Search results

1

Dialektologia polska po 1989 roku

100%

Kucharzyk R.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 1-2

125-134

PL

Artykuł prezentuje najważniejsze osiągnięcia dialektologii polskiej po roku 1989. Przywołane zostały monografie przedstawiające różne aspekty badań gwaroznawczych, m.in. w zakresie fonetyki, morfologii, składni i słownictwa. Tekst uzupełnia obszerna bibliografia.

EN

This paper presents the main achievements of Polish dialectology after the year 1989. Monographs showing various aspects of dialectological research, including those in the field of phonetics, morphology, syntax and vocabulary have been referred to. The text is supplemented by an extensive bibliography.

2

Przegląd badań z zakresu semantyki językoznawczej prowadzonych w Polsce po 1989 roku

75%

Nowal T.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 1-2

13-30

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie rozwoju badań semantycznych, jakie prowadzono w ramach językoznawstwa polonistycznego (na materiale współczesnego i ogólnego języka polskiego) od 1989 roku. Ma on charakter przeglądowy i podsumowujący. Na końcu zamieszczono obszerną bibliografię, zawierającą polskie publikacje z zakresu semantyki i teorii języka.

EN

This paper aims to introduce the development of semantic research which has been carried out in Polish linguistics (using the material of the modern and general Polish language) since 1989. This article is both a review and summary. At the end an extensive bibliography containing Polish publications in the field of semantics and language theory has been included.

3

Onomastyka polska w ostatnim ćwierćwieczu

75%

Rutkowski M.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 1-2

135-144

PL

W artykule zostały przedstawione najważniejsze polskie badania w dziedzinie onomastyki prowadzone po 1989 roku. Koncentrując się głównie na pozycjach monograficznych, autor przywołał i krótko omówił najistotniejsze i najbardziej inspirujące prace dotyczące antroponimii, toponimii, chrematonimii i innych nazw własnych, a także z zakresu teorii onomastycznej.

EN

In the paper, the most significant Polish studies in the field of onomastics after the year 1989 are presented. The author focuses chiefly on the books and monographs that may be regarded as the most important achievements of Polish onomastic researchers. The most impressive and inspiring works on anthroponymy, toponymy, names of products and other entities, as well as the proper names theory and onomastic dictionaries are mentioned and briefly described.

4

Frazeologia i frazeografia polska w badaniach po 1989 roku

75%

Kosek I.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 1-2

43-54

PL

Artykuł jest przeglądem badań frazeologicznych prowadzonych przez ostatnie 25 lat. Autorka stara się usystematyzować różnorodne prace: wskazać główne nurty analiz, metodologie i osiągnięcia. W poszczególnych częściach artykułu omawiane są badania dotyczące: – frazeologizmów jako jednostek systemu językowego, – zasobu frazeologizmów w języku polskim, – związku frazeologii z kulturą i historią, – funkcji frazeologizmów w tekstach literackich i publicystycznych, – problemów frazeografii.

EN

The last twenty five years have brought an increasing interest in phraseologisms. The article presents contemporary research on Polish phraseology — the author systematizes phraseological studies and describes their main achievements. The following issues are presented: — phraseologisms as units of language — phraseologisms as a part of lexical resource — phraseologisms as exponents of the relation: language — human — culture — phraseologisms as elements of texts and style — phraseologisms as objects of lexicography. The present research is both a continuation of the studies from the 1970s and 1980s and new approaches to phraseology.

