Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help

Results found: 64

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prawo Unii Europejskiej
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
PL
Artykuł dotyczy instrumentów prawnych związanych z elektronizacją systemu zamówień publicznych w Unii Europejskiej i Polsce. Rozwiązania te odgrywają obecnie istotną rolę na rynku wydatkowania środków finansowych przez państwo. Wskazano, że system zamówień publicznych nie funkcjonowałby w sposób prawidłowy, gdyby nie wprowadzenie rozwiązań opierających się na innowacyjności oraz informatyzacji. Zwrócono uwagę, że w sferze prawidłowego zarządu mieniem publicznym zaobserwować można postęp przy wykorzystaniu instrumentów elektronicznych. Ponadto zaakcentowano miejsce instrumentów elektronizacji w systemie prawa zamówień publicznych UE. Wskazano na regulacje prawne (tj. dyrektywy 2014/23/UE 2014/24/UE 2014/25/UE 2014/55/UE oraz ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych) odnoszące się do tytułowej tematyki, podkreślając ich główne cechy oraz znaczenie.
PL
W artykule zbadano problematykę zasady przejrzystości w polskim prawie zamówień publicznych. Analizie poddane zostały kwestie językowe związane z pojęciami przejrzystości oraz jawności. Relacje pomiędzy tymi pojęciami rzutują bowiem na prawidłową interpretację zasad przejrzystości i jawności na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych. W dalszej części podjęto rozważania o charakterze dogmatycznym w celu ustalenia powiązań prawnych pomiędzy wskazanymi zasadami. Umożliwiło to określenie treści zasady przejrzystości oraz jej funkcji w ramach Prawa zamówień publicznych.
|
2019
|
vol. 8
|
issue 8
25-35
PL
Artykuł podejmuje tematykę sytuacji konsumenta w gospodarce współpracy z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Zjawisko collaborative economy, ze względu na swój dopiero kształtujący się charakter, stanowi źródło licznych, jak dotychczas w niewielkim stopniu omówionych, problemów prawnych. Jednym z fundamentalnych zagadnień, które wymagają natychmiastowego przeanalizowania, jest wybór właściwej metody, która będzie chroniła nabywców usług. Bezpieczeństwo użytkowników platform powinno zostać ukształtowane przy odpowiednim wykorzystaniu obowiązujących przepisów z zakresu prawa konsumenckiego oraz ze szczególnym uwzględnieniem natury środowiska gospodarki współpracy. Autorka przedstawia tezę o konieczności wprowadzenia dwóch reżimów prawnych: surowszego (dedykowanego podmiotom dostarczającym usługi w sposób profesjonalny) oraz lżejszego (skierowanego do podmiotów nieprofesjonalnych).
PL
Pomoc publiczna została wprowadzona do europejskiego porządku prawnego przez traktaty rzymskie, a obecnie odgrywa ważną rolę w gospodarce oraz systemie konkurencji Unii Europejskiej. Warty uwagi jest zwłaszcza wpływ środków pomocowych na lotnictwo – europejskie linie lotnicze oraz lotniska od wielu lat bywały i nadal stają się beneficjentami pomocy publicznej. W swoim artykule autorka najpierw przedstawi ramy prawne pomocy publicznej na kanwie prawa europejskiego, a także postępowania w sprawach o wsparcie w porządku prawa krajowego. Następnie przeanalizowana zostanie relacja między pomocą publiczną a lotnictwem na podstawie wybranych kazusów z ostatnich lat. Rozważania zostaną zakończone problematyką udzielania wsparcia liniom lotniczym w dobie pandemii COVID-19.
EN
This article deals with the theoretical and practical issues of transposing European Union law to the General Part of the Lithuanian Criminal Code, as well as certain aspects of the European Union criminal law that make serious influence on the Lithuanian criminal law and may create problems in the future.
PL
Artykuł dotyczy teoretycznych i praktycznych kwestii związanych z wdrożeniem prawa unijnego do Części ogólnej litewskiego Kodeksu Karnego, jak również niektórych aspektów unijnego prawa karnego. Prawo to w istotny sposób wpływa na litewskie prawo karne, co może wywołać określone problemy w przyszłości.
