Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prawo międzynarodowe publiczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
|
2020
|
vol. 30
|
issue 3
45-63
EN
The aim of the article is to investigate whether sanctions imposed by the UN Security Council (UN SC) bind not only UN Member States but also non-Member States. The article claims that the UN Charter does not allow the UN SC to impose sanctions against non-Member States, as well as sanctions established by the UN SC are not binding them. To argue for this thesis, one has to first and foremost discuss the mechanisms of sanctions included in Chapter VII of the UN Charter. Secondly, the meaning of Article 2 (6) will be analyzed. Thirdly, the article will present the counter arguments to views presented in the doctrine of law and in the practice of States for binding non-Members with the UN SC sanctions. Finally, the examples of relations between the UN and non-Member States will be discussed from the perspective of sanctions established by the UN SC.
PL
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, czy sankcje ustanawiane przez Radę Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) wiążą nie tylko państwa członkowskie ONZ, ale również państwa, które nie są członkami Organizacji. Artykuł opiera się na tezie, że w Karcie NZ (KNZ) nie ma podstaw prawnych, które pozwalałyby RB ONZ na uchwalanie sankcji wobec państw nieczłonkowskich, jak również sankcje przyjmowane przez Radę nie są prawnie wiążące dla państw pozostających poza Organizacją. Udowodnienie tej tezy wymagać będzie w pierwszej kolejności krótkiego scharakteryzowania mechanizmu sankcji na gruncie Rozdziału VII KNZ. W drugiej kolejności zostanie przeanalizowana treść i znaczenie art. 2 ust. 6 KNZ. Po trzecie, zostaną omówione argumenty wskazywane w doktrynie i praktyce prawa międzynarodowego, przemawiające za związaniem państw nieczłonkowskich sankcjami RB ONZ. W końcu zostaną przedstawione przykłady relacji między państwami nieczłonkowskimi a Organizacją w zakresie realizacji sankcji ustanawianych przez RB ONZ.
PL
W artykule została dokonana analiza wywłaszczeń niemieckich majątków prywatnych po II wojnie światowej. Na uregulowanie odszkodowań wojennych po II wojnie światowej miały wpływ postanowienia Traktatu Wersalskiego z 1919 roku, tj. traktatu pokojowego podpisanego po I wojnie światowej Prawo do pobierania odszkodowań wojennych uzasadniało objęcie wywłaszczeniami również niemieckich majątków prywatnych. Działania poszczególnych państw, które zostały podjęte w odniesieniu do niemieckiego mienia, należy traktować jako zgodne z prawem międzynarodowym.
EN
The point of the deliberations of the paper is an analysis of expropriation of German private properties after the 2nd World War. The reparations after the 2nd World War were influenced by the regulations of the Treaty of Versailles, which was the peace settlement, signed in 1919. The right to war reparations was the legal title of measures against German properties. The reparations are payments intended to cover damage or injury inflicted as a result of war. The measures of particular countries against German assets were taken in accordance with public international law.
EN
The article presents the sources of public international law and so-called soft law which can be used in legislative and non-legislative actions concerning the regulations of non-judicial dispute resolution between public entities and private entrepreneurs in Poland. The analysis includes international agreements and treaties, corporate governance and public declarations on the use of ADR as those in Western Europe and the United States. In the opinion of the author these regulations should be applied as far as possible used in the Polish practice of ADR.
EN
In the article, the author focused on an overview of judicature of Polish administrative courts in terms of their reference to the International Covenant on Civil and Political Rights and the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Their role in Polish legal order and their meaning in the process of applying the law by the courts were analyzed.International Covenant on Civil and Political Rights; International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights; judicature of Polish administrative courts; public international law
PL
Autorka artykułu skupia się na przeglądzie orzecznictwa polskich sądów administracyjnych pod kątem odwoływania się przez nie do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych. Na przykładzie analizy orzecznictwa polskich sądów administracyjnych prowadzone są rozważania nad miejscem Paktów w polskim porządku prawnym oraz znaczeniem ich stosowania w procesie orzekania przez sądy.
