Search results

1

Prymas Hlond o ustroju politycznym powojennej Polski.

100%

Pietrzak J.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

vol. 66

|

issue 1

183-204

PL

Rozprawa odnosi się do koncepcji polityczno - ustrojowych jakie głosił ks. kard. August Hlond, prymas w latach 1926 - 1948, w odniesieniu do nowej, powojennej Polski.

2

[Recenzja]: Poczet prymasów Polski, pod red. Krzysztofa Woźniaka, Marcina Kulczynskiego i Piotra Pokory, Gniezno-Bydgoszcz 2017, ss. 160 [liczne ilustracje]

86%

Prokop K. R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

433-454

3

[Recenzja]: "Jestem świadkiem", Stanisław Skorodecki, Szczecin 1999

86%

Zahajkiewicz M. T.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2000

|

vol. 73

476-478

4

Milenium w administracji gorzowskiej

72%

Wejman G.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2013

|

issue 20

279-300

PL

W ordynariacie gorzowskim uroczystości milenijne miały miejsce 5 i 6 listopada 1966 r. Rozpoczęły się one wieczorem 5 listopada 1966 r. równocześnie w: Szczecinie, Gorzowie Wlkp., Międzyrzeczu i 21 większych parafiach diecezji: Barlinek, Dębno, Dobiegniew, Drezdenko, Kostrzyn, Myślibórz, Piła (parafia św. Antoniego i Świętej Rodziny), Pyrzyce, Słubice, Stargard Szcz. (parafia NMP i św. Jana), Strzelce Krajeńskie, Sulechów, Świebodzin, Wałcz (parafia św. Mikołaja i św. Antoniego), Winnica, Wschowa, Zielona Góra (parafia św. Jadwigi i Najświętszego Zbawiciela). Życzeniem księdza prymasa Polski S. Wyszyńskiego było, aby na szlaku obchodów Tysiąclecia Chrześcijaństwa w Polsce, obok stolic biskupich czy innych predysponowanych do tego miejscowości, znalazły się także 2 parafie ordynariatu gorzowskiego: Kamień Pomorski i Kołobrzeg. Ksiądz prymas odwiedził Kamień Po-morski 1 lipca 1967 r., a Kołobrzeg 2 lipca tegoż roku. Najlepszym ich podsumowaniem są słowa listu bp. Wilhelma Pluta do diecezjan: „Wszyscy Biskupi Goście jednomyślnie ocenili: Gorzowski obchód Milenium był z tych 22 obchodów chyba jednym z najpiękniejszych. A postawa Wasza kazała im orzec: kapłani i wierni diecezji gorzowskiej przekonali nas, że oni tu są u siebie, nie od 21 lat, ale od 1000 lat (…). Księdza prymasa szczególnie ujęła serdeczność, jakiej doznał w domu biskupim, i w spotkaniu się z kapłanami i tłumami wiernych”.

EN

Millennium celebrations in the ordinariate Gorzow took place on 5 and 6 November 1966. It began in the evening November 5, 1966, the same time in Szczecin, Gorzow Wielkopolski, Międzyrzecze and 21 more parishes in the diocese: Barlinek, Debno, Dobiegniew, Drezdenko, Kostrzyń, Mysliborz, Pila (parish of St. Anthony and the Holy Family), Pyrzyce, Slubice, Stargard Szczecinski (parish of St. Mary and St. John), Strzelce Krajeńskie, Sulechów, Swiebodzin, Walcz (parish of St. Nicholas and St. Anthony), Winnica, Wschowa, Zielona Gora (parish of St. Hedwig and the Holy Savior). The desire of Polish Primate S. Wyszynski was that the trail commemoration of the millennium of Christianity in Poland, in addition to bishoprics and other predisposed to this places, there were also two parishes ordinariate of Gorzow: Kamien Pomorski and Kolobrzeg. Primate visited Kamien Pomorski 1 July 1967, and Kolobrzeg July 2 of that year. The best of the summary are the words of the Bishop Wilhelm Pluta to the diocesans: „All the bishops of visitors unanimously appreciated: Gorzow was a celebration of the Millennium of the 22 celebrations perhaps one of the most beautiful. And Your attitude made them decide: the priests and faithful of the Diocese of Gorzow convinced us that they are here at home, not in 21 years, but since 1000 years (...). Primate particularly recognized the warmth with which he was in the bishop's house, and a meeting with the priests and the crowds of the faithful”.

