Celem głównym opracowania była klasyfikacja branż sektora przemysłu spożywczego w Polsce w 2010 roku, według ich sytuacji finansowej. Klasyfikacji dokonano wykorzystując syntetyczny miernik rozwoju, skonstruowany za pomocą metody TOPSIS. Najwyższymi wartościami syntetycznego miernika, a tym samym najlepszą sytuacją finansową, charakteryzowały się branże: produkcja pieczywa, produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek oraz produkcja gotowej karmy dla zwierząt domowych. Najniższymi wartościami syntetycznego miernika i najsłabszą sytuacją finansową odznaczały się branże: wytwarzanie skrobi i wyrobów skrobiowych oraz pozostałe przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw.
Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają bardzo istotną rolę w rozwoju gospodarczym kraju. Zakres funkcji, społeczno-politycznych i gospodarczych, spełnianych przez tę grupę firm jest bardzo szeroki. Aby funkcje te nie miały jednak tylko charakteru deklaratywnego i były rzeczywiście realizowane, a MSP mogły posiadać coraz bardziej znaczącą pozycję w gospodarce, konieczne jest zaistnienie szeregu czynników i uwarunkowań sprzyjających rozwojowi tej grupy firm. Przemysł spożywczy jest dziedziną gospodarki szczególnie predestynowaną do rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw odgrywał i w dalszym ciągu odgrywa w nim ważną rolę. W przemyśle spożywczym postępują i nadal będą postępować procesy koncentracji, a firmy duże, w tym korporacje transnarodowe, nabierać będą coraz większego znaczenia. Firmy globalne w dalszym ciągu będą inicjatorem przemian strukturalnych, jak również, stanowiąc poważną konkurencję dla producentów krajowych, będą zmuszać ich do ciągłego umacniania swoich pozycji. Rola firm mikro i małych oraz znaczącej części przedsiębiorstw średniej wielkości, mających mniejsze zdolności pokonywania pozaekonomicznych barier wejścia i uczestnictwa we Wspólnym Rynku Europejskim, będzie stopniowo zmniejszać się. Ze względu jednak na specyfikę sektora spożywczego, małe i średnie przedsiębiorstwa pozostaną trwałym i ważnym składnikiem struktury podmiotowej polskiego przemysłu spożywczego.
The purpose of the work was to indicate the role of food industry enterprises in Poland. The paper presents comparative analyses over time, using the longest time horizon possible in terms of access to data. The work used statistical data published by the Central Statistical Office of Poland and Eurostat. A comparative analysis of the size of the food industry to the size of industrial processing was also used. When determining the physical availability of food that is provided by agriculture and the food industry, agricultural balances were used and the food self-sufficiency ratio calculated (i.e. the relation between domestic production and domestic use). The supply approach was used in line with the theory of industry structure. History confirmed that the agricultural raw material processing industry is more often located in the central and western parts of Poland. The production sold by over 17,000 entities (243 billion) constitutes over 1/5 of sold production of industrial processing. Every sixth employee in industrial processing is employed in the food industry, and their number has increased in recent years to 422,600. Despite the decrease in the number of enterprises, the value of sales of their products is growing, which is influenced partly by increasing production volume. The number and importance of large enterprises is growing. Although they constitute less than 2%, they are responsible for almost 56% of the value of sales, employing 46% of the employees. The phenomenon of food industry concentration has been growing in recent years. The degree of food self-sufficiency is maintained in most products. Apart from a few products, domestic consumption decreases when domestic production increases. The limited absorbency of the internal market, with growing imports, forces food industry companies to develop exports.
