Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  przemiany demograficzne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Horyzonty Wychowania
|
2019
|
vol. 18
|
issue 45
59-70
PL
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wskazanie, jak zmiany demograficzne w obszarze rodziny warunkują przemiany w obszarze solidarności rodzinnej, jak również wskazanie kierunków owych przemian.PROBLEM I METODY BADAWCZE: Założony problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie: czy zmiany demograficzne w obszarze życia rodzinnego oznaczają spadek wartości i norm solidarności rodzinnej? Zastosowano metodę analityczno-syntetyczną literatury, badań i danych statystycznych z zakresu przemian rodziny i solidarności rodzinnej.PROCES WYWODU: Punktem wyjścia podjętych analiz są dane demograficzne przemian struktury rodziny. Zmieniający się model życia rodzinnego jest jedną z przyczyn przeobrażeń  normy solidarności rodzinnej. W toku analizy ukazano czynniki i kierunek przekształceń tejże solidarności.WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych analiz wynika, iż zmieniająca się struktura rodziny przekłada się na zmniejszenie potencjału opiekuńczego rodzin, przy jednoczesnej wertykalizacji więzi rodzinnych i wydłużaniu pełnienia ról rodzinnych. Wydłużenie i zawężenie sieci krewniaczych będzie istotnie warunkować realizację zobowiązań rodzinnych równocześnie wobec kilku pokoleń.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zmiana postaw młodego pokolenia wobec solidarności rodzinnej zakłada większą rolę pozarodzinnych układów i konieczność rozbudowania instytucjonalnego systemu wsparcia seniorów.SŁOWA KLUCZOWE: rodzina, solidarność rodzina, przemiany demograficzne
2
100%
PL
Celem opracowania jest przedstawienie problemu braku świadomości emerytalnej Polaków. W artykule opisano proces starzenia się społeczeństwa polskiego, będący wynikiem spadku dzietności oraz wydłużania średniej długości życia. Przeanalizowano również skłonność Polaków do dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Wyniki badań społecznych wyraźnie wskazują na potrzebę edukacji finansowej obywateli i kształtowania ich świadomości emerytalnej. Konieczna jest zatem ogólnopolska kampania informacyjna, która pomoże zmienić sposób myślenia Polaków oraz uświadomi im potrzebę gromadzenia dodatkowych środków emerytalnych. Posiadanie odpowiedniej wiedzy jest niezbędne do podejmowania właściwych decyzji na rynku finansowym, zwłaszcza w obliczu ogromnej różnorodności oferowanych produktów emerytalnych. Zwiększanie świadomości emerytalnej obywateli w zakresie gromadzenia dodatkowych oszczędności emerytalnych jest warunkiem niezbędnym do zapewnienia stabilnego funkcjonowania całej gospodarki.
EN
In the coming decades, Poland will be faced with rapid demographic changes related to the rising proportion of the elderly population. Because of the necessity to sustain economic growth in the new demographic situation, more attention is being given to the so-called silver economy, the significance of which can be considered from social and economic perspectives. The economic value of the silver economy concept lies in highlighting the benefits of unleashing the demand latent in the elderly population. The silver economy has many segments, including insurance focused on risks specific to the elderly. This broad category of insurance also contains private (commercial) health insurance. The paper considers the role of private health insurance in terms of silver economy building in Poland. The research hypothesis verified in the study stated that seniors in Poland can become important investors in the health insurance market. The results of an analysis of seniors’ budgets imply, that an appropriately designed offering might attract interest from this social group.
PL
Polskę w kolejnych dekadach czeka proces gwałtownych przemian demograficznych polegający na wzroście udziału seniorów w populacji. W celu utrzymania wzrostu gospodarczego w nowej sytuacji demograficznej zwraca się uwagę na tzw. srebrną gospodarkę, której znaczenie można rozpatrywać zarówno w wymiarze społecznym, jak i ekonomicznym. Ekonomiczne znaczenie koncepcji „srebrnej gospodarki” polega, między innymi, na wskazaniu korzyści wynikających z wykorzystania potencjału popytowego, jaki reprezentuje starsza populacja. Srebrna gospodarka obejmuje szereg segmentów, w tym ubezpieczenia odnoszące się głównie do form ryzyka właściwych starszemu wiekowi. Do tej szerokiej grupy zaliczyć można również prywatne (komercyjne) ubezpieczenia zdrowotne. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie roli prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w kontekście zjawiska budowania srebrnej gospodarki w Polsce. W artykule postawiono hipotezę: seniorzy w Polsce mogą stać się istotnymi inwestorami na rynku ubezpieczeń zdrowotnych. Analiza sytuacji finansowej seniorów, obciążenie budżetów wysokimi wydatkami na zdrowie, szczególnie na wyroby farmaceutyczne, pozwalają na przyjęcie założenia, że odpowiednio skonstruowana oferta może spotkać się z zainteresowaniem tej grupy społecznej.
