Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rada miejska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Polityczne konsekwencje zmiany formuły w yborczej i wprowadzenia ograniczeń w kandydowaniu – przypadek w yborów do rad dużych i średnich miast województwa dolnośląskiego z lat 2014 i 2018

100%
Glinka K.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 2 (60)
155-172
PL
Głównym celem artykułu jest analiza zależności pomiędzy strukturą rywalizacji poli-tycznej a rozwiązaniami przyjętymi na mocy nowelizacji Kodeksu wyborczego z 2018 r. Wykorzystanie kilku metod badawczych (analizy systemowej, analizy treści, analizy po-równawczej, metody indeksowania) służy testowaniu hipotezy, zgodnie z którą zmiana struktury rywalizacji politycznej na poziomie rad dużych i średnich miast wojewódz-twa dolnośląskiego obserwowana w 2018 r. jest konsekwencją: (1) wprowadzenia no-wej formuły wyborczej, tj. proporcjonalnego systemu przeliczania głosów na mandaty w miastach niebędących miastami na prawach powiatu oraz (2) ustanowienia obostrzeń związanych z kandydowaniem do organów władzy uchwałodawczej. Wieloczynnikowa analiza rezultatów samorządowych elekcji z 2014 r. i 2018 r. umożliwia zobrazowanie rzeczywistego zakresu zmian.
EN
The main aim of the article is to analyze the relationship between the structure of po-litical rivalry and the solutions adopted under the amendment to the Electoral Code of 2018. The author uses several research methods (system analysis, content analysis, com-parative analysis, indexing methods) in order to test the hypothesis according to which the change in the structure of political rivalry in the large and medium-sized cities in the Lower Silesia Voivoideship observed in 2018 is a consequence of: (1) the change in the current election formula, i.e. the introduction of a proportional electoral system in cit-ies that are not cities with poviat rights, and (2) restrictions related to standing for elec-tion to legislative authority. The multifactorial analysis of the results of local govern-ment elections illustrates the actual scope of changes in the structure of political rivalry.
2
Publication available in full text mode
Content available

Lokalna scena polityczna w Stargardzie Szczecińskim u progu kadencji 2014–2018

72%
Ignasiak A.
Opuscula Sociologica
|
2015
|
issue 3(13)
103-112
PL
W 2014 roku po raz pierwszy we wszystkich gminach, poza miastami na prawach powiatu, radni wybierani byli w okręgach jednomandatowych. Taki typ ordynacji miał ułatwić start małym komitetom, które nie miały porównywalnych możliwości z partiami politycznymi. Entuzjaści jednomandatowych okręgów wyborczych liczyli, że to przełoży się na silniejsze więzi przyszłych radnych z wyborcami i osłabienie pozycji silnych organów wykonawczych. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie lokalnej sceny politycznej w Stargardzie Szczecińskim w kontekście wskazanych oczekiwań. Artykuł przedstawia podział mandatów w radzie, a także zawiera analizę, która ukazuje, że lokalne komitety, pomimo wprowadzenia swoich przedstawicieli do organu uchwałodawczego, nie zdołały osłabić pozycji prezydenta i zmienić lokalnej sceny politycznej.
EN
In 2014 in all communes (except for cities with county rights) councillors were elected in single-member constituencies for the first time. This type of electoral system was intended to help small committees (without such potential as political parties) to participate in elections. Supporters of single-member constituencies hoped that it would lead to stronger bonds between future councillors and their constituents, as well as weaken the strong executive bodies’ position. The purpose of this paper is to present the local political scene in Stargard Szczeciński in relation to the expectations mentioned hereinabove. The author describes the distribution of seats in the city council. Moreover, the author presents an analysis indicating that local committees did not manage to weaken the president’s position and change the local political scene, despite gaining seats for their representatives in the legislative body.
3
Publication available in full text mode
Content available