EN
In European Union there are three levels of law governing elections to the Europen Parliament. First of all, European Union election law is regulated by the primary law and directive 93/109/WE as well as by the jurisprudence of the European Court of Justice. The second level is that of the Council of Europe – set out in the European Convention of Human Rights and interpreted by the European Court of Human Rights – to guarantee basic election principles. The third level of election law is national law. This, naturally, must conform to the wording of the Convention and decisions of the ECtHR in all member states of the Council of Europe and to the European Union election rules in 27 EU member states. The author of the article presents European Union law regulations concerning to the all stages of the electoral process and proposals of changes in this area. Stages of electoral process regulated in the European Union law are: ordering the elections, nomination of elections, setting roster of persons which have right to elected and right to be elected, electoral campaign, voting, establishing of the voting results and announcing of them, establishing of the elections results, affirmation of the validity of the elections, expirations of the mandate and by-elections. The author presents the opinion, that there are two ways of evolution of European Union regulation concerning to the elections to the European Parliament. First is gradual widening regulations of Act concerning the election of the members of the European Parliament by direct universal suffrage, and second is establishing the all-European constituency, in which right to present candidates would have only European political parties.
EN
The small and medium-sized enterprises are an important element of the EU economy. They contribute most to the GDP of the Member States and the EU. In order to support their development and increase the possibilities of access to innovative technologies, the Executive Agency Development of Small and Medium Enterprises was created by the European Commission in 2013. The agency is also a part of the of tasks of decentralization of the Community. The agency was entrusted with the disposal of the EU programs supporting the development of small and medium-sized enterprises. In this perspective, the question arises about keeping the commitments towards small and medium-sized enterprises.
PL
Istotnym elementem gospodarki Unii Europejskiej są małe i średnie przedsiębiorstwa. Przyczyniają się one w największym stopniu do tworzenia PKB poszczególnych państw członkowskich i samej Unii. W celu wsparcia ich rozwoju i zwiększenia możliwości dostępu do innowacyjnych technologii Komisja Europejska utworzyła w 2013 r. Agencję Wykonawczą ds. Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Agencja ta jest jednocześnie elementem decentralizacji realizacji zadań wspólnotowych. Powierzono jej dysponowanie programami unijnymi wspierającymi rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. W tej perspektywie rodzi się pytanie o dotrzymywanie zobowiązań powierzonych Agencji wobec małych i średnich przedsiębiorstw.
EN
The article concerns application of the derivative concept of law interpretation for the interpretation of the regulations originating in the European Union law. Although the assumptions of this concept are based on broad methodological foundations built on the achievements of many representatives of the Poznań centre of theory and philosophy of law (now continued in Szczecin), it is Professor Maciej Zieliński who is largely responsible for the current shape of this concept. The derivative concept of interpretation of the law should be regarded as one of great achievements of Polish analytical theory (philosophy) of law. This concept was built on two pillars: (i) the heritage of classical logic adapted – mainly thanks to the work of Professor Z. Ziembiński – to the needs of jurisprudence and (ii) the dominant in the twentieth-century linguistics concept of language (i.e. structuralism, non-referential concept of the meaning). In this paper a question was posed whether (and possibly to what extent) this, still new for the Polish theory of interpretation area of regulations, might affect the theoretical (methodological) assumptions underlying this concept. There was no attempt in the study to analyse the European Union law texts themselves, but only to determine the adequacy of the very assumptions of the derivative concept of interpretation from the perspective of specific properties which are attributed to the legal doctrine of the European Union law. Among the research assumptions adopted by the concept of derivation there were three analyzed here: 1. the need to distinguish laws and legal norms conceptually, 2. the rationality of the legislator – i.e. rationality in the so-called instrumental version, and 3. the recognition of norms as clearly characterized expressions. In turn, the challenges that the practice of interpretation of the European Union law puts before the concept of derivation include mainly: 1. multiplicity of the subjects performing legislative functions, 2. a requirement of a uniform interpretation, taking into account texts of the EU and national legislation (the so-called mutually friendly interpretation), 3. technicality of most of EU regulations, and 4. multilingualism of EU regulations. Conclusions reached in the study support the derivative theory.