5

Ekonomiczne skutki eksploatacji gazu łupkowego

75%

Boratyński J.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2015

|

vol. 275

|

issue 1

55-82

EN

The paper examines the economic impact of shale gas extraction. It also discusses the methodological approaches and tools used in studies in this area. The article is based on a literature review that focuses on identifying the key mechanisms determining the impact of shale gas on an economy. The reviewed studies vary in terms of methodology, territorial scope, range of effects considered, and time frame. Some authors emphasize output and employment growth as the main result of extraction and investment processes, Boratyński says, while others recommend a more comprehensive cost-benefit analysis, focusing on economic efficiency and decreased energy prices as the most important effect. Research reports also highlight the importance of externalities related to the potentially negative impact on the environment and health, especially at the local level, Boratyński notes. Valuation of external costs, however, is subject to significant practical difficulties and uncertainty, according to the author. The assessment of shale gas impact is usually based on simulations using a multi-sector economic model, an energy system model, or a hybrid of the two, Boratyński says. He adds that attempts at empirical ex-post estimation of such an impact raise questions about the validity of assumptions used in some simulation analyses.

PL

Celem artykułu jest próba systematyzacji ekonomicznych skutków eksploatacji gazu łupkowego, a także omówienie różnorodnych podejść metodycznych i narzędzi stosowanych w analizach dotyczących tego zagadnienia. Podstawą analizy jest przegląd literatury przedmiotu, dokonywany pod kątem identyfikacji mechanizmów ekonomicznych, które powinny być wzięte pod uwagę w kompleksowej ocenie wpływu wydobycia na gospodarkę. Przegląd wskazuje na dużą różnorodność ujęć tematu, m.in. pod względem metodyki, zasięgu terytorialnego (region, kraj, świat), zakresu rozważanych skutków i horyzontu czasowego. Część autorów skupia się na powiązanym z działalnością inwestycyjną i wydobywczą wzroście produkcji i zatrudnienia. Inni zwracają uwagę na konieczność bardziej wszechstronnej analizy kosztów i korzyści, odwołującej się raczej do kwestii efektywności ekonomicznej niż do wpływu na poprawę koniunktury – z tej perspektywy najważniejszym potencjalnym skutkiem wydobycia gazu łupkowego jest spadek cen energii. Istotne są także – zwłaszcza na poziomie lokalnym – efekty zewnętrzne działalności wydobywczej, związanych z jej potencjalnym negatywnym wpływem na środowisko przyrodnicze i zdrowie. Wycena kosztów zewnętrznych jest jednak w praktyce trudna i obarczona dużą niepewnością. Szacunki wpływu gazu łupkowego na gospodarkę bazują najczęściej na symulacji przy wykorzystaniu wielosektorowego modelu gospodarki, modelu systemu energetycznego lub ich hybrydy. Próby empirycznej oceny ex post skutków eksploatacji podają w wątpliwość założenia niektórych analiz symulacyjnych.

6

Zaburzenie ze spektrum autyzmu w warunkach dwujęzyczności. Przegląd badań

75%

Młyński R., Sadowska E.

Forum Lingwistyczne

|

2023

|

issue 11

1-12

EN

In their article, Rafał Młyński and Elżbieta Sadowska examine the broad problem of communication disorders in the context of childhood bilingualism and, in particular, research on the autism spectrum disorder (ASD). They give an overview of topics related to ASD in the context of bilingualism as addressed by researchers in international and Polish publications and examine their theoretical and practical implications. They used the thus collected literature on the subject to formulate postulates useful for further Polish research on the communication of bilingual children with autism spectrum disorders. The most important of them is raising awareness that children with autism spectrum can grow up in a bilingual environment and depriving them of their heritage language can have many negative consequences.

PL

Niniejsze opracowanie wpisuje się w szeroką problematykę zaburzeń komunikacji w warunkach dwujęzyczności dziecięcej, a w szczególności badań nad zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ang. autism spectrum disorder – ASD). W artykule zaprezentowano przegląd tematów poruszanych przez badaczy w międzynarodowych i polskich publikacjach dotyczących ASD w warunkach dwujęzyczności oraz ich teoretyczno-praktyczne implikacje. Zebrana literatura przedmiotu posłużyła do sformułowania postulatów przydatnych dalszym polskim badaniom nad komunikacją dwujęzycznych dzieci ze spektrum autyzmu. Do najważniejszych z nich należy zbudowanie świadomości, iż dzieci ze spektrum autyzmu mogą wzrastać w dwujęzycznym środowisku, zaś pozbawienie ich języka odziedziczonego może mieć wiele negatywnych konsekwencji.

