Search results

1

Swój czy obcy. O prawosławnych obywatelach Rzeczypospolitej w liście nuncjusza do króla Władysława IV (19 kwietnia 1638 roku)

100%

Chynczewska-Hennel T.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2017

|

vol. Cerkiew a asymilacja- swój i obcy

|

issue 8

225-232

EN

The author discusses the letter of nuncio Mario Filonardi to King Ladislaus IV on April 19, 1638. In this letter the nuncio tries to persuade the king do not nominate an Orthodox bishop for Łuck cathedral, after the death of the uniate Bishop Jeremiah Poczapowski. By law, this bishopric should be taken by Athanasius Puzyna, an Orthodox bishop. The nuncio treated the Orthodox citizens of the Republic not only as “alien” Christians but also as “alien” in the Polish-Lithuanian State. Ladislaus IV was not convinced by Filonardi. The bishopric of Łuck was taken over by Bishop Athanasius Puzyna under the royal privilege of April 20, 1638.

2

God’s Names in the Religious, Cultural and Sociological-Historical Aspects

94%

Rudnicka-Fira E.

Onomastica

|

2018

|

vol. 62

129-144

PL

God’s Names in the Religious, Cultural and Sociological-Historical AspectsThe article analyzes the names given today to the children of inhabitants of Przemyśl - followers of Catholicism and Orthodoxy, at the same time showing their differences and similarities within both religions. In the same urban, communication and cultural community, Catholic and Orthodox live side by side (often for many generations). Despite everything, they to some extent retain their own identity (culture, traditions and customs), which also manifests itself in the names given to children. For a more complete picture of the situation, the names of the two older generations (parents and grandparents) were also presented.

3

Zmienne barwy Lipska

84%

Turonek J.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2019

|

vol. 4

509-517

PL

Artykuł pokazuje złożoną historię unitów w Lipsku nad Biebrzą. Autor pokazuje także stosunki międzywyznaniowe na tym obszarze na przestrzeni wieków. Analizuje również genezę kształtowania mozaiki kulturowej i religijnej w tym regionie. Bada stan wiedzy mieszkańców regionu o przeszłości. Autor pisze o tym, jak wieloetniczna i wielokulturowa przestrzeń stopniowo przekształciła się w obszar jednolity religijnie i kulturowo.

EN

The article presents the complex history of the Uniates in Lipsk. The author also shows inter-faith relations in this area over the centuries. Shows the genesis of shaping the cultural and religious mosaic. Analyzes the state of knowledge of the region’s inhabitants about the past. The author writes about how the multi-ethnic and multicultural area gradually turned into a unifi ed religious and cultural area.

4

Sesja naukowa "Lubelskie Wykłady z Genealogii, Edycjapierwsza - Wybrane aspekty badań genealogicznych społeczności katolickiej i prawosławnej w Królestwie Polskim i na Kresach Wschodnich", Lublin 26 kwietnia 2009 r

84%

Szulc D.

Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego

|

2009

|

vol. 1

163 - 167

PL

Artykuł ma charakter sprawozdawczy i dotyczy prezentacji badań z zakresu genealogii katolików i prawosłąwnych w Królestwie Polskim i na Kresach Wschodnich

5

Dopuszczalność małżeństwa osób wyznania rzymskokatolickiego i prawosławnego w świetle prawa kanonicznego

67%

Bałakier U.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2013

|

vol. 75

|

issue 3

71-83

EN

The views of Canon Law on mixed marriages have recently changed and this paper takes a look at some selected issues of a mixed marriage under that law. In particular, the permissibility of a marriage between a Catholic and an Orthodox is analysed from the point of view of the currently binding Latin and Eastern Catholic law. The attitude of the Church to Catholic-Orthodox marriages has been changing over the centuries, and until recently mixed marriages have been regulated by the provisions of the Code of Canon Law of 1983. Those provisions have now been substantially amended, but two important questions still remain unanswered: (i) what is the nature of the prohibition to conclude a mixed marriage under the Code of Canon Law of 1983 and (ii) is a Catholic-Orthodox marriage permitted?