PL
W artykule podjęty jest problem zastosowania derywacyjnej koncepcji wykładni prawa do interpretacji regulacji pochodzących od prawodawcy europejskiego. Choć założenia tej koncepcji opierają się na szerokich podstawach metodologicznych, które zbudowane zostały na dorobku wielu przedstawicieli poznańskiego ośrodka teorii i filozofii prawa (obecnie kontynuowanym w Szczecinie), to jednak zasadniczy wpływ na obecny kształt tej koncepcji miał prof. Maciej Zieliński. Derywacyjną koncepcję wykładni prawa uznać należy za jedno z większych osiągnięć polskiej analitycznej teorii (filozofii) prawa. Koncepcja ta zbudowana została na dwóch filarach: dorobku klasycznej logiki zaadaptowanej – głównie dzięki pracom naukowym prof. Z. Ziembińskiego – do potrzeb prawoznawstwa oraz dominującej w dwudziestowiecznej lingwistyce koncepcji języka (tzw. strukturalizm, niereferencjalna koncepcja znaczenia). W niniejszym opracowaniu postawiono pytanie, czy (i w jakim ewentualnie stopniu) ten ciągle jeszcze nowy w polskiej teorii wykładni obszar regulacji może mieć wpływ na teoretyczne (metodologiczne) założenia leżące u podstaw tej koncepcji. W opracowaniu nie podjęto analizy samych tekstów prawa Unii Europejskiej, lecz jedynie próbę ustalenia adekwatności samych założeń derywacyjnej koncepcji wykładni z perspektywy szczególnych właściwości, jakie przypisywane są przez doktrynę prawniczą prawu europejskiemu. Spośród założeń badawczych przyjmowanych przez koncepcję derywacyjną analizie poddano trzy: 1. o potrzebie pojęciowego rozróżniania przepisów i norm prawnych, 2. o racjonalności prawodawcy – przy czym chodzi tu o racjonalność w tzw. wersji instrumentalnej, oraz 3. o ujmowaniu norm jako wypowiedzi jednoznacznie scharakteryzowanych. Z kolei do wyzwań, które przed koncepcją derywacyjną stawia praktyka interpretacyjna prawa UE, zalicza się przede wszystkim: 1. wielość podmiotów pełniących funkcje prawodawcze, 2. wymóg wykładni jednolitej, uwzględniającej teksty prawa europejskiego i krajowego (tzw. wykładnia obustronnie przyjazna), 3. technicyzację większości regulacji prawa UE oraz 4. wielojęzyczność przepisów prawa unijnego. Wnioski, do jakich prowadzą wywody ujęte w artykule, są dla teorii derywacyjnej bardzo korzystne.
PL
The economic crisis in the European Union is one of the key factors hampering economic development in both individual Member States and the EU as a whole. Entities that may play a significant role in overcoming the crisis are business groups operating at the level of the European Union. Therefore, the author of the article attempted to explore the phenomenon of the functioning of business groups under the conditions of crisis. The article describes a functioning of interest groups during the crisis, including their ability to influence the decision-making process and ongoing legislative changes in the EU law, which could impact the process of overcoming the crisis in the EU in the future. The article also includes an analysis of the functions performed by business groups during a crisis, as well as guidelines and conclusions showing ways to foster the activity of business groups under the conditions of crisis. Kryzys ekonomiczny w Unii Europejskiej jest jednym z kluczowych elementów hamujących rozwój gospodarczy zarówno w poszczególnych państwach członkowskich, jak i w UE jako całości. Podmiotami, które mogą mieć znaczący wpływ na przezwyciężanie kryzysu, są grupy biznesu funkcjonujące na poziomie Unii Europejskiej. W związku z powyższym autor artykułu podjął się próby zbadania zjawiska funkcjonowania grup biznesowych w warunkach kryzysowych. Artykuł opisuje funkcjonowanie grup interesu w czasie kryzysu, w tym ich możliwości wpływania na proces decyzyjny, i zachodzące zmiany legislacyjne w prawie Unii Europejskiej, który miałyby wpływ na przezwyciężanie kryzysu w UE w przyszłości. W artykule została także dokonana analiza pełnionych funkcji przez grupy biznesu w warunkach kryzysowych oraz przedstawione zostały wytyczne i wnioski de lege ferenda, które pokazują aktywizację grup biznesu w warunkach kryzysowych.
