Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  profesjolekt
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Prescriptum

100%
Czempka-Wewióra M.
Postscriptum Polonistyczne
|
2022
|
vol. 29
|
issue 1
1-7
PL
29 numer czasopisma „Postscriptum Polonistyczne” poświęcony został w głównej mierze obradom VII Światowego Kongresu Polonistów. Pismo, które służy krajowym i zagranicznym polonistom, pragnie odnotować to istotne dla środowiska naukowego wydarzenie i udzielić głosu jego uczestnikom. Historia Kongresu sięga roku 1998, kiedy doszło do spotkania mającego na celu integrację polonistów krajowych i zagranicznych w ramach Pierwszego Kongresu Polonistyki Zagranicznej w Warszawie. Kolejne zjazdy miały miejsce w Gdańsku (2001), Poznaniu (2006), Krakowie (2008), Opolu (2012) i w roku 2016 w Katowicach, gdzie 22 czerwca zainaugurowano VI Światowy Kongres Polonistów pod hasłem „Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy”. Od Kongresu katowickiego kolejnym spotkaniom nadano nową nazwę. VII Światowy Kongres Polonistów zatytułowano „Polonistyka światowa – archiwa i współczesność”. Jednym z głównych zagadnień podejmowanych przez prelegentów były archiwalia literackie i językowe, zgromadzone także w postaci cyfrowej, stanowiące swoistą kulturę pamięci, oraz ich ochrona i wykorzystywanie w pracach naukowych. Kolejną istotną kwestią reprezentowaną w wystąpieniach było usytuowanie polszczyzny wobec jedno- i wielojęzyczności, a także refleksja nad statusem języka odziedziczonego w sytuacji migracji. Nie zabrakło także głosów na temat historii, rozwoju i obecnej sytuacji akademickich ośrodków polonistycznych na świecie. Gros publikowanych w niniejszym numerze artykułów stanowi zatem pokłosie VII Światowego Kongresu Polonistów i porusza wskazane kręgi tematyczne.    Numer zawiera także część Varia mieszczącą artykuły zróżnicowane tematycznie, 2 przeglądy odnotowujące nowości wydawnicze i filmowe z roku 2021 oraz nekrolog.
2
Publication available in full text mode
Content available

Korpusy językowe w języku specjalistycznym medycznym jako narzędzie wspomagające przekład i nauczanie języka medycznego

86%
Bączkowska A.
Conversatoria Linguistica
|
2018
|
issue 12
25-49
EN
The aim of this paper is to discuss the problem of how corpus linguistics can be used in the field of English for medical purposes (EMP), in particular in: teaching medical English, teaching medical translation, assisting translators in rendering medical texts and authors in writing medical academic texts. A number of corpus tools and ways of data analysis are presented, such as: automatic term extraction, data visualisation, collocation and tag analysis, using regular expressions in data retrieval, function of lexical bundles and word lists. On a more general note, some suggestions as regards the didactics of EMP are presented, such as increasing the number of teaching hours devoted specifically to advanced EMP, along with the so-called general EMP, and designing classes devoted to the analysis of academic discourse and the teaching of academic writing.
3
Publication available in full text mode
Content available

Profesjolekt branży turystycznej, czyli o specyficznych cechach zawodowego języka turystyki

72%
Murrmann J.
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
|
2014
|
vol. 47
47-57
EN
While economists, sociologists, geographers, psychologists and anthropologists have been systematically and successfully investigating many aspects of tourism for many years already, only recently there has been a growing awareness of the sociolinguistic nature of tourism and several linguists decided to remedy the deficiency. The paper is dedicated to an in-depth treatment of one particular dimension of the more complex language of tourism, namely to the professiolect of tourism industry. The objective of the study was to provide an overview of the major characteristics, including terms, expressions and textual traits of the professional language of tourism coined and used by staff and experts specializing in creation of tourism products and in management of the travelers’ flows and tourist accommodation establishments. The research findings show that there are several characteristic features of the tourist professiolect, among which frequent linguistic borrowings from other languages, mainly English, neologisms, semantic extensions, nominal style, abbreviations and acronyms.
4
Publication available in full text mode
Content available

