Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  produkt krajowy brutto
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The thesis around which the content of the essay is focused is as follows: GDP is a measure that in itself is not wrong, because it measures what its creators wanted it to measure. However, it is a measure that is not adequate to the current knowledge about the world and contemporary socio-economic and technical changes. Finally, it is a measure that limits the horizons of thinking about human relations, which results in the lack of development of economics as a science. The subject of consideration is not the measure of GDP itself, but its essence and function. The author's aim is not to look for "constructional defects" in the meter itself, nor to try to add new elements, but to capture the essence of the dispute over GDP and its consequences. He treats GDP as a starting point to address more fundamental issues that have been omitted by the logic of GDP. In this publication, the author presents a personalistic vision of changes, the starting point of which is man and his development. It is not about imposing an absolute vision and economic scheme on man, to which he would have to adapt, but about creating a climate in which he could develop, in which what he produces and consumes will serve him, not enslave him.
PL
Teza, wokół której skoncentrowana jest treść eseju, brzmi następująco: PKB jest miarą, która sama w sobie nie jest błędna, ponieważ mierzy to, co jej twórcy chcieli, aby mierzyła. Jest jednak miarą, która nie jest adekwatna do aktualnej wiedzy o świecie i współczesnych zmian społeczno-gospodarczo-technicznych. Jest wreszcie miarą, która ogranicza horyzonty myślenia o relacjach ludzkich, czego konsekwencją jest brak rozwoju ekonomii jako nauki. Przedmiotem rozważań nie jest sam miernik PKB, ale jego istota i funkcja. Autor nie ma na celu poszukiwania „wad konstrukcyjnych” w samym mierniku ani próby domontowywania nowych elementów, lecz uchwycenie istoty sporu o PKB i jego konsekwencji. PKB traktuje jako punkt wyjścia do tego, żeby poruszyć kwestie bardziej fundamentalne, a które zostały przez logikę PKB pominięte. W niniejszej publikacji Autor prezentuje personalistyczną wizję zmian, której punktem wyjścia jest człowiek i jego rozwój. Nie chodzi w niej o narzucenie człowiekowi absolutnej wizji i schematu gospodarki, do którego musiałby się dostosować, ale o wytworzenie klimatu, w którym mógłby się rozwijać, w którym to, co produkuje i konsumuje, będzie mu służyć, a nie zniewalać go.
PL
W artykule omówiono związki pomiędzy koniunkturą giełdową a realną aktywnością gospodarczą oraz przedstawiono wyniki badania współzależności pomiędzy zmianami głównego indeksu akcji na GPW w Warszawie (WIG) oraz PKB w Polsce w latach 1995–2019. W wielu studiach empirycznych dla krajów wysoko rozwiniętych wykazano istnienie nie tylko dynamicznych interakcji krótkookresowych, ale również długoterminowej relacji kointegrującej pomiędzy poziomami indeksu i produktu. Dotychczasowe badania dla Polski wskazywały głównie na związki krótkookresowe pomiędzy stopami zwrotu z akcji a zmianami aktywności gospodarczej, podczas gdy dowody na istnienie długookresowej relacji kointegrującej są jak dotąd nieliczne. W artykule zastosowano metodologię VAR‑VECM oraz procedurę Johansena do badania kointegracji dla znacznie dłuższego szeregu danych kwartalnych niż w prowadzonych do tej pory badaniach. Badanie wykazało, że stopy zwrotu z akcji są przyczyną w sensie Grangera dla zmian PKB, przy czym wyprzedzenie w czasie sięga do trzech kwartałów. Znaleziono również dowody na istnienie długoterminowej relacji kointegrującej.