EN
The issue of death penalty under international law can be described by pointing out specific legal norms or lack of them in treaties regarding human rights (e.g. International Covenant on Civil and Political Rights), humanitarian law (i.e. Geneva Conventions), international criminal law (i.e. Rome Statute). Moreover, international institutions address issue of death penalty in soft law and in judicature. Following history of those norms, abolistic tendencies are explicit and particularly strong in the post-World War II international society.
PL
Zagadnienie kary śmierci w aktach prawnomiędzynarodowych można opisać poprzez wskazanie odpowiednich unormowań lub ich braku w traktatach dotyczących dziedziny praw człowieka (jak np. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych), prawa humanitarnego (m.in. konwencje genewskie) czy międzynarodowego prawa karnego (m.in. Statut Rzymski). Organy międzynarodowe odnoszą się również do tej problematyki w tzw. soft law oraz w orzecznictwie. Śledząc historię tych unormowań, szczególnie widoczny jest trend abolicjonistyczny, charakteryzujący społeczność międzynarodową, który zauważalnie przybrał na sile w okresie po II wojnie światowej.
PL
Na przykładzie prac badawczych z pogranicza nauki o polityce i prawa międzynarodowego publicznego, autorzy rozpatrują problemy, wyzwania i szanse, jakie stoją przed wspólną politologiczno-prawniczą narracją naukową. Celem artykułu jest pobudzenie dyskusji nad możliwościami politologiczno-prawniczych badań w Polsce oraz nad możliwościami sformułowania spójnej wspólnej narracji. Wywód opiera się na założeniu, zgodnie z którym integracja metod i technik badawczych, perspektyw i teorii, wiedzy politologicznej i prawniczej oraz synergia narracji, obecnych na gruncie wskazanych dyscyplin, zwiększą ich potencjał naukowy, potencjał eksplanacyjny. Wśród pięciu głównych wniosków ze swoich doświadczeń i rozważań autorzy wskazują m.in., że: politologiczno-prawnicza narracja ma szansę w pełni rozwinąć się jedynie w warunkach konsekwentnej, zinstytucjonalizowanej współpracy między przedstawicielami obu dyscyplin; politolodzy i prawnicy muszą być świadomi transgeniczności ich dyscyplin; wspólna politologiczno-prawnicza narracja musi być ugruntowana w uzasadnionym merytorycznie i metodologicznie planie badawczym, musi dotyczyć ustaleń empirycznych i/lub teoretycznych będących rezultatem wspólnych badań oraz musi być uznana za logiczną konsekwencję akceptacji komplementarności dyscyplin nauk społecznych.
EN
By the example of research from the borderline of political science and public international law, the authors examine problems, challenges and opportunities facing common political science-legal scientific narrative. The aim of this article is to stimulate discussion on opportunities for political science-legal research in Poland, as well as on opportunities for formulating coherent common narrative. The argumentation is based on the assumption, according to which integration of research methods and techniques, perspectives and theories, political science and legal knowledge, and synergy of narratives, present in indicated disciplines, could increase their scientific potential, explanatory potential. Among five main conclusions from their research experiences and considerations, the authors claim i.a. that: political science-legal narrative has a chance to fully develop only in the conditions of consequent, institutionalized cooperation between representatives of both disciplines; political scientists and legal scholars must be aware of transgenicity of their disciplines; common political science-legal narrative must be grounded in substantively and methodologically justified research plan, it must relate to empirical and/or theoretical findings being the result of common research, and it must be recognized as logical consequence of acceptance of complementarity of social sciences’ disciplines.
