Podmiotem ponoszącym w pierwszej kolejności odpowiedzialność wynikającą z prawa podatkowego jest sam podatnik. Zgodnie z art. 26 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa, odpowiada on całym swoim majątkiem za podatki wynikające ze zobowiązań podatkowych. Istotą zatem ponoszenia przez niego odpowiedzialności jest zaistnienie nie tylko obowiązku podatkowego, ale i zobowiązania podatkowego. W artykule zidentyfikowano i omówiono przesłanki odpowiedzialności w prawie podatkowym.
EN
In the tax law, the entity liable in the first place is the taxpayer himself. Pursuant to the Art. 26 of the Act of the 29th of August 1997 – Tax Ordinance, the taxpayer holds the responsibility for tax obligations with all his assets. The essence of his liability is not only the tax obligation, but also the tax liability. In the article, prerequisites of liability in the tax law were identified and described.
The Judicial Mortgage: A Form of Securing Tax Liability Summary This paper incorporates a characterisation and a thorough dogmatic analysis of the judicial mortgage as a form of securing the satisfaction of tax liabilities in Polish law. The significance of this issue warrants a discussion of the research both on its practical and theoretical aspects. In addition there has not been much interest in this subject in the Polish tax and legal literature. Undoubtedly, the amendments introduced during the last few years have prompted numerous questions and doubts with regard to these issues, which justifies the need for such research all the more. The fact that securing the satisfaction of tax liabilities is performed by employing methods well-known in civil law connected with liability involving rights in rem such as the mortgage, and the insufficient regulations regarding the judicial mortgage in tax law have made it necessary to analyse the legislation on private law as well as the doctrines and case-law connected with it.
Prowadzenie działalności gospodarczej jest związane z ponoszeniem kosztów, których treść ekonomiczna jest zróżnicowana. Kategoria kosztów według prawa bilansowego jest pojęciem szerszym niż według prawa podatkowego, gdzie do kosztów uzyskania przychodów jednostka zalicza tylko wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Wymienione w artykule przykładowe rozbieżności pomiędzy prawem podatkowym a bilansowym w zakresie kategorii kosztów uwidaczniają wciąż aktualny aspekt prawidłowego ustalania dochodu podatkowego. Pojęcie kosztów uzyskania przychodów na gruncie ustaw podatkowych powoduje wiele dyskusji i kontrowersji wśród praktyków życia gospodarczego. Celem artykułu jest identyfikacja struktury kosztów uzyskania przychodów u podatników stosujących księgi rachunkowe. Zastosowane metody badawcze to studia literaturowe, analiza aktów prawnych, analiza orzecznictwa sądów administracyjnych i stanowiska organów podatkowych w tym zakresie.
Celem artykułu jest analiza kosztów restrukturyzacji i upadłości w aspekcie prawa bilansowego i podatkowego, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w prawodawstwie w tym zakresie. Ustawa o rachunkowości traktuje postępowanie restrukturyzacyjne jako jeden proces, nie różnicuje restrukturyzacji w zależności od przyjętej formy. W praktyce tryby postępowań restrukturyzacyjnych znacznie różnią się między sobą. W artykule posłużono się następującymi metodami badawczymi: analizą aktów prawnych, literatury przedmiotu oraz dedukcją.
The strict fulfillment of tax obligations, especially the timely payment of taxes, is an expression of the effectiveness of the tax system. Due to various factors, the level of effectiveness of tax systems varies between countries. Increasing this level is one of the basic directives of tax policy. Various organizational, legal and social psychology practices and procedures serve this purpose. The subject of the article is the whistleblowing practice and its legal framework, in particular, well developed in the United States of America. General strategic issues of institutionalization of whistleblowing practice were also discussed.
PL
Ścisłe wywiązywanie się z obowiązków podatkowych, a zwłaszcza terminowe płacenie podatków, jest wyrazem efektywności systemu podatkowego. Ze względu na różne czynniki poziom efektywności systemów podatkowych w poszczególnych krajach jest niejednolity. Podwyższanie tego poziomu to jedna z podstawowych dyrektyw polityki podatkowej. Służą temu różne praktyki oraz procedury organizacyjne, prawne i z zakresu psychologii społecznej. Przedmiotem artykułu jest praktyka korzystania z informacji pozyskiwanych przez administrację podatkową od sygnalistów podatkowych (w szczególności rozwinięta w Stanach Zjednoczonych) i jej ramy prawne. Omówiono także ogólne, strategiczne kwestie instytucjonalizacji praktyki korzystania z sygnalistów podatkowych.
