki oświatowej. Szulc wydał trzy numery i zakończył działalność. Wyruszył do Królestwa Polskiego w celu wzięcia udziału w powstaniu styczniowym.
EN
The article is an analysis of one of the key national journals from permanent education, entitled “Adult Continuing Education”. Authors focused mainly on its content, the focus of interest, making articles in all issues of the magazine, starting with the number one from 1993, up to the last number. Thanks to them, the most important issues raised in the periodical, as well as its richest number of rubrics, are summarized. The article also discusses the history of “Continuing Adult Education”, summarizing in tables the data concerning, inter alia, the editors of the journal, outlays or institutions cooperating with the quarterly
EN
The subject of the article are the covers of weeklies: Polityka, Przekro´j and Wprost. The aim of the philological analysis was to determine the applied marketing-oriented linguistic measures and compare the thematic content selection. The contents of the covers are deemed the most expressive medially and with the most marketing appeal. They are characterized by conciseness, persuasiveness and the presence of word games.
EN
The article discusses difficulties encountered by researchers of the Polish émigré press in the UK. The main problem is the incompleteness of archival collections and yearbooks of specific magazines, lack of reliable, holistic, scientific studies of this subject, significant dispersion of the collections, frequent lack access to them, required ability to read the political or social context of the sources burdened with provenance of specific political options, coteries and groups, necessity to reference the memories of a few living representatives of the generation of the „invincible”, who edited the refugee magazines. An important issue is the proper selection of sources.
PL
Artykuł omawia trudności, na jakie natrafia badacz polskiej prasy emigracyjnej w Wielkiej Brytanii. Zasadniczym problemem jest niekompletność zbiorów archiwalnych oraz roczników konkretnych tytułów czasopism, brak rzetelnych, holistycznych naukowych opracowań na ten temat, duże rozproszenie zbiorów, często brak dostępu do nich, trudności w odczytaniu kontekstu politycznego czy społecznego źródeł, nacechowanych proweniencją określonych opcji politycznych, koterii i ugrupowań, konieczność odwo ływania się do pamięci żyjących jeszcze niektórych przedstawicieli pokolenia „niezłomnych” tworzących czasopisma uchodźcze. Za ważną kwestię należy uznać właściwą selekcję materiałów źródłowych.
EN
The subject of the article is the analysis of the journal ‘Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Lubelskiego’ (Scientific Journals of the Catholic University of Lublin) until 2018, that is throughout 60 years of its publication. It was conceived as a presentation of research results of people connected with the university (researchers, students, graduates), as well as a record of events taking place at the university, both inside and outside its walls, through the scientific conference activities of its employees. The circumstances surrounding the creation of the journal are presented, as well as the composition of the editorial committee, which decided on the shape of the individual issues. The analysis was mainly focused on the ‘Articles’ section, which presented scientific achievements. The results are presented in a quantitative way and in percentage distribution, which seems understandable when presenting such extensive source material. It was also pointed out that ‘Zeszyty Naukowe KUL’ is a source of information for research on the history of the university, as it contains a separate section for recording events. Currently, the journal still retains its interdisciplinary character, despite the change of its profile – instead of presenting the achievements of the academic staff of the Catholic University of Lublin, it presents the achievements of authors also from outside this circle.