5

Sposoby walki z Kościołem w PRL w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku

72%

Chmielecki P.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

285-306

PL

Nowa władza w powojennej Polsce na wszelki sposób starała się usunąć obecność Kościoła z życia publicznego albo przynajmniej ją marginalizować. Rządzący traktowali partię i państwo z jednej oraz Kościół z drugiej strony jako dwa odrębne byty. Uznanie praw Kościoła i ludzi wierzących miało charakter koncesyjny, traktowano je jako przywilej udzielony przez suwerena, czyli państwo i partię. Wyraźnie została za¬znaczona nadrzędność państwa, jego charakteru ideologicznego i jego funkcji wład¬czych. Ograniczenia działalności Kościoła przez władze komunistyczne można podzie¬lić na dwa okresy: do 1956 roku, gdzie represje i prześladowania miały charakter bardziej otwarty i bezpardonowy oraz te następujące po przejęciu sterów rządowych przez Wła-dysława Gomułkę. W pierwszym okresie odnajdujemy np. pozbawienie Kościoła praw majątko¬wych, upaństwowienie Caritas, dekret o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych, wreszcie aresztowanie i więzienie kardynała Wyszyńskiego. Natomiast w czasie rządów Gomułki m.in. nauka religii zaczęła być usuwana ze szkół, zaprzestano udzielania zezwoleń na budowę nowych kościołów, ograniczono liczbę dni wolnych od pracy, które miały za podstawę święta kościelne.

EN

The new authority in post-war Poland was trying to remove or at least to minimise the presence of Church in the public life in every way. The politicians were treating the party and the country on the one hand and the Church on the other hand as two separate beings. The acknowledgment of Church and Christian rights had a licensing character, treated as a privilege provided by the sovereign, in other words by the country or the party. The superiority of the country was clearly marked, its ideological character and function of management. The Church limitation by the communist state can be divided into two periods: up to the year 1956 where repressions and persecutions were more open and ruthless and those after taking the governmental reigns by Władysław Gomułka. In the first period we find deprivation of Church property rights, nationalization of ‘Caritas’, the decree of taking the clerical positions in the Church, finally the arrest and the imprisonment of cardinal Wyszyński. While the reigns of Władysław Gomułka, among others, religious education was withdrawn from schools, permissions for new churches building were not given, public holidays based on Church holiday were reduced.

6

Poezja okolicznościowa wobec śmierci prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego

72%

Maksimowicz K.

Prace Polonistyczne

|

2013

|

vol. 68

111-130

EN

The Author looks at Primate Michal Jerzy Poniatowski’s death not only through the prism of funerary poems. She also studies it in connection with the works dedicated to him during his life that show distinctly how different he was seen and judged. Among poems composed after the Primate’s death, the Author chooses the unique apologetic volume with two epitaphs by Jacek Idzi Przybylski and Andrzej Jan Kanty Trzcinski as the subject of more detailed research. Among the works that express a depreciating attitude to Poniatowski, the Author cites the anonymous ones. The poems described in this paper harmonise well with the whole atmosphere that accompanied Poniatowski’s death.

7

Relacje Kardynała Augusta Hlonda z Arcybiskupem Józefem Gawliną w latach 1993-1948

72%

Bylina S.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2016

|

issue 1

7-28

PL

Wspólne dzieje kapłanów kard. Augusta Hlonda z abp. Józefem Gawliną w latach 1933–1948 przeplatują się z istotnymi wydarzeniami w dziejach zarówno Kościoła katolickiego w Polsce, jak i na świecie. Wzajemne spotkania i korespondencja ukazują wielkie zaufanie i dyskrecję w poruszaniu zagadnień na najwyższym szczeblu. Wszelkie postacie omawiane w artykule posiadają znaczącą rangę w istnieniu i funkcjonowaniu Kościoła katolickiego, jak również Ordynariatu Polowego w Polsce i na emigracji.

EN

The common history of priests Cardinal August Hlond and Archbishop Joseph Gawlina in the years 1933–1948 is interspersed with the major events in the history of the Catholic Church in Poland and the world. Mutual meetings and correspondence show great trust and discretion in moving issues at the highest level. All figures discussed in this article have significant importance in the existence and functioning of the Catholic Church as well as the Military Ordinariate in Poland and Emigration.