PL
Celem pracy było wskazanie roli przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce. W pracy przedstawiono analizę porównawczą w czasie, w możliwie najdłuższym horyzoncie czasowym ze względu na dostęp do danych. W pracy wykorzystano dane statystyczne opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny i Eurostat. Wykorzystano także analizę porównawczą wielkości w przemyśle spożywczym do wielkości w przetwórstwie przemysłowym. Określając fizyczną dostępność żywności, którą zapewnia rolnictwo i przemysł spożywczy, wykorzystano bilanse rolnicze i obliczono wskaźnik samowystarczalności żywnościowej, czyli relację między produkcją krajową a zużyciem krajowym. Wykorzystano podejście podażowe zgodnie z teorią struktury branży. Potwierdza się zależność historyczna, że przemysł przetwórczy surowców rolnych częściej lokowany jest w centralnej i zachodniej części kraju. Produkcja sprzedana ponad 17 tys. podmiotów (243 mld) stanowi ponad 1/5 produkcji sprzedanej przetwórstwa przemysłowego. Co szósty pracownik przetwórstwa przemysłowego kraju jest zatrudniony w przemyśle spożywczym i ich liczba w ostatnich latach wzrasta (do 422,6 tys.). Pomimo spadku liczby przedsiębiorstw wartość sprzedaży ich produktów rośnie, na co wpływa m.in. rosnąca wielkość produkcji. Rośnie liczba i znaczenie dużych przedsiębiorstw. Choć stanowią niecałe 2%, to odpowiadają za prawie 56% wartości sprzedaży, zatrudniając 46% pracowników. W ostatnich latach pogłębia się zjawisko koncentracji przemysłu spożywczego. Stopień samowystarczalności żywnościowej jest w większości produktów zachowany. Poza kilkoma produktami zmniejsza się konsumpcja krajowa w sytuacji, gdy produkcja krajowa rośnie. Ograniczona chłonność rynku wewnętrznego, przy rosnącym imporcie, zmusza przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego do rozwijania eksportu.
Wraz ze wzrostem globalizacji znaczenie państwa zmienia się i zmniejsza. Jednakże państwo nadal odgrywa ważną rolę, jako inspirator i koordynator działań, w ramach współpracy z instytucjami międzynarodowymi. W artykule na podstawie literatury przedstawiono propozycje różnych autorów dotyczące roli państwa w procesach globalizacji. Ocenie poddano także postawę państwa polskiego wobec procesów integracji i globalizacji zachodzących w przemyśle spożywczym w latach 1990–2008 oraz zakres propozycji (możliwości) oddziaływania państwa obecnie i w przyszłości w tym przemyśle.
Polski przemysł żywnościowy przeszedł głębokie przemiany strukturalne. W niektórych branżach wystąpiła bardzo silna koncentracja struktur podmiotowych. Powodem tego były zarówno bezpośrednie inwestycje zagraniczne, jak i regulacje rynkowe. Oligopolistyczne struktury występują w branżach: cukrowniczej, tytoniowej, olejarskiej i browarniczej. Duża koncentracja struktur występuje także w produkcji napojów bezalkoholowych i słodyczy. Oligopole w polskim przemyśle spożywczym funkcjonują w bardzo zróżnicowanych uwarunkowaniach rynkowych i regulacyjnych. Omawiane branże charakteryzują się wyższą od przeciętnej w przemyśle spożywczym rentownością netto i rentownością kapitału własnego.
The aim of this paper is to specify changes in productivity of the Polish food sector as a whole and its selected branches in the years 2004–2013. Analyses were conducted based on the Malmquist Productivity Index (MPI). In the MPI model the following variables were adopted: the output – sold production (million PLN), inputs – average number of employees (thous) and gross value of fi xed assets (million PLN). It was confi rmed that productivity of the Polish food sector improved in the years 2004–2013. Results of analyses showed that changes in technical effi ciency had a greater eff ect on changes in food sector productivity in Poland – particularly in the fi rst period following Poland’s accession to the EU and starting from 2009, i.e. the outbreak of the economic crisis. Technical change had a considerable eff ect on the improvement of productivity in the food sector only in the years 2006– 2008. The greatest mean annual improvement in productivity in the analysed period was observed in meat and milk processing and beverage production
PL
Celem artykułu jest określenie zmian produktywności całego polskiego przemysłu spożywczego i jego wybranych branż w okresie 2004–2013. Badania przeprowadzono, bazując na indeksie produktywności Malmquista (Malmquist Productivity Index, MPI). Do modelu MPI przyjęto jako zmienne: efekt – produkcję sprzedaną (mln zł) oraz nakłady – przeciętne zatrudnienie (tys.) i wartość brutto środków trwałych (mln zł). Potwierdzono, że w latach 2004–2013 polski przemysł spożywczy odnotował poprawę produktywności. Wyniki badań wykazały, że większy wpływ na zmianę produktywności przemysłu spożywczego w Polsce miały zmiany efektywności technicznej – szczególnie w pierwszym okresie po akcesji do UE oraz od 2009 r., czyli od momentu kryzysu gospodarczego. Postęp technologiczny znacząco wpływał na poprawę produktywności przemysłu spożywczego jedynie w latach 2006–2008. Najwyższą średnioroczną poprawę produktywności w badanym okresie osiągnęły branże przetwórstwa mięsa i mleka oraz produkcja napojów.