EN
The paper discusses the links between stock market performance and real economic activity and presents results of an empirical inquiry into dynamic relationships between the main stock index quoted on the Warsaw Stock Exchange (WIG) and GDP in Poland over the years 1995–2019. In many empirical studies for highly developed countries not only short‑run dynamic interactions but also a long‑run cointegrating relationship between the stock index and output have been found. Previous studies for Poland reported mainly short‑run linkages between stock returns and changes of economic activity whereas the evidence for a long‑run cointegrating relationship is still quite scarce. In this paper, the VAR‑VECM methodology with the Johansen tests for cointegration is used to study a substantially longer quarterly data interval than has been investigated so far. Research results show that stock returns Granger‑cause GDP growth with up to three‑quarters lead. The evidence for the existence of a long‑term cointegrating relationship has also been found.
EN
The paper investigates the relationships between stock returns (represented by changes in the main stock index quoted on Warsaw Stock Exchange, WIG) and changes in Gross Domestic Product, as well as changes in long‑term and short‑term interest rates in Poland over the years 2001–2016. Quarterly data is examined applying time series econometric methods, allowing to take into account the existence of autocorrelation. The results suggest that stock returns lead and can forecast future economic growth. They also point to statistically significant but rather moderate inverse relationship between stock returns and current movements in interest rates, mainly long‑term. These results are consistent with the theoretical arguments in finance and economics.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badania współzależności między zmianami głównego indeksu warszawskiej giełdy (WIG) a zmianami produktu krajowego brutto oraz długo‑ i krótkookresowych stóp procentowych w Polsce w latach 2001–2016. Analizę przeprowadzono na danych o kwartalnej częstotliwości, z użyciem metod z zakresu ekonometrii szeregów czasowych, pozwalających na uwzględnienie istnienia autokorelacji w szeregach badanych zmiennych. Wyniki badania sugerują, że stopy zwrotu z akcji sygnalizują z wyprzedzeniem dwóch kwartałów zmiany poziomu aktywności gospodarczej. Jednoczenie wyniki te wskazują na statystycznie istotne, stosunkowo słabe, negatywne powiązanie stóp wzrostu WIG z równoczesnymi zmianami stóp procentowych, przede wszystkim długookresowych. Rezultaty te pozostają zgodne z przytaczanymi argumentami teoretycznymi z obszaru finansów i ekonomii.
4
84%
EN
The paper analyses the value added of production of real estate sector and its share in the total global production of 26 European Union countries, over 12 years period. The analyses is based on the examination of Input Output Tables. The value added of real estate sector amounts to 5,7% of the total global production of European Union, but together with construction sector, this is 12,3% of each country production. The analysis shows that in the ‘old’ EU countries, production value of real estate is higher than in the ‘new’ countries. The services of real estate sector are delivered mainly to the housing sector and their average monthly value per housing unit in 2007 amounted to 105 – 318 euro. At the same time, the value of real estate sector production in Poland amounted to 65 euro per capita.
PL
Artykuł poświęcono analizie udziału produkcji w ramach działu ‘real estate’ w łącznej wartości produkcji globalnej 26 krajów Unii Europejskiej w okresie 12 lat na podstawie analizy tablic przepływów międzygałęziowych. Produkcja działu ‘real estate’ stanowi 5,7% łącznej produkcji globalnej Unii Europejskiej, z czego obsługa nieruchomości wraz z budownictwem to 12,3% produkcji każdego kraju. Analiza pokazuje, iż w ‘starych’ krajach Unii Europejskiej dział ten ma większą wartość w stosunku do produkcji globalnej niż w krajach ‘nowych’. Usługi świadczone w ramach działu ‘real estate’ dostarczane są przede wszystkim dla mieszkalnictwa, i średnio miesięcznie na jedno mieszkanie ich wartość wynosiła w roku 2007 105-318 euro. W Polsce wartość obsługi nieruchomości wynosiła w tym czasie 65 euro na mieszkańca.
EN
The article presents a characterization of changes in the social and economic situation in Poland in years 2000-2007 from selected aspects. Regional differentiation of Poland as well as factors affecting the regional diversification of Poland are pointed at. Regional nature of changes and necessity of supporting the poorest regions are indicated.