PL
Przedmiotem artykułu jest omówienie czasopisma „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” do 2018 roku, czyli 60 lat jego ukazywania się. Było ono pomyślane jako prezentacja wyników badań ludzi związanych z uniwersytetem (pracownicy naukowi, studenci, absolwenci), a także zapis wydarzeń odbywających się na uczelni, zarówno w jej murach, jak i poza nimi, poprzez działalność naukowo-konferencyjną jej pracowników. Przedstawiono zarówno okoliczności towarzyszące powstaniu czasopisma, jak i skład komitetu redakcyjnego, który decydował o kształcie poszczególnych numerów. W prowadzonych analizach skupiono się przede wszystkim na dziale „Artykuły”, który przedstawiał dokonania naukowe. Wyniki przedstawiono w sposób ilościowy i procentowy, co wydaje się zrozumiałe przy prezentacji tak obszernego materiału źródłowego. Zwrócono także uwagę, że „Zeszyty Naukowe KUL” są źródłem informacji do badań nad dziejami uniwersytetu. Wyodrębniono w nim bowiem oddzielny dział do rejestrowania wydarzeń. Obecnie czasopismo nadal pozostaje interdyscyplinarne, mimo zmiany swojego profilu – zamiast prezentowania dokonań przede wszystkim pracowników naukowych KUL, przedstawia dokonania autorów także spoza tego środowiska.
EN
Media studies function as an autonomous scientific discipline since 2011. Their autonomy implies naming and describing the subject of research as well as methodology to the extent allowing to make distinction of phenomenological research (literary studies and psychology) and communication research (press studies and sociology). In this context it is reasoned to employ the term “multigenomic”. The article indicates a practical range of a multigenomic approach, exemplified by the journalism education in universities of Lublin. Activities of research sections of Polish Communication Association are analyzed as indicating a new paradigm of journalism. The paper also presents subdisciplines and methodology in media studies subdisciplines consist of: history of media and media studies, media language, axiology, technology, PR and marketing. Methods are characterized by interdisciplinary. Concluding, the author states that disciplines of the so-called environment of media studies (e.g. history, sociology, political science, economics, law, cultural studies) have been a foundation of early studies on the key issues of media studies as a discipline (in Poland since 50. of the 50th century).
PL
Nauki o mediach funkcjonują jako autonomiczna dyscyplina naukowa od 2013 r. Ich autonomia oznacza nazwanie i opisanie przedmiotu badań oraz metodologii w stopniu umożliwiającym rozróżnienie tradycji badań fenomenologicznych (literaturoznawstwa i psychologii) oraz komunikologicznych (prasoznawstwo i socjologia). W tym kontekście wydaje się uprawnione zastosowanie terminu „multigenetyczność”. W artykule wskazano praktyczny zakres multigenetyczności na przykładzie kształcenia dziennikarskiego w uczelniach Lublina. Omówiono działanie Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej przez pryzmat aktywności sekcji badawczych, która decyduje o nowym paradygmacie dziennikarstwa. Przedstawiono także subdyscypliny i metodologię nauk o mediach. W świetle najnowszej refleksji teoriopoznawczej do subdyscyplin zalicza się m.in. historię mediów i medioznawstwa, język mediów, aksjologię, technologię, PR i marketing. Metody zaś cechuje interdyscyplinarność. W konkluzji stwierdzić można, że dyscypliny należące do tzw. otoczenia (np. historia, socjologia, politologia, ekonomia, prawo, kulturoznawstwo) obecne były u podstaw pierwszych studiów nad istotą dyscypliny nauki o mediach (w Polsce od połowy lat pięćdziesiątych XX wieku).
|
2022
|
vol. 18
|
issue 2
90-114
EN
The aim of this paper is to reconstruct the definition of Kosznajderia (the now non-existent German eclave in Poland) by using the method ofsemantic field analysis. The subject of the research involved the Polish local and regional press as well as literary writing from 1873 to 1939. The analysis of the gathered sources revealed that there were no significant differences in the press release about the land and the Kosznajderia community that lived there at that time. Moreover, it is impossible to draw a line between the times when Kosznajderia was still in a privileged position as a part of the German nation and the times that we used to call the Second Republic of Poland. During that time, all national minorities were treated in clear opposition to the subjectivity of the Polish state, not to mention the German minority. This is why the definition of Kosznajderia covers all the features extracted from the analysis of the semantic field, including the partition times and the interwar period. As a result, it is one consistent definition. However, I do not consider it as a final one, but, rather, as a reference point for further research conducted by sociologists, ethnographers, historians, and press studies scholars. During my analysis, I take into consideration texts that were written by German authors who publish their work in scientific journals, although I omitted the German press that was not a subject of my analysis.