The aim of the study was to evaluate the fi nancial security of food industry enterprises in Poland in 2009–2013, with particular emphasis on the processing industry of milk and cheese production, including those operating in the form of dairy cooperatives. The analysis was conducted using unpublished data of GUS, as well as individual fi nancial data on dairy cooperatives. The study indicates that the manufacturing sector of food and beverage production, as well as milk processing and cheese making, according to the established measures of fi nancial security, can be considered safe. This assessment, however, is varied and results from the specifi c industries, especially in relation to capital management.
PL
Celem pracy była ocena bezpieczeństwa fi nansowego przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce w latach 2009–2013, ze szczególnym uwzględnieniem branży przetwórstwa mleka i wyrobu serów, w tym przedsiębiorstw działających w formie spółdzielni mleczarskich. Analizę przeprowadzono przy wykorzystaniu niepublikowanych danych GUS z lat 2009–2013, a także jednostkowych danych fi nansowych spółdzielni mleczarskich. Przeprowadzone badania wskazują, że branże produkcji artykułów spożywczych i produkcji napojów, a także przetwórstwa mleka i wyrobu serów, w świetle przyjętych mierników bezpieczeństwa fi nansowego, można uznać za bezpieczne. Ocena ta jest jednak zróżnicowana i wynika ze specyfi ki branż, zwłaszcza w odniesieniu do zarządzania kapitałem obrotowym.
The food industry is one of the traditional areas of management, the so-called low-tech. For this reason, technological and spatial proximity may be the key to create new solutions in the Polish food industry. The main objective of the study was an attempt to seek infl uence of relationships with suppliers on innovation activities of enterprises in the food industry in Poland. As a consequence, this would allow to determine the boundary conditions for the model structure of innovation networks within producers of food and beverages, with special reference to the Polish economy. The study was conducted on a group of 631 companies food industry companies located in Poland. Methodical part of the analysis was based on probit regression (probability theory).
PL
Przemysł spożywczy należy do tradycyjnych obszarów gospodarowania, czyli tak zwanych niskich technologii. Z tego powodu bliskość technologiczna i przestrzenna może być kluczem dla kreowania nowych rozwiązań w polskim przemy- śle spożywczym. Głównym celem badania była próba poszukiwania wpływu powiązań z dostawcami na działalność innowacyjną przedsiębiorstw w przemyśle spożywczym w Polsce. W konsekwencji pozwoli to na określenie warunków brzegowych dla modelowej struktury sieci innowacyjnych producentów artykułów spożywczy i napojów, z uwzględnieniem specyfi ki polskiej gospodarki. Badanie przeprowadzono na grupie 631 przedsiębiorstw przemysłu spożywczego zlokalizowanych w Polsce. Część metodyczna analiz bazowała na regresji probitowej (rachunek prawdopodobieństwa).
The purpose of the article was to assess the innovation of the food industry in the EU Member States. Innovation of the food industry was compared with the level of economic development of countries, innovative enterprises in general, and the importance of the food industry of individual countries in the domestic economy and the EU. The analyzes were based on data from the Eurostat database. The results indicate the occurrence of the relationship between the level of innovation of enterprises of the food industry and the level of economic development of countries and the overall innovation performance of enterprises in the manufacturing sector. In this regard, we observed it in general as a priority for countries of the old EU. In the case of Germany, Italy, Belgium and the UK, it was also heavily associated with countries in the EU food industry. Estonia, Lithuania, the Czech Republic and Portugal were characterized by high levels of innovation of the food industry despite the relatively low level of GDP per capita and overall enterprise innovation.