EN
The aim of the article is to present the essence of the silver economy, which means economic activity aimed at satisfying the needs of ageing society. The article describes the ageing process of the Polish society which is the result of decline in fertility and lengthening of life expectancy. The phenomenon of demographic aging can be a great opportunity for business and economy. The article introduces the concept and main assumptions of the silver economy. The main idea of the silver economy is that supplying goods and services for the growing sector of elderly consumers can stimulate economic growth and create new jobs. According to the silver economy principles, older people are perceived as an active, productive and socially useful group. In Poland undertaking activities in the field of the silver economy may be a positive economic stimulus, which will contribute to the expansion of services and products offered to the elderly, especially those that remain in a favorable financial situation. The key element of the silver economy is gerontechnology. Gerontechnology is an interdisciplinary field combining gerontology and technology. Gerontechnology concerns matching technological environments to housing, health, mobility, communication, leisure and work of older people.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie istoty srebrnej gospodarki, czyli działalności gospodarczej mającej na celu zaspokojenie potrzeb starzejącego się społeczeństwa. Artykuł opisuje proces starzenia się polskiego społeczeństwa, będący wynikiem spadku płodności i wydłużenia średniej długości życia. Zjawisko starzenia się społeczeństwa może być doskonałą okazją dla biznesu i gospodarki. Artykuł wprowadza koncepcję i główne założenia srebrnej gospodarki. Główną ideą srebrnej gospodarki jest to, że dostarczanie towarów i usług dla rosnącego sektora starszych konsumentów może stymulować wzrost gospodarczy i tworzyć nowe miejsca pracy. Zgodnie z zasadami srebrnej gospodarki, starsi ludzie są postrzegani jako aktywna, produktywna i społecznie użyteczna grupa. W Polsce podejmowanie działań w sferze srebrnej gospodarki może być pozytywnym bodźcem ekonomicznym, który przyczyni się do rozwoju usług i produktów oferowanych osobom starszym, zwłaszcza tym, które pozostają w korzystnej sytuacji finansowej. Kluczowym elementem srebrnej gospodarki jest gerontechnologia. Gerontechnologia to dziedzina interdyscyplinarna łącząca gerontologię i technologię. Gerontechnologia dotyczy dopasowywania środowiska technologicznego do warunków mieszkaniowych, zdrowia, mobilności, komunikacji, wypoczynku i pracy osób starszych.
PL
Rodzina jest podstawową komórką społeczną, której celem jest dobro małżonków oraz prokreacja i wychowanie dzieci. W okresie kilkunastu ostatnich lat nastąpiły w Polsce dynamiczne przemiany struktury społeczno-ekonomicznej, które dotknęły również rodzinę i jej społeczne postrzeganie. Celem artykułu jest przedstawienie obrazu współczesnej polskiej rodziny w ujęciu statystycznym. Wykorzystano ku temu dane statystyki publicznej oraz jedno z badań CBOS-u. Potwierdza się, że wspomniane przemiany prowadzą raczej do osłabienia rodziny, co z kolei wiąże się z niekorzystną sytuacją demograficzną w Polsce.
EN
The family is the basic social unit of society. The main goal of the family is goal to good of the spouses and the procreation and upbringing of children. Dynamic changes of the socio-economic structure that occurred during the last several years in Poland, affected also the family and its social perception. The aim of the work is the depicting contemporary Polish family in statistical perspective. The statistical data from CSO in Poland and one of the Public Opinion Research Center study were used. It is confirmed that mentioned changes lead to the weakening of the family rather, which in turn is associated with unfavorable demographic situation in Poland.
EN
The family is the basic social unit of society. The main goal of the family is goal to good of the spouses and the procreation and upbringing of children. Dynamic changes of the socio-economic structure that occurred during the last several years in Poland, affected also the family and its social perception. The aim of the work is the depicting contemporary Polish family in statistical perspective. The statistical data from CSO in Poland and one of the Public Opinion Research Center study were used. It is confirmed that mentioned changes lead to the weakening of the family rather, which in turn is associated with unfavorable demographic situation in Poland.