PL
W artykule przedstawiono charakterystykę oraz zmiany wybranych elementów sytuacji społeczno-gospodarczej Polski w latach 2000-2007. Wskazano również na występowanie dużego zróżnicowania regionalnego tejże sytuacji, na poziomie województw, sygnalizując jednocześnie powody owego zróżnicowania. Wskazano też regionalną różnorodność zachodzących zmian w tym względzie oraz potrzebę wsparcia regionów najsłabszych.
PL
Niniejszy artykuł zawiera analizę ilościową upadłości przedsiębiorstw w Polsce i wybranych krajach na świecie w latach 1997-2015. Głównym celem było zobrazowanie skali tego zjawiska oraz ukazanie jego aktualnego trendu. Ponadto przeprowadzone badania dotyczące związków pomiędzy zmianami głównych mierników makroekonomicznych - produkt krajowy brutto, nakłady brutto na środki trwałe, popyt krajowy a zmianami liczby upadłości przedsiębiorstw. Dodatkowo została przeanalizowana korelacja pomiędzy zmianami wartości dodanej brutto różnych rodzajów produkcji a zmianami liczby upadłości działających tam firm. Przeprowadzone badania wskazały na dalszą potrzebę podejmowania badań w tym obszarze.
EN
This paper provides a quantitative analysis of the bankruptcy of enterprises in Poland and in selected countries in the world in the years 1997-2015. The main objective was to present the scale of bankrupt companies and to show its current trend. In addition, studies on the correlation between changes in the main macroeconomic indicators - gross domestic product, gross fixed capital formation, domestic demand and changes in the number of bankrupt companies. It was also analyzed the correlation between changes in gross value added for various types of production and changes in the number of bankruptcies operating companies.
EN
The impact of the world financial crises on geoeconomic transformations starting with the first international crisis of 1825 till the last crisis of 2007–2009 is considered in the article. The main indicator reflecting major qualitative and quantitative changes in the ratio of economic power among the states and civilizations is considered to be gross domestic product, its scale and growth rate. The most essential transformations of geoeconomic area proved to occur owing to financial crises of 1929–1933, 1974–1975 and 2008–2009. The necessity of forming new paradigm of global wealth distribution due to the change of certain countries’ role (China, India) in the creation of global product and the impact of the world financial crises on these processes is proved.
PL
W artykule rozważany jest wpływ światowego kryzysu na transformację geoekonomiczną, w  czasie od pierwszego kryzysu światowego w  1825 roku do ostatniego kryzysu z  lat 2007–2009. Za główny wskaźnik odzwierciedlający poważne zmiany jakościowe i  ilościowe w  stosunku siły gospodarczej między państwami i  cywilizacjami uważa się produkt krajowy brutto, jego skalę i  tempo wzrostu. Najistotniejsze przemiany w  obszarze geoekonomicznym wystąpiły jako skutek kryzysów finansowych 1929–1933, 1974–1975 i  2008–2009. Praca dowodzi konieczności stworzenia nowego paradygmatu globalnej dystrybucji bogactwa ze względu na zmianę roli niektórych krajów (Chiny, Indie) w  tworzeniu produktu globalnego i  wpływu światowego kryzysu finansowego na te procesy.
EN
The main purpose of the article is to present knowledge and human capital as a crucial economic growth factor i.e. a recognized variable that substantially influences the GDP growth rate.
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie wiedzy i kapitału ludzkiego jako istotnego czynnika wzrostu gospodarczego, czyli uznanej zmiennej, która w istotny sposób wpływa na tempo wzrostu produktu krajowego brutto.