PL
W przedmiocie określenia liczby podmiotów prawa międzynarodowego należy stanowczo opowiedzieć się za modelem dualistycznym. Niewątpliwie istnieją dwa odrębne podmioty prawa międzynarodowego: Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie. Wprawdzie Watykan tylko częściowo realizuje poszczególne atrybuty tej podmiotowości, nie korzystając przede wszystkim z prawa legacji, jednakże fakt ten nie jest podnoszony przez inne podmioty prawa międzynarodowego przy realizacji innych uprawnień wynikających z tej podmiotowości. Przedstawiciele Citta del Vaticano są reprezentowani na forum międzynarodowym biorąc czynny udział w konferencjach międzynarodowych i uczestnicząc w działalności organizacji międzynarodowych. Podnoszony przez zwolenników koncepcji monistycznej – jako kontrargument - fakt, iż Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie nigdy nie są reprezentowani jednocześnie na tym samym forum nie ma tutaj żadnego znaczenia. Owszem – można przyjąć – iż tego rodzaju praktyka stała się już utartym zwyczajem, którego nie należałoby naruszać. Jednakże skoro oba podmioty korzystają na przemian z uprawnień wynikających z podmiotowości publicznomiędzynarodowej, to oznacza to, iż niewątpliwie oba są właściwie upodmiotowione na płaszczyźnie prawa międzynarodowego.
PL
Pojęcie użycia siły odnosimy aktualnie do sytuacji, w których stosowana jest przemoc w sposób bliski charakterystyce technicznej stanu wojny, jak i również do akcji militarnych nienapotykających na zbrojny opór. Prawo międzynarodowe publiczne nie dysponuje specjalnymi środkami, które regulują uciekanie się do użycia siły, ani takimi, które minimalizowałyby skutki jej stosowania. W prawie międzynarodowym pomimo wielu kontrowersji co do użycia siły, nie ma wątpliwości co do kompetencji państw do jej stosowania, celem realizacji ich racji stanu. Jednakże należy się pochylić nad rozumieniem pojęcia „siła”, jak i jej stosowaniem zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych w celach samoobrony, tak by je wprost odróżnić od sytuacji sięgania po akt zbrojny (będący przejawem stosowania siły), naruszający integralność terytorialną innego suwerennego państwa. W niniejszym artykule rozważania teoretyczne zostaną odniesione do poczynań między innymi Federacji Rosyjskiej, jako przykładu stosowania siły we współczesnym prawie międzynarodowym.
EN
The concept of the use force currently refer to situations in which violence is used in a manner close to the technical characteristics of a state of war, as well as to the military action does not encountering armed resistance. Public international law has no special measures that regulate recourse to use of force, or those that minimize the effects of its application. In international law, despite the many controversies regarding the use of force, there is no doubt about the competence of states to its application in order to pursue their raison d’etat. However, consideration should be given understanding the concept of “power” and its application in accordance with the Charter of the United Nations, for the purposes of self-defense, so that it explicitly distinguished from the situation recourse to an act of armed (which is a manifestation of the use of force), violating the territorial integrity of another sovereign state. In this article, theoretical considerations will be raised to the actions of the Russian Federation, among others, as an example of the use force in contemporary international law.
EN
The subject of the article is the question of relevance of the present international humanitarian regulations to the changing ways of conducting military operations. Most of the regulations covering these issues were established soon after the World War II and are mostly obsolete. Armed conflicts have changed ever since – these days they are mostly carried out by terrorist or paramilitary organizations rather than states. Also, new methods of conducting military operations have emerged, such as targeted killing where new types of weaponry are used, such as drones. This gives rise to a reflection upon the legality of such measures.
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o stopień dostosowania obecnych regulacji prawnomiędzynarodowych do zmieniających się sposobów prowadzenia konfliktów zbrojnych. Większość przepisów regulujących te kwestie sformułowano w niedługim czasie po zakończeniu II wojny światowej i w dużej mierze nie odpowiadają one aktualnej rzeczywistości. Konflikty zbrojne zmieniły bowiem swój charakter – coraz rzadziej prowadzą je państwa, a coraz częściej grupy terrorystyczne czy organizacje paramilitarne. Pojawiają się również coraz nowsze sposoby prowadzenia działań zbrojnych, takie jak np. targeted killing, w których są wykorzystywane nowe rodzaje broni, np. drony. Potrzebna jest zatem krytyczna refleksja dotycząca legalności takich działań.
