Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  protology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Chrześcijańskie zagadnienia protologiczno-eschatologiczne wyrażone za pomocą pogańskich liter. Na podstawie centonu De Verbi Incarnatione

100%
Piątek M.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
vol. 66
|
issue 4: Historia Kościoła
5-20
PL
Artykuł prezentuje kwestie protologiczno-eschatologiczne w chrześcijańskim centonie De Verbi Incarnatione. Głównym jego celem jest ukazanie w jaki sposób centonista wykorzystał słowa Wergiliusza, ażeby stworzyć chrześcijańską teologię w swoim utworze. Czy użył tylko liter? Czy wykorzystał również kontekst z Eneidy, Bukolik i Georgik? W poszukiwaniu podobieństw i różnic pomiędzy De Verbi Incarnatione i poematami Wergiliusza przeanalizowane zostały kwestie z zakresu nauki o początku i czasach ostatecznych: stworzenie i rządy nad światem, istnienie szatana, zaistnienie grzechu, jego skutki oraz eschatologia w ogólności. Centonista w swojej pracy wykorzystuje głównie warstwę leksykalną utworów Wergiliusza, w większości przypadków nie przejmując ich kontekstu. W centonie dostrzec można pewne podobieństwa między postaciami utworu chrześcijańskiego a tymi, które występują w twórczości najważniejszego poety epoki augustowskiej.
EN
The article shows Christian protology and eschatology issues in the Cento De Verbi Incarnatione. The main goal is to show how the centoner used Virgil’s words to create Christian theology in his poem. Did he only use letters or maybe also the context from the Aeneid, Bucolics and Georgics? In searching for similarities and differences between De Verbi Incarnatione and Virgil’s poems, we analyzed a few parts on teachings about the creation and the end of the world, the existence of Satan, sin entering the world, the results of sin and eschatology in general. The centoner in his work mainly uses the lexical level of Virgil’s works, though in most cases, he does not include their context. In the Cento, we can find many similarities between Christian figures in various works and the characters that appear in the works of greatest poet of the Augustian age.
2
Content available remote

Wykroczyć poza teraźniejszość. Creatio continua w teologii stworzenia Jürgena Moltmanna

100%
Maciążek W.
Teologia w Polsce
|
2014
|
vol. 8
|
issue 1
153-166
PL
Tam, gdzie tradycyjna teologia zestawiała fakt istnienia przygodnego, skończonego świata z obrazem wszechmocnego i wiecznego Stwórcy, rodziło się pytanie: dlaczego świat, a my wraz z nim, ciągle trwa? Wyrażona klasycznym językiem odpowiedź mówiła o creatio continua, wskazując na Boga, który nieustannie podtrzymuje w istnieniu powołane do życia byty. Ta kategoria teologiczna wymaga dziś pogłębionego namysłu i poszerzenia badawczej perspektywy, by nie straciła aktualności. Wartą zauważenia próbę takiej refleksji podejmuje Jürgen Moltmann, nadając zagadnieniu ciągłego stwarzania historiozbawczo maksymalną pojemność oraz wyraźnie pneumatologiczny charakter. W niniejszym tekście wskazuje się na oryginalne wątki treściowe, które wnosi niemiecki dogmatyk w rozumienie creatio continua.
EN
The given study attempts to reconstruct the insight into the doctrine of creatio continua according to Jürgen Moltmann’s intuitions. As he claims, the idea of continuous creation – in order to be properly exposed – requires two approaches. Firstly, the traditional meaning of the given concept needs to be reminded; secondly, a holistic point of view, that includes the pneumatological and eschatological aspects, should be emphasised. Such an extended vision of creatio continua suggested by Moltmann leads to a conclusion that this element of Christian doctrine of creation is still important for today’s theology.
3
Publication available in full text mode
Content available

