Search results

1

Cardinal Virtues in Sport: Prudentia

100%

Jernej P.

Physical Culture and Sport. Studies and Research

|

2015

|

vol. 67

|

issue 1

13-19

EN

Cardinal virtues present one of the oldest anthropological theories and ethical systems in the western philosophical tradition. Among other great ancient philosophers, Plato talked about four main virtues: prudence (practical wisdom), justice, fortitude (courage), and temperance (moderation). As these virtues are not arbitrary, but instead correspond to some fundamental characteristics of human beings, they are not only useful for moral decision-making, but they also present an original anthropological theory. This paper focuses on the role of prudence in sports. Prudence has two aspects: it is a) cognitive, and b) decision-making. Perceptively it is turned toward reality, “imperatively” toward volition and action. As such, it is a fundamental virtue in sports practices. First of all, its role is in the cognition of the specific situations an athlete is in. In addition, it gives instructions as to how to respond to them. Prudence directed into the cognition of reality involves two main elements, namely memoria and docilitas. The role of memoria consists in developing and enriching special motor memory from past experiences, and so it is one of the goals of any practice of technical elements. Docilitas is the kind of open-mindedness which recognizes the true variety of things and situations to be experienced and does not cage itself in any presumption of deceptive knowledge. As such, it can be recognized in the concept of sports as “knowledge-gaining activity”. The other aspect of prudence is directed towards deciding what actions to take. With solertia, the athlete can swiftly, but with open eyes and clear-sighted vision, decide to do something good in a concrete situation. The second element is providentia (foresight), meaning the capacity to estimate with a sure instinct for the future whether or not a particular action will lead to the realization of a goal. This is demanded of all sports, especially competitive sports, where the deciding factor between top and average athletes is often not physical or technical abilities but the intellectual capacity (or tactics) to foresee what is going to happen on the field in the next few moments.

2

Polityka jako roztropna realizacja dobra wspólnego. Ujęcie Mieczysława Alberta Krąpca

100%

Radziszewska-Szczepaniak D.

Studia Elbląskie

|

2014

|

vol. 15

315-331

EN

Defining politics as prudent implementation of the common good has a long tradition. This is the spirit in which politics was understood by Plato, Aristotle, the Stoics and – later on – by the great Christian thinkers with Augustine and Thomas Aquinas as the most prominent examples. It was them that Father Professor Mieczysław Albert Krąpiec referred to in his dissertations on politics. His viewpoint on politics is marked by two elements. First, it is seeing the common good as the personal development of a human being. Only when understood this way, may the common good be real good for each individual person and at the same time – real good for the entire community. Second, it is acknowledging that the method of implementing the common good must be determined by the virtue of prudence. For it is prudence, including “past experience, the skill of reading and understanding the present in the context of other people and consideration for the consequences of one’s intended actions”, that enables one to choose such methods of organizing the social, economic and cultural life as well as any other public sphere, which will actually facilitate the self-improvement of a human being.

3

Temperance and prudence as virtues of an effective altruist

100%

Synowiec J.

Logos i Ethos

|

2020

|

vol. 54

73-93

EN

The aim of the paper is to analyze the importance of two virtues: temperance and prudence for genesis of the Effective Altruism and practice of life of effective altruists, on the basis of philosophical works of two main representatives of the idea and movement: Peter Singer and William MacAskill. In the first part of the paper genesis of the movement and its basic assumptions are presented. Then, the paper focuses on the role of temperance and prudence in both theoretical refl ection on effective altruism and practice of life of people identifying themselves with the movement, with reference to Aristotle’s understanding of the virtues. It is argued, that these virtues are crucial in the practice of life of an effective altruist. In the last part the paper focuses on the idea that Effective Altruism is in a sense an alternative to consumerism and can play a role in bringing mentioned virtues back into public life.