EN
The possibility of withdrawing from an international organization is the right to sever the membership. It takes place on the basis of the provisions contained in the founding act. As a rule, these regulations are foreseen in the membership chapter and contain specific stages, the transition of which becomes necessary in order for effective withdrawal. However, these are not uniform regulations, because among the many statutes of international organizations there are also those that in their provisions do not contain any regulations that would refer in any way to the possible occurrence. A question then arises as to how a state that wants to leave the organization should do so and what effects its actions will bring.
PL
Możliwość wystąpienia państwa z organizacji międzynarodowej to prawo do zerwania więzi członkowskiej. Odbywa się to na podstawie przepisów zawartych w akcie założycielskim. Z reguły regulacje te przewidziane są w rozdziale o członkostwie i zawierają określone etapy, których przejście staje się konieczne w celu skutecznego wycofania się. Nie są to jednak unormowania jednolite, gdyż wśród wielu statutów organizacji międzynarodowych są też takie, które w swoich postanowieniach nie zawierają regulacji, które w jakikolwiek sposób odnosiłyby się do możliwego wystąpienia. Powstaje wtedy pytanie, w jaki sposób państwo, które chce opuścić organizację, powinno to zrobić i jakie efekty przyniosą jego działania.
EN
The vast majority of norms constituting public international law are ordinary norms (ius dispositivum), however, some of them are of a special nature, and this specificity places them at the two opposite poles of this specialty of law. These are the mandatory norms (ius cogens), from which no deviation is allowed, and the norms that are not legally binding, i.e., are only postulative (soft law). The aim of this paper is an attempt to answer the question whether those specific norms of public international law, i.e., those having a character of ius cogens as well as the norms of soft law, can be used as an instrument for the realization of the current political goals of participants in international relations.
PL
Znakomita większość norm składających się na prawo międzynarodowe publiczne to normy zwykłe (ius dispositivum), część jednak ma charakter szczególny, a owa specyfika lokuje je na dwóch przeciwstawnych biegunach tej specjalności prawa. Mowa o normach bezwzględnie obowiązujących (ius cogens), od których żadne odstępstwo nie jest dopuszczalne, oraz o normach prawnie niewiążących, czyli jedynie postulatywnych (soft law). Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy owe specyficzne normy prawa międzynarodowego publicznego, a zatem mające charakter ius cogens, a także normy o charakterze soft law mogą być wykorzystywane jako instrument realizacji bieżących celów politycznych uczestników stosunków międzynarodowych.
EN
There are different views in the literature on the meaning of the term international economic law. In author’s opinion it encompasses regulations, which at the same time: are considered law (even soft-law), regulate relations with international element and regulate economic activity. Such laws do not necessarily have to originate from the sources of international law. In this understanding international economic law is a broader term than public international law and private international law in an economic area. The same is true for unpopular in Poland international business law. On the other hand transnational economic law, as understood by Jessup, should be considered equivalent to international economic law. Since international economic law is vast in terms of subjects, sources and norms, it is reasonable to divide it for academic reasons into public international economic law and private international economic law. Both subsections can be further divided. For instance public international economic law would embrace public international trade law, public international financial and monetary law, public international investment law and public international development law.