Żydowscy radni miasta Zamościa w okresie międzywojennym

72%
Halinowska M.
Facta Simonidis
|
2017
|
issue 10
259-280
PL
Artykuł dotyczy udziału przedstawicieli społeczności żydowskiej w radach miasta Zamościa, w okresie międzywojennym. Do wybuchu II wojny światowej Zamość był jednym z większych skupisk ludności żydowskiej na Lubelszczyźnie. Żydzi wpływali na charakter miasta, a poprzez udział w wyborach samorządowych zapewniali swoją reprezentację we władzach miejskich. Celem artykułu jest przedstawienie trudnej współpracy radnych Żydów i Polaków, którzy mimo różnic narodowościowych, kulturowych, religijnych i politycznych starali się pracować dla dobra mieszkańców i rozwoju miasta. Ze względu na szczupły zasób materiałów źródłowych nie można odtworzyć wszystkich aspektów funkcjonowania władz miasta. Na podstawie tych, które zachowały się w Archiwum Państwowym w Zamościu można jednak stwierdzić, że radni polscy i żydowscy czując na sobie odpowiedzialność za losy miasta, w wielu kwestiach byli w stanie pracować ponad podziałami.
EN
The article concerns the participation of representatives of the Jewish community in the councils of the city of Zamość in the interwar period. Until the outbreak of World War II Zamość was one of the largest concentrations of Jews in the Lublin region. Jews affected the character of the city, and through participation in local elections assured their representation in the city government. This article presents a difficult co-operation of Jewish and Polish councillors who, despite national, cultural, religious and political differences, were trying to work for the benefit of residents and development of the city. Due to the lack of source materials it is impossible to raise all aspects of the city authorities’ work. On the basis of those preserved in the National Archive in Zamość, it can be said that the Polish and Jewish councilmen felt the responsibility for the fate of the city so they were able to work beyond boundaries.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Political Structure of the Local Government in Stargard Szczeciński in the Years 2002–2014

72%
Ignasiak A.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA
|
2015
|
vol. 31
|
issue 1
95-112
PL
STRUKTURA POLITYCZNA WŁADZY LOKALNEJ W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM W LATACH 2002–2014 Przedmiotem artykułu jest analiza powyborczej struktury politycznej w Stargardzie Szczecińskim w latach 2002–2014. Autorka, obok rozważań teoretycznych w pierwszej części, przedstawia wyniki wyborów do organów stargardzkiego samorządu. Akcentuje układ polityczny oraz rozpatruje przenikanie się sfer polityki i administracji na poziomie samorządu gminnego.
EN
This article aims at analysing the post-election political structure in Stargard Szczeciński in the years 2002–2014. The author presents the theoretical considerations on the subject together with the results of Stargard local government elections in the first part of the paper. She particularly emphasises the existing political configurations as well as analyses the intertwining of the political and administrative spheres at the local government level.  
5
Publication available in full text mode
Content available

Jak wybierać rady średnich i dużych miast?

72%
Alberski R.
Acta Politica Polonica
|
2017
|
vol. 42
|
issue 4
17-31
EN
In Poland between years 1990–2014, there have been seven elections, in which town and city councils were elected. Main goal of the article is to show the evolution of the municipal elections and their consequences. Also propositions for changes to the election system are provided with the simulations on what political effect they will have. In the article, some exemplary calculations are presented, which show the influence of many elements of the election system on the votes results.
PL
W latach 1990–2014 odbyło się w Polsce siedem elekcji, podczas których wybierano także rady dużych i średnich miast. Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji systemu wyborczego na tym szczeblu samorządu. Omówione zostały konsekwencje wprowadzonych rozwiązań i propozycje zmian w systemie wyborczym. W artykule przedstawiono przykładowe wyliczenia, które pokazują wpływ różnych elementów systemu wyborczego na wyniki rywalizacji w wyborach do rad miejskich. Zaprezentowano także symulacje, które przedstawiają polityczne konsekwencje proponowanych reform systemu wyborczego do rad średnich i dużych miast.
6
Publication available in full text mode
Content available

Aktywność społeczno-polityczna kobiet na szczeblu lokalnym wybranych miast Polski

72%
Ignasiak A.
Acta Politica Polonica
|
2016
|
vol. 37
|
issue 3
67-76
EN
Purpose: The activity of the civil movement of women resulted in adopting the Quota Act. It introduced to the Electoral Code the provision that guaranteed that the number of candidates who were women could not be less than 35% of all candidates on the list. This provision, however, does not apply to single-member constituencies. It is worth considering how the political activity of women looked like during the local elections in 2014 and whether electoral quotas for women were held. The question is, if giving voters the right to choose their representatives to the bodies with authority had led to greater participation of women in local politics.Methodology: This paper was prepared on the basis of a comparative analysis of the local election results for presidents and councillors from 2010 to 2014. The analysis was limited to the cities with 50,000 - 70,000 inhabitants.Findings: The study demonstrated that it was only in several cities where women became more politically active, despite the introduction of the majority voting system. However, they gained more seats.Originality: The conclusions of a comparative analysis conducted by the author are the value of the paper.
PL
Cel: Przyjęcie ustawy kwotowej, które nastąpiło w wyniku aktywności ruchu obywatelskiego kobiet, wprowadziło do ordynacji wyborczej zapis gwarantujący kandydatkom nie mniejszy niż 35 % udział na listach wyborczych. Zapis ten jednak nie obowiązuje w przypadku okręgów jednomandatowych. Warto więc zastanowić się, jak wglądała aktywność kobiet w wyborach samorządowych 2014 roku, czy zachowane były parytety i czy powierzenie wyborcom możliwości kształtowania składu personalnego organów sprawujących władzę uwarunkowało większy udział kobiet w polityce lokalnej.Metodologia: Artykuł został przygotowany na podstawie badań porównawczych wyników wyborczych prezydentów i rajców w latach 2010-2014. Analiza została ograniczona do miast w przedziale 50-70 tys. mieszkańców.Wnioski: Analiza pokazała, że pomimo wprowadzeniu wyborów większościowych aktywność kobiet zwiększyła się tylko w niektórych miastach, zwiększyła się natomiast dość znacznie liczba uzyskanych przez nie mandatów.Oryginalność: Wartością artykułu są wnioski oparte na analizie porównawczej dokonanej przez autorkę.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wybory do rady miejskiej w Płocku w latach 1919–1939 (zarys problematyki)