PL
Produkt krajowy brutto (PKB) jest najważniejszym i najpopularniejszym miernikiem produkcji i jej zmian, szacowanym w rachunkach narodowych. Od drugiej połowy XX w. ONZ we współdziałaniu z innymi międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi prowadzi prace nad kolejnymi wersjami metod szacowania PKB, znanymi jako SNA, a w wersji europejskiej jako ESA. Koncepcja PKB spotyka się z krytyką wielu ekonomistów, polityków i dziennikarzy, głównie z powodu rozczarowania faktem, że wskaźnik ten nie mierzy rozwoju społecznego. Celem artykułu jest przedstawienie problemów i konwencjonalnych rozwiązań w odniesieniu do PKB, będących przedmiotem krytyki, jak również postulatów zmian w metodologii obliczania tego miernika. W konkluzji sformułowano tezę, że nie jest możliwe skonstruowanie wskaźnika mierzącego jednocześnie rozwój gospodarczy i społeczny. Powodem uniemożliwiającym konstrukcję wskaźnika rozwoju społecznego o cechach zbliżonych do PKB jest konieczność przyjmowania założeń wartościujących, które nie pojawiają się w koncepcji PKB. Stwierdzono, że do statystycznego pomiaru społecznych aspektów rozwoju należy opracować odrębny system wskaźników.
EN
Gross domestic product (GDP) is the most important and the most common measure of production and its changes, estimated in the national accounts. Since the second half of the 20th century, the UN in cooperation with other international economic organizations has been working on new versions of rules for GDP estimation, known as the System of National Accounts (SNA) and its European version, the European System of National and Regional Accounts (ESA). The GDP concept has been criticised by economists, politicians and journalists mainly due to their disappointment that GDP does not measure social progress. This article aims at presenting issues and conventional solutions concerning GDP, which are the subject of criticism, as well as demands for changes in the methodology of computing this measure. This paper concludes that it is not possible to build a single indicator for measuring both economic growth and social development. The barrier to constructing a measure of social B. Wyżnikiewicz Produkt krajowy brutto jako przedmiot krytyki 15 progress with features similar to GDP is the requirement for evaluative assumptions which are beyond the GDP concept. It was found that a separate system of indicators should be developed for statistical measurement of social aspects of development.
EN
The relationship between statistics and economic growth of a country, dating back to ancient times, was always strong. With no doubt, it may be assumed that the development of statistics have an influence on the economic growth. Among the benefits of properly working official statistics system, including surveys and education, there is also the increased production efficiency and rapid growth of innovativeness. The aim of the article is to present the importance of official statistics for the economic growth at national and regional level. The study is based on literature review concerning history of statistics and achievements of its fathers in selected countries as well as on Statistics Poland data regarding economic growth in Poland in the regional scope.
PL
Związek statystyki ze wzrostem gospodarczym kraju, datujący się od czasów starożytnych, zawsze był trwały. Niewątpliwie można postawić tezę, że rozwój statystyki ma wpływ na wzrost gospodarczy. Korzyści, jakie płyną z dobrze działającego publicznego systemu statystycznego, z uwzględnieniem badań i edukacji, to m.in. poprawa wydajności produkcji i dynamiczny wzrost innowacyjności. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia statystyki publicznej dla wzrostu gospodarczego na poziomie kraju i województw. Badanie przeprowadzono na podstawie analizy literatury dotyczącej historii statystyki i dokonań jej prekursorów w wybranych państwach oraz danych Głównego Urzędu Statystycznego ilustrujących wzrost gospodarczy w Polsce w ujęciu regionalnym.
PL
Celem artykułu było określenie wpływu dwóch wybranych czynników na wartość produktu krajowego brutto per capita w poszczególnych województwach Polski. Przeanalizowano następujące czynniki kształtujące poziom PKB na mieszkańca: wydajność pracy i udział ludności pracującej. Do oceny wpływu odchyleń wymienionych czynników na odchylenie PKB na osobę wykorzystano metodę logarytmiczną. Metoda logarytmiczna pozwoliła odpowiedzieć na pytanie, jak – w szesnastu województwach – poszczególne czynniki wpływają na analizowaną zmienną, a mianowicie jaki jest kierunek i siła ich oddziaływania. Średnie wartości odnoszące się do Polski jako całości porównano z wynikami uzyskanymi dla każdego z województw i na tej podstawie wyciągnięto wnioski końcowe.