PL
Akt wypowiedzenia wojny od wieków stanowił jedną z podstaw prowadzenia konfliktu zbrojnego jako wyraz dojrzałości decyzji odpowiedniego organu państwowego. Wymóg jego stosowania zapobiegał przed pochopnym rozpoczynaniem wojen. Z biegiem czasu zwyczaj ten w końcu został zarzucony. Kwestia znaczenia aktu wypowiedzenia wojny wróciła wraz z „dziwną wojną” na wschodniej Ukrainie. Część ukraińskich środowisk politycznych domaga się od władz oficjalnego wypowiedzenia wojny Federacji Rosyjskiej, która stale zaprzecza swojemu zaangażowaniu się w tym konflikcie. W pracy została przeanalizowana kwestia doniosłości aktu wypowiedzenia wojny, jego konsekwencji prawnych i dotychczasowej praktyki państw. Ponadto przedstawione zostały konsekwencje, jakie może mieć wypowiedzenie wojny w warunkach tzw. wojny hybrydowej toczącej się na wschodniej Ukrainie. Wskazane zostały niejasności na gruncie prawa międzynarodowego, wiążące się z tym konfliktem wraz z oceną, czy wystosowanie aktu wypowiedzenia wojny może pomóc je rozwiązać.
EN
Declaration of war from the centuries was one of the main element of armed conflict as an expression of the maturity decision of the relevant state body. The requirement to declare war prevented rashness in starting war. But over time this practice was abandoned. The issue of significance of the declaration of war returned after outbreak „strange war” in eastern Ukraine. Part of the Ukrainian political circles demands from the authorities the official declaration of war on the Russian Federation, which constantly denies the facts of involvement in this conflict. This article focus on the question of significance of the declaration of war, legal implications and the current practice of states. Moreover, there are pointed out the consequences of declaration of war in the conditions of the so-called hybrid war in eastern Ukraine. In this article presented also unclear under international law binding of this conflict with the opinion of whether the declaration of war can help solve them
PL
The paper aims at examining the influence of international legislations on the scope and content of the non-refoulement principle as articulated in the Polish law. Its shape on the Polish national ground is in fact a sum of influences stemming from external law systems. The article is based on the determination of three major sources of the refugee law that shape the content of the principle: public international law, European Union law and Polish national law. The Author first scrutinises the scope and content of the principle as laid down in crucial legislations belonging to these three sources which later enables their comparison and examination of the impact they make on one another in terms of conceptualisation of the principle of non-refoulement. The EU law reflects and specifies mechanisms established in the public international law which are further specified on a national ground. The final product is a national structure of the principle which is far more specific than the one known from the 1951 Refugee Convention that first stipulated it. The Author concludes with pointing at flaws and inaccuracies in a national articulation of the principle.
EN
Issues related to international subjectivity are among the most widely discussed in the doctrine. While the issue of subjectivity is resolved by legislators in the legal systems of individual states, there is no similar treaty norm in international law. Hence, the concept and understanding of subjectivity is an issue considered primarily by representatives of the doctrine of international law. Therefore, it was stated that the subject of international law should have legal capacity, in other words, the ability to have rights and obligations and the ability to perform legal acts – the possibility of direct contracting of rights and obligations, which is associated with the ability to appear in international relations. The doctrine assumes that the specific subject of international law is the Sovereign Order of the Knights of Malta. Thus, the author of the publication analyses the entity’s subjectivity in terms of its ability to act in the field of international law, i.e. the ability to maintain diplomatic and consular relations, participate in international organisations, conclude agreements, submit claims and pursue them by referring to peaceful ways of settling international disputes, taking international responsibility, owning citizenship and territory.
