Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prawdomówność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Mądrościowe odczytanie przykazania: „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu” (Wj 20,16; Pwt 5,20) w Księdze Przysłów

100%
Demitrów A.
Verbum Vitae
|
2015
|
vol. 28
91-132
PL
Przykazania w biblijnym Izraelu stanowiły trwały fundament relacji z Bogiem i z drugim człowiekiem, będąc tym samym podstawowym elementem formowania się społeczności ludzkiej. Z tego względu przykazanie „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu” nabierało szczególnej wartości. Wielość i różnorodność sytuacji skłaniała do prawnych uściśleń, czego potwierdzeniem jest kodeks praw w Księdze Wyjścia i w Księdze Powtórzonego Prawa. Równie ważny był jednak dla ludu wybranego proces kształcenia i formowania poprzez przyswajane mądrościowe sentencje i przysłowia, które przyczyniały się do ukształtowania właściwych postaw. Częste w Księdze Przysłów nawiązywanie do potrzeby składania prawdziwych zeznań i zarazem przestrogi przed fałszywym świadectwem stanowią potwierdzenie ogromnej roli wychowawczej tego przykazania w mądrościowym nurcie biblijnego Izraela.
EN
The commandments, in the context of biblical Israel, constituted a solid foundation for one’s relationship with both God and man, thus providing the basic element for the shaping of human society. In this regard, the commandment “You shall not bear false witness against your neighbour” gained particular significance. The very quantity and variety of social and moral situations led naturally to legal specifications, as confirmed by the code of laws in the Books of Exodus and Deuteronomy. Beyond this, equally important for the chosen people was the process of formation and education through accumulated sapiential maxims and proverbs which contributed to the formation of right attitudes. References to the need for bearing true witness and ipso facto warnings against bearing false witness appear frequently in the Book of Proverbs, and they serve to confirm the great educational role of this commandment in the sapiential thought of biblical Israel.
2

From solidarity with the people to solidarity with the ‘company’: State capture and Karen Jayes’ dystopian novel For the Mercy of Water (2012)

100%
Mengel E.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2018
|
issue 15/3
105-118
EN
For the Mercy of Water sheds light on an uncanny conjunction between the rape of women, the rape of a country and the rape of the truth. It relates a story about the vulnerability and resilience of women in a phallogocentric world. It deals with the phenomenon of ‘state capture’, the exploitation and abuse of state institutions and resources for the sake of private profit. Last but not least, it examines the relation of journalism and novel writing and flies the flag of truth-telling as a form of bearing witness and ‘remembering’ in a post-factual and increasingly totalitarian environment.
PL
Powieść For the Mercy of Water rzuca światło na niesamowitą łączność pomiędzy gwałtem na kobiecie, gwałtem zadanym krajowi i gwałtem zadanym prawdzie. Opowiada historię o bezbronności i wytrzymałości kobiet w fallogoncentrycznym świecie. Zajmuje się zjawiskiem ‘przejmowania państwa’, wyzyskiem i nadużyciami w instytucjach państwowych i zasobach dla celów prywatnego zysku. Co nie mniej ważne, powieść rozpatruje relacje między dziennikarstwem a pisaniem powieści i promuje prawdomówność jako formę dawania świadectwa i ‘pamiętania’ w post-faktualnym i coraz bardziej totalitarnym środowisku.
3
Content available remote

Zdolność świadków do składania zeznań przed sądami kościelnymi

100%
Krzywkowska J.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2019
|
vol. 29
|
issue 4
141-153
PL
Ważnym środkiem dowodowym w procesach przed sądem kościelnym są świadkowie. Obowiązkiem świadków jest szczere i zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy przedstawianie faktów. Tylko świadkowie prawdomówni przyczyniają się do poznania prawdy. Elementami potwierdzającymi prawdomówność świadków są: wrodzona skłonność mówienia prawdy, dobre świadectwo wiarygodności moralnej, odpowiedzialność kanoniczna za składanie fałszywych zeznań. Czynnikiem negatywnym w odniesieniu do prawdomówności jest skłonność do manipulacji i kłamstw, jak również chęć osiągnięcia własnych korzyści w zamian za fałszywe zeznania. W niniejszym artykule ukazane zostało znaczenie zeznań świadków w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa, które toczą się przed sądami kościelnymi. Często prawdy o małżeństwie, jego nieważności, nie można udowodnić za pomocą dokumentu, wówczas osiągnięcie prawdy jest możliwe za pomocą zeznań świadków. Świadkowie wzywając imienia Boga przyrzekają mówić całą prawdę i tylko prawdę.
EN
Witnesses are a significant part of evidence in processes before ecclesiastical courts. They are obliged to present facts as truthfully as possible. Only these witnesses contribute to learning the truth. Elements supporting the truthfulness of witnesses are a natural habit of telling the truth, moral credibility, and liability for committing perjury. A negative factor for the truthfulness of witnesses is being of manipulative nature, having tendencies towards falsehood, as well as a willingness for obtaining something to their own advantage in return for perjury. This article presents the significance of witnesses’ testimony in the marriage nullity process before ecclesiastical courts. Proving the truth about a marriage and its nullity is often impossible via a document, therefore, it is witnesses testimony that allows learning the truth. Witnesses swear on the name of God to tell the truth and nothing but the truth.
4
Publication available in full text mode
Content available