The article addresses issues relating to:1) the differences in viewing income in tax law and accounting law in Poland – an overview,2) definition and classification of income under the tax and the accounting approach,3) analytical tables showing differences between the accounting treatment of income and the tax approach
W artykule zamieszczono: objaśnienie różnic w pojmowaniu przychodów w podejściu podatkowym i bilan-sowym, definicję oraz systematykę przychodów w aspekcie podatkowym i ujęciu ra-chunkowości, tabele porównawcze różnic między podatkowym a bilansowym ujęciem przycho-dów.
Istotne zmiany, jakie dokonywały się w polskim prawie podatkowym, mają na celu przede wszystkim zwiększenie wpływów budżetowych. Służą temu wprowadzanie nowych form obciążeń oraz uszczelnianie systemu podatkowego przy zastosowaniu kolejnych mechanizmów kontroli podatników (w tym wzorowanych na rozwiązaniach lub rekomendacjach o znaczeniu międzynarodowym). Odbywa się to jednak w drodze zbyt częstych nowelizacji, niepopartych analizą skuteczności wcześniejszych rozwiązań, z zatarciem granicy między zmianami a wprowadzaniem nowych podatków.
EN
Significant changes that have taken place in Polish tax law in recent years are primarily aimed at increasing budget revenues. This is done by improving efficiency and sealing the tax system by introducing new forms of burden and using subsequent taxpayer control mechanisms (including those modelled on solutions or recommendations of international importance). However, this is often done by way of frequent amendments, not based on the analysis of the effectiveness of earlier solutions, blurring the border between changes and introducing new taxes.
Zasadniczy problem dotyczy kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości szeroko rozumianej infrastruktury kolejowej. Jej stopień skomplikowania determinuje konieczność zdefiniowania i opisania poszczególnych elementów stanowiących podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Infrastruktura kolejowa objęta jest zwolnieniem, jeśli spełnia następujące warunki: jest udostępniana przewoźnikom kolejowym lub może być wykorzystywana do przewozu osób, lub tworzy linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm. Aby zwolnienie przewidziane w art. 7 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych mogło znaleźć zastosowanie, infrastruktura kolejowa musi spełniać co najmniej jeden z tych warunków. Oznacza to, że próbując wskazać, czy dany obiekt korzysta z omawianego zwolnienia, należy w pierwszej kolejności ustalić, czy stanowi infrastrukturę kolejową w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, a następnie przeanalizować spełnienie ww. warunków. prawo podatkowe, podatek od nieruchomości, budowla, budynek, infrastruktura kolejowa, bocznice kolejowe
W artykule przedstawiono zagadnienie określoności prawa. Stanowi ona norma-tywny nakaz, który realizowany jest przez jasność, precyzyjność przepisów prawnych oraz poprawność legislacyjną. Z uwagi na specyfikę prawa podatkowego zasada ta odgrywa szczególną rolę w jego tworzeniu. Jednakże, wiele przepisów prawnopodatkowych jest mało zrozumiałych, nieprecyzyjnych i skomplikowanych. W konsekwencji podatnik w myśl igno-rantia iuris nocet narażony jest na dodatkowe obciążenia lub sankcje. Dlatego też, na gruncie przepisów prawa podatkowego istnieją stosowne mechanizmy chroniące i gwarantujące bez-pieczeństwo podatnika w toku stosowania prawa.
EN
The aim of the article is to analyze the definite character of legal tax regulations. It is a normative order which is realized by the clarity, precision of legislation and legislative correctness. Due to the specificity of tax law this principle to perform a special role in its creation. However, many of the tax laws are incomprehensible, imprecise and complex. Con-sequently, the taxpayer in ignorantia iuris nocet is exposed to additional charges or sanctions. Therefore, under the provisions of tax law there are adequate mechanisms to protect and guar-antee the safety of the taxpayer.
The study analyzed the problem of the determinants of provision flexibility of Polish tax law. The starting point was the justification for flexibility in the area of tax law. It established the concept of flexibility determinants of tax law. Then, the flexibility determinants of tax law for its creation and development were given.
PL
W opracowaniu poddano analizie problem determinantów elastyczności przepisów polskiego prawa podatkowego. Wychodząc od kwestii uzasadnienia dla stosowania elastyczności w przepisach tego prawa, sformułowano pojęcie tych determinantów, wskazując na czynniki, które będą warunkowały zarówno podjęcie decyzji co do zastosowania odpowiednich środków techniki prawodawczej, jak i ich modyfikację. Sformułowane pojęcie stało się jednocześnie podstawą wykazania determinantów elastyczności przepisów polskiego prawa podatkowego.