EN
The role of whistleblowers is important in a democratic society, in terms of implementing the postulate of transparency in public life, and for verifying the functioning of public institutions and persons discharging public functions. For many years, the European Union has encouraged the Member States to introduce such regulations. The research objective of the article is to evaluate Directive (EU) 2019/1937 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2019 on the protection of persons reporting breaches of EU law in terms of the effectiveness and adequacy of the proposed solutions. Appropriate standards ensuring their protection constitute an important element enabling the realization of the freedom of expression and the right of access to information. The research is based on the legal dogmatic method. The article singles out and analyses the elements of an effective whistleblower protection system and performs a critical analysis of Directive 2019/1937 in terms of meeting these conditions. Undoubtedly, both the creation of a minimum level of protection at the EU level and the horizontal approach covering sectors, public as well as private, should be positively assessed. However, the Directive leaves some gaps for the national legislator, the fulfilment of which depends on the actual effectiveness of the solutions proposed in it.
PL
Sygnaliści pełnią istotną rolę w demokratycznym społeczeństwie, urzeczywistniając postulat transparentności życia publicznego, weryfikacji funkcjonowania instytucji i osób pełniących funkcje publiczne. Odpowiednie normy zapewniające ich ochronę stanowią istotny element pozwalający na urzeczywistnienie wolności wypowiedzi oraz prawa dostępu do informacji. Celem badawczym artykułu jest ocena dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz. Urz. L 305/17) pod kątem skuteczności zaproponowanych rozwiązań. Metodą badawczą wykorzystaną do analizy regulacji jest metoda dogmatycznoprawna. W artykule wyodrębniono i przeanalizowano elementy skutecznego systemu ochrony sygnalistów oraz dokonano krytycznej analizy dyrektywy 2019/1937 pod kątem spełnienia tych warunków. Bez wątpienia pozytywnie ocenić należy zarówno stworzenie minimalnego poziomu ochrony na poziomie unijnym, jak i podejścia horyzontalnego obejmującego sektory publiczne i prywatne. Dyrektywa pozostawia jednak pewne luki dla prawodawcy krajowego, od których wypełnienia zależy rzeczywista skuteczność zaproponowanych w niej rozwiązań.
EN
Since it is expected, that occupational pension schemes will play a greater role in ensuring adequate income in retirement, it ought to be ensured, that the principles of operation of these programmes do not constitute an obstacle to the free movement of workers between Member States of the European Union. The directive in question therefore constitutes new EU regulations aimed at facilitating the exercise of the right of workers to freedom of movement between Member States by reducing the obstacles created by certain rules concerning supplementary pension schemes linked to an employment relationship. Taking into account the circumstances of the adoption of the directive, it is hard to predict if and when further changes in the matter in question will occur, as well as the direction, in which they would then be heading.
PL
Ponieważ oczekuje się, że pracownicze programy emerytalne będą odgrywały większą rolę w zapewnianiu adekwatnych dochodów na emeryturze, należy zagwarantować, by zasady funkcjonowania tych programów nie stanowiły przeszkody dla swobodnego przemieszczania się pracowników pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Omawiana dyrektywa stanowi nową regulację UE w zakresie pracowniczych programów emerytalnych. Ma ona na celu ułatwienie korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników na terytorium UE poprzez ograniczenie przeszkód, które wynikają z niektórych zasad dotyczących dodatkowych programów emerytalnych związanych ze stosunkiem pracy. Biorąc pod uwagę okoliczności przyjęcia dyrektywy, trudno obecnie stwierdzić, czy i kiedy w ujętej w niej materii zajdą dalsze zmiany, a także w jakim kierunku miałyby one nastąpić.