7

Badania nad historią kobiet w Polsce XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020. Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?

71%

Kuklo C.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2020

|

issue 107

13-57

EN

Research into the place of women in history, feminism and gender is conducted in many countries of the world, now has a wide reach and is already characterized by an avalanche of literature. The article discusses the achievements of research on the history of women on Polish lands in the early modern period, in the second decade of the 21st century. It reviews several groups of source publications devoted to women in the 16th–18th century (memoirs, diaries and travel journals, correspondence, wills), which always affect the intensity of historical research. The review of monographic achievements of women’s historiography of the last decade is presented in three conventional, extensive theme blocks: women in the family and beyond it (body, sexuality, love and emotions as well as intra-family relations); their education and knowledge, work in towns and in the country, as well as conflicts with law; and the third: women’s participation in politics, culture and religion. The work suggests the further development of women studies in terms of the number of studies and the research problems. It also draws attention to the need for new research methods in the historian’s workshop, such as social network analysis (SNA), proposed by sociologists, and successfully applied already in Western historical science. The author signalizes certain gaps in research in the history of women in the old-Polish period, which are also quite numerous for the next two centuries, and suggests an urgent need for writing a research-based synthesis of the history of women in Polish lands.

PL

Badania nad miejscem kobiet w historii, feminizmem i gender prowadzone są w wielu krajach świata, mają obecnie szeroki zasięg i charakteryzują się już wręcz lawinowym przyrostem literatury. Na tym tle artykuł charakteryzuje dorobek badań dotyczących historii kobiet na ziemiach polskich we wczesnej dobie nowożytnej, powstały w drugim dziesięcioleciu XXI w. Autor dokonuje w nim przeglądu różnych grup wydawnictw źródłowych zarówno poświęconych kobietom, jak i przez nie wytworzonych w XVI–XVIII w. (pamiętniki, diariusze i dzienniki podróży, korespondencja, testamenty), które zawsze wpływają na intensywność badań historycznych. Z kolei przegląd monograficznych osiągnięć historiografii kobiecej ostatniego dziesięciolecia został zaprezentowany w trzech umownych, rozbudowanych, blokach tematycznych: kobiety w rodzinie i poza nią (ciało, seksualność, miłość i emocje oraz relacje wewnątrzrodzinne); ich edukacja i wiedza, praca w miastach i na wsi oraz konflikty z prawem, i jako trzeci – udział kobiet w polityce, kulturze i religii. Praca wskazuje na dalszy rozwój studiów kobiecych w sensie przyrostu liczby prac i poruszanej problematyki. Zwraca także uwagę na potrzebę stosowania nowych metod badawczych w warsztacie historyka, jak np. metody analizy sieci społecznych (Social Network Analysis – SNA), zaproponowanej przez socjologów, i z powodzeniem stosowanej już w zachodniej nauce historycznej. Autor sygnalizując niektóre luki badawcze w historii kobiet w dobie staropolskiej, których nie brakuje także dla dwóch następnych stuleci, wskazuje na pilną potrzebę napisania naukowej syntezy dziejów kobiet na ziemiach polskich.

8

The „gender” and „startup” in scientific journals. A review of international research

63%

Tobiasiewicz E.

Studia Humanistyczne AGH

|

2019

|

vol. 18

|

issue 4

77-92

PL

Celem artykułu jest przedstawienie stanu aktualnych badań koncentrujących się w swojej tematyce na dwóch kategoriach analitycznych: gender i startup. Tekst opiera się na systematycznej analizie literatury przedmiotu oraz artykułów opublikowanych między 2014 a 2018 rokiem na łamach czasopism naukowych. Pokazuje, które obszary powiązane z kategorią „gender” są najczęściej badane, a także w jaki sposób różnicuje ona kontekst startupowy. Ponadto w artykule przedstawiono wnioski płynące z badań empirycznych, traktujących o społecznych aspektach struktur innowacyjnych – takich jak startupy – opisywanych przez badaczy społecznych. Tekst przedstawia także, w jaki sposób i za pomocą jakich determinant definiuje się startupy wśród badaczy zagranicznych.