4

The Scottish Enlightenment and the Challenges of Commercial Society: Adam Smith’s Wealth of Nations

100%

Smith C.

|

2017

|

vol. 8

|

issue 25

43-64

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this paper is to examine the economic advice that Adam Smith provides for individuals and relate that to the judgements that he makes about national economies. It argues that Smith’s interest in unintended consequences leads him to consider both levels of economic activity in a particular way. While these aspects of his thought have been discussed in the literature, they have not been analysed together. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: As a book the Wealth of Nations had two interrelated purposes: it was a scientific attempt to understand political economy, and it was also a critical intervention into British policy based upon the evidence of that inquiry. This paper looks at the connection between these two aspects of the book. In particular it examines how Smith moves from an explanation of the evolution and operation of commercial society that depends on unintended consequences (such as the famous ‘invisible hand’) to a set of suggestions for macro level policy to be undertaken by the government and micro level advice for individuals. The paper proceeds by close textual analysis of key passages from Smith’s work. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: the paper traces how Smith’s scientific approach generalises from historical evidence to identify and study the core principles of the division of labour and trade. From here he identifies a set of necessary conditions for the successful operation of a commercial society: The rule of law, political stability, and certain public works and regulations. But Smith also offers some observations on successful economic strategies that should be adopted by individuals. RESEARCH RESULTS: The paper shows that Smith communicates his advice to individuals through character sketches of the book’s ‘hero’ the prudent man, and the book’s ‘villains’ the prodigal and the projector. The contrast between these examples serves a didactic purpose for Smith. CONCLUSION, INNOVATION AND RECOMMENDATION: The paper concludes by taking a look at Smith’s advice to individuals for pursuing economic success through character sketches. It contributes to the literature by stressing Smith’s interest in the connection between macro-level national economic phenomena and micro-level individual economic strategy, and by showing how his book offers advice to both nations and individuals. This is an underexplored dimension of Smith’s account that is examined in detail in a way not present in the scholarly literature.

5

Prirodzené morálne cnosti podľa Jána Dunsa Scota

75%

Chabada M.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2021

|

vol. 69

|

issue 2

347-363

EN

The article presents the prerequisites and primary characteristics of Duns Scotus’ understanding of natural moral virtues. It presents the main arguments of Scotus that led to the modification of the Aristotelian approach to moral virtues in the following areas: honing the notion of virtue as the habit of choice, reducing the causal role of virtues, the secondary significance of virtue in the definition of moral good, reducing virtues to modes of willpower, questioning the connection between prudence and moral virtues, the easing of the mutual connection of virtues and, finally, the partialisation of prudence. The context of modification forms the difference between nature and will and the theory of natural law, which establishes the moral good. The article points out the historical and systematic context of Scotus’ ethics and the evaluation of its contribution to the consideration of virtues.

6

Umiar i rozsądek jako cnoty efektywnego altruisty

75%

Synowiec J.

Logos i Ethos

|

2017

|

vol. 45

EN

The aim of the paper is to analyze the importance of two virtues: prudence and restraint for genesis of the Effective Altruism and practice of life of effective altruists, on the basis of philosophical works of two main representatives of the idea and movement: Peter Singer and William MacAskill. In the first part of the paper genesis of the movement and it’s basic assumptions are presented. Than, the paper focuses on the role of prudence and restraint in both theoretical reflection on effective altruism and practice of life of people identifying themselves withe the movement, with reference to Aristotle’s understanding of the virtues. It is argued, that these virtues are crucial in the practice of life of an effective altruist. In the last part the paper focuses on the idea that Effective Altruism is in a sense an alternative to consumerism and can play a role in bringing mentioned virtues back into public life.

PL

W artykule została podjęta próba zrekonstruowania znaczenia cnót umiarkowania i rozsądku dla powstania ruchu filozoficzno‑społecznego: Efektywnego Altruizmu i praktyki życia efektywnych altruistów w oparciu o publikacje jego kluczowych przedstawicieli: Petera Singera i Williama MacAskilla. W pierwszej części artykułu krótko referuję genezę i filozoficzne podstawy Efektywnego Altruizmu. Następnie staram się określić rolę rozsądku i umiarkowania w teoretycznych rozważaniach nad efektywnym altruizmem oraz w praktyce życia osób utożsamiających się z ruchem, w odniesieniu do rozumienia tych cnót zaprezentowanego przez Arystotelesa. Przedstawione rozumowanie wspiera tezę, że cnoty te mają kluczowe znaczenie dla praktyki codziennego życia efektywnych altruistów. Ostatnia część koncentruje się wokół spostrzeżenia, że Efektywny Altruizm może być w pewnym sensie alternatywą dla postawy konsumpcjonistycznej i przyczynić się do rehabilitacji tytułowych cnót w życiu publicznym.