PL

Niniejszy artykuł z uwagi na zmianę prawa kanonicznego o małżeństwach mieszanych, podejmuje problematykę wybranych zagadnień z zakresu zawarcia małżeństwa mieszanego. W szczególności autorka zajmie się dopuszczalnością zawarcia małżeństwa mieszanego katolików z prawosławnymi według obecnego stanu prawa łacińskiego i katolickiego prawa wschodniego. Stosunek Kościoła (ustawodawcy kościelnego) do zawierania wskazanych powyżej małżeństw zmieniał się na przestrzeni wieków. Kwestię małżeństw mieszanych uregulował Kodeks prawa kanonicznego z 1983 r. Przepisy, a tym samym zasady prawne, dotyczące zawarcia małżeństwa przez osoby wyznania rzymskokatolickiego i prawosławnego zostały zasadniczo zmienione. Istotna jest odpowiedź na pytania: Jaki charakter ma zakaz zawierania małżeństw mieszanych wynikający z Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. i czy małżeństwo katolicko-prawosławne jest dozwolone?

6

War and Piety in the Grand Duchy of Lithuania in the Late Middle Ages

67%

Rowell S. C.

Rocznik Lituanistyczny

|

2016

|

vol. 2

PL

As the prophet of the Gentiles, Job states, the life of Man upon earth is a warfare. During the fifteenth and early sixteenth centuries war against the Tatars and later the Turks and increasingly the Muscovites impinged considerably on the Catholic and Orthodox populations of the Grand Duchy of Lithuania. War and its consequences made their mark on devotions (to St George, St Casimir, the Ten Thousand Military Martyrs) and church and chantry building; pilgrimage contributions were sidelined for rebuilding churches as well as castles destroyed by the Tatars. The spoils of war were displayed publicly in Vilnius (Wilno) cathedral and thanksgiving for victory and intercession for the fallen took physical form in the building of churches by both Catholic and Orthodox leaders. Personal and patriotic memory of the dead was visualised publicly in religious buildings. Growing traditions of organising public processions around the city of Vilnius placed the Kletsk (Klecko) memorial church of St George clearly on the annual calendar. In the documentary record war was both a literary topos and a harsh everyday reality. Jak głosi prorok Hiob: „Bojowanie jest żywot człowieczy na ziemi”. W XV i XVI w. walki z Tatarami, a później Turkami i coraz częściej Moskwą znacznie utrudniały życie katolickich i prawosławnych społeczności Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wojna i jej skutki wywierały wpływ na kult świętych (Jerzego, Kazimierza, Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników) i budownictwo kościelne; datki pielgrzymie były przeznaczane na odbudowę zarówno kościołów, jak i zamków zniszczonych przez Tatarów. Łupy wojenne wystawiane były na widok publiczny w katedrze wileńskiej, a dziękczynienie za zwycięstwa i modły za poległych wyrażały się w fundowaniu kościołów przez przywódców tak katolickich, jak i prawosławnych. Osobiste i patriotyczne formy upamiętnienia zmarłych znajdowały materialny wyraz w obrębie budowli kościelnych. Umacniająca się tradycja organizowania procesji wokół miasta Wilna i uroczystości w kościele św. Jerzego (pomniku zwycięstwa bitwy pod Kleckiem) zajęły stałe miejsce w roku liturgicznym. W źródłach wojna ukazuje się nam jako literacki topos, a także jako codzienny znój. Karas ir dievobaimingumo išraiškos Lietuvos Didžiojoje Kunigaikštystėje vėlyvesniais viduramžiaisSantraukaXV–XVI a. sandūroje padaugėjus totorių, turkų bei maskolių užpuolimų prieš Lietuvos didžiosios kunigaikštystės teritoriją, pastarosios katalikų ir stačiatikių bendruomenės susidūrė tiesiogiai su karo smurtu. Karas turėjo nemažų pasekmių ir tuomet jau gyvybingam vietiniam religiniam gyvenimui. Padidėjo pagarba karingiems šventiesiems Jurgui, Kazimierui, šventiesiems 10 000 karių-kankinių; vyko bažnyčių bei altorių steigimas; maldininkų aukos Bažnyčiai perleidžiamos totorių išniokotų šventyklų ir pilių remontui. Vilniaus katedroje viešai kabo užkariautų priešų vėliavos, o padėkos Dievui už pergalę, maldos už žuvusiųjų išganymą akivaizdžiai įsikūnijo bažnyčių, vienuolijų, cerkvių statybose. Vilniaus mieste įsitvirtinus tradicijai vesti viešas procesijas tarp dvasinių įstaigų; Klecko mūšio paminklas, šv. Jurgio bažnyčia įsišaknijo miestiečių istorinėje atmintyje.

7

Tolleranza religiosa in Albania nelle condizioni della pandemia globale

59%

Kristafi K., Rizo K.