PL
Ostatnie stulecie to okres głębokich, demograficznych zmian w Polsce. Starzenie się ludności – czyli wzrost odsetka osób mających przynajmniej 60 lat – jest spośród nich najważniejszą. Proces ten jest szczególnie widoczny w przypadku Łodzi. W XIX wieku i pierwszych dwóch dekadach wieku XX struktura wieku ludności Łodzi była bardzo młoda, głównie dzięki napływowi imigrantów, którzy odmładzali populację. Po roku 1930 starzenie się ludności stało się faktem odznaczającym się dużym przyspieszeniem w okresie powojennym. Jako rezultat bardzo niskiej dzietności i spadającej atrakcyjności miasta jako miejsca osiedlania się w trakcie ostatnich trzech dekad Łódź stała się miastem o prawie najwyższym poziomie zaawansowania starzenia się ludności wśród tzw. wielkich polskich miast (Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław). Niniejsze studium ukierunkowane jest na przedstawienie, jak w trakcie XX wieku przejawiał się proces wzrostu odsetka osób starszych w największych polskich miastach, przy czym szczególna uwaga położona została na relacje międzypokoleniowe oraz na tzw. proces podwójnego starzenia się ludności.
EN
Last hundred years is a period of very profound demographic changes in Poland. Population ageing – i.e. shift in age structure of population resulted from increase in proportion of the aged 60+ – is the most important among them. The demographic process is especially visible when case of Łódź is under study. In the 19th century and in the first two decades of the 20th century age structure of the Łódź inhabitants was extremely young due to immigrants inflow which rejuvenated the population. After 1930 the ageing were a fact with acceleration in the post-war period. As a consequence of very low fertility and decreasing attraction of the city as a settlement place in the last three decades Łódź is almost the most advanced in the population ageing in comparison to the other biggest Polish cities (Warsaw, Krakow, Posen, Wroclaw). The study is aimed at presentation how in the 20th century the population ageing in the biggest Polish cities manifested with special attention paid to issues of intergenerational support and to the so called double ageing.
EN
The issue of discrimination against older people on the Polish labor market is a relatively new phenomenon and therefore not fully identified. The need for a closer analysis of this issue acquires particular importance, because demographic projections clearly indicate the progressive aging of the population. In this situation, professional activation and an increase in the employment rate of older people has become one of the priorities of the labor market. The aim of considerations undertaken in the article is evaluation of knowledge of the elderly on discrimination due to age in the labor market and identification of the study population’s experience in this field. To achieve the objective of the study, the research sample examined were people aged 50–65.
PL
Kwestia dyskryminacji osób starszych na polskim rynku pracy jest zjawiskiem stosunkowo nowym i w związku z tym nie do końca rozpoznanym. Potrzeba bliższej analizy tego zagadnienia nabiera szczególnego znaczenia, gdyż prognozy demograficzne jednoznacznie wskazują na postępujący proces starzenia się społeczeństwa. W takiej sytuacji aktywizacja zawodowa i wzrost wskaźnika zatrudnienia osób starszych stały się jednym z priorytetów polityki rynku pracy. Celem rozważań podjętych w artykule jest diagnoza stanu wiedzy osób starszych na temat dyskryminacji ze względu na wiek na rynku pracy oraz identyfikacja doświadczeń badanej populacji w tym zakresie. Na potrzeby realizacji celu badań próbę badawczą stanowiły osoby w wieku 50–65 lat.
EN
Security is generally considered as a fundamental value, so its assurance is a priority for both the state and individuals. One of the factors affecting security more and more are demographic changes that are taking place in the modern world. Never before has demography had such a stigma on the safety of the state which is proved by separating the area of state demographic security in the science theory. The article attempts to define the concept of national security and the demographic security of the state and to determine the correlation of those two concepts, as well as answers to the question whether the demographic security as a new area of research is a permanent trend or a temporary necessity. The following shows the demographic situation of Poland and its prognosis for the year 2050. The topic is very extensive and the article only outlines the problem.
PL
Bezpieczeństwo jest powszechnie uznawane za funadementalną wartość, dlatego jego zapewnienie stanowi zadanie priorytetowe zarówno dla państwa, jak i jednostek. Jednym z czynników, wpływających coraz silniej na bezpieczeństwo, są przemiany demograficzne, które zachodzą we współczesnym świecie. Nigdy dotąd demografia nie odciskała takiego piętna na bezpieczeństwie państwa, czego dowodem jest wyodrębnianie się w teorii naukobszaru bezpieczeństwa demograficznego państwa. W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia bezpieczeństwa państwa i bezpieczeństwa demograficznego państwa oraz określenia korelacji tych dwóch pojęć, a także odpowiedzi na pytanie czy bezpieczeństwo demograficzne jako nowy obszar badań to trwały trend, czy chwilowa konieczność. W dalszej części przedstawiono sytuację demograficzną Polski oraz jej prognozę do roku 2050. Temat zagadnienia jest obszerny, w artykule dokonano jedynie zarysu problemu.