Socjologiczne i językowe kryteria opisu i klasyfikacji społecznych odmian języka

72%
Kurdyła T.
Język Polski
|
2023
|
vol. 103
|
issue 4
52-64
PL
Socjolekty, jako społeczne odmiany języka, powinny być klasyfikowane i opisywane w oparciu o kryteria zarówno językowe, jak i socjologiczne. W praktyce jednak najczęściej wykorzystuje się tylko pierwsze z nich (np. w ujęciu Antoniego Furdala i Danuty Buttler) lub tylko drugie (np. w ujęciu Aleksandra Wilkonia i Tomasza Piekota). Rzadziej łączy się oba te kryteria (Stanisław Grabias). W artykule zaproponowano te aspekty socjologicznego i językowego funkcjonowania odmian języka, które powinny być przez socjolingwistykę wykorzystywane zwłaszcza w charakterystyce socjolektów, ale i w ich typologii. Do kryteriów socjologicznych zaliczono: typ kontaktów w grupie (w tym kontakty za pośrednictwem Internetu), stopień formalizacji grupy, trwałość grupy i rodzaj więzi spajającej grupę. Natomiast wśród kryteriów językowych wyróżniono: nominatywność i ekspresywność, sposób nabywania socjolektu oraz stopień jego kodyfikacji i rangę normy językowej. W artykule doprecyzowano również pojęcie dyferencyjności słownictwa socjolektalnego.
EN
Sociolects, as social varieties of language, should be classified and described on the basis of both linguistic and sociological criteria. In practice, however, most often only either the first one (e.g. according to Antoni Furdal and Danuta Buttler) or the second one is used (e.g. according to Aleksander Wilkoń and Tomasz Piekot). Both these criteria are less frequently combined (Stanisław Grabias). The article proposes those aspects of the sociological and linguistic functioning of language varieties that should be used by sociolinguistics especially in the characterisation of sociolects, but also in their typology. The sociological criteria include: the type of contacts in the group (including contacts made via the Internet), the degree of group formalisation, the durability of the group and the type of bond that binds the group together. Among the linguistic criteria the following were distinguished: nomination and expressiveness, the method of acquiring a sociolect and the degree of its codification and the rank of the linguistic norm. The article also clarifies the concept of the distinguishing features of the sociolectic vocabulary.
5
Publication available in full text mode
Content available

O podziałach odmian społecznych polszczyzny i nieostrości ich granic

72%
Kurdyła T.
Język Polski
|
2023
|
vol. 103
|
issue 3
16-28
PL
Artykuł stanowi próbę uporządkowania terminologii i pojęć odnoszonych do społecznych odmian języka polskiego, szczególne miejsce zajmuje w nim ustalenie stosunku odmian hobbystycznych do odmian zawodowych i środowiskowych. Omówiono najbardziej znane klasyfikacje socjolektów (koncentrując się na typologiach Aleksandra Wilkonia i Stanisława Grabiasa) i relacje między odmianami profesjonalnymi a innymi odmianami ograniczonymi społecznie. Ustalono podział socjolektów na odmiany środowiskowe oraz profesjolekty (z dwiema pododmianami: zawodowymi, do których zaliczono również odmiany naukowe, i hobbystycznymi). Na przykładach kilku konkretnych socjolektów pokazano trudność, a niekiedy niemożność ustalania ścisłych granic między różnymi typami socjolektów. Przejściowy, mieszany charakter odmian w najwyższym stopniu dotyczy socjolektów hobbystycznych, natomiast status odmian młodzieżowych w relacji do odmiany studenckiej i uczniowskiej jawi się na podstawie dotychczasowych ustaleń badaczy jako niejasny i wymagający nowych badań.
EN
The article attempts to organise the terminology and concepts related to the social varieties of the Polish language. A special place in it is to establish the relations between hobbyist varieties and professional and other social varieties. The best-known classifications of sociolects (focusing on the typologies of Aleksander Wilkoń and Stanisław Grabias) and the relationship between professional varieties and other social varieties are discussed. The division of sociolects into environmental varieties and professiolects (with two sub-varieties: professional, which also includes scientific varieties, and hobby varieties) was established. The examples of several specific sociolects show the difficulty and sometimes the inability to establish strict boundaries between different types of sociolects. The transitory, mixed nature of varieties mainly concerns hobby sociolects, also the status of adolescent varieties in relation to the student variety appears, on the basis of the findings so far, as unclear and requiring new research.
6
Publication available in full text mode
Content available