8

„Normalizacja” relacji państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych XX wieku z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego – nieznany dokument z Sekretariatu Prymasa Polski

72%

Łatka R.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2018

|

issue 32

530-545

PL

Kardynał Stefan Wyszyński zapowiedzianą w grudniu 1970 r. przez władze „normalizację” stosunków państwo–Kościół przyjmował z ostrożnością i dystansem, choć także z pewnym optymizmem. Liczył, że przynajmniej część postulatów episkopatu zostanie zrealizowana, szczególnie w zakresie budownictwa sakralnego. Już wiosną 1971 r. wiedział jednak, że „normalizacja” jest jedynie propagandowym wybiegiem. W 1972 r. w dokumencie przygotowanym na posiedzenie Rady Głównej Episkopatu Polski z 4 maja 1972 r. zatytułowanym „Sytuacja polityczna w Polsce a normalizacja stosunków między państwem a Kościołem” podsumowywał niejako stan relacji państwo–Kościół w pierwszych dwóch latach rządów ekipy Edwarda Gierka. Kardynał Wyszyński wnikliwie omówił w nim sytuację społeczno-polityczną w 1972 r. w kontekście całego bloku wschodniego. Najważniejszym spostrzeżeniem było wyczerpywanie się „dynamiki pogrudniowej odnowy”. Prymas omówił w dokumencie także koncepcję „normalizacji” propagowanej przez władze, głównie na przykładzie najważniejszych – w jego przekonaniu – wypowiedzi czołowych dygnitarzy Polski „ludowej”, skonfrontowanych z ich realnymi działaniami. Wspomniany materiał udowadnia, że kardynał Wyszyński wnikliwie analizował rzeczywistość polityczną PRL, nie dając się zwieść propagandzie władz.

EN

Cardinal Stefan Wyszynski treated the “normalisation” of the State-Church relations, announced in December 1970 by the authorities, with caution and distance, though also with some optimism. He hoped that at least some of the postulates of the Episcopate would be implemented, especially regarding sacral construction. However, already in the spring of 1971, he knew that the “normalisation” is merely a propaganda evasion. In 1972, in a document prepared for the meeting of the Main Council of the Polish Episcopate of 4 May 1972 entitled “Political situation in Poland and the normalisation of relations between the State and the Church,” he summarised the State-Church relations in the first two years of government of Edward Gierek’s team. In it, Cardinal Wyszyński thoroughly discussed the social and political situation in 1972 in the context of the entire Eastern bloc. The most important observation was the exhaustion of the “dynamics of post-December renewal.” In the document, the Primate also discussed the concept of “normalisation” propagated by the authorities, mainly on the example of the most important – in his opinion – statements of the leading dignitaries of the “People’s” Poland, confronted with their real actions. The material in question proves that Cardinal Wyszyński thoroughly analysed the political reality of the PPR, not being misled by the propaganda of the authorities.

9

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku. Nr 5 (cd.)

72%

Kumor B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1979

|

vol. 38

151-188

EN

-

10

Korespondencja Prymasa i Senatu z czerwca - listopada 1648 roku : Bezkrólewie. Chmielnicki. Elekcja

72%

Librowski (oprac.) S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1987

|

vol. 55

203-301

EN

-

11

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa M. J. Poniatowskiego z 1787 roku

72%

Kumor B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1977

|

vol. 35

255-283

EN

-

12

Prymas polski arcybiskup Antoni Kazimierz Ostrowski i jego troska o archidiecezję gnieźnieńską w czasie pobytu za granicą (1782-1784) w świetle korespondencji z kapitułą metropolitalną w Gnieźnie

72%

Staniszewski P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2008

|

vol. 90

147-169

EN

Archbishop Antoni Kazimierz Ostrowski was the primate of Poland in the years 1777-1784. In older historiography Ostrowski was praised for his deep inner life, ascetical practices, exemplary life, works of mercy, approachability and hospitality. However, some new investigations put in doubt his exemplary priestly conduct. Primate Ostrowski who was sick then spent last two years of his life (1782-1784) abroad where he underwent medical treatment. We have a large correspondence from this period between the primate and the cathedral chapter of Gniezno. The author of the article analyzes these correspondences and clearly shows that archbishop Ostrowski, even when abroad, he really cared for his archdiocese’s affairs. Among his particular interest were the construction of a new seminary building, the renovation of the metropolitan cathedral of Gniezno and the expanding of the Primate’s palace in Warsaw. The article wants to prove that – despite numerous opinions about the Primate’s weaknesses – till the end of his life he strove to be a good shepherd, doing a lot of good things for his archdiocese and for the Church.

13

Kardynał August Hlond – Wielki Prymas Polski w 60. rocznicę śmierci

72%

Żurek W. W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2008

|

vol. 90

345-351

14

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku (cd.)