72%
Sokolnicki M.
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
|
2023
|
issue 1(274)
52-82
EN
The article organises the knowledge of successive elections to the city council in Plock from 1919 to 1939, which were held in 1919, 1923, 1924, 1927, 1929, 1930, 1934 and in 1939. It presents the participating electoral committees, the results they obtained, the distribution of councilor seats and the issues of city council elections.
PL
Artykuł porządkuje wiedzę na temat kolejnych wyborów do rady miejskiej w Płocku w latach 1919–1939, które odbyły się w 1919, 1923, 1924, 1927, 1929, 1930, 1934 i 1939 roku. Przedstawia biorące udział w wyborach komitety wyborcze, uzyskane przez nie wyniki, podział mandatów radnych oraz kwestie wyborów władz miasta.
8
Publication available in full text mode
Content available

Żydowscy radni miasta Zamościa w okresie międzywojennym

72%
Halinowska M.
Facta Simonidis
|
2017
|
vol. 10
|
issue 1
261-280
EN
The article concerns the participation of representatives of the Jewish community in the councils of the city of Zamość in the interwar period. Until the outbreak of World War II Zamość was one of the largest concentrations of Jews in the Lublin region. Jews affected the character of the city, and through participation in local elections assured their representation in the city government. This article presents a difficult co-operation of Jewish and Polish councillors who, despite national, cultural, religious and political differences, were trying to work for the benefit of residents and development of the city. Due to the lack of source materials it is impossible to raise all aspects of the city authorities’ work. On the basis of those preserved in the National Archive in Zamość, it can be said that the Polish and Jewish councilmen felt the responsibility for the fate of the city so they were able to work beyond boundaries.
PL
Artykuł dotyczy udziału przedstawicieli społeczności żydowskiej w radach miasta Zamościa w okresie międzywojennym. Do wybuchu II wojny światowej Zamość był jednym z większych skupisk ludności żydowskiej na Lubelszczyźnie. Żydzi wpływali na charakter miasta, a poprzez udział w wyborach samorządowych zapewniali swoją reprezentację we władzach miejskich. Celem artykułu jest przedstawienie trudnej współpracy radnych Żydów i Polaków, którzy mimo różnic narodowościowych, kulturowych, religijnych i politycznych starali się pracować dla dobra mieszkańców i rozwoju miasta. Ze względu na szczupły zasób materiałów źródłowych nie można odtworzyć wszystkich aspektów funkcjonowania władz miasta. Na podstawie tych, które zachowały się w Archiwum Państwowym w Zamościu, można jednak stwierdzić, że radni polscy i żydowscy czując na sobie odpowiedzialność za losy miasta, w wielu kwestiach byli w stanie pracować ponad podziałami.
9

Opus isagogicus. Uwagi nad książką Marcina Starzyńskiego Krakowska rada miejska w średniowieczu (Societas Vistulana, Kraków 2010, ss. 402, summary)

58%
Mikuła M.
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
|
2012
|
vol. 5
|
issue 3
287–293
EN
The book by Marcin Starzyński recapitulates, rectifies and complements what we at present know about the medieval City Council of Cracow as an institution. The discussed monograph collected the most important issues devoted to the medieval Council of Cracow. The monograph pointed also to the directions along which further research should be continued. The volume therefore does not conclude the study of the aforementioned institution. Its task is rather to introduce further research whose subject-matter might include: the prosopographic studies, the law-creating accomplishments of the Council and the political role that it played in the medieval Kingdom of Poland. It is worthwhile to note that half the volume is covered by the appendices that inform of the city councilors, include the register of the Council-produced wilkurs and specify the debts incurred by the Council in order to achieve the measures needed for lending money to the Kings.
10
Publication available in full text mode
Content available