Rola profesjolektu pielęgniarskiego w komunikacji zawodowej

72%
Dzięcioł A.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2022
|
vol. 7
|
issue 2
21-32
EN
The aim of the article is to present the various functions of the jargon of nurses. The material being the basis for the research was obtained from surveys and numerous interviews, which allowed me to examine the language awareness of nurses working in selected hospitals in the Mazowieckie voivodship (Warsaw, Mińsk Mazowiecki, Wołomin, Siedlce, Płock). The formal analysis of the jargon has shown that the vocational lexis of Polish nurses is formed by means of two types of derivation: semantic (metaphor and metonymy), e.g. pig (świnia) ‘portable device for disinfecting rooms using the fogging method’, small butterfly (motylek) ‘type of intravenous cannula’), and morphological (affix derivative, retrograde derivative), e.g. wanko ‘vancomycin’; zarurować pacjenta ‘intubate the patient’. On the basis of the professional lexical resource, it can be concluded that the most important for the studied professional group are activities strictly related to the course of treatment of patients ‘diseases, and the very specificity of individual hospital wards, equipped with characteristic medical equipment, e.g. washing machine (pralka) ‘dialysis machine’, bill of lading (list przewozowy) ‘order for additional examinations’, bocian (stork) ‘suture scissors’, odkurzacz (vacuum cleaner)‘obstetric vacuum’. Professional jargons allow for effective and efficient communication. Nurses use them to save time when communicating with colleagues at work, e.g. hepa ‘heparin’, tromba ‘thrombapheresis’, SN (Single-Needle) ‘single needle dialysis’. The professional vocabulary of the group in question also plays an expressive role, which is particularly important in medical professions associated with contact with death, in life-threatening situations, e.g. deckchair ‘lying patient’, going for parts ‘the deceased subjected to transplantation procedures’, paratrooper ’patient admitted under the urgent procedure’. Environmental vocabulary is most often used during informal conversations with colleagues and during professional activities.
PL
Przedmiotem artykułu jest ukazanie różnych funkcji profesjolektu pielęgniarskiego. Materiał będący podstawą badań pozyskałam z ankiet i licznych rozmów, które pozwoliły zbadać świadomość językową pielęgniarek i pielęgniarzy pracujących w wybranych szpitalach w województwie mazowieckim (Warszawie, Mińsku Mazowieckim, Wołominie, Siedlcach, Płocku). Analiza formalna profesjolektu wykazała, że polska leksyka zawodowa pielęgniarek i pielęgniarzy powstaje na drodze dwóch typów derywacji: semantycznej (metafora i metonimia), np. świnia ‘przenośne urządzenie do dezynfekcji pomieszczeń metodą zamgławiania’, motylek ‘rodzaj kaniuli dożylnej’, i morfologicznej (derywacja afiksalna, derywacja wsteczna), np. wanko ‘wankomycyna’, zarurować pacjenta ‘zaintubować pacjenta’. Na podstawie profesjolektalnego zasobu leksykalnego można wywnioskować, że dla badanej grupy zawodowej najistotniejsze są czynności stricte związane z przebiegiem leczenia chorób pacjentów oraz sama specyfika poszczególnych oddziałów szpitalnych, wyposażonych w charakterystyczny sprzęt medyczny (np. pralka ‘urządzenie do wykonywania dializy’, list przewozowy ‘zlecenie na dodatkowe badania’, bocian ‘nożyczki do szwów’, odkurzacz ‘próżnociąg położniczy’). Profesjolektyzmy pozwalają na skuteczną i ekonomiczną komunikację. Pielęgniarki i pielęgniarze korzystają z nich po to, aby oszczędzać czas na porozumiewanie się z kolegami w pracy, np. hepa ‘heparyna’, tromba ‘trombafereza’, SN (Single-Needle) ‘dializa w trybie jednoigłowym’. Słownictwo zawodowe rozpatrywanej grupy pełni także funkcję ekspresywną, co jest szczególnie istotne w zawodach medycznych obciążonych kontaktem ze śmiercią, w sytuacjach zagrożenia życia (np. leżak ‘pacjent leżący’, idzie na części ‘zmarły poddany procedurom transplantacyjnym’, spadochroniarz ‘chory przyjęty w trybie pilnym’). Słownictwo środowiskowe używane jest najczęściej podczas rozmów nieformalnych oraz w trakcie czynności zawodowych.
7
Publication available in full text mode
Content available

Czy języki marketingu „mogą kłamać”? Recenzja monografii Magdaleny Smoleń-Wawrzusiszyn "Polskie dyskursy marketingu. Perspektywa lingwistyczna"