PL
Unia Europejska nie posiada kompetencji do ustalania wynagrodzeń, ale może zaproponować wspólne kryteria,  które można wziąć pod uwagę przy ich ustalaniu w jej poszczególnych państwach członkowskich.  Komisja Europejska przedłożyła zatem projekt dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej, przyjęty następnie przez Parlament Europejski i Radę.  Równorzędnymi celami dyrektywy są ustanowienie ram prawnych na poziomie Unii w celu zapewnienia godziwych płac minimalnych, oraz wzmocnienie procesów prowadzenia negocjacji zbiorowych w UE.  Płaca minimalna nie ma  być jednolita w całej Unii, nie ma też planów harmonizacji planów systemów jej ustalania.  Ponadto wszelkie środki przewidziane przez  dyrektywę mają być stosowane w sposób zróżnicowany,  w zależności od  rozwiązań i  tradycji obowiązujących w poszczególnych  państwach członkowskich, z pełnym poszanowaniem ich kompetencji,  drogą stopniowego  wdrażania w celu osiągnięcia pewnych minimalnych standardów. Mimo to dyrektywa spotkała się z konsekwentną krytyką  niektórych państw członkowskich  ze względu  na ingerencję w ich kompetencje,  co czyni otwartą  odpowiedź na pytanie, czy stawiane jej cele nie będą  rzeczywiście realizowane tylko ze względu  na swój w sumie dość ograniczony charakter. 
EN
The European  Union has no competencies in the field of directly setting wages, but it can propose common criteria to be taken into consideration when wages are set on a Member State level. The European Commission has therefore proposed a directive on adequate minimum wages in the European Union, subsequently adopted by the European Parliament and the Council. Its twin objectives were to establish a framework at Union level to ensure fair minimum wages, their adequacy and an increase in their accessibility by workers, and to strengthen collective bargaining in Europe, as high collective bargaining coverage tends to lead to lower share of low-wage workers. The minimum wage will not be uniform across the EU, nor there are any plans to harmonise the systems of setting it. In addition, any ill not be uniform across the EU, nor there are any plans to harmonise the systems of setting it. In addition, any possible measures will be applied  in a differentiated manner, depending on the systems applicable in particular Member States as well as traditions followed therein, in full respect of the competencies of the Member States, in order to achieve minimum standards through gradual implementation. Nevertheless, the directive has faced consistent criticism of certain Member States for intrusion into their competencies, and in consequence it remains an open question whether its objectives would only  be fulfilled due to their ultimately limited nature.
|
2016
|
vol. 26
|
issue 4
51-71
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza projektów rozporządzeń przedstawionych przez Komisję Europejską, które regulują sprawy jurysdykcji sądów, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w zakresie skutków majątkowych, pierwszy dotyczący małżeństw, drugi dotyczący zarejestrowanych związków partnerskich.
EN
The article is an analysis of the draft regulations presented by the European Commission, which govern jurisdiction, applicable law, recognition and enforcement of decisions regarding the property consequences, the first concerning the marriage, the other for registered partnerships.
PL
Teoria prototypu jest teorią semantyczną, zgodnie z którą przynależność do kategorii pojęciowych nie opiera się na zestawie określonych cech, lecz na podobieństwie do najbardziej reprezentatywnego egzemplarza danej kategorii. W związku z tym kategorie pojęciowe mogą nie poddawać się klasycznemu definiowaniu, a ich granice bywają rozmyte. Artykuł ten wspiera twierdzenia innych autorów, że teoria prototypów może znacząco pogłębić nasze rozumienie interpretacji prawniczej. Przepisy prawne są tradycyjnie formułowane jak klasyczne definicje, jednak rzadko są stosowane w ten sposób. Pojęcia ustawowe są często interpretowane z dużą elastycznością, przy wykorzystaniu szerokiej palety czynników pozatekstowych. Jest to szczególnie aktualne w przypadku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi przed wyzwaniem stosowania wielojęzycznego, ponadnarodowego prawa Unii Europejskiej.
EN
Prototype theory is a semantic theory according to which the membership of conceptual categories is based not on a list of criterial features, but rather on the similarity to the most representative member of the category. Consequently, conceptual categories may lack classical definitions and rigid boundaries. This article supports the claims, already made by other scholars working in the field, that prototype theory may greatly augment our understanding of legal (i.e. statutory, judicial) interpretation. Legal provisions are traditionally written as classical definitions, but they are rarely applied that way. Statutory concepts tend to be interpreted with a great deal of flexibility, using a wide array of extra-textual factors. This is especially true for the case law of the Court of Justice of the European Union, which has to deal with the challenges of the multilingual, supranational law of the European Union.