Autor, w obliczu pojawiających się w debacie publicznej głosów o konieczności reformy systemu finansowania Koscioła w Polsce, rozważa propozycje zmian w tym zakresie.
Darowizny są podstawowym środkiem wspierania przez wiernych działalności Kościołów i związków wyznaniowych. Jednak tylko część z nich ma korzystny dla podatnika wymiar finansowy w postaci możliwości skorzystania z ulg i zwolnień podatkowych. Takie tylko darowizny będą przedmiotem niniejszego opracowania. Dotyczy to zarówno darowizn przekazywanych na mocy ustaw podatkowych, jak i ustaw o stosunku państwa do Kościołów i związków wyznaniowych oraz pomniejszenia podatku o kwoty przekazane organizacjom pożytku publicznego. Regulacje prawne dotyczące tej części prawa podatkowego ulegają ostatnio zmianom, a przyjmowane rozwiązania trudno uznać za stabilne i jednoznaczne. Nie służy to ani budowaniu pewności prawa po stronie podatników, ani tym bardziej stabilizacji w tym zakresie dobrych stosunków między państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi. W sytuacji prawnej wyznaczanej obecnie przez znowelizowane ustawy o podatkach dochodowych od osób fizycznych i prawnych oraz przez zupełnie nową ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie widoczne są istotne zmiany. Cześć jednak przepisów, pomimo zawirowań na etapie parlamentarnych projektów nowelizacji, wykazała się trwałością.
Zakaz wstecznego działania prawa (lex retro non agit) ma szczególne znaczenie na gruncie prawa podatkowego. Zasadniczo jest on uznawany za instrument ochrony prawa podatnika. W rozpatrywanej przez Trybunał Konstytucyjny sprawie o sygn. K 4/19 na wskazaną zasadę powołały się jednostki samorządu terytorialnego. Z tego punktu widzenia mamy do czynienia z sytuacją znaczącą pod względem zarówno praktycznym, jak i teoretycznym. Ustawodawca dokonał z mocą wsteczną nowelizacji przepisów dotyczących opodatkowania podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowych, co zmniejszyło obciążenia podatników, ale jednocześnie również dochody własne gmin. Celem opracowania jest zaprezentowanie wskazanej problematyki i odpowiedź na pytanie, czy w powołanej sprawie powołana zasada została faktycznie naruszona. Analiza jej aspektów faktycznych, jak i prawnych pozwala stwierdzić, że taka sytuacja miała miejsce. Aby tego dowieść w opracowaniu wykorzystano przede wszystkim formalno-dogmatyczną metodę badawczą opartą na analizie dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego oraz literatury przedmiotu.
EN
The rule saying that the law has no retroactive force (lex retro non agit) is of particular importance in tax law. Generally, it is recognized as a measure protecting taxpayers’ rights. Local government units evoked this rule in the case K 4/19 examined by the Constitutional Tribunal. From this point of view, we deal with the situation that is both practically and theoretically significant. The legislator used retroactive force of law to amend provisions imposing a real estate tax on wind farms, which decreased taxpayers’ liabilities but, at the same time, municipal own income. A purpose of the study is to present the above-mentioned issue and answer the question whether the above quoted rule was actually violated. The analysis of its factual and legal aspects apparently entails that it did occur. To prove it, the author of the study has mainly used a formal-dogmatic research method based on the analysis of the Constitutional Tribunal case law and the subject literature.
Szczególną rolę w kontroli konstytucyjności prawa powinien odgrywać Trybunał Konstytucyjny, którego zasługi są w Polsce niekwestionowane, ale którego działalność wzbudza ostatnio wiele kontrowersji. Pojawiły się zjawiska kwestionowania możliwości orzekania o konstytucyjności aktów prawnych przez TK i wycofywania przez Rzecznika Praw Obywatelskich wniosków spod jego jurysdykcji. Sytuacja ta jest szczególnie niepokojąca w odniesieniu do prawa podatkowego. W tym zakresie bowiem harmonijna współpraca między RPO a TK ma znaczenie fundamentalne. Rośnie rola samodzielnego badania konstytucyjności aktów prawnych przez sądy w ramach kontroli rozproszonej. W tej sytuacji rola nauki, która zawsze była istotna w badaniu konstytucyjności polskiego prawa podatkowego, powinna jeszcze znacznie wzrosnąć. Zasady i argumenty, które są rozwijane przez naukę akademicką, mogą dobrze służyć działalności TK, a także mogą częściowo uzupełniać ją w orzecznictwie sądowym.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.