7

O odpowiedzialności materialnej u Arystotelesa

75%

Smolak M.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2018

|

vol. 41

43-57

EN

It may seem that Aristotle considers the problem of responsibility from perspective of formal responsibility. It should, however, to bear in mind that practical philosophy of Aristotle has teleological dimension. The human being has the task to do which consist of fulfill the proper function of the man. Thus, he is responsible for entrusted role. In this sense, material responsibility is also present in ethical considerations of Aristotle. The article is devoted to demonstrating that talking about material responsibility in Aristotle is not unfounded.

8

THE PREEMINENT NECESSITY OF PRUDENCE

75%

Kemple B.

|

2017

|

vol. 6

|

issue 4

549-572

EN

Thomas Aquinas holds not only that prudence, the virtue of right practical reasoning, is necessary for living well, but emphatically asserts that it “is the virtue most necessary to human life.” This essay argues that the force of Thomas’ assertion should not be understood as simply contradicting the objection—that “it seems that prudence is not a virtue necessary to living a good life”—with vigor, but rather, as we intend to show, that although all the moral virtues are necessary for the good life, there is a superior importance to the need for prudence, as that whereby the parts of virtuous living are not merely stacked up like building blocks of moral righteousness, but coalesced into a complete whole. To make clear the reasons for this preeminent necessity, we shall first consider the parts and constitution of prudence itself, its relationship to the other virtues, and conclude with its principal act, praeceptum.

9

Narrative, Casuistry, and the Function of Conscience in Thomas Aquinas

63%

Chanderbhan S.

Diametros

|

2016

|

issue 47

1-18

EN

Both the function of one’s conscience, as Thomas Aquinas understands it, and the work of casuistry in general involve deliberating about which universal moral principles are applicable in particular cases. Thus, understanding how conscience can function better also indicates how casuistry might be done better – both on Thomistic terms, at least. I claim that, given Aquinas’ descriptions of certain parts of prudence (synesis and gnome) and the role of moral virtue in practical knowledge, understanding particular cases more as narratives, or parts of narratives, likely will result, all else being equal, in more accurate moral judgments of particular cases. This is especially important in two kinds of cases: first, cases in which Aquinas recognizes universal moral principles do not specify the means by which they are to be followed; second, cases in which the type-identity of an action – and thus the norms applicable to it – can be mistaken.

10

Troska o pokój według św. Franciszka z Asyżu

63%

Zając A.

Polonia Sacra

|

2014

|

vol. 18

|

issue 1

EN

Francis starting from the personal experience of social and political unrest, wanted and wished all “real peace of heaven”. He attached great importance to the greeting he had used himself and as well as his brothers: “May the Lord give you a peace”. The fraternity which has raised around him, he used to see in perspective of peace mission. Thus he encouraged his brothers to behave peace and to carry it to others. It should be their attitude during all forms of evangelization. External testimony of an attitude of peace towards others should flow from the inner peace of the heart. The attitude of inner and outer peace is on the one hand to follow Jesus, on the other opening to the spiritual gift of peace. In his peace mission Francis paid particular attention to the prudence and gentleness in the relationship and dialogue with others. He saw his mission as a share in the work of God, to which refer his all life experiences. To follow peace above all was for him a spiritual experience and an opportunity to meet God. He knew that God makes a man able to love and mercy, without which there is no peace.