72%

Kumor B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1979

|

vol. 39

237-277

EN

-

15

Biblioteki i archiwa kościelne Toledo

72%

Taracha C.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1992

|

vol. 61

115-124

EN

-

16

Echa decyzji podejmowanych przez kardynałów Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego w ocenach Stolicy Apostolskiej

58%

Wójcik P.

Studia Paradyskie

|

2018

|

issue 28

303-318

PL

Niniejszy artykuł koncentruje się wokół reakcji Stolicy Apostolskiej na decyzje podejmowane przez Prymasów Polski Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego w okresie stalinowskim w Polsce w latach 1945-1956 ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Ziem Zachodnich i Północnych. W części wstępnej przedstawiono zagadnienie aktualny stan badań, na trudności w dostępie do bezpośrednich źródeł kościelnych oraz przedstawiając aktualnie dostępne źródła archiwalne i drukowane. W pierwszej, zasadniczej części artykułu zaprezentowano reakcje Kurii rzymskiej na działalność kardynała Augusta Hlonda w latach 1945-1948. W omawianym okresie najważniejszą i budzącą najwięcej kontrowersji decyzją Prymasa Polski było ustanowienie organizacji kościelnej na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Przedstawiono tu w ogólnych zarysach problem relacji polsko-niemieckich w okresie powojennym oraz podejście dyplomacji watykańskiej do nowej sytuacji geopolitycznej w Europie, w szczególności do problemu granicy między Polską a Niemcami. Zaprezentowano także kwestię rozmów kardynała Hlonda w Kurii rzymskiej w 1946 roku w kontekście problemu polsko-niemieckiego oraz prób nawiązania relacji dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską ze strony rządu polskiego. W drugiej część artykułu analizuje się reakcje Stolicy Apostolskiej na działalność Prymasa Stefana Wyszyńskiego ze szczególnym uwzględnieniem układu rząd-episkopat z 14 kwietnia 1950 roku. Omówiono zasadnicze etapy i kontekst negocjacji między rządem i episkopatem oraz kontrowersje związane z podpisaniem porozumienia ze strony dyplomacji watykańskiej. Przedstawiono zastrzeżenia Stolicy Apostolskiej do całości porozumienia oraz do jego poszczególnych artykułów, zwracając uwagę na jego reperkusje międzynarodowe w kontekście problematyki polsko-niemieckiej.

EN

This article focuses on the reactions of the Holy See to the decisions taken by Primates of Poland August Hlond and Stefan Wyszyński in the Stalinist period in Poland in the years 1945-1956. The article puts a particular emphasis on the problems of the Western and Northern Territories. The introductory part presents the issue of sources concerning the relationship between the government – the Church – the Holy See, while being sensitive to the current state of research and the difficulties in access to the direct Church’s sources. Further, it indicates currently available archival and printed sources. The first, main part of the article discusses the reactions of the Roman Curia to the activities of Cardinal August Hlond in 1945-1948. In the discussed period the most important and the most controversial decision of the Primate of Poland was the establishment of ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories. Thereby, author presents the general outline of the problem of the Polish-German relations in the post-war period and he approach of Vatican diplomacy to the new geopolitical situation in Europe. Furthermore, the problem of the border between Poland and Germany is discussed. Another topic presented are the talks between Cardinal Hlond in the Roman Curia in 1946 in the context of the Polish-German problem and attempts to establish diplomatic relations with the Holy See by the Polish government. In the second part of the article, author analyzes the reactions of the Holy See to the activities of Primate Stefan Wyszynski, with particular accent on the government-episcopate agreement of April 14, 1950. Then, he discusses the main stages and the context of negotiations between the government and the episcopate as well as the controversies connected with the signing of the agreement on the part of the Vatican diplomacy. Moreover, he presents the concerns of the Holy See to the entire agreement and its particular articles. Author pays also attention to the international repercussions of the agreement in the context of Polish-German relations.