Iusiurandum de veritate dicenda w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa

80%
Bartczak A.
Annales Canonici
|
2015
|
vol. 11
63-77
EN
The process of nullity of marriage is to discover the truth about marriage. An oath to tell the truth is inherent in the process of marriage. An oath is the invocation of the divine Name as witness to the truth. It cannot be taken except in truth, judgment and justice (can. 1199 § 1 CIC). In the process of nullity of a marriage, the judge is to administer an oath to the parties to tell the truth or at least to con rm the truth of what they have said unless a grave cause suggests otherwise. The judge is to administer an oath to the witness. An oath to tell the truth is to strengthen the testimony of the parties and witnesses.
PL
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa to poszukiwanie prawdy o małżeństwie. W fazę dowodzenia wpisuje się pojęcie przysięgi co do mówienia prawdy podczas przesłuchań. Przysięga jest wezwaniem imienia Bożego na świadka prawdy. Zgodnie z Kodeksem z 1983 roku winny ją złożyć strony oraz świadkowie zeznający w sprawie. Przysięga wzmacnia moc dowodową ich zeznań. Taka przysięga ma charakter religijny i jako taka nie jest obligatoryjna. Niemniej prawodawca wymaga, aby osoba odmawiająca złożenia przysięgi w takiej formie zobowiązała się mówić prawdę. W ten sposób widać, że prawda jest entelechią tego procesu.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wiarygodność jako cnota moralna?

80%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2017
|
vol. 46
|
issue 2
EN
The aim of this article is to discuss the moral aspect credibility of the human person. The author proposes to link credibility with truthfulness, which is a feature of formal speech, when it is in agreement with the “transference of the thought of the speaking person.” Truthfulness is a constant and perpetual readiness of the will to render to every man the truth that is due him. The credibility of the human person is the result of truthfulness, meaning that he is someone who is trustworthy (authority) with accessto the truth in any field. Due to the good of the human person, it is necessary not only to be truthful, but also to skillfully use this truthfulness to become credible. Credibility is the virtue of human practical reason that allows the person use his own truthfulness so he can be a trustworthy person. For this reason the author calls it prudent truthfulness.
PL
Celem artykułu jest omówienie moralnego aspektu wiarygodności osoby ludzkiej. Autor proponuje powiązanie wiarygodności z prawdomównością, która jest cechą mowy formalnej, gdy jest zgodna z „przekazywalną myślą mówiącej osoby”. Prawdomówność jest stałą i niezmienną gotowością woli oddania każdemu człowiekowi należnej mu prawdy. Wiarygodność osoby ludzkiej jest wynikiem prawdomówności, oznaczającej, że jest kimś, kto jest wiarygodny (autorytet) w dostępie do prawdy w danej dziedzinie. Ze względu na dobro osoby ludzkiej konieczne jest nie tylko bycie prawdomównym, ale także umiejętne posługiwanie się prawdomównością dla uzyskania wiarygodności. Wiarygodność jest cnotą ludzkiego rozumu praktycznego, który pozwala człowiekowi tak posługiwać się własną prawdomównością, aby mógł być osobą godną zaufania. Z tego powodu autor nazywa wiarygodność roztropną prawdomównością.
6
Publication available in full text mode
Content available

VIII przykazanie Dekalogu na tle koncepcji świadectwa i świadka w tekstach legislacyjnych Starego Testamentu

71%
Stefański J.
Verbum Vitae
|
2015
|
vol. 27
21-46
EN
The Eighth Commandment forbids bearing false witness, which falls under the general category of lying. Why, then, doesn’t the Decalogue forbid lying in general? A thorough analysis of the Eighth Commandment sheds light on the problem: deceitful speech is primarily an act against God who has revealed Himself as the God of truth, always faithful to His word. This way lying becomes similar not only to the Second Commandment regarding taking the Lord’s name in vain, but even to the profanation of the Sabbath. After all, keeping the Lord’s Day holy is a testimony to the Creator’s authority over creation. Since man was created in the image and likeness of God who is the source of all truth, any use of deceitful speech distorts the image of God which one bears in himself. Such distortion always constitutes a false testimony (bearing false witness) to the perfection and truthfulness that characterize all of God’s actions, including His work of creation. Moreover, when a member of the Covenant community bears false witness against his neighbor, his deceitful speech is all the more deplorable, because he both distorts the image of the Creator in himself and also shatters the sacred trust which flows from the bond upon which the people of God rely in their daily dealings with one another. The harsh consequences and penalties imposed against those who bear false witness stand as a testimony to the seriousness of destroying the sacred covenantal trust between God and man when lying takes place. In a way, every truth is a reflection of the Lord who is the Divine Truth. With St. Thomas Aquinas one can say that every truth-telling shows reverence for our Lord Jesus Christ who is the Way, the Truth and the Life.
7