PL
W artykule podjąłem próbę rekonstrukcji definicji nazwy Kosznajderia (nieistniejącej już niemieckiej enklawy na ziemiach polskich) za pomocą metody analizy pola semantycznego. Jednostką analizy była dawna polska prasa lokalna i regionalna roku oraz piśmiennictwo od 1873 do 1939 roku. Analiza materiałów źródłowych ujawniła brak istotnych różnic w przekazie prasowym na temat omawianej krainy i zamieszkującej ją wspólnoty Kosznajdrów pozwalających na wyraźne postawienie linii demarkacyjnej pomiędzy okresem zaborów, kiedy to Kosznajderia była jeszcze w pozycji uprzywilejowanej, jako część narodu niemieckiego, a okresem II Rzeczypospolitej, kiedy to wszelkie mniejszości traktowane były w wyraźniej opozycji do podmiotowości państwa polskiego, szczególnie mniejszość niemiecka. Dlatego też zaproponowana definicja Kosznajderii zawiera w sobie cechy wyodrębnione z analizy pola semantycznego obejmujące swym zasięgiem zabory i dwudziestolecie międzywojenne jako jedną spójną definicję, której jednak nie traktuję jako ostateczną, a jedynie jako punkt odniesienia do dalszych eksploracji i ustaleń naukowych socjologów, etnografów, historyków czy prasoznawców. W analizie sięgam również po teksty niemieckich autorów piszących na łamach periodyków naukowych, a nie niemieckiej prasy, która nie była przedmiotem mojej analizy.
|
2016
|
vol. 19
|
issue 2
EN
This article looks at the popularity of famous cartoon characters in Polish satirical magazines of the interwar period from the point of view of statistics. The source material consists of twenty annual volumes of seven very different periodicals dedicated to satire and humour. They are Szczutka (A Fillip), Muchy (Flies), Cyrulik Warszawski (The Warsaw Barber), Wróble na dachu (Sparrows on the Roof), Szpilki (Pins), Pręgierz Poznański (The Poznań Pillory) and Pokrzywy (Nettles). The analysis, ie. a statistical count, has produced a ranking list of famous personalities most popular with the cartoonists.
EN
The purpose of this article is to present the educational beliefs of the PAX Association. Answers were sought to questions concerning: ideological inspirations, publicists’ attitude to the idea of socialist upbringing, ways of realizing the idea of multiple world views in relation to schooling and education.It was important to pay attention to issues related to the organization of education and the living conditions of teachers. The main hypothesis of thetext assumes that the mentioned association fully approved of the educational principles announced by the authorities. This position clearly differed from the ideas propagated by the Catholic circles gathered around the “Znak” group, which aimed to emphasize the role of Christianity in education. The work was based primarily on the association’s press, particularly “Słowo Powszechne” and memoirs. Archival materials were of supplementary importance. Thebasic research method used in the study was the analysis of the testimonies of political thought and the analysis of discourse.
PL
Celem artykułu jest prezentacja poglądów wychowawczych Stowarzyszenia PAX. Poszukiwano odpowiedzi na pytania dotyczące: inspiracji ideowych, stosunku publicystów do idei wychowania socjalistycznego, sposobów realizacji idei wieloświatopoglądowości w odniesieniu do szkolnictwa i edukacji. Istotne było zwrócenie uwagi na kwestie związane z organizacją szkolnictwa oraz warunkami bytowymi nauczycieli. Główna hipoteza tekstu zakłada, że wspomniane stowarzyszenie w pełni aprobowało ogłoszone przez władze zasady wychowawcze. Stanowisko to wyraźnie odbiegało od idei propagowanych przez środowiska katolików skupionych wokół grupy „Znak” dążących do zaakcentowania roli chrześcijaństwa w edukacji. W pracy wykorzystano przede wszystkim prasę stowarzyszenia, a zwłaszcza „Słowo Powszechne” oraz materiały wspomnieniowe. Uzupełniające znaczenie miały materiały archiwalne. Podstawową metodą badawczą wykorzystaną w pracy była analiza świadectw myśli politycznej oraz analiza dyskursu.