Studia Paradyskie

|

2020

|

issue 30

197-208

PL

Pierwsze miesiące roku 2020 zbiegają się w czasie z obchodami corocznych świąt religijnych: prawosławnej Wielkanocy, katolickiej Wielkanocy, Id al-Fitr, Id al-Adha i Sultan Novruz, czyli odpowiednio świąt prawosławnych, katolickich, muzułmańskich i Bektashi. Zgodnie z tradycją, uroczystości odbywają się zwykle w budynkach religijnych, gdzie spotykają się duchowni i wierni w celu sprawowania swoich obrzędów. Zasada ta od wieków jest zakorzeniona w kulturze religijnej Albanii i bywa ściśle przestrzegana. Zdarzały się jednak bardzo rzadkie przypadki, kiedy, wziąwszy pod uwagę szczególnie ważne interesy związane ze zdrowiem społeczności, próbowano znaleźć inne sposoby, aby sprostać tej tradycji. Wybitni albańscy i zagraniczni uczeni twierdzą, że dżuma i cholera miały katastrofalne skutki dla dziesiątek tysięcy ludzi. W tych wa- runkach ludzie postępowali racjonalnie i w porozumieniu z duchowieństwem zgadzali się na odprawianie ceremonii na otwartej przestrzeni, unikając możliwości osobistego kontaktu fizycznego. Ta praktyka została wznowiona podczas globalnej pandemii COVID-19. Stało się tak z trzech powodów. Po pierwsze, z uwagi na stosunkowo zadowalający poziom edukacji kulturalnej i religijnej wierzących i ich przywódców. Po drugie, ze względu na świadomość poważnych niebezpieczeństw, jakie mogą być kon- sekwencją niezachowywania dystansu fizycznego i utrzymania higieny. Trzeci powód wiąże się z duchem tolerancji, szczególnie charakterystycznym dla Albańczyków.

EN

The first months of 2020 coincided with the celebration of the annual religious holidays: Orthodox Easter, Catholic Easter, Eid al-Fitr, Eid al-Adha, and Sultan Novruz – the holidays of Orthodox, Catholic, Muslim, and Bektashi believers, respectively. According to traditional custom, parts of the commemorative ceremonies are held in religious institutions, where different clergy and participants come together for the performance of the rites. This rule has been rooted in the practice of believers in Albania for centuries, who have strictly adhered to it. However, there have been very rare cases in which they have tried to find other ways to meet them in other conditions and places, considering the particularly important interests involved in the health of human communities. Prominent Albanian and foreign scholars claim that the plague and cholera have had disastrous consequences for tens of thousands of people. Under these conditions, people were rational and, in agreement with their clergy, they acquiesced to holding ceremonies in open spaces, avoiding the possibility of personal physical contact. This practice was renewed during this year’s global pandemic. This happened for three reasons: firstly, because of a relatively satisfactory level of cultural and religious education of the believers and their leaders; secondly, because of their awareness of the grave dangers posed to them by violating the rules of physical distancing and maintaining maximum hygiene; and thirdly, because of the spirit of tolerance, which is particularly characteristic of the Albanians.

8

Ksiądz profesor Filip Diaczan. Portret warszawskiego moskalofila

51%

Jasiński M. S.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2019

|

vol. 64

|

issue 2

9–44

EN

Philip Diaczan (1831–1906) was one of the vital figures within the Russophiles of Galicia, a popular pro-Russian, anti-Polish movement in Austria-Hungary. Having studied in Vienna under Franc Miklosic, in 1858 he started his career as a Greek Catholic priest and a gymnasium teacher in Lviv and Berezhany, specializing in classical languages. In 1866, he moved to the Kingdom of Poland and soon led a mass exodus of Greek Catholic clergy fleeing to Russia in order to embrace better living conditions, and, eventually, join the Orthodox Church in 1875. A gymnasium teacher of classics, first in Chełm, then in Warsaw, in 1874 he was given a professorship at the University of Warsaw, which he held onto until 1903. Lacking in professional competence, he became the very epitome of a social climber and an apparatchik of the superintendent Alexander Apukhtin, giving a bad name to the Imperial University as a place purportedly full of intrigue and devoted to the Russification of Poles instead of spreading academic knowledge.

Refine search results

1 Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

1 Latopisy Akademii Supraskiej

1 Onomastica

1 Przegląd Środkowo-Wschodni

1 Rocznik Lituanistyczny

1 Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Studia Paradyskie

1 2020

2 2019

1 2018

1 2017

1 2016

1 2013

1 2009

1 Bałakier U.

1 Chynczewska-Hennel T.

1 Jasiński M. S.

1 Kristafi K.

1 Rizo K.

1 Rowell S. C.

1 Rudnicka-Fira E.

1 Szulc D.

1 Turonek J.