PL
Celem artykułu jest próba oceny innowacyjności przemysłu spożywczego w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Innowacyjność przemysłu spożywczego zestawiono z poziomem rozwoju gospodarczego krajów, innowacyjnością przedsiębiorstw ogółem oraz znaczeniem przemysłu spożywczego poszczególnych państw w gospodarce krajowej i unijnej. Analizę przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z bazy danych Eurostat. Wyniki badań wskazują na występowanie zależności między poziomem innowacyjności przedsiębiorstw przemysłu spożywczego a stopniem rozwoju gospodarczego krajów oraz ogólną innowacyjnością przedsiębiorstw sektora wytwórczego. W tym zakresie można było zaobserwować ogólne pierwszeństwo krajów starej UE. W przypadku Niemiec, Włoch, Belgii i Wielkiej Brytanii było to związane także z dużym znaczeniem tych krajów w przemyśle spożywczym UE. Wysoką innowacyjnością przemysłu spożywczego – mimo relatywnie niskiego poziomu PKB per capita i ogólnej innowacyjności przedsiębiorstw – wyróżniały się Estonia, Litwa, Czechy i Portugalia.
W artykule zaprezentowano kształtowanie się bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce, a także na świecie. W oparciu o kwerendę literatury została zbudowana część empiryczna, dzięki której można było dokonać diagnozy napływów oraz odpływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce oraz bezpośrednich inwestycji zagranicznych w formie greenfield na świecie. Z zawartych danych dotyczących inwestycji zagranicznych typu greenfield dobrze widoczna jest dominująca pozycja Wschodniej i Południowo – Wschodniej Azji. W pracy został również przedstawiony skumulowany poziom inwestycji w Polsce oraz polskich inwestycji za granicą, dzięki któremu można zauważyć, że Polska jest krajem, który o wiele więcej przyjmuje kapitału zagranicznego, aniżeli sama inwestuje za granicą. Przeprowadzone badania ukazują, iż głównymi regionami atrakcyjnymi dla inwestorów zagranicznych w przemyśle spożywczym są województwa: wielkopolskie, mazowieckie, dolnośląskie, łódzkie i opolskie. Na ich terenie zlokalizowano zakłady produkcyjne przeszło 30 przewodnich międzynarodowych producentów żywności.
EN
The article presents the formation of foreign direct investment in Poland and in the world. Based on a query of literature it has been built empirical part, through which can be made the diagnosis of inflows and outflows of foreign direct investment in Poland and foreign direct investment in the form of a greenfield in the world. With the included data on foreign greenfield investment is clearly visible the dominant position of East and South - East Asia. In the study was also presented the cumulative level of investment in Poland and Polish investment abroad through which can be seen, that Poland is country which adopts much more foreign capital, than investing abroad itself. Research has shown that the main regions attractive for foreign investors in the food industry are voivodeships: Wielkopolskie, Mazowieckie, Dolnośląskie, Łódzkie i Opolskie. In their area located manufacturing plants over 30 leading international food manufacturers.
RU
В статье представлено формирование непосредственных заграничных инвестиций в Польше, а также в мире. На основании изученной литературы была построенная эмпирическая часть, благодаря которой можно было диагностировать притоки и оттоки непосредственных заграничных инвестиций в Польше, а также непосредственных заграничных инвестиций в форме Гринфилд в мире. Из имеющихся данных, относящихся к заграничным инвестициям типа Гринфилд, хорошо видна доминирующая позиция Восточной и Юго-Восточной Азии. В работе был представлен кумулятивный уровень инвестиций в Польше, а также польских инвестиций за границей, благодаря чему можно было заметить, что Польша является страной, которая принимает заграничный капитал в гораздо большем объеме, чем сама инвестирует за границей. Проведенные исследования показывают, что наиболее привлекательными областями для заграничных инвесторов в продовольственной промышленности являются следующие воеводства: Великопольское, Мазовецкое, Дольношленское, Лодзинское и Опольское. На их территориях находятся производственные предприятия более 30 ведущих международных производителей продовольственных продуктов.
In the article, the paper discusses the carried out analysis of the use of IT at enterprises of the food industry. Based on the results of the survey carried out by the CSO and Eurostat, it was stated that the information technologies are more or less used by enterprises from the food industry than enterprises as a whole. It seems that entrepreneurs operating in food industry do not see the advantages of applying up-to-date IT systems and automatic exchange of information.