EN
The aim of the article was to determine the influence of two selected factors on the value of gross domestic product per capita in voivodships of Poland. The following factors affecting the level of GDP per inhabitant were analysed: the productivity of labour and the proportion of people who work. The logarithmic method was used to assess the impact of deviations of those factors on the deviation of GDP per person. The logarithmic method allowed to answer the question, how – in the sixteen voivodships – individual factors affect the analysed variable, namely, what the direction and strength of their influence are. The mean values referring to Poland as a whole were compared with the results obtained for each of the voivodships and final conclusions were drawn on those grounds.
|
2019
|
vol. 47
|
issue 120
41-48
EN
The success of a national economy and the economic development of a country are mainly assessed based on economic indicators. The Gross Domestic Product (GDP) is the most commonly used indicator at national and regional levels. The informational power of GDP is limited, so alternative ways of measuring economic development and well-being have begun to be used, of which the Human Development Index (HDI) is the best known and the most accessible. The aim of this research is to highlight the areas that are to be considered when assessing economic development and well-being, especially social and environmental factors. One of the objectives is to compare the GDP and the HDI in the V4 countries. There was a gradual, slight increase in HDI without regard to economic cycles and changes in the GDP in the V4 countries between 2007 and 2017.
PL
Powodzenie gospodarki krajowej oraz rozwój gospodarczy kraju oceniane są głównie na podstawie wskaźników ekonomicznych. Produkt Krajowy Brutto (PKB) jest najczęściej stosowanym wskaźnikiem na poziomie krajowym i regionalnym. Informacyjna moc PKB jest ograniczona, dlatego stosuje się alternatywne sposoby mierzenia rozwoju gospodarczego i dobrobytu. Do najbardziej znanych i dostępnych alternatywnych mierników rozwoju gospodarczego zalicza się Indeks Rozwoju Ludzkiego (HDI). Celem niniejszych badań jest wyjaśnienie czynników, które należy uwzględnić przy ocenie rozwoju gospodarczego i dobrobytu, w szczególności czynników społecznych i środowiskowych. Jednym z celów jest porównanie PKB i HDI w krajach V4. Bez względu na cykle gospodarcze i zmiany w PKB, między 2007 a 2017 rokiem w krajach V4 nastąpił stopniowy, niewielki wzrost HDI.
EN
Tax revenues are an important determinant of the growth and economic development of each country. It is important to learn about the impact of gross domestic product, government expenditure, investments, exports, and imports on tax revenues in Poland. Considering statistically signifiant tax revenues and the form of data as the quarterly time series from the years 2002–2018, the VEC model was selected as a test method. This study aims to develop a VEC model with an optimal lag to analyse the relationship between tax revenues and gross domestic product, investments, government expenditure, exports, and imports.
PL
Dochody podatkowe są ważną determinantą wzrostu i rozwoju gospodarczego każdego kraju. Istotne jest poznanie wpływu produktu krajowego brutto, wydatków rządowych, inwestycji, eksportu i importu na wpływy podatkowe w Polsce. Biorąc pod uwagę istotne znacznie dochodów podatków i postać danych jako kwartalne  szeregi czasowe z lat 2002-2018 wybrano model VEC jako metoda badania. Badanie to ma na celu opracowanie modelu VEC z optymalnym opóźnieniem do analizy zależności między dochodami podatkowymi a produktem krajowym brutto, inwestycjami, wydatkami rządowymi, eksportem i importem.
EN
Celem artykułu jest próba przedstawienia zależności między negatywnymi skutkami determinizmu instytucji bazowych a tempem wzrostu gospodarczego. Autor dokonał krytycznej analizy twórczości M. Kaleckiego i S. Kirdiny. Wykorzystując zasady geometrii analitycznej, przeanalizował tempo wzrostu gospodarczego w kontekście determinizmu instytucji bazowych oraz zależność poziomu akumulacji produkcyjnej od instytucji gospodarki rynkowej. Okazuje się, że negatywne skutki determinizmu instytucji bazowych w sposób bezpośredni wpływają na tempo wzrostu gospodarczego. Analiza wykazała zależność poziomu produktu krajowego brutto od nieefektywności ekonomicznych, których głównymi determinantami są czynniki instytucjonalne. Wyniki analiz dają możliwość dalszych badań nad instytucjonalnymi determinantami wzrostu gospodarczego. Artykuł jest przykładem oceny znaczenia współczesnej myśli ekonomicznej w dziedzinie wzrostu gospodarczego.