Cosmological Freedom and the Sons of Knowledge

100%
Martinjak M.
Studia Gdańskie
|
2023
|
vol. 53
97-108
PL
Zrozumienie, czym jest gnostycyzm i jego interpretacja, zależy od wielu czynników. Powszechnie w wielu książkach, encyklopediach i artykułach jest on często opisywany jako system dualistyczny, który oddziela ciało i umysł, materię i duchowość lub wiedzę i ignorancję. Artykuł ten oferuje krótki przegląd i możliwe interpretacje dwóch gnostyckich mitów kosmogonicznych - mit Setiana opisany w apokryfie Jana i mit Walentyniana znajdujący się w „Adversus haereses” Ireneusza i „Refutatio omnium haeresium” Hipolita. Te mity lub kosmogonie są używane jako przykład wiedzy tajemnej, która może przynieść kosmologiczną wolność. Wydarzenia w boskiej pleromie i działania Sofii w mitach są badane jako podstawa gnostycznego dogmatu, za którym podążają synowie wiedzy, aby osiągnąć swoją wolność.
EN
The way that Gnosticisim is understood and interpreted depends on many factors. In books, encyclopedias, and articles, it is commonly described as a dualistic system that separates body and mind, material and spiritual or knowledge and ignorance. This article offers a brief overview and possible interpretations of two gnostic cosmogonical myths: Sethian, described in the Apocryphon of John, and the Valentinian myth found in Irenaeus’s Adversus Haeresies and Hippolytus’s Refutatio omnium haeresium. These myths or cosmogonies are used as an example of the secret knowledge that could bring cosmological freedom. Events in the divine pleroma and the actions of Sophia in myths are examined as the basis of a gnostic dogma that the sons of knowledge follow to achieve their freedom.
4
Publication available in full text mode
Content available

Wykroczyć poza teraźniejszość. Creatio continua w teologii stworzenia Jürgena Moltmanna

100%
Maciążek W.
Teologia w Polsce
|
2014
|
vol. 8
|
issue 1
153-166
EN
The given study attempts to reconstruct the insight into the doctrine of creatio continua according to Jürgen Moltmann’s intuitions. As he claims, the idea of continuous creation – in order to be properly exposed – requires two approaches. Firstly, the traditional meaning of the given concept needs to be reminded; secondly, a holistic point of view, that includes the pneumatological and eschatological aspects, should be emphasised. Such an extended vision of creatio continua suggested by Moltmann leads to a conclusion that this element of Christian doctrine of creation is still important for today’s theology.
PL
Tam, gdzie tradycyjna teologia zestawiała fakt istnienia przygodnego, skończonego świata z obrazem wszechmocnego i wiecznego Stwórcy, rodziło się pytanie, dlaczego świat, a my wraz z nim, ciągle trwa. Wyrażona klasycznym językiem odpowiedź mówiła o creatio continua, wskazując na Boga, który nieustannie podtrzymuje w istnieniu powołane do życia byty. Ta kategoria teologiczna wymaga dziś pogłębionego namysłu i poszerzenia badawczej perspektywy, aby nie straciła aktualności. Wartą zauważenia próbę takiej refleksji podejmuje Jürgen Moltmann, nadając zagadnieniu ciągłego stwarzania historiozbawczo maksymalną pojemność oraz wyraźnie pneumatologiczny charakter. W niniejszym tekście wskazuje się na oryginalne wątki treściowe, które wnosi niemiecki dogmatyk w rozumienie creatio continua.
5
Publication available in full text mode
Content available

Proposition of a Modern Theological Interpretation of Death as a Consequence of Sin

80%
Witała M.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2021
|
issue 39
25-47
PL
Istnieje pozorna sprzeczność pomiędzy katolickim nauczaniem o śmierci jako skutku grzechu a faktem, że śmierć biologiczna jest zjawiskiem powszechnym i poniekąd koniecznym w świecie przyrody. Analiza danych biblijnych oraz interpretacja dogmatyczna wypowiedzi Magisterium pozwala na sformułowanie propozycji rozwiązania owej trudności. Zakłada ona, że obiektywnym skutkiem grzechu jest śmierć duchowa, czyli zerwanie komunii z Bogiem, natomiast śmierć cielesna jest skutkiem jedynie subiektywnym: w znaczeniu zmiany charakteru tego doświadczenia dla człowieka. Twierdzenia takie znajdują poparcie w myśli uznanych, współczesnych teologów.
EN
There is an apparent contradiction between the catholic doctrine of death as a result of the Original Sin and the fact that the biological death is a common and somewhat necessary phenomenon in the world of nature. Analysis of biblical data and interpretation of the Magisterium of the Church’s dogmatic teaching allows us to propose a solution to the problem by stating that the primary consequence of sin is spiritual death, that is, breaking communion with God, and bodily death is only a secondary, consequence result of sin, which means that the experience of bodily death has changed for man after the fall. This proposal is corroborated by opinions of some recognized contemporary theologians.
6
Publication available in full text mode
Content available

"Niewysłowione zjednoczenie" czasu i wieczności

71%
Zatwardnicki S.
Teologia w Polsce
|
2017
|
vol. 11
|
issue 1
163-182
EN
The mutual penetration of time and eternity should be taken into account in every theological reflection. The article deals with a general framework that is to be considered while working out particular theological issues. An “incomprehensible union” of time and eternity is one of the versions of the same Mystery of Christ which a theologian should recognize in every single mystery of faith. In all theological issues the coexistence of time and eternity is noticeable and the eternity polar is supreme here.
PL
Wzajemne przenikanie się czasu i wieczności winno być brane pod uwagę w każdej refleksji teologicznej. W artykule zwrócono uwagę na pewne ogólne ramy, które warto uwzględnić w rozpracowywaniu poszczególnych kwestii teologicznych. „Niewysłowione zjednoczenie” czasu i wieczności to jedna z odsłon tej samej tajemnicy Chrystusa, którą teolog winien dostrzegać w każdym z misteriów wiary. We wszystkich zagadnieniach teologicznych daje o sobie znać współistnienie czasu i wieczności przy supremacji bieguna wiecznego.
7
Publication available in full text mode
Content available

Teologiczna doniosłość typologii Adam-Chrystus w świetle dokumentów Międzynarodowej Komisji Teologicznej

51%
Zatwardnicki S.
Teologia w Polsce
|
2016
|
vol. 10
|
issue 1
205-224
PL
W nauce o dwóch Adamach kryją się treści ważne dla wielu traktatów teologicznych. Biblijna typologia ukazuje również konieczność uwzględniania wzajemnej więzi między nimi. W tym sensie Pawłowy paralelizm wzywa do uprawiania teologii integralnej, która poszczególne prawdy wiary widzi w łączności oraz wyprowadza z całości Objawienia.
EN
The Christological dogma points out the mutual relation between Christology and anthropology. An anthropological element of Christology can be derived from the biblical teaching on two Adams. Having considered the documents of the International Theological Commission, which mention the Adam-Christ typology, the author draws conclusions that are also true regarding other theological treatises and correlation between them, namely, protology, anthropology, Christology, soteriology and eschatology. The article also shows how the First Adam and the Second Adam infl uence the history of a single man, as well as the whole humanity. An antitype and type may be considered two determinantsm that infl uence the history of the old and new mankind.
8
Publication available in full text mode
Content available

Teologiczna doniosłość typologii Adam-Chrystus w świetle dokumentów Międzynarodowej Komisji Teologicznej

51%
Zatwardnicki S.
Teologia w Polsce
|
2016
|
vol. 10
|
issue 1
205-224
EN
The Christological dogma points out the mutual relation between Christology and anthropology. An anthropological element of Christology can be derived from the biblical teaching on two Adams. Having considered the documents of the International Theological Commission, which mention the Adam-Christ typology, the author draws conclusions that are also true regarding other theological treatises and correlation between them, namely, protology, anthropology, Christology, soteriology and eschatology. The article also shows how the First Adam and the Second Adam in fluence the history of a single man, as well as the whole humanity. An antitype and type may be considered two determinants that influence the history of the old and new mankind.
PL
W nauce o dwóch Adamach kryją się treści ważne dla wielu traktatów teologicznych. Biblijna typologia ukazuje również konieczność uwzględniania wzajemnej więzi między nimi. W tym sensie Pawłowy paralelizm wzywa do uprawiania teologii integralnej, która poszczególne prawdy wiary widzi w łączności oraz wyprowadza z całości Objawienia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.