PL
Innowacje społeczne rozumiane jako projektowanie i wdrażanie nowych, kreatywnych sposobów zaspokajania potrzeb społecznych nabierają coraz większego znaczenia, wiążą się bowiem zarówno z dążeniem do racjonalizacji wydatków socjalnych państwa, jak i z chęcią ciągłego podnoszenia jakości życia jego mieszkańców. Wyróżnikiem innowacji społecznych jest szeroki za-kres, który tak samo jak proces gospodarowania obejmuje wszystkie sfery aktywności przedsiębiorstw i społeczeństwa: sferę produkcji, wymiany i konsumpcji. Głównym celem artykułu jest przedstawienie znaczenia koncepcji innowacji społecznych w rozważaniach dotyczących nowych sposobów rozwiązywania problemów społecznych, w szczególności dotykających osoby starsze i niepełnosprawne. Innowacje nakierowane na zapobieganie procesom prowadzącym do wyklu-czenie społecznego osób starszych i niepełnosprawnych, czy też podnoszące jakość ich życia mogą okazać się nie tylko skuteczne, ale również efektywne m.in. dzięki ograniczeniu wydatków poprzez właściwe kierowanie innowacji społecznych i ich indywidualizację oraz wykorzystaniu efektów synergii. W artykule za istotne uznano związek innowacji społecznych z szeroko rozumianymi problemami społecznymi. W pierwszej części artykułu zaprezentowano definicje inno-wacji społecznych oraz proces ich tworzenia i wdrażania. W kolejnej części artykułu omówiono przemiany demograficzne i ich terytorialne zróżnicowanie oraz przedstawiono problem niepełnosprawności w Polsce. W ostatniej części artykułu określono rolę innowacji społecznych w procesie rozwiązywania problemów społecznych.
EN
Social innovations understood as planning and implementing new, creative ways of meeting social needs are more and more important because they are related to rationalization of social expenses, and willingness to constant raising quality of life of their inhabitants. Characteristic feature of social innovations is a wide scope, which includes all spheres of activity of the enter-prises and society: sphere of production, exchange and consumption. The main goal of the article is to present the meaning of the concept of social innovations in deliberations concerning new ways of solving social problems, particularly affecting the elderly and disabled people. Innovations aiming at prevention of processes leading to social exclusion of the elderly and disabled people, or raising quality of their life can be effective thanks to, among others, reduction of expenses through proper management of social innovations and their individualization and use of synergy effects. Relations between social innovations and social problems are regarded as important in the article. Definitions concerning social innovations and process of creating and implementing them are pre-sented in the first part of the article. Demographic changes, their territorial diversity and problem of disability in Poland are presented in the next part of the article. The role of social innovations in a process of solving social problems is discussed in the last part of the article.
EN
The paper presents the demographic changes taking place in selected industrial and post-industrial areas of a large city, such as Wrocław, in the 21st century. In addition, the article indicates the accompanying morphological, physiognomic and functional changes in these industrial and post-industrial areas. The research was based on the analysis of data from the PESEL database, archival and cartographic inquiries, as well as field research. In the 21st century, the studied areas have undergone significant transformations which were largely determined by the deglomeration of industrial activity from city centers and the desire to intensify the use of space attractively located within the fabric of a large city. The main forces modifying the studied space were companies conducting development and service activities.
PL
W pracy przedstawiono zmiany demograficzne zachodzące na wybranych terenach przemysłowych i poprzemysłowych dużego miasta, jakim jest Wrocław w XXI w. Ponadto w artykule zostały zasygnalizowane towarzyszące tym metamorfozom przemiany badanych terenów przemysłowych i poprzemysłowych: morfologiczno-fizjonomiczne oraz funkcjonalne. Studia opierały się na analizie danych z bazy PESEL, kwerendzie archiwalnej i kartograficznej oraz badaniach terenowych. Badane miejsca w XXI w. uległy istotnym przeobrażeniom, które w znacznej mierze były determinowane procesem deglomeracji działalności przemysłowej z centrów dużych miast oraz chęcią zintensyfikowania użytkowania przestrzeni atrakcyjnie zlokalizowanej wewnątrz tkanki dużego miasta. Największy wpływ na modyfikację badanej przestrzeni miały firmy prowadzące działalność deweloperską oraz usługową.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.