PL
The aim of the article is to try to demonstrate the relationship between the negative effects of determinism of the underlying institutions and the pace of economic growth. The author made an analysis of the works of M. Kalecki and S. Kirdina. Using the principles of analytical geometry, the growth rate was analyzed in the context of the determinism of the underlying institutions and the dependence of the level of production accumulation on the market economy institution. It appears that the negative effects of the determinism of the underlying institutions directly affect the pace of economic growth. The analysis showed the dependence of gross domestic product levels on economic inefficiencies, the main determinants of which are institutional factors. The results of the analyses provide an opportunity for further research into the institutional determinants of economic growth. The article is an example of the assessment and importance of economic thought in terms of economic growth.
EN
The purpose of the article is to highlight the impact of remittances on the economy of Ukraine. Based on statistical data for the period 2001-2014 there has been developed a small structural model that describes in details the interconnections between the amount of transfers and main macroeconomic indicators. In particular, it demonstrates the impact of remittances on GDP, inflation, interest rate and exchange rate. That small structural model confirms a direct link between the remittances inflows and economic growth of the country, emphasising transfers’ procyclicality. As well it reveals that remittances lead to the increase in interest rates, stimulating investments in Ukraine. Nevertheless, it demonstrates a neutral effect of remittances on the inflation rate in Ukraine. As for the negative consequences of remittances inflows the model confirms the effect of “Dutch disease”, since migrant remittances cause the appreciation of the national currency, reducing the competitiveness of Ukraine in the international markets.
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wpływ przekazów pieniężnych na gospodarkę Ukrainy. Na podstawie danych statystycznych za okres 2001-2014 opracowany został mały model strukturalny, który szczegółowo opisuje wzajemne powiązania między liczbą transferów i głównymi wskaźnikami makroekonomicznymi. W szczególności wskazuje on na wpływ przekazów pieniężnych na PKB, inflację, stopy procentowe i kursy walutowe. Mały model strukturalny potwierdza bezpośredni związek między wpływami przekazów pieniężnych i wzrostem gospodarczym kraju, podkreślając procykliczność transferów. Ujawnia, że przekazy pieniężne prowadzą do wzrostu stóp procentowych, stymulując inwestycje na Ukrainie. Niemniej jednak pokazuje to neutralny wpływ przekazów pieniężnych na stopę inflacji na Ukrainie. Jeśli chodzi o negatywne skutki przekazu wpływów, model potwierdza efekt „choroby holenderskiej”, ponieważ przekazy pieniężne migrantów powodują aprecjację waluty krajowej, zmniejszając konkurencyjność Ukrainy na rynkach międzynarodowych.
RU
В статье освещается вопрос влияния денежных переводов мигрантов на экономику Украины. На основе статистических данных за 2001-2014 гг. разработали малую структурную модель, которая подробно описывает взаимосвязи между объемами переводов и главными макроэкономическими показателями. В частности, она демонстрирует влияние переводов на динамику ВВП, ин- фляции, процентной ставки и обменного курса. Малая структурная модель подтверждает прямую связь между притоком денежных переводов и экономического роста страны, подчеркнув процикличность переводов. Денежные переводы ведут к увеличению процентных ставок и стимулируют инвестиции в Украине. Тем не менее, модель демонстрирует нейтральное влияние денежных переводов на уровень инфляции в Украине. Что касается негативных последствий притока денежных переводов, модель подтверждает эффект «голландской болезни», так как денежные переводы мигрантов вызывают укрепление национальной валюты, снижая конкурентоспособность Украины на международных рынках.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.