PL
We wstępie artykułu wskazano na zmiany dokonujące się w rozwoju technologii informatycznych i przedstawiono cel rozważań. W kolejnej części zaprezentowano źródła badawcze. Materiał badawczy stanowiły bazy danych GUS i Eurostat. Badania własne przedstawiają wykorzystanie technologii informacyjnych w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w porównaniu z ogółem przedsiębiorstw. Zakończenie w formie wniosków stanowi końcową część artykułu.
W artykule dokonano analizy wybranych aspektów działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce w latach 2010-2014. Cel ten zrealizowano przez pryzmat nakładów ponoszonych na działalność innowacyjną oraz osiąganych w tym zakresie efektów mierzonych udziałem sprzedaży wyrobów nowych lub istotnie ulepszonych w wartości sprzedaży ogółem oraz udziałem przedsiębiorstw, które wprowadziły innowacje produktowe lub procesowe oraz nowatorskie rozwiązania organizacyjne i marketingowe. Badane podmioty dostrzegają potrzebę wdrażania innowacji, podejmując aktywność innowacyjną zarówno w obszarze innowacji technologicznych i nietechnologicznych. Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie wykazują ponadto znaczącą skłonność do podejmowania współpracy z podmiotami zewnętrznymi w ramach realizowanej działalności innowacyjnej.
EN
This article presents an analysis of selected aspects of innovation activities of food industry enterprises in Poland between the years 2010 and 2014. This goal has been achieved through the expenditures provided for innovation activities and the effects achieved in this area and measured by two factors: the share of the sales of new products, or significantly improved products, in the total sale, and the share of the enterprises which introduced product and processing innovations, as well as innovative organisational and marketing solutions. The enterprises examined in this study understand the need of introducing innovation; they undertake innovation activities both in the area of technological and non-technological innovations. The actively innovative enterprises also show a considerable tendency to take up cooperation with external subjects within the framework of the innovation activity they incorporate.
W pierwszej części artykułu przedstawiono istotę i znaczenie marketingu bezpośredniego oraz wykorzystywane metody i techniki. W części drugiej zaprezentowano marketing bezpośredni w strategii marketingowej Podhalańskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego "Tymbark SA". Uwaga tego przedsiębiorstwa koncentruje się na tworzeniu bazy danych i praktycznym jej wykorzystaniu oraz utrzymaniu stałego kontaktu z klientem, jako elemencie budowania lojalności wobec marki.
EN
Direct marketing is a relatively new branch of marketing continuously expanding its fields of activities. The more so as it is not only a popular tool applied by the procedures to increase sales effectiveness, but also the philosophy of economic activities. This new philosophy assumes that the contact between the salesman and the customer is mutual and provides satisfaction to both parties. This kind of marketing is used in food industry companies. Its precursor is Fruit and Vegetable Processing Company "Tymbark" SA.
There were analyzed the main aspects of the assessment of the competitiveness of the food industry. It was found that the choice of methods is a key decision that should satisfy functional completeness and accuracy of the assessment and achieve a reduction in time and cost to its definition. Results of the analysis showed a lack of flexibility of the known methods of quantifying the competitiveness of products and the complexity of their practical use in the projections. The author offered an effective method for quantitative evaluation of the competitiveness of products, which was developed by R.M Petukhov and K.R. Nurmaganbetov.
PL
Analizowano główne aspekty oceny konkurencyjności przemysłu spożywczego. Stwierdzono, że wybór metod jest kluczową decyzją, która powinna zadowolić funkcjonalne oceny kompletności oraz dokładności i osiągnąć redukcję czasu i kosztów jego definicji. Wyniki analizy wykazały brak elastyczności ze znanych metod ilościowego konkurencyjności wyrobów i złożoność ich praktycznego zastosowania w prognozach. Autor zaproponował skuteczną metodę ilościowej oceny konkurencyjności wyrobów przemysłu spożywczego, która została opracowana przez R.M. Petukhova i K.R. Nurmaganbetova.