EN

The purpose of this article is to present the state of current research, focusing on two theoretical categories, “gender” and “startup”. The text is based on an analysis of the literature on the subject in scientific journals from 2014 to 2018, and it shows in which aspects gender is most often studied, and how startup contexts are differentiated by gender. In addition, the article presents the conclusions of empirical research, focusing on the social dimensions of innovative structures – such as startups – described by social researchers. The text outlines how and through what determinants startups are defined amongst foreign researchers.

9

Framing w badaniach szkolnictwa wyższego – przegląd międzynarodowych periodyków naukowych

51%

Rzyska A.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2018

|

issue 1(51)

117-139

EN

In view of the growing interest in the subject of higher education in public debates, there is a growing need for research focused on the analyses of public discourse. An interesting perspective for the research into discourse seems to be the concept of framing, which is related to the processes of assigning meanings, selecting and highlighting particular issues in public coverage. The aim of the article is to analyze the Anglophone scientific literature on the subject of higher education in order to recognize how the concept of framing is used in foreign research that is conducted in this field. The review covered nine international scientific periodicals which address the issues related to the area of higher education. Selected reports on research using the concept of framing were analyzed in terms of such criteria as: the subject of research, the type of empirical materials, research themes, research methods and theoretical perspective.

PL

Wobec rosnącego zainteresowania tematyką szkolnictwa wyższego w publicznych debatach wzrasta także potrzeba badań nastawionych na analizy publicznego dyskursu. Jedną z interesujących perspektyw dla badań zajmujących się dyskursem jest koncepcja ramowania (framing), która jest związana z procesami przypisywania znaczeń, selekcjonowania i uwypuklania określonych kwestii w publicznych przekazach. Celem artykułu jest analiza anglojęzycznej literatury naukowej z zakresu szkolnictwa wyższego i rozpoznanie, w jaki sposób koncepcja ramowania jest wykorzystywana w zagranicznych badaniach prowadzonych w tym obszarze. Przeglądem objęto dziewięć międzynarodowych periodyków naukowych podejmujących zagadnienia związane z obszarem szkolnictwa wyższego. Wybrane doniesienia z badań wykorzystujące koncepcję framingu zostały przeanalizowane m.in. pod kątem takich kryteriów jak: przedmiot prowadzonych badań, rodzaj materiałów empirycznych, specyfika tematyczna, metoda badawcza czy perspektywa teoretyczna.

10

Przegląd badań nad zdalną edukacją prowadzoną w polskiej szkole podczas pierwszej fali pandemii COVID-19 – o prymacie techniki i technologii nad refleksją pedagogiczną

51%

Wiatr M.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2022

|

vol. 14

|

issue 1

135-165

EN

The article aims to capture the state of knowledge on the introduction and implementation of remote education in Polish primary and secondary schools during the first wave of the COVID-19 pandemic. We have analyzed 9 surveys conducted by various entities, among diverse groups of varying sizes: teachers, parents, students, and/or principals, between April and June 2020. The analysis of available reports surveys three dimensions of remote education via ICT: technical - related to availability of equipment necessary for the implementation of education via the Internet, technological - related to the digital competence of students and teachers, and instructional - related to the methodology of teaching in the digital environment. The analysis of data available in the reports showed that the organization of online education was defined by emergency and the scale of the phenomenon exceeded systemic capacity, thereby transferring the burden onto the shoulders of the involved individuals: particular teachers, students, and their parents. Moreover, it was found that the availability of advanced technologies and rich features of particular applications did not automatically induce a stimulating, activating, and engaging learning environment that lead students and teachers to new roles. The review of the research also allowed to diagnose the foundations of theoretical and methodological reflection in the study of modern technologies in primary and secondary education in Poland. Similar surveys conducted in other countries suggest that the Polish predicament was not an exception on an international scale.