Prawo
|
2019
|
issue 329
287 - 297
PL
Wpływ na handel między państwami członkowskimi UE jest jednym z elementów definicyjnych pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. W toku rozwoju judykatury TSUE wykładnia tego warunku ewoluowała. Orzecznictwo stopniowo poświęca jej ocenie więcej uwagi, doprecyzowując znaczenie oraz (nieznacznie) zawężając jej zakres. Ocena spełnienia warunku wpływu na handel wewnątrzunijny stosowana przez TSUE opiera się na analizie podażowej strony rynku — otoczenia konkurencyjnego beneficjenta pomocy. W innym kierunku rozwija się praktyka decyzyjna Komisji. W licznych decyzjach uznawała ona, że środek wsparcia nie stanowi pomocy państwa, ponieważ nie wpływa na handel między państwami członkowskimi UE. Komisja kierowała się tu przede wszystkim argumentem lokalnego zakresu działalności beneficjenta pomocy. Takie podejście, odnoszące się do oceny popytowej strony rynku, choć wprost niesprzeczne z orzecznictwem TSUE, nie znajduje w nim oparcia.
EN
The effect on trade between Member States is considered as one of the elements of the notion of State Aid within the meaning of art. 107 (1) TFEU. In the course of the development of the caselaw of the CJEU, the interpretation of this condition has evolved. The EU courts gradually devote more attention to its analysis, clarifying its meaning and even (slightly) narrowing its scope. Assessment of the condition on the effect on intra-EU trade, as applied by the CJEU, focuses on the supply side of the market — the competitive environment of the beneficiary of aid. The Commission’s decision-making practice develops in a different direction. In numerous cases the Commission held that a measure does not constitute State Aid due to lack of effect on intra-European trade. The Commission has based this approach on the argument of the local scope of the activity of a beneficiary. This approach, based on the assessment of the demand side of the market, though not directly contradictory to the case-law of the CJEU, finds no support in it.
PL
Artykuł dotyczy różnic w podejściu do rokowań zbiorowych w liniach orzeczniczych Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Autorka wskazuje na inspirowanie się ETPCz dorobkiem quasi orzeczniczym organów kontrolnych MOP (Komitetu Wolności Związkowych oraz Komitetu Ekspertów). Podobne zjawisko inspiracji dorobkiem MOP widać w orzecznictwie Sądu Najwyższego Kanady. Zróżnicowanie podejścia do rokowań zbiorowych jako prawa fundamentalnego ma szczególne znaczenie w obecnym okresie kryzysu ekonomiczno- społecznego w UE.
EN
The paper concerns dierences in approach to collective bargaining in the case-laws of the European Court of Justice and the European Court of Human Rights. Qe author points to the inspiration of ECCHR by achievements of quasi-adjudicatory bodies of the ILO (the Freedom of Association Committee and the Committee of Experts). Qe similar phenomenon of inspiration by the achievements of the ILO can be seen in the jurisprudence of the Supreme Court of Canada. The diversity of approaches to collective bargaining as a fundamental right is particularly important in the current time of economic and social crisis in the EU.
17
63%
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) has definitely been bringing various consequences in the field of social security. It is therefore worthwhile to analyse it from the point of view of the social rights of Poles residing in the United Kingdom (as well as, in a comparative and auxiliary manner, of the British residing in Poland), following the formal conclusion of the withdrawal. The article therefore synthetically presents this current, post-Brexit situation, taking into account the ongoing transition period as well as the perspective of negotiations on the possible agreement(s) on future EU-UK relations. Notably, the rights in question have been preserved in the transition period, but their status afterwards remains open.
PL
Proces wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej (brexit) przyniósł z pewnością różnorakie konsekwencje w zakresie zabezpieczenia społecznego. Warto zatem przyjrzeć się zagadnieniu uprawnień socjalnych Polaków w Zjednoczonym Królestwie (a także, uzupełniająco i porównawczo, Brytyjczyków w Polsce) już po formalnym zakończeniu tego procesu. Celem artykułu jest syntetyczne przedstawienie sytuacji po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE pod tym właśnie kątem, z uwzględnieniem obecnego okresu przejściowego oraz perspektywy negocjacji w sprawie umowy/umów o przyszłych stosunkach między stronami. Omawiane prawa zostały bowiem utrzymane w okresie przejściowym, jednak ich status po jego upływie pozostaje sprawą otwartą.