Celem niniejszej pracy jest pokazanie jak polski przemysł spożywczy zmieniał się przed akcesją do Unii Europejskiej oraz w jej trakcie. Przedstawiono w nim szanse i zagrożenia dla przemysłu spożywczego oraz zaprezentowano jego mocne i słabe strony. Dokonane badania na temat stanu polskiego przemysłu spożywczego świadczą o jego dobrym stanie w okresie przedakcesyjnym oraz w pierwszych latach członkostwa w Unii Europejskiej. Modernizacja zakładów przetwórczych oraz wzrost jakości produktów przyczyniły się do wzrostu eksportu żywności na rynki państw należących do Unii Europejskiej oraz przekonania obywateli innych krajów do produktów pochodzących z naszego kraju. Unijne dofinansowanie, które miało na celu zmodernizowanie zakładów przetwórczych działających w sektorze rolno-spożywczym przyniosło pozytywny skutek. Polscy przedsiębiorcy mogą konkurować w sektorze rolno-spożywczym z przedsiębiorcami z państw należących do Unii Europejskiej. Metoda, która została zastosowana podczas pracy nad artykułem to metoda analityczno-opisowa.
EN
The aim of this study is to present how Polish food industry was changing before the accession to the European Union and during that accession. The chances and threats to the food industry are presented as well as its strong and weak points. The research carried out on the condition of Polish food industry shows its prospering condition before the accession and during the first years of the membership in the European Union. Modernization of the food-processing plants and increase of the quality of products contributed to the growth of export of food to the markets of the other European Union countries and the confidence of the citizens from these countries to our products. The European Union subsidies aimed at modernization of the food-processing plants in farm and food sector resulted in a lot of positive effects. Polish entrepreneurs can compete with the entrepreneurs from the EU countries in farm and food sector. The analytical-descriptive method is used in this article.
RU
Целью этой работы является представление изменений в польской продовольственной промышленности перед акцессией с Европейским Союзом, а также в её процессе. В публикации представлены возможности и опасения для развития продовольственной промышленности, а также ее сильные и слабые стороны. Проведенные исследования польской продовольственной промышленности свидетельствуют о ее положительном состоянии как в период перед акцессией, так и в первые годы членства в Европейском Союзе. Модернизация перерабатывающих предприятий, а также рост качества продуктов способствовали росту экспорта пищевых продуктов на рынки государств принадлежащих к Европейскому Союзу, а также убеждению граждан других стран в высоком качестве продуктов производимых нашей страной. Софинансирование ЕС, которое было нацелено на модернизирование перерабатывающих предприятий, действующих в продовольственном агросекторе, дало свои положительное последствия. Польские предприниматели могут конкурировать в продовольственном агросекторе с предпринимателями государств, принадлежащих к Европейскому Союзу. При разработке темы этой статьи был использован аналитически-описательный метод.
The aim of this article is to present the possibilities of the use of input-output balances to determine the interdependence of branch based on selected indicators: profitability and labour consumption of agri-food sector in the countries of the European Union in the years 1995, 2000 and 2007. The primary research method was a method of input-output. The main test materials were input-output balances for individual countries of the European Union, which was calculated on the basis of profitability and labour consumption in the food industry. Input-output model allows for in-depth analysis of the macro-economy and is an important instrument for the evaluation and interpretation of economic phenomena. It also allows you to carry out comprehensive evaluations of basic economic relationships that characterise the structure of the studied phenomena occurring between them and interdependences, also in comparisons, in dynamic and international system. In developed countries, mainly in the EU-15 the presented dependencies are at a lower level than in the new Member States.
PL
Celem artykułu było przedstawienie możliwości wykorzystania bilansów przepływów międzygałęziowych do określenia współzależności gałęziowych na podstawie wybranych wskaźników: rentowności, pracochłonności i dochodowości sektora rolno-żywnościowego w krajach Unii Europejskiej w latach 1995, 2000 i 2007. Podstawową metodą badawczą była metoda input-output. Głównymi materiałami badawczymi były bilanse przepływów międzygałęziowych dla poszczególnych krajów Unii Europejskiej, na podstawie których wyliczono wskaźniki rentowności, pracochłonności i dochodowości produkcji w gospodarce żywnościowej. Model przepływów międzygałęziowych pozwala na pogłębione analizy makroekonomiczne oraz jest ważnym instrumentem do oceny i interpretacji zjawisk gospodarczych. Umożliwia dokonanie kompleksowych ocen podstawowych relacji ekonomicznych, charakteryzujących strukturę badanych zjawisk i zachodzące między nimi współzależności, także w porównaniach w układzie dynamicznym i międzynarodowym. W krajach wysoko rozwiniętych, głównie w krajach UE-15, przedstawione współzależności (przede wszystkim rentowność i dochodowość) kształtują się na niższym poziomie aniżeli w nowych krajach członkowskich Wspólnoty.