PL

Celem artykułu jest z jednej strony krytyczna integracja wiedzy uzyskanej w drodze badań nad edukacją zdalną (jej organizacją i realizacją), prowadzonych przez różne zespoły w pierwszej fali pandemii COVID-19; z drugiej zaś uchwycenie stanu teoretycznej i metodologicznej refleksji ujawniającej się w samych badawczych projektach poszczególnych zespołów. W przeglądzie wykorzystano 9 badań ankietowych przeprowadzonych przez różne podmioty, wśród różnych i różnolicznych grup: nauczycieli, rodziców, uczniów i/lub dyrektorów, w okresie od kwiet-nia do czerwca 2020 roku. Analiza raportów ukierunkowana na integrację wiedzy płynącej z różnych badań, dotyczyła trzech wymiarów edukacji na odległość realizowanej za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych: technicznego – związanego z dostępnością sprzętu koniecznego do realizacji edukacji przez Internet, kompetencyjnego – związanego z umiejętnościami cyfrowymi uczniów i nauczy-cieli oraz dydaktycznego – związanego z samą metodyką nauczania w środowisku cyfrowym. Pomimo licznych metodologicznych trudności w zestawianiu i porównywaniu danych z nich płynących, analiza ta pozwoliła – do pewnego stopnia – poznać obszar praktyki nauczycielskiej w świecie cyfrowym tzn.: ustalić fakty dotyczące przede wszystkim deficytów i zasobów technicznych i technologicznych oraz ich uruchamiania i przez to dostrzec zjawisko wysokiej mobilizacji zasobów ludzkich (indywidulanych i grupowych), rzeczowych, systemowych do realizacji zadania dotąd nieznanego i w niespotykanej skali; postawić kolejne pytania i hipotezy dla przyszłych badań. Analiza krytyczna, zmierzająca do uchwycenia stanu refleksji teoretycznej i metodologicznej na temat kształcenia na odległość, koncentrowała się na sposobach formułowania pytań, kafeterii odpowiedzi oraz na pytaniach, które nie zostały zadane. Dostrzegalną słabością samych badań nad nauczyciel-skimi praktykami edukacyjnymi była koncentracja badaczy na wymiarze technicznym i technologicznym przy zaniedbaniu wymiaru pedagogicznego tych praktyk. Krytyczna analiza w tym zakresie prowadziła do hipotez i pytań na temat niejawnych założeń i schematów leżących u podłoża tak zaprojektowanych badań. Pozwoliła na sformułowanie rekomendacji do poszerzania pola badania dydaktyki edukacji zdal-nej ku wyraźniejszemu eksponowaniu istotnych komponentów nauczania i uczenia się w środowisku cyfrowym.

11

Stan badań nad pieczęciami cysterskimi na ziemiach polskich. Główne nurty badawcze

51%

Kałuski T. M.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2022

|

vol. 14

83-101

EN

In his article, Tomasz Kałuski presents the development of research on seals used by Cistercians in Poland. He has identified three periods, the first two of which lasted from the nineteenth century to the 1980s. At that time, Cistercian seals were first of all subjected to editing, and then the first interpretations appeared, most often concerning the seals of abbots. However, they were carried out as part of larger projects. The proper development of research on Cistercian seals began in the late 1990s and continues to this day. Currently, scholars study not only the iconography or, less frequently, the legal functions of seals, but also the transfer of seal images and the authorship of seal matrices (Pl. typariusz).

DE

Im Artikel wird ein Überblick über die Entwicklung der Forschung zu den in Polen von Zisterziensern verwendeten Siegeln dargestellt. Dabei werden drei Perioden unterschieden, von denen die ersten beiden vom 19. Jahrhundert bis in die 1980er Jahre dauerten. In dieser Zeit waren die Siegel der Zisterzienser zunächst Gegenstand der Edition und später erschienen auch die ersten Interpretationen, vor allem zu den Siegeln der Äbte. Diese wurden jedoch im Rahmen größerer Arbeiten vorgenommen. Die eigentliche Entwicklung der Forschung begann Ende der 1990er Jahre und dauert bis heute an. Zum gegenwärtigen Zeitpunkt werden nicht nur Analysen zur Ikonographie bzw. - seltener - zur rechtlichen Funktion von Siegeln durchgeführt, sondern auch zum Transfer von Siegelbildern und zur Herstellung von Siegelstempeln.