EN
One of the most-popular sources of information is the press, which belongs to the oldest mass media. In the period of The People's Poland, when the State was controlled by the communists, printed publications constituted an important source of legitimacy for authority. The foreground figure described at that time was Bolesław Bierut, President of Poland and Chairman of the Polish United Workers' Party. In order to show how the image of a leader was created in the press of the time, the article depicts how the editorial staff of "Życie Lubelskie", a newspaper that was the protoplast of "Kurier Lubelski", presented the commemoration of the 60th anniversary of birth of Bierut, which fell on 18 April 1952. The quality analysis of the press material dedicated to the celebrations, including a reflection on the amount of space taken up by the articles related to the event, as well as the assessment of the visual devices used and their effectiveness, prove that the anniversary was the most-important topic in the analysed period. The linguistic analysis of the references to Bierut confirms the premise that particular emphasis was put on a majestic and idealised portrayal of the figure. All the conclusions drawn are evaluated, along with research conducted by press experts, both in Poland and in the countries of the West. Also important is the take on the issue in the context of propaganda and party newspeak, including the entire ideological apparatus used by the communists.
RU
Пресса – один из более распространенных и самых старых среди СМИ источников информаций. Во время Польской Народной Республики, когда правили коммунисты, печатные издательства были важным источником легитимности власти. Главным описываемым тогда лицом был Болеслав Берут, президент Польши и председатель Польской объединенной рабочей партии. Чтобы показать, как в тогдашней прессе строился портрет вождя, в статье указывается, каким образом в «Люблинской жизни» (которая была предшественником «Люблинского курьера») описывался юбилей 60-летия Берута (18 IV 1952). Анализ количества материала посвященного празднику вместе с рефлексией об месте, которое занимали статьи на эту тему, а также оценка визуальных средств и их эффективности свидетельствуют о том, что годовщина была тогда самой главной темой. Анализ языка информаций связанных с Берутом подтверждает, что главной целью было идеализировать и указать величие вождя. Все выводы были сопоставлены с исследованиями теоретиков прессы так в Польше, как и на Западе. Важным является также указание проблемы в контексте тогдашней пропаганды и партийного новояза вместе с использованным коммунистами идеологическим аппаратом.
PL
Jednym z najbardziej rozpowszechnionych źródeł informacji jest prasa, należąca do najstarszych mediów masowych. W okresie Polski Ludowej, gdy państwem rządzili komuniści, wydawnictwa drukowane stanowiły ważne źródło legitymizacji władzy. Pierwszoplanową opisywaną wówczas postacią był Bolesław Bierut, Prezydent RP i przewodniczący Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Aby pokazać w jaki sposób w ówczesnej prasie kreowano wizerunek przywódcy, w artykule ukazano, jak redakcja „Życia Lubelskiego”, dziennika będącego protoplastą „Kuriera Lubelskiego”, prezentowała obchody 60. rocznicy urodzin Bieruta, przypadającej na 18 IV 1952 r. Analiza ilościowa materiału prasowego poświęconego uroczystościom, wraz z refleksją nad powierzchnią zajmowaną przez artykuły związane z wydarzeniem, a także ocena stosowanych środków wizualnych i ich skuteczności udowodni, iż rocznica była w badanym okresie tematem najważniejszym. Analiza językowa wzmianek związanych z Bierutem potwierdza tezę, iż szczególny nacisk położono na majestatyczne i wyidealizowane ukazanie postaci. Wszelkie wyciągnięte wnioski skonfrontowano z badaniami, prowadzonymi przez prasoznawców zarówno w Polsce, jak i w państwach Zachodu. Ważne jest również ujęcie problemu w kontekście ówczesnej propagandy i nowomowy partyjnej, wraz z całym stosowanym przez komunistów aparatem ideologicznym.