PL
Zagadnienia związane z podmiotowością międzynarodową należą do najżywiej dyskutowanych w doktrynie. O ile w systemach prawnych poszczególnych państw kwestia podmiotowości rozstrzygana jest przez ustawodawców, o tyle w prawie międzynarodowym brakuje analogicznej normy traktatowej. Wobec tego pojęcie i rozumienie podmiotowości jest zagadnieniem rozpatrywanym przede wszystkim przez przedstawicieli doktryny prawa międzynarodowego. Przyjmuje się zatem, że podmiot prawa międzynarodowego musi legitymować się zdolnością prawną, czyli inaczej zdolnością do posiadania praw i obowiązków, oraz zdolnością do czynności prawnych – możliwością bezpośredniego zaciągania praw i obowiązków, co związane jest ze zdolnością występowania w stosunkach międzynarodowych. W doktrynie przyjmuje się, że specyficznym podmiotem prawa międzynarodowego jest Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich. Celem niniejszej publikacji jest omówienie zagadnienia podmiotowości prawnomiędzynarodowej Zakonu Kawalerów Maltańskich. Wobec tego autor publikacji dokonuje analizy podmiotowości jednostki pod kątem jej zdolności do działania w sferze prawa międzynarodowego, tj. zdolności utrzymywania stosunków dyplomatycznych i konsularnych, uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych, zawierania umów, występowania z roszczeniami i ich dochodzeniem poprzez odwołanie się do pokojowych sposobów załatwiania sporów międzynarodowych, ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej, posiadania własnego obywatelstwa oraz terytorium. Weryfikacja założeń nastąpiła poprzez dwa podejścia metodologiczne: dogmatyczno-prawne oraz formalno-dogmatyczne.
EN
The rise of modern international law as an autonomous scientific discipline in the early 1870s can be considered the culmination of multiple legal and extra-legal processes which trace their origins back to much earlier in the century. Several decades before the founders of the Institut de Droit International declared themselves the “legal conscience of the civilized world”, other societal groups had already expressed profound disaffection with the existing law of nations, which they viewed as inherently insufficient to guarantee lasting stability amongst civilized states. The conferences of the “Friends of Peace”, held between 1843 and 1851 in several European cities, featured many jurists who routinely employed legal modes of reasoning to communicate and advance legalistic objectives such as mandatory international adjudication and the codification of international law.
EN
The authors reconstruct the key elements of the conception of global law proposed by Rafael Domingo, a world-recognised Spanish Roman law specialist, offer its interpretation, as well as recommend application of that law in the creation of a conception of material sources of law. The starting point for the discussion on the above is a critical assessment of subject-reductionism in public international law, and the principles of territoriality and sovereignty in particular. The authors argue that overcoming the current regulatory and academic crisis in international law will not be possible unless its existing paradigm is changed. Anthroparchy – a term coined by the authors – should become a constructive element of the new paradigm, meaning that a person with its intrinsic dignity and equality should be put in place of the state’s sovereignty. The characteristics of such person, relevant for the axiological conditioning of the legal system, is then proposed, introducing to the legal deliberations an interdisciplinary approach to philosophical anthropology. The presented conception belongs to non-positivism in law, and its explanatory force concerns questions of law’s teleology and autonomy with regard to state.
PL
Autorzy rekonstruują podstawowe elementy koncepcji prawa globalnego zaproponowanej przez Rafaela Dominga, światowej sławy hiszpańskiego romanistę, oraz proponują jej interpretację i wykorzystanie do stworzenia koncepcji materialnych źródeł prawa. Punktem wyjścia tej koncepcji jest krytyka faktu, że w dominującym nurcie nauki prawa międzynarodowego publicznego zagadnienia dotyczące podmiotowości zredukowane są niemal wyłącznie do państw. Ten redukcjonizm wspiera się w szczególności na zasadach terytorialności i suwerenności. Autorzy twierdzą, że przezwyciężenie aktualnego kryzysu regulacyjnego, związanego z procesami globalizacji oraz zaradzenie niedostatkom nauki prawa międzynarodowego publicznego nie jest możliwe bez zmiany dotychczasowego paradygmatu. Konstytutywnym elementem nowego paradygmatu powinna być antropoarchiczność, czyli postawienie osoby z jej wrodzoną i równą godnością w miejsce suwerenności państwa. Autorzy dokonują typologii cech osoby, relewantnych jako aksjologiczne uwarunkowania systemu prawnego. Wprowadzają tym samym do rozważań prawnych ujęcie interdyscyplinarne z zakresu antropologii filozoficznej. Przedstawiona koncepcja sytuuje się w kręgu non-pozytywizmu, a jej szczególna wartość wyjaśniająca odnosi się do zagadnienia celowości prawa oraz jego autonomii względem państwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.