PL

W prezentowanym artykule przedstawiono rozwój badań dotyczących pieczęci stosowanych przez cystersów na ziemiach polskich. Wydzielono trzy okresy, z których dwa pierwsze trwały od XIX wieku do lat 80. XX wieku. W tym czasie pieczęci cysterskie stanowiły najpierw przede wszystkim przedmiot edycji, a następnie pojawiły się pierwsze interpretacje dotyczące najczęściej pieczęci opatów. Były one jednak prowadzone w ramach większych prac. Właściwy rozwój badań nad pieczęciami cysterskimi rozpoczął się u schyłku lat 90. XX wieku i trwa do dziś. Obecnie podejmuje się nie tylko analizy dotyczące ikonografii oraz rzadziej funkcji prawnych pieczęci, ale również transferu wyobrażeń napieczętnych oraz autorstwa typariuszy.

12

Przegląd i charakterystyka prowadzonych w Polsce badań na temat społecznych uwarunkowań epidemii COVID-19 w jej początkowej fazie

45%

Jarynowski A., Stochmal M., Maciejewski J.

Bezpieczeństwo Obronność Socjologia

|

2020

|

issue 13/14

38-87

EN

The aim of this study is a review of empirical studies related to the COVID-19 by extracting most important information from them (e.g. researchers disciplines, topics of analysis, material selection). We have already collected over 241 (and still updating) and coded 180 studies performed in Poland till 25.05.2020. Our publicly available database and performed quasi-systematic review/meta-analysis would help to disseminate Polish specific knowledge probably quicker and would be easier accessible to search for given Polish specific questions as trust to institutions, risk perception, adherence to restrictions and cost of measures.

PL

Celem analizy był przegląd empirycznych badań społecznych dotyczących COVID-19 przez wyodrębnienie z nich najważniejszych informacji (np. dyscypliny badaczy, poruszane tematy, zastosowany dobór materiału). Zebrano ponad 221 (i wciąż są aktualizowane) i zakwalifikowano do przeglądu 180 badań przeprowadzonych w Polsce do 25 maja 2020 r. Opracowana publicznie dostępna baza oraz przeprowadzona metaanaliza (przegląd quasi-systematyczny) powinna pomóc szybciej upowszechniać zebraną już wiedzę i ułatwić udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące specyfiki polskiej, jak zaufanie do instytucji, percepcja ryzyka, stosunek do restrykcji czy koszty obostrzeń.

Refine search results

Dialektologia polska po 1989 roku

Przegląd badań z zakresu semantyki językoznawczej prowadzonych w Polsce po 1989 roku

Onomastyka polska w ostatnim ćwierćwieczu

Frazeologia i frazeografia polska w badaniach po 1989 roku

Ekonomiczne skutki eksploatacji gazu łupkowego

Zaburzenie ze spektrum autyzmu w warunkach dwujęzyczności. Przegląd badań

Badania nad historią kobiet w Polsce XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020. Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?

The „gender” and „startup” in scientific journals. A review of international research

Framing w badaniach szkolnictwa wyższego – przegląd międzynarodowych periodyków naukowych

Przegląd badań nad zdalną edukacją prowadzoną w polskiej szkole podczas pierwszej fali pandemii COVID-19 – o prymacie techniki i technologii nad refleksją pedagogiczną

Stan badań nad pieczęciami cysterskimi na ziemiach polskich. Główne nurty badawcze

Przegląd i charakterystyka prowadzonych w Polsce badań na temat społecznych uwarunkowań epidemii COVID-19 w jej początkowej fazie