Branża drobiarska w Polsce charakteryzuje się dużą dynamiką rozwoju i pod tym względem uplasowała się w ścisłej czołówce państw Unii Europejskiej. Głównym powodem przyspieszenia i unowocześnienia tego przemysłu było przy¬stąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wymogi sanitarno-weterynaryjne oraz reguły wprowadzania produktów drobiarskich do obrotu handlowego, doprowadziły do powstania sektora wytwarzającego produkty o dużym poziomie bezpieczeństwa. Szybko rosnący popyt krajowy i zainteresowanie rynków zagranicznych polskimi produktami, wpływa na wzrost produkcji drobiarskiej. Drób jest jedynym gatunkiem mięsa o rosnącej konsumpcji. W ciągu ostatniej dekady Polska podwoiła produkcję drobiu i została potentatem eksportowym. Roczny eksport to około 500 tys. ton, czyli niemalże 1/3 produkcji tego mięsa. Konsumentów przyciąga przede wszystkim wysoka jakość produktów i ich racjonalna cena. W wyniku zmian jakie zachodzą na polskim rynku mięsnym, mięso drobiowe nabiera coraz większego znaczenia, stając się istotnym elementem tej gospodarki. Prognozy dla przemysłu drobiarskiego na rok 2014 są korzystne, biorąc pod uwagę przewidywany spadek cen zbóż oraz ograniczoną podaż wieprzowiny i wołowiny. Zwiększy się globalny i unijny popyt na mięso białe, ze względu na jego właściwości odżywcze i konkurencyjne ceny.
EN
The poultry industry in Poland is characterized by high dynamics of development and in this regard was placed at the forefront of European Union countries. The main reason for the acceleration and modernization of the industry was the Polish accession to the European Union. Sanitary and veterinary requirements, and rules on the placing of poultry products in the trade, which our country was obliged to fulfill, led to the sector producing products with a high level of security. Rapidly growing domestic demand and foreign markets for Polish products affectes the growth of poultry production. Consumers are attracted primarily by the high quality products and reasonable price, as well as the relatively low cost of production. The industry has become an example of what can grow even in a crisis. As a result of changes occurring in the Polish market, meat and aspecially poultry meat is becoming increasingly important, becoming an essential part of the economy. Forecasts for the poultry industry in 2014 are positive, sae to an anticipated decline in grain prices and a limited supply of pork and beef. This will increase the global and the European Union demand for white meat, due to its nutritional properties and competitive prices.
RU
Птицеводческая отрасль в Польше характеризуется большой динамикой развития и в этом отношении спласировала в ведущую группу государств Европейского Союза. Главным поводом ускорения и модернизировании этой промышленности было вступление Польши в Европейский Союз. Санитарно-ветеринарные требования, а также правила внедрения птицеводческих продуктов в торговый оборот , которые наша страна обязанная была исполнить, привели к образованию сектора производящего продукты с большим уровнем безопасности. Быстро растущий отечественный спрос и заинтересованность внешних рынков польскими продуктами вплывает на рост птицеводческого производства. Домашняя птица - это единственный вид мяса с растущей конзумпцией. В течение последней декады Польша удвоила производство домашней птицы и стала экспортным магнатом. Годовой экспорт выносит около 500 тыс. тон, или почти 1/3 производства этого мяса. Потребителей притягивает прежде всего высокое качество продуктов и их рациональная цена, а также относительно низкие издержки производства. Та отрасль промышленности стала примером того, что можно расти и развиваться даже в кризисный период. В результате изменений, которые происходят на польском мясном рынке , мясо домашней птицы набирает всё большее значение, становясь существенным элементом этой экономики. Прогнозы для птицеводческой промышленности на 2014 год очень хорошие, из-за ожидаемого падения цен зерновых, а также ограниченного предложения на свинину и говядину. Увеличится валовой европейский спрос на белое мясо , ввиду его питательных свойств и конкурентных цен.