EN
The author presents a catalog of principles of coordination of social security systems in the European Union. According to the author, the current state of development of EU law on the free movement of persons and the coordination of social security systems, among the rules on coordination of social security systems, this is necessary to indicate a separate principle of the greatest advantage. The principle impacts to select the best possible solution in a given case law (regulation, rule of law, the legal basis), from the point of view of protecting the rights of migrants within the EU (benefit qualitative), but also from the point of view thereby acquiring more rights by persons migrating (benefit quantitative). The reference point for the assessment of possible loss of benefits or gain less benefit can be: the EU law, national law and the national law of an international character (international agreement on social security) . It is important to distinguish the advantage within the meaning of the abstract (theoretical), resulting from the abstract comparison of text of legal provisions and advantage within the meaning of the actual (practical), resulting from a comparison of the results of application of the legal provisions in a particular case). In applying the principles of the greatest advantage the advantage of the actual meaning should be taken into account as relevant. The author carried out the characteristics of the principle of the greatest benefits , giving examples of its operation on the basis of EU regulations on coordination of social security systems.
PL
Autor przedstawia katalog zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. Zdaniem autora na obecnym etapie rozwoju prawa Unii Europejskiej w zakresie swobodnego przepływu osób i koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wśród zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego należy wyodrębnić zasadę największej korzyści. Zasada największej korzyści polega na wyborze najkorzystniejszego w danym przypadku rozwiązania prawnego (regulacji, normy prawnej, podstawy prawnej), z punktu widzenia ochrony praw osób migrujących w obrębie UE (korzyść jakościowa), ale również z punktu widzenia uzyskania w ten sposób więcej praw przez osoby migrujące (korzyść ilościowa). Punktem odniesienia oceny możliwej utraty korzyści lub uzyskania mniejszej korzyści może być: prawo unijne, prawo krajowe oraz prawo krajowe o charakterze międzynarodowym (umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym). Istotne jest rozróżnienie korzyści w rozumieniu abstrakcyjnym (teoretycznym), wynikającej z abstrakcyjnego porównania treści przepisów od korzyści w rozumieniu faktycznym (praktycznym), wynikającej z porównania skutków zastosowania przepisów w danej sprawie). Przy stosowaniu zasady największej korzyści należy uwzględnić korzyść w rozumieniu faktycznym. Autor przeprowadza charakterystykę zasady największej korzyści, podając przykłady jej funkcjonowania na gruncie przepisów unijnych o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
EN
The principle of priority (primacy) means priority of the applicability of EU law over national law of the Member States. From the point of view of the European Union, this principle applies to all national rules of the Member States, regardless of their place in the hierarchy of legal sources, including constitutional provisions. Such an approach, which essentially means unconditional primacy of EU law over national law, was not confirmed in the judgments of the majority of the constitutional courts of the Member States. Thereby, the Court of Justice of the EU, recognizing the need for “constructive dialogue” with the courts of the Member States, introduced some techniques which allow the coexistence of the EU and national legal rules. In particular, in its recent case law, the Court considered the protection of national identities of the Member States as a justification of the limitation of the scope of the applicability of the principle of priority. Thus the Court allowed the requirement of the protection of national identities made the hitherto absolute principle of primacy relative principle, which allows in certain circumstances the possibility of invoking by the Member States their constitutional values in order to withdraw from the priority of the applicability of EU law.
PL
Zasada pierwszeństwa (prymatu) oznacza pierwszeństwo stosowania prawa unijnego przed prawem krajowym państw członkowskich. Zasada ta w tzw. ujęciu unijnym dotyczy wszystkich przepisów krajowych państw członkowskich, niezależnie od ich miejsca w hierarchii źródeł prawa, w tym przepisów konstytucyjnych. Takie ujęcie, oznaczające w istocie bezwarunkowy prymat prawa europejskiego nad prawem krajowym, nie znalazło potwierdzenia w orzecznictwie większości trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich. Wobec tego Trybunał Sprawiedliwości UE, dostrzegając konieczność podjęcia „konstruktywnego dialogu” z sądami państw członkowskich, wypracował pewne techniki pozwalające na współistnienie unijnych i krajowych rozwiązań prawnych. W szczególności w swoim najnowszym orzecznictwie Trybunał uznał ochronę tożsamości narodowej państw członkowskich za przesłankę uzasadniającą ograniczenie zakresu stosowania zasady pierwszeństwa. Tym samym Trybunał pozwolił, by wymóg ochrony tożsamości narodowej uczynił z dotychczas absolutnej zasady prymatu zasadę względną, która dopuszcza w pewnych sytuacjach możliwość powołania się przez państwa członkowskie na ich wartości konstytucyjne w celu odstąpienia od pierwszeństwa stosowania prawa UE.