Lucjusz Anneusz Seneka − mistrz słowa, nauczyciel życia przyszłych pokoleń

61%
Błaszczyk I.
Roczniki Pedagogiczne
|
2016
|
vol. 8(44)
|
issue 1
79-104
PL
Artykuł ma na celu ukazanie, że mimo upływu wieków, słowa Seneki Młodszego, jego rozważania oraz refleksje, podnoszące zagadnienia związane z różnorakimi kategoriami w starożytnych koncepcjach etycznych, jak i pozytywnymi ideami (miłość, przyjaźń, prawdomówność, szacunek dla drugiego człowieka), ukierunkowującymi działania ludzkie, nie straciły na aktualności. Seneka, mieniąc się wychowawcą i nauczycielem życia, filozofię, zwłaszcza etykę, uczynił skarbnicą rad oraz wzorów postępowania. Analiza jego dzieł skłania ku refleksji, że fundamentalne zasady i wartości kierujące ludzkim życiem wykazują dużą stabilność, a tym samym ciągłość kulturową. Myśli Seneki wpisują się tym samym w nurt powstałego na przełomie XIX i XX wieku, współczesnego perenializmu, którego reguły − podobnie jak u Seneki − są ponadczasowe, ponadprzestrzenne, odnoszą się do każdej kultury.
EN
The article aims at showing that, despite the flow of the centuries, the words of Seneca the Younger, his considerations and reflections are still valid. They raise the questions related to various categories in the ancient ethical concepts, as well as to the positive ideas (love, friendship, truthfulness, and respect for the other) giving a direction to human actions. Seneca, naming himself an educator and teacher of life, used philosophy, particularly ethics, as a repository of good advice and the patterns of behavior. The analysis of his works makes us think that fundamental principles and values which set direction for human life show a substantial stability, and consequently a cultural continuity. Therefore, Seneca's thoughts may be considered a part of a current which was raised at the turn of 19th and 20th century, that is the contemporary perennialism whose rules – similarly to Seneca's ones – are timeless, spaceless, and relate to any culture.
8
Content available remote

Stopień jawności i tajności życia społecznego a bezpieczeństwo (nielojalny fortel erystyczny: argumentum ad secretum)

61%
Kalita C.
SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja
|
2014
|
issue 1(1)
100 - 109
PL
Tajemnica poprzez swoją totalność, czy roszczenie do totalności, musi być ograniczana. Sfera publiczna powinna być w maksymalny sposób jawna, natomiast to, co wiąże się ze sferą prywatną człowieka, musi pozostać tajne (postulat prawa do tajemnicy). Tajemnica, oprócz tego, że jest ambiwalentna, mateż podwójną naturę - etyczną i estetyczną. Biorąc pod uwagę ten pierwszy aspekt, można powiedzieć, że chroni dobro, jednakże dla jej przeciwników - skrywa zło. Drugi jej wymiar powoduje, żema ona pewien urok, powab, stając się dla tego, kto ją posiad, swoistą ozdobą, dzięki czemu w stratyfikacji społecznej wywyższa jej posiadacza. Zdrada tajemnicy ma z kolei wydźwięk pejoratywny - niszczy jej piękno, czyniąc czymś pospolitym, a więc pozbawia ją statusu wartości dobra rzadkiego. W debacie publicznej pojawia się czasem pokusa wykorzystania tej natury (natur) tajemnicy w formie nielojalnego fortelu erystycznego, jakim jest argumentum ad secretum (argument z posiadania tajemnicy). Osoba, która posiada tajemnicę, traktowana jest jako ktoś, kto należy do elity, chroni dobro i nie musi się tłumaczyć. Taka sytuacja nie powinna byćdopuszczalna w życiu publicznym. Stąd konieczność demaskowania argumentum ad secretum jako manipulacji społecznej, zaciemniającej życie publiczne. Już samo wskazanie na możliwość jej zaistnienia, osłabia oddziaływanie takiej machinacji, a jedynym sposobem aby przestała działać, jest ujawnienie jej mechanizmu.
EN
A secret due to its totality or the claim to totality must be limited. The public sphere should be public to the maximum, whereas, what is connected with the private sphere must remain secret (the postulate of the right to secrecy). A secret, apart from being ambivalent, is also of dual nature – ethical and aesthetic. Ethically, a secret protects good – but for its enemies, it conceals evil. Aesthetically, it has a certain charm and allure that constitutes a peculiar decoration for its holder, thanks to which it elevates its owner in the social stratification. The betrayal of a secret has, on the other hand, the pejorative undertone – it destroys its allure making it a common thing and so deprives it of the status of a rare thing value. In the public debate sometimes appears the temptation to use this nature (natures) of a secret as a disloyal eristic stratagem, i.e. the argumentum ad secretum (the argument of knowing a secret). Someone who knows a secret is treated as someone who belongs to the elite, he or she protects good and does not need to excuse oneself. Such a situation should not be acceptable in public life. Hence, it is necessary to expose argumentum ad secretum as social manipulation which obscures the public life. The mere indication of the possibility of such manipulation weakens its influence, and the only way to stop this manipulation is to disclose its mechanism.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.