PL

Franciszek, wychodząc od osobistego doświadczenia niepokoju społeczno-politycznego, pragnął i życzył wszystkim ludziom „prawdziwego pokoju z nieba”. Przywiązywał wielką wagę do samego pozdrowienia, jakiego używał sam i jego bracia: „niech Pan obdarzy cię pokojem”. Powstałą wokół niego braterską wspólnotę postrzegał właśnie w perspektywie misji pokoju. Stąd zachęcał braci, aby w swojej postawie podczas wszelkich form ewangelizowania sami zachowywali pokój i nieśli go innym. Zewnętrzne świadectwo postawy pełnej pokoju wobec bliźnich powinno wypływać z wewnętrznego pokoju serca. Postawa pokoju wewnętrznego i zewnętrznego to z jednej strony naśladowanie Jezusa, a z drugiej otwarcie się na duchowy dar pokoju. W misji pokoju Franciszek zwracał szczególną uwagę na roztropność i łagodność w relacjach i dialogu z innymi. Misję pokoju postrzegał jako udział w dziele Boga, do którego odnosił wszelkie życiowe doświadczenia. Zachowywanie pokoju było dla niego przede wszystkim doświadczeniem duchowym i okazją do spotkania z Bogiem. Wiedział bowiem, że to On uzdalnia człowieka do miłości i miłosierdzia, bez których nie ma pokoju.

11

Rozwój zdolności sądzenia czy rozumowania? Wokół pytania o fundamenty kompetencji etyczno-moralnych

63%

Horowski J.

Forum Pedagogiczne

|

2016

|

issue 2/1

139-153

PL

Kategoria „kompetencja” jest wykorzystywana od stosunkowo niedawnego czasu, gdyż dopiero od końca XX wieku, do formułowania teleologii wychowania moralnego. Mimo popularności tego pojęcia jest ono nieostre – zmienia sens wraz ze zmianą teorii filozoficznej, w ramach której jest definiowane. W artykule próbuję ująć kompetencje etyczno-moralne w kontekście neotomistycznej filozofii moralnej. Analizy mają trzy etapy. W pierwszym dookreślam miejsce kategorii kompetencji w namyśle nad rozwojem moralnym i jego wsparciem w wychowaniu, zestawiając kategorię kompetencji z charakterystyczną dla myśli tomistycznej kategorią cnoty moralnej, a dokładniej z podstawową cnotą rozumu – roztropnością. Efektem analiz jest postulat odróżnienia kompetencji etycznych od kompetencji moralnych. W drugim punkcie udzielam odpowiedzi na tytułowe pytanie o istotę kompetencji etyczno-moralnych, wskazując najpierw, jakie znaczenie dla zdobywania wiedzy etyczno-moralnej ma wydawanie sądów, a jakie rozumowanie. W ostatnim punkcie zastanawiam się nad możliwymi deformacjami w rozwoju owych kompetencji, skupiając się na konsekwencjach oderwania rozumowania od sądzenia, co stanowi domenę racjonalistycznej kultury Zachodu, w której szczególnie cenione jest rozumowanie.

EN

The ‘skills’ category used to form the teleology of moral education has been used for a relatively short time, only since the end of the twentieth century. Although popular, this concept is still vague - it changes its meaning with the type of philosophical theory which it is defined by. In this article I try to place ethical and moral skills in the context of neo-Thomistic moral philosophy. The analyses are performed in three stages. In the first stage I outline more precisely the place of the skills category in the moral development considerations and moral development support in education. This skills category is compared with the Thomistic category of moral virtue - more specifically with its fundamental virtue of reason – prudence. The analysis results in the proposal to distinguish between ethical and moral skills. The second stage refers to the article’s title and concerns the essence of ethical and moral skills. Firstly, the importance of judgement and reasoning for ethical knowledge and morality acquisition is indicated. The last stage presents the possible deformations in skills development. It focuses on the consequences of separating reasoning from judgement. This is the domain of the Western rationalist culture which particularly values reasoning.

12

Cnota roztropności w ujęciu Josefa Piepera

63%

Jucewicz A.

Nurt SVD

|

2022

|

issue 2

265-278

PL

Josef Pieper (1904-1997) to niemiecki, katolicki filozof, jeden z czołowych popularyzatorów myśli św. Tomasza z Akwinu. W artykule podjęte zostało zagadnienie cnoty roztropności w ujęciu wspomnianego myśliciela. Dla J. Piepera roztropność jest pierwszą z cnót kardynalnych, jest „immanentną, istotną formą” dobra, uformowaną na wzór Mądrości Boga. Realizacja dobra musi być poprzedzona afirmacją celu człowieka, a nie jest to możliwe bez cnoty roztropności. Nakaz roztropności jest decyzją dotyczącą działania moralnego, które ma być wykonane tu i teraz. Z natury rzeczy działania te są podejmowane tylko przez osobę stojącą przed decyzją. Według Piepera celem cnoty roztropności jest uczynić prawdę o Bogu i naturze osoby miarą woli i działania człowieka.