20
63%
PL
Prawo unijne stanowi źródło praw, uprawnień, kompetencji, obowiązków i zobowiązań różnych podmiotów: instytucji unijnych, państw członkowskich oraz podmiotów krajowych. Ponieważ eksplikacja, w jaki sposób prawo unijne to w istocie czyni, nie jest wcale sprawą trywialną, podstawowym celem artykułu jest ustalenie, na rudymentarnym poziomie przepisów i norm prawnych, jak to się dzieje, że podmiotom krajowym przysługiwać mogą prawa i obowiązki w jakiś sposób zakorzenione w prawie unijnym. Jako że udzielenie odpowiedzi na to pytanie zakłada akceptację pewnej koncepcji wykładni prawa, drugim celem opracowania jest wykazanie, że derywacyjna koncepcja wykładni prawa prof. Macieja Zielińskiego umożliwia eksplikację, a nawet rozwiązanie niektórych problemów ujawniających się w ramach wykładni i stosowania prawa unijnego w państwach członkowskich. Przeprowadzona analiza normatywna wybranych przepisów wykazuje, że prawo unijne wyznacza w istocie pierwotne, pochodne i złożone sytuacje prawne podmiotów krajowych. Przepisy unijne wysłowiają bowiem normy (elementy norm), które czynią podmioty krajowe ich adresatami, beneficjentami lub podmiotami uprawnionymi. W artykule wykazano, że zarówno konceptualizacje, jak i metodologia koncepcji derywacyjnej mogą być z powodzeniem wykorzystane w procesie rekonstrukcji norm prawnych w ramach wykładni prawa unijnego. Koncepcja ta okazuje się przydatna zwłaszcza wówczas, gdy elementy syntaktyczne i semantyczne rekonstruowanej normy są rozczłonkowane krzyżowo między aktami prawnymi ustanowionymi przez instytucjonalnie różnych prawodawców. Okazuje się również, że wypracowane w koncepcji derywacyjnej pojęcie pluralności przepisów przyczynia się do rozwiązania interesujących problemów dotyczących prawa unijnego, jak problem wielości i założonych adresatów norm.
EN
European Union (EU or Union) law is a source of rights, entitlements, authorisations, duties and obligations for all kinds of subjects: European Union institutions, Members States and their nationals. Since it is not a trivial question to explore how Union law actually does this, the primary purpose of this paper is to analyse how, at the rudimentary level of legal provisions and rules, it is at all possible for any national to enjoy rights or obligations that are in one way or another rooted in EU law. As arriving at an answer presupposes a certain concept of legal interpretation, the second purpose of this paper is to demonstrate how, by applying Professor Maciej Zieliński’s derivative concept of legal interpretation, one may clarify and possibly even offer solutions to some puzzling problems that the interpretation and application of EU law in the Member States have revealed. Through the normative analysis of selected provisions it is demonstrated that Union law in fact defines the primary, secondary and complex legal situations of national subjects because its provisions express legal rules (their elements) which designate such nationals as their addressees, beneficiaries or authorized subjects. It is shown that both the apparatus and methodology designed under the derivative concept of interpretation may be successfully applied to reconstruct legal rules as part of the interpretation of EU law. This concept has proven particularly useful where different syntactic and semantic elements of legal rules are cross-distributed across legal acts enacted by institutionally distinct legislators. Furthermore, the notion of the plurality of legal provisions, developed within the derivative concept of interpretation, contributes to the explanation and resolution of some puzzling questions that EU law has presented one with, such as the problem of multiple and implied addressees of legal rules.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.