Samorząd miasta Krakowa w czasach przedprzemysłowych

58%
Noga Z.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2017
|
vol. 72
DE
Die Stadt Krakau funktionierte seit ihrer Lokation (1257) bis zur Verfassung vom 3. Mai 1791 nach Magdeburger Recht, aber auch die örtlichen Zünfte besaßen eine Stadtgemeindeordnung. In der Anfangszeit der Lokationsstadt spielten Erbvögte und die sog. Gerichtsbank die Hauptrolle. Nach der Konfiszierung des Vogtamtes durch Herzog Władysław Łokietek (Ellenlang) im Jahre 1312 infolge einer Rebellion des Vogtes Albert kam es dann zur Degradierung dieses Organs. Seitdem übten die Vögte nur noch Gerichts- und Polizeifunktionen aus und waren vom Stadtrat abhängig.Dieses Organ war kurz nach der Lokation der Stadt entstanden. Anfangs vom Vogt ernannt und danach durch Kooptierung ergänzt, war es ein echter Repräsentant der Stadtbewohner. Eine Konsequenz der Rebellion des Vogtes Albert war der Verlust der vollen Autonomie der Stadtgemeinde, und von nun ab ernannte den Rat alljährlich der Herrscher oder sein Beamter, seit dem 15. Jahrhundert der Krakauer Wojewode, der acht amtierende Ratsherren auswählte, während die vorher amtierenden Ratsherren, die in diesem Jahr nicht ausgewählt wurden, einen 16 Personen starken Altenrat bildeten. Das Amt war auf Lebenszeit. Erst Ende des 17. Jahrhunderts erlangte der Rat das Recht, neue Ratsherren zu wählen. Dieses Organ erlangte eine privilegierte Position in der Stadt und konzentrierte in seiner Hand alle wichtigsten Kompetenzen, darunter die Nominierung der Schöffen und der Berufsbeamten mit dem Schreiber und dem Syndikus an der Spitze, sowie die Vertretung der Stadt in den Kontakten nach außen. Von einer zahlenmäßig kleinen Gruppe von Familien besetzt, wurde es zu einer oligarchischen Institution, die sich hauptsächlich um die Interessen der eigenen Gruppe kümmerte, zum Nachteil der meisten Bürger, die erst nach Konflikten im 16. Jahrhundert das Recht auf Kontrolle der öffentlichen Finanzen durch eine als Quadragintavirat bezeichnete eigene Vertretung erlangten. Schließlich bildete sich in de zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts eine breite Vertretung des einfachen Volkes – der communitas – heraus, die die Funktionen des Quadragintavirats übernahm. Diese Institutionen wachten über die Autonomie der Stadtgemeinde und gestalteten über Jahrhunderte hinweg die bürgerlichen Haltungen der Krakauer.
EN
The city of Cracow functioned from the times of its founding (1257) to the Constitution of 3 May 1791 on the Magdeburg Law, but the municipality also had local characteristics. In the beginning of the city’s founding, the main role was played by hereditary mayors (wójt) and courtroom juries. After Władysław the Short had confiscated the mayor’s office in 1312, as a result of a rebellion of Mayor Albert, the degradation of this body followed. From that time, the mayors performed only judicial and police function and they were dependent on city council.This body was created shortly after the city had been founded. Initially appointed by the mayor and then by co-optation, it was the real representative of citizens. As a consequence of the rebellion of Mayor Albert, the municipality lost its entire autonomy; thereafter, the council was annually appointed by the monarch or his official, from the 15th century – by the governor (wojewoda) of Cracow, who selected 8 councillors-in-office (rajca) while the councillors, who had been in office previously, but were not selected in that given year, formed a 16-person old council. It was a lifelong office. Only towards the end of the 17th century the council retrieved the right to choose new councillors. The body gained a privileged position in the city, accumulating in its hands all the most important competences, including nominations for aldermen and professional officials, with a scribe and liquidator at its forefront, but also the representation of the city in external affairs. Staffed with a small group of families, it became an oligarchic institution, advocating mainly the interests of its own group to the disadvantage of the entire population who, after all the conflicts, received in the 16th century a right to control public finances and their own representatives who became referred to as a quadragintavirate. Finally, in the second half of the 17th century a broader representation of common people was formed – communitas – which took over the function of the quadragintavirate. These structural institutions have upheld the autonomy of the municipality and for centuries have shaped civic attitudes of the inhabitants of Cracow.
PL
Miasto