EN

Josef Pieper (1904-1997) a German, Catholic philosopher, one of the leading popularisers of St. Thomas Aquinas’ thought. The article deals with the issue of the virtue of prudence in terms of the aforementioned thinker. For J. Pieper prudence is the first of the cardinal virtues. It is an “immanent, essential form” of good, modelled on the Wisdom of God. The realization of good must be preceded by the affirmation of man’s goal, and this is not possible without the virtue of prudence. The precept of prudence is a decision regarding a moral action to be performed here and now. By the nature of things these actions are taken only by the person facing the decision. According to Pieper the purpose of the virtue of prudence is to make the truth about God and the nature of a person the measure of a person’s will and action.

13

Komplementarność mądrości i roztropności w ludzkim postępowaniu. Ujęcie św. Tomasza z Akwinu

63%

Andrzejuk I.

Rocznik Tomistyczny

|

2012

|

vol. 1

85-107

EN

While considering the problem of human dispositions, Thomas Aquinas indicates the special role of disposition in human action. Its unique position is caused by the fact that it is both intellectual and moral virtue. Wisdom, however, is a intellectual virtue, which relies on ability to cognizing the truth, which is not available to the man in indirect cognition. Therefore, wisdom make the human intellect able to its proper operations – reasoning. However, there is no indirect transfer from wisdom, which is theoretical disposition to the human action and here is the place for prudence, which is disposition of both intellect and will. It seems that cooperation of both virtues plays the considerable role in human activity. Aquinas claims, that the object of human appetite is only cognizable. In this way wisdom – as a virtue concerning human cognition – is related to the prudence, which includes human cognition as well as appetite. The precise analysis of St. Thomas Aquinas’s texts show, that relationship between wisdom and prudence is very strict and both virtues rely on each other. Practically it means, that one cannot be prudent without being wise and one cannot be wise without being prudent.

14

THE SERVIENT CHARACTER OF POLITICAL POWER ACCORDING TO ST. THOMAS AQUINAS

63%

Tarasiewicz P.

Studia Gilsoniana

|

2014

|

vol. 3

399-413

EN

The author attempts to justify the thesis of the servient character of political power. By his analyses, he arrives at two conclusions. First, the ultimate goal of service fulfilled by political power should be identical with the natural goal of every human being, meaning a life of virtue. Hence, service to the cause of the citizens’ virtue requires that the fundamental duties of power include the protection of public peace, the promotion of actions towards the common good, and striving for a common abundance of worldly possessions. Second, to elect those in political power it is necessary to make sure that aspirants to such are characterized by the appropriate level of virtuous development. Each candidate should be first and foremost a person possessing a high moral quality (virtus boni viri), where prudence and magnanimity appear to be virtues especially fitting power (virtutes boni principis).

15

The Crises in the Church and the Problem of Virtue in Christian Life

54%

Kraj T.

Teologia i Moralność

|

2020

|

vol. 15

|

issue 1(27)

137-150

PL

Jesteśmy świadkami kryzysu w niemieckim Kościele. Rozważane są propozycje porzucenia tradycyjnej nauki Kościoła o ludzkiej seksualności i przyjęcia norm nawiązujących do modnych dziś na Zachodzie ideologii, takich jak gender i LGBT, oraz większej „wolności” seksualnej. Te nowe propozycje stanowią część tzw. drogi synodalnej. Powstają pytania o przyczyny kryzysu. Autor widzi wśród nich pominięcie zagadnienia cnoty w postępowaniu moralnym chrześcijanina oraz oparcie się na niewłaściwej (co widać zwłaszcza w przypadku roztropności) intelektualistycznej koncepcji cnoty odwołującej się do Immanuela Kanta. W koncepcji tej świadomość powinnego dobra moralnego wystarcza do jego realizacji. Koncepcja ta pomija znaczenie ludzkich pragnień i skłonności w działaniu moralnym i prowadzi do sytuacji, w której pomimo wiedzy człowiek nie jest w stanie zrealizować poznanego dobra. Wina za ten stan rzeczy jest przypisywana moralnym zobowiązaniom, które jako niedające się zrealizować należałoby porzucić. Autorem innego, realistycznego opisu cnoty jest św. Tomasz z Akwinu. Pomocą w rozwiązaniu współczesnych problemów moralnych jest ponowna refleksja nad realistyczną koncepcją cnoty i jej rolą nie tylko w wypełnianiu chrześcijańskiego powołania, ale także w chrześcijańskim wychowaniu.