The article presents the issue of selecting the marketing concept in the food industry on the example of the chosen companies in the soft-drink business (Pepsi-Cola International Poland), fruit and vegetable company (Sekmar, Smak) and meat company (private Meat Processing Company). The paper also discusses different stages of companies' development in respect to accepting the marketing concept in their business activities.
PL
W artykule przedstawiono sposoby działania w formułowaniu koncepcji marketingowych w wybranych przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w branży napojów bezalkoholowych (Pepsi-Cola International Poland), przemyśle owocowo-warzywnym ("Sekmar", "Smak") i mięsnym (prywatny Zakład Wędliniarski w Pacanowie).
W artykule przedstawiono poziom i zmiany innowacyjności przedsiębiorstw przemysłu spo-żywczego w państwach członkowskich Unii Europejskiej w latach 2008-2010 i 2010-2012. Mierzono je udziałem przedsiębiorstw prowadzących działalność innowacyjną (bieżącą lub zaniechaną) w ogólnej liczbie przedsiębiorstw (wg Podręcznika Oslo). Ponadto przedstawiono odsetek przedsię-biorstw aktywnych innowacyjnie w zakresie: wyłącznie innowacji technologicznych, wyłącznie w innowacji nietechnologicznych oraz jednocześnie innowacji technologicznych i nietechnologicznych. Przeprowadzone badania wskazują, że najkorzystniejsza sytuacja pod wzglę-dem poziomu i zmian innowacyjności występowała w krajach takich, jak: Luksemburg, Estonia, Mal-ta, Dania, Litwa, Finlandia, Wielka Brytania i Francja.
EN
The article presents the level and changes in enterprise innovation of the food industry in the EU Member States in 2008-2010 and 2010-2012 measured as the share of enterprises engaged in innova-tive activities (on-going or abandoned) in relation to the total number of companies (based on the Oslo Manual). In addition, we show the percentage of innovation active enterprises in the area: only techno-logical innovation, only non-technological innovation, and both technological and non-technological innovation. The study indicates that the most advantageous situation in terms of the level of innovation and changes occurred in countries such as Luxembourg, Estonia, Malta, Denmark, Lithuania, Finland, the United Kingdom and France.
Labour resources are an important factor in competitiveness of the sector. The aim of the study was to evaluate the spatial concentration of labour resources, performance advantages and cost-price advantages that are associated with the work factor in the food industry in the European Union in 2010–2012. The results indicate that the greatest concentration of labour resources exists in Germany, France, Italy and Poland. The biggest performance advantage was observed in the old EU countries, mainly in Ireland, the Netherlands, Belgium and Denmark. Diff erences in labour productivity in the food industry, the new EU countries, in relation to the old member states, are getting smaller. The most signifi cant cost-price advantage was observed in Ireland and the Netherlands, and many of the new EU countries, which compensated for the lack of performance advantages of lower labour costs. These include Poland, Bulgaria, Czech Republic, Latvia, Lithuania, Hungary and Romania.
PL
Zasoby pracy są ważnym czynnikiem decydują- cym o konkurencyjności sektora. Celem podjętych badań była ocena przestrzennego skupienia zasobów pracy, przewag wydajnościowych oraz przewag cenowo-kosztowych związanych z czynnikiem pracy w przemyśle spożywczym w krajach Unii Europejskiej w latach 2010–2012. Otrzymane wyniki wskazują, że największe skupienia zasobów pracy występują w Niemczech, Francji, Włoszech i w Polsce. Największe przewagi wydajnościowe odnotowano w krajach starej UE, głównie w Irlandii, Holandii, Belgii i Danii. Różnice w produktywności pracy w przemyśle spożywczym krajów nowej UE, w porównaniu ze starymi krajami członkowskimi, są jednak coraz mniejsze. Najbardziej znaczące przewagi kosztowo-cenowe zaobserwowano w Irlandii i Holandii oraz w wielu krajach nowej UE, które rekompensowały brak przewag wydajnościowych niższymi kosztami pracy. Należą do nich Polska, Bułgaria, Czechy, Łotwa, Litwa, Węgry i Rumunia.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.