17

Kardynał Stefan Wyszyński jako inspirator i protektor rozwoju życia religijnego na Pomorzu Zachodnim

58%

Wiązowski E. G.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2013

|

issue 20

331-351

PL

Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński troszcząc się o Ziemie Zachodnie i Północne był inspiratorem i protektorem rozwoju życia religijnego na Pomorzu Zachodnim. Długoletnie zabiegi oraz starania kard. Wyszyńskiego w Stolicy Apostolskiej zostały uwieńczone sukcesem, bowiem w 1972 r. obok innych diecezji polskich na Ziemiach Zachodnich i Północnych powstały diecezje: gorzowska, szczecińsko-kamieńska i obejmująca Pomorze Środkowe oraz na-wiązująca do tradycji dawnego biskupstwa kołobrzeskiego diecezja koszalińsko-kołobrzeska z siedzibą w Koszalinie. Włączono ją w granice metropolii gnieźnieńskiej. Prymas Polski dwukrotnie odwiedził Koszalin, Kołobrzeg oraz Słupsk głosząc kazania, które nacechowane były zachętą do zachowania wiary i wierności Kościołowi katolickiemu oraz chrześcijańskim tradycjom narodu polskiego.

EN

Poland’s Primate Cardinal. Stefan Wyszynski caring for the western and northern areas was the initiator and protector of the development of religious life in Western Pomerania. Cardinal Wyszynski’s long-term endeavours and efforts in the Holy See were indeed successful, as in 1972, along with other Polish dioceses in the western and northern dioceses the following ones were created: Gorzów, Szczecin-Kamiensk, another one covering Central Pomerania and the Diocese of Koszalin-Kolobrzeg, based in Koszalin, which referred to the tradition of the former bishopric of Kolobrzeg. This was included in the boundaries of the Gniezno metropolis. The primate of Poland visited Koszalin, Kolobrzeg, and Slupsk twice. During his trips, he preached, sparing no efforts to encourage people to keep the faith and fidelity to the Catholic Church and the Christian traditions of the Polish nation.

18

Kardynał Stefan Wyszyński obrońcą wartości rodziny, narodu i Kościoła w okresie zniewolenia komunistycznego

37%

Buczek J.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2018

|

issue 25

41-66

EN

Cardinal Wyszynski was a defender of basic values, such as human being, family, nation and church during communistic enslavement. He defended the truth concerning their being and dignity, he reminded others of their basic rights and duties, he stood up for these rights when the state government violated them. He defended the freedom of human beings, families, nation and the Church pointing out that only through true freedom can they really develop and realise their vocation and mission. He pointed out the need for justice done out of love, towards every human being, family and nation. He spoke clearly about duties and responsibilities of the state and the Church towards every human being, families, who are the cradle of of the nation, and the nation itself, which is family of families. He portrayed the Church as playing a special role for those societies bringing into their life not only the extramundane dimension, God’s grace and salvation, but also caring about national interest when it comes to natural dimension. The Church must be free in its activity in order to fulfill well its religious and social role. The Primate recalls the need for state and the Church to cooperate out of concern for the man, the family and the nation. When the communistic state didn’t fulfill its role and acted against families and nation, he opposed those actions calling for dignity, rights, truth, freedom and justice towards every human being, family and family of families- the nation.

Refine search results

Prymas Hlond o ustroju politycznym powojennej Polski.

[Recenzja]: Poczet prymasów Polski, pod red. Krzysztofa Woźniaka, Marcina Kulczynskiego i Piotra Pokory, Gniezno-Bydgoszcz 2017, ss. 160 [liczne ilustracje]

[Recenzja]: "Jestem świadkiem", Stanisław Skorodecki, Szczecin 1999

Milenium w administracji gorzowskiej

Sposoby walki z Kościołem w PRL w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku

Poezja okolicznościowa wobec śmierci prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego

Relacje Kardynała Augusta Hlonda z Arcybiskupem Józefem Gawliną w latach 1993-1948

„Normalizacja” relacji państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych XX wieku z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego – nieznany dokument z Sekretariatu Prymasa Polski

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku. Nr 5 (cd.)

Korespondencja Prymasa i Senatu z czerwca - listopada 1648 roku : Bezkrólewie. Chmielnicki. Elekcja

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa M. J. Poniatowskiego z 1787 roku

Prymas polski arcybiskup Antoni Kazimierz Ostrowski i jego troska o archidiecezję gnieźnieńską w czasie pobytu za granicą (1782-1784) w świetle korespondencji z kapitułą metropolitalną w Gnieźnie

Kardynał August Hlond – Wielki Prymas Polski w 60. rocznicę śmierci

Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku (cd.)

Biblioteki i archiwa kościelne Toledo

Echa decyzji podejmowanych przez kardynałów Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego w ocenach Stolicy Apostolskiej

Kardynał Stefan Wyszyński jako inspirator i protektor rozwoju życia religijnego na Pomorzu Zachodnim

Kardynał Stefan Wyszyński obrońcą wartości rodziny, narodu i Kościoła w okresie zniewolenia komunistycznego