72%
Skowronek K.
Socjolingwistyka
|
2019
|
issue 33
289-295
PL
Autorka przedstawia główne założenia i treści monografii naukowej Smoleń-Wawrzusiszyn Polskie dyskursy marketingu. Perspektywa lingwistyczna. Praca ta zostaje usytuowana w kontekście krytycznej analizy dyskursu i badań nad profesjolektami tzw. „nowych zawodów”. Zmiany zachodzące w obrębie tego stylu/stylów stają się indeksem zmian w społecznej i kulturowej rzeczywistości Polski po 1989 r., m.in. wzmożonych postaw i praktyk konsumenckich Polaków.
EN
The author presents the main assumptions and the content of Smoleń-Wawrzusiszyn’s monograph paper Polish marketing discourses. A linguistic perspective. This book is placed in the context of critical discourse analysis and the study of the professiolect of the so-called „new professions”. Changes taking place within the style(s) are an indicator of changes in the social and cultural reality of the post-1989 Poland, for example consumerist attitudes and practices becoming more common.
8
Publication available in full text mode
Content available

Nauczycielski profesjolekt stosowany przy formułowaniu ocen opisowych zachowania na świadectwach szkolnych. Badanie rozpoznawcze

58%
Karapuda J. M.
Konteksty Pedagogiczne
|
2023
|
vol. 1
|
issue 20
73-83
EN
The aim of this article is to present an interesting area for empirical exploration, which is the analysis of the teacher’s professiolect used in editing descriptive grades on school certificates. The analysis of descriptive behavioural as-sessments on school certificates has been highlighted, with particular emphasis on professiolect used to formulate the grades. Teachers preparing a descriptive assessment of behaviour on a school certificate should prepare it in the form of individual descriptions of behaviour formulated separately for each pupil in the class. In their assessment, teachers should consider the pupil’s progress in emotional and social development and the child’s personal achievements. Based on the results of the ex-ploratory study, I present the examples proving that teachers, when formulating descriptive assessments of students’ behav-iour on school certificates, use a teacher professiolect that may not be fully understood by students and their parents – the most important recipients to whom behaviour assessment in early childhood education is addressed.
PL
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie interesującego poznawczo obszaru do empirycznej eksploracji, jakim jest nauczycielski profesjolekt stosowany przy redagowaniu ocen opisowych na świadectwach szkolnych. W swoim artykule prezentuję analizę ocen opisowych zachowania uczniów na świadectwach szkolnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na profesjolekt, w jakim są one formułowane. Nauczyciele sporządzający ocenę opisową zachowania zamieszczaną na świadectwie szkolnym powinni przygotować ją w formie indywidualnych opisów zachowania sformułowanych osobno dla każdego ucznia w klasie. W swojej ocenie powinni oni uwzględnić postępy ucznia w rozwoju emocjonalno-społecznym i osobiste osiągnięcia dziecka. Na podstawie wyników badania rozpoznawczego prezentuję przykłady, które dowodzą, że nauczyciele podczas formułowania ocen opisowych zachowania uczniów na świadectwach szkolnych posługują się nauczycielskim profesjolektem, który może być nie w pełni zrozumiały dla uczniów i ich rodziców – czyli najważniejszych odbiorców, do których są kierowane oceny zachowania w edukacji wczesnoszkolnej.
9
Publication available in full text mode
Content available

O (nie)tożsamości pojęć JĘZYK SPECJALISTYCZNY, JĘZYK SPECJALNY, JĘZYK FACHOWY, JĘZYK PROFESJONALNY, JĘZYK ZAWODOWY, PROFESJOLEKT, TECHNOLEKT

44%
Jarosz B.
Polonica
|
2018
|
vol. 38
85-108
EN
The aim of the paper is to analyze the scope of the following terms: język specjalistyczny, język specjalny, język fachowy, język profesjonalny, język zawodowy, profesjolekt, technolekt (language for special purposes, specialist language, special language, expert language, professional language, occupational language, professiolect, technolect), which are used interchangeably in the Polish linguistic literature even though their denotations are not the same. The semantic (in)compatibility of the above terms was investigated in the following stages: (1) explaining the meaning of the expressions without their theoretical context, i.e. the analysis of the meanings of specific components of the terms as established in general Polish; (2–3) interpretation of explanations and specifications functioning in dictionaries containing linguistic terminology and in theoretical studies; (4) formulating a proposal of distinguishing the concepts by defining the scopes of the terms and the relationships between them.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.