Celem artykułu jest ustalenie, na podstawie danych empirycznych, jaka jest relacja między dochodem księgowym a dochodem podatkowym w przedsiębiorstwach w Polsce poprzez zbadanie, czy między obydwoma miernikami dochodu występują statystycznie istotne różnice. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że prawo podatkowe i bilansowe w Polsce cechują daleko idące rozbieżności. Badanie przeprowadzono na podstawie dwóch alternatywnych zbiorów danych – bazy Amadeus (dane za 2015 rok; 2201 spółek) oraz bazy InfoCredit (lata 2008–2012; 340 obserwacji). W badaniu zastosowano statystyczne nieparametryczne testy zgodności oraz analizę korelacji. Można stwierdzić, że wynik księgowy i podatkowy spółek akcyjnych różnią się od siebie w sposób statystycznie istotny. Jednocześnie silna i dodatnia, istotna statystycznie korelacja, sugeruje, że wzrostowi wartości jednego z dochodów towarzyszy wzrost średnich wartości drugiego typu dochodów. Oryginalny wkład artykułu polega po pierwsze na tym, że podjęto w nim próbę empirycznego zbadania różnic podatkowo-księgowych w warunkach polskich, opierając się na danych o różnym poziomie szczegółowości. Skupia się on zarówno na relacji między księgowym i podatkowym miernikiem dochodu, jak również rozwija wątek szacowania podstawy opodatkowania na podstawie sprawozdań finansowych. Po drugie, w porównaniu z wcześniejszymi badaniami z obszaru odroczonego podatku dochodowego zakres podmiotowy analizowanych spółek akcyjnych jest szerszy, gdyż wykracza poza podmioty notowane na GPW.
EN
The aim of the paper is to provide empirical evidence on the relationship between book income and taxable income of entrepreneurs in Poland, and in particular to find out whether there are statistically significant differences between both measures of income. It is a well-known fact that there are far-reaching differences between financial accounting and tax accounting in Poland. The empirical analysis is based on two alternative data sets: Amadeus (information from financial statements for 2015; 2201 companies) and InfoCredit (period 2008–2012; 340 observations). Non-parametric tests and correlation analysis are implemented. It can be observed that the differences between both measures of income are statistically significant. High, positive, and statistically significant correlation coefficients additionally suggest that with an increase of one type of income, the other type of income also takes greater values. The contribution of the paper is connected with the empirical investigation based on Polish income tax and accounting regulations, based on two alternative datasets characterized by the diverging scope of presented relevant financial information. It sheds light both on the relationship between the two measures of income and on the problem of inferring tax liability from financial statements – an issue which is widely discussed in the literature. Moreover, the group of analyzed companies is more comprehensive compared with the majority of previous research, since it is not restricted to public companies.
The purpose of this paper is to identify whether financial income differs significantly from the tax base in Poland and what determines these differences between accounting and taxable results in Polish private entities that are not listed on the stock exchange. In this paper, besides examining the level of book-tax conformity in Poland, we investigate the determinants of book-tax differences in the one-book and twobook accounting systems, with deferred income tax. We use the single factor ANOVA variance analysis, robust fixed effects estimator and the fixed effects linear model with an AR(1) disturbance estimator for panel data of 26,657 private limited liability and non-public joint-stock companies for the period of 2003–2014 (177,667 firm-year observations). The originality of this paper results from the deep quantitative analysis of the determinants of book-tax conformity on a novel dataset of Polish private firms. We confirm a strong significant influence of tax law on the shape of the one-book accounting system in Poland. Larger enterprises show fewer book-tax differences. Book-tax conformity is lower in private companies that incur financial losses and in private companies conducting the one-book accounting system. Family-owned companies have higher mean and median book-tax conformity than business groups members, due to higher demand for information from their accounts to support stewardship functions and to monitor the activities of the management board in the business groups.
PL
Celem artykułu jest zdiagnozowanie, czy wynik finansowy istotnie różni się od podstawy opodatkowania i co determinuje różnice między wynikiem rachunkowym i podatkowym w polskich przedsiębiorstwach prywatnych, które nie są notowane na giełdzie papierów wartościowych. W artykule, oprócz rozpoznania poziomu zgodności ksiąg rachunkowych z księgami podatkowymi w Polsce, badano determinanty różnic między wynikiem rachunkowym a podatkowym w systemie jednoksięgowym i dwuksięgowym, z uwzględnieniem odroczonego podatku dochodowego. W badaniu wykorzystano jednoczynnikową analizę wariancji ANOVA, odporny estymator efektów stałych i estymator efektów stałych z autokorelacją pierwszego rzędu dla danych panelowych 26 657 prywatnych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i niepublicznych spółek akcyjnych za lata 2003–2014 (177 667 obserwacji). Oryginalność tego artykułu wynika z po-głębionej analizy ilościowej determinant zgodności wyniku rachunkowego z podatkowym z wykorzystaniem nowej bazy danych polskich firm prywatnych. Uzyskane wyniki potwierdzają silny istotny wpływ prawa podatkowego na kształt jednoksięgowego systemu rachunkowości w Polsce. Większe przedsiębior-stwa wykazują mniejsze różnice między wynikiem rachunkowym a podatkowym. Zgodność ksiąg rachun-kowych i podatkowych jest mniejsza w prywatnych firmach, które ponoszą straty finansowe, i jednostkach prowadzących rachunkowość w systemie jednoksięgowym. Firmy rodzinne mają wyższą średnią i medianę zgodności wyniku księgowego z dochodem podatkowym niż członkowie grup kapitałowych, ze względu na większe zapotrzebowanie na informacje z ksiąg rachunkowych na potrzeby wsparcia funkcji zarządczej stewardship i monitorowania działań zarządu w grupach kapitałowych.
The aim of the article is to determine, based on empirical data and literature on the subject, what is the relationship between accounting income and tax income in enterprises in Poland. It is widely accepted that tax and balance sheet law in Poland are characterized by far-reaching differences. The company’s Z data for the period 2014-2018 was used for the analysis. The research shows that in the entire analyzed period in the audited company, taxable income was higher than gross profit.
PL
Celem artykułu jest ustalenie na podstawie danych empirycznych i literatury przedmiotu, jaka jest relacja między dochodem księgowym a dochodem podatkowym w przedsiębiorstwie w Polsce. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że prawo podatkowe i bilansowe w Polsce cechują daleko idące rozbieżności. Do analizy wykorzystano dane Spółki Z za lata 2014-2018. Stwierdzono, że w całym analizowanym okresie dochód do opodatkowania był wyższy od zysku brutto
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.