EN
One of the most-popular sources of information is the press, which belongs to the oldest mass media. In the period of The People's Poland, when the State was controlled by the communists, printed publications constituted an important source of legitimacy for authority. The foreground figure described at that time was Bolesław Bierut, President of Poland and Chairman of the Polish United Workers' Party. In order to show how the image of a leader was created in the press of the time, the article depicts how the editorial staff of "Życie Lubelskie", a newspaper that was the protoplast of "Kurier Lubelski", presented the commemoration of the 60th anniversary of birth of Bierut, which fell on 18 April 1952. The quality analysis of the press material dedicated to the celebrations, including a reflection on the amount of space taken up by the articles related to the event, as well as the assessment of the visual devices used and their effectiveness, prove that the anniversary was the most-important topic in the analysed period. The linguistic analysis of the references to Bierut confirms the premise that particular emphasis was put on a majestic and idealised portrayal of the figure. All the conclusions drawn are evaluated, along with research conducted by press experts, both in Poland and in the countries of the West. Also important is the take on the issue in the context of propaganda and party newspeak, including the entire ideological apparatus used by the communists.
RU
Пресса – один из более распространенных и самых старых среди СМИ источников информаций. Во время Польской Народной Республики, когда правили коммунисты, печатные издательства были важным источником легитимности власти. Главным описываемым тогда лицом был Болеслав Берут, президент Польши и председатель Польской объединенной рабочей партии. Чтобы показать, как в тогдашней прессе строился портрет вождя, в статье указывается, каким образом в «Люблинской жизни» (которая была предшественником «Люблинского курьера») описывался юбилей 60-летия Берута (18 IV 1952). Анализ количества материала посвященного празднику вместе с рефлексией об месте, которое занимали статьи на эту тему, а также оценка визуальных средств и их эффективности свидетельствуют о том, что годовщина была тогда самой главной темой. Анализ языка информаций связанных с Берутом подтверждает, что главной целью было идеализировать и указать величие вождя. Все выводы были сопоставлены с исследованиями теоретиков прессы так в Польше, как и на Западе. Важным является также указание проблемы в контексте тогдашней пропаганды и партийного новояза вместе с использованным коммунистами идеологическим аппаратом.
PL
Jednym z najbardziej rozpowszechnionych źródeł informacji jest prasa, należąca do najstarszych mediów masowych. W okresie Polski Ludowej, gdy państwem rządzili komuniści, wydawnictwa drukowane stanowiły ważne źródło legitymizacji władzy. Pierwszoplanową opisywaną wówczas postacią był Bolesław Bierut, Prezydent RP i przewodniczący Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Aby pokazać w jaki sposób w ówczesnej prasie kreowano wizerunek przywódcy, w artykule ukazano, jak redakcja „Życia Lubelskiego”, dziennika będącego protoplastą „Kuriera Lubelskiego”, prezentowała obchody 60. rocznicy urodzin Bieruta, przypadającej na 18 IV 1952 r. Analiza ilościowa materiału prasowego poświęconego uroczystościom, wraz z refleksją nad powierzchnią zajmowaną przez artykuły związane z wydarzeniem, a także ocena stosowanych środków wizualnych i ich skuteczności udowodni, iż rocznica była w badanym okresie tematem najważniejszym. Analiza językowa wzmianek związanych z Bierutem potwierdza tezę, iż szczególny nacisk położono na majestatyczne i wyidealizowane ukazanie postaci. Wszelkie wyciągnięte wnioski skonfrontowano z badaniami, prowadzonymi przez prasoznawców zarówno w Polsce, jak i w państwach Zachodu. Ważne jest również ujęcie problemu w kontekście ówczesnej propagandy i nowomowy partyjnej, wraz z całym stosowanym przez komunistów aparatem ideologicznym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.