16

The Dualism of Prudence

51%

Załuski W., Kwarciński T.

Prakseologia

|

2019

|

vol. 161

271-290

EN

Contrary to the rather commonly held opinion that the understanding of prudence (as a certain virtue) has not changed essentially since the ancient times, it is argued in the paper that there are two not only distinct but also incompatible concepts of prudence: the modern – amoral or non-moral, and the classical (Aristotelian-Thomist) – strictly moral. The claim that these concepts are distinct and incompatible implies that ‘modern prudence’ is not part of ‘classical prudence’ but is essentially different from it: one cannot be prudent in both senses (for instance, part of modern prudence is continence/self-control, whereas classical prudence excludes continence/ self-control). Apart from the comparison of both concepts of prudence, the paper also provides an analysis of their relations with the so-called ‘prudential values’ as well as of the causes of the evolution (or rather: revolution) in the understanding of prudence which took place in modern philosophy; It is also argued that within ethics which assumes the classical understanding of prudence there is no place for what Sidgwick called the ‘dualism of practical reason’.

PL

W polemice z dość powszechnie przyjmowaną opinią, że rozumienie roztropności (jako pewnej cnoty) nie ulegało istotnym zmianom od czasów antycznych, w artykule broniona jest teza, że istnieją dwa, nie tylko różne, ale i niedające się ze sobą pogodzić pojęcia roztropności: nowożytne/nowoczesne – niemoralne lub pozamoralne, i klasyczne (Arystotelesowsko-Tomistyczne) – ściśle moralne. Z tezy, iż oba pojęcia są różne i niekompatybilne, wynika, iż ‘nowoczesna roztropność’ nie jest częścią ‘klasycznej’, lecz jest od niej istotnie różna: nie można być równocześnie roztropnym w obu rozumieniach (przykładowo: składową nowoczesnej roztropności jest samokontrola/opanowanie, którą wyklucza roz¬tropność klasyczna). Oprócz porównania obu pojęć roztropności artykuł dostarcza także analizy relacji między nimi i tak zwanymi ‘wartościami roztropnościowymi’, oraz analizy przyczyn ewolucji (czy raczej rewolucji) w rozumieniu roztropności, jaka nastąpiła w czasach nowożytnych. Broniona jest w nim także teza, iż w ramach etyki, która zakłada klasyczne rozumienie roztropności, nie pojawia się Sidgwickowski „dualizm rozumu praktycznego”.

17

Umiarkowanie i roztropność Symeona, władcy bułgarskiego w listach Mikołaja Mistyka, patriarchy Konstantynopola. Kilka uwag

51%

Leszka M. J.

Vox Patrum

|

2022

|

vol. 84

93-104

EN

Between 912–927, Nicholas Mystikos, Patriarch of Constantinople maintained a correspondence with Simeon, ruler of Bulgaria. The goal of Nicholas’ correspondence was to persuade Simeon to end hostilities and make peace with Byzantium. For this purpose, he employed various methods and resorted to a variety of arguments. Appeals to temperance and prudence were clearly means of influencing Simeon to abandon military action and take steps that would bring peace. It seems that for Nicholas Mystikos, the primary criterion for recognizing Simeon as a temperate and prudent man were his actions in the political sphere and whether they were aligned with Byzantine interests.

PL

W latach 912-927 Mikołaj Mistyk, patriarcha Konstantynopola prowadził korespondencję z Symeonem, władca Bułgarii. Jej celem było nakłonienie Symeona do zakończenia działań wojennych i zawarcia pokoju z Bizancjum. By ten cel osiągnąć Mikołaj Mistyk imał się różnych metod i sięgał po różnorodne argumenty. Odwoływanie się patriarchy do umiaru i roztropności było jednym z środków wpłynięcia na Symeona, by ten zaniechał działań militarnych, a podjął takie, które doprowadziłyby do zawarcia pokoju. Dla Mikołaja Mistyka podstawowym kryterium uznania Symeona za człowieka kierującego się w swoim życiu m.in. cnotami umiarkowania i roztropności było to, czy jego działania w sferze politycznej były zgodne z bizantyńskimi interesami.

18

PARTES INTEGRALES JAKO PODSTAWA TŁUMACZENIA CNOTY ROZTROPNOŚCI W TRADYCJI PERYPATETYCKIEJ

51%

Gondek M. J.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2016

|

vol. 59

|

issue 1

41-57

EN

The functioning of prudence is characterized by following parts: integral, subjective, and potential. Fundamental importance for prudence have its integral parts. St. Thomas Aquinas treated them as constituting the virtue of prudence. They have the essential character. Their existence is necessary to achieve a perfect act (perfectum actum) of virtue. Thus it is not possible to explain prudence without taking into account its structure, pay attention to the integral parts. The factor of actualization and perfection, whereby prudence is realized, decided about crucial character of its integral parts.

PL

Funkcjonowanie roztropności charakteryzują części: integralne, subiektywne i potencjalne. Podstawowe znaczenie dla roztropności mają części integralne. Tomasz z Akwinu potraktował je jako konstytuujące cnotę roztropności. Posiadają one charakter konieczny. Ich zaistnienie jest niezbędne do tego, by zrealizował się doskonały akt (perfectum actum) cnoty. Dlatego nie jest możliwe wyjaśnienie roztropności bez ujęcia jej struktury, zwrócenia uwagi na części integralne. O ich kluczowym charakterze decyduje czynnik aktualizacyjno-doskonałościowy, dzięki któremu roztropność się realizuje.

19

Roztropność, rozsądek, rozwaga – cnoty zalecane nie tylko Polakom. O twórczości etycznej i pedagogicznej Wincentego Kadłubka

51%

Żywczok A.

Roczniki Pedagogiczne

|

2021

|

vol. 13(49)

|

issue 1

119-138

EN

Due to the rare reception of the literary output of Wincenty Kadłubek, a medieval thinker and chronicler, the author of this article examines those literary achievements of Kadłubek’s that relate to axiology and arethology. Such categories as “prudence”, “sense” and “caution”, apart from their ethical provenance, are also closely connected to pedagogics and some of its sub-disciplines. The significant meaning of these categories manifests itself in the spheres of theoretical and practical pedagogics. Therefore, beside containing a sketch of the specific features of the epoch, in which this outstanding Polish intellectual lived and created, and alongside a concise study of the chronicle and the biographical facts, this article also addresses several research problems: how does Wincenty Kadłubek perceive prudence, sense and caution? How does he understand the “origin”/genesis of the human prudence, sense and caution? What significance does the chronicler assign to personification of prudence, sense and caution? What conditions does he consider to be necessary in order to achieve prudence? What factors, in his opinion, hinder these values, and what are their antonyms? How does he propose to overcome all that thwarts prudence, sense and caution, and what advice does he have for educational shaping of these values? The author undertakes a hermeneutic interpretation of the lesser known output of Wincenty Kadłubek in the belief that it belongs to the Polish cultural capital and treasury of tradition, and that it continues to offer much not only to Polish researchers but also to individual recipients.

PL

Ze względu na rzadką recepcję twórczości średniowiecznego myśliciela – Wincentego Kadłubka – autorka artykułu poddała badaniu część osiągnięć dziejopisarskich kronikarza należącą do dorobku aksjologii i aretologii. Kategorie „roztropność”, „rozsądek” i „rozwaga” mają bowiem, oprócz proweniencji etycznej, również wyraźne usytuowanie w dyscyplinie pedagogika i niektórych jej subdyscyplinach. Istotne znaczenie tych kategorii ujawnia się w obszarze pedagogiki teoretycznej i praktycznej. Zatem oprócz przypomnienia specyficznych cech epoki, w jakiej żył oraz tworzył ten wyjątkowy w dziejach narodu polskiego intelektualista, a także zaprezentowania zwięźle zarówno kroniki, jak i faktów biograficznych, niniejszy artykuł stanowi propozycję udzielenia odpowiedzi na kilka pytań: jak Wincenty Kadłubek postrzega roztropność, rozsądek i rozwagę? Jak ujmuje „rodowód”/genezę ludzkiej roztropności, rozsądku i rozwagi? Jakie znaczenie przypisuje kronikarz uosabianiu roztropności, rozsądku i rozwagi? Jakie warunki osiągnięcia roztropności podaje? Jakie czynniki stanowią, w jego przekonaniu, ich przeciwieństwa i przeszkody? Jakie przekazuje wskazówki odnośnie do przezwyciężania tych przeszkód, a także do wychowawczego kształtowania roztropności, rozsądku i rozwagi? Autorka podjęła się hermeneutycznej interpretacji mniej znanej części dorobku Kadłubka w przekonaniu, że analizowane dziedzictwo stanowi kapitał kulturowy narodu, skarbnicę rodzimej tradycji, wciąż mającą wiele do zaoferowania każdemu odbiorcy.

20

Klugheit. Grundbegriff des Praktischen bei Aristoteles

51%

Wald B.

|

2016

|

vol. 5

|

issue 4

689-707

EN

The article begins by recalling the most important understandings associated with the term prudence in the history of philosophy.Then it introduces the Aristotelian concept of prudence linked to practical truth—prudence seen in contrast to wisdom and knowledge of manufacturing. The article discusses various forms of rational knowledge associated with the right will, and proves the need of linking prudence to all the other ethical virtues based on moral principles. It emphasizes the problem of how to relate general principles to specific actions which involve particular goods. For resolving this problem, the article refers to Aristotle who sees the solution in political ethics which has a significant impact on individual behavior; consequently, good law and proper education are considered to be necessary conditions which allow to form the moral judgment skills for providing a morally good life. The article concludes with the claim that the proper field to capture the specificity of prudence includes the theory of human action and that of human morality.

Refine search results

Cardinal Virtues in Sport: Prudentia

Polityka jako roztropna realizacja dobra wspólnego. Ujęcie Mieczysława Alberta Krąpca

Temperance and prudence as virtues of an effective altruist

The Scottish Enlightenment and the Challenges of Commercial Society: Adam Smith’s Wealth of Nations

Prirodzené morálne cnosti podľa Jána Dunsa Scota

Umiar i rozsądek jako cnoty efektywnego altruisty

O odpowiedzialności materialnej u Arystotelesa

THE PREEMINENT NECESSITY OF PRUDENCE

Narrative, Casuistry, and the Function of Conscience in Thomas Aquinas

Troska o pokój według św. Franciszka z Asyżu

Rozwój zdolności sądzenia czy rozumowania? Wokół pytania o fundamenty kompetencji etyczno-moralnych

Cnota roztropności w ujęciu Josefa Piepera

Komplementarność mądrości i roztropności w ludzkim postępowaniu. Ujęcie św. Tomasza z Akwinu

THE SERVIENT CHARACTER OF POLITICAL POWER ACCORDING TO ST. THOMAS AQUINAS

The Crises in the Church and the Problem of Virtue in Christian Life

The Dualism of Prudence

Umiarkowanie i roztropność Symeona, władcy bułgarskiego w listach Mikołaja Mistyka, patriarchy Konstantynopola. Kilka uwag

PARTES INTEGRALES JAKO PODSTAWA TŁUMACZENIA CNOTY ROZTROPNOŚCI W TRADYCJI PERYPATETYCKIEJ

Roztropność, rozsądek, rozwaga – cnoty zalecane nie tylko Polakom. O twórczości etycznej i pedagogicznej Wincentego Kadłubka

Klugheit. Grundbegriff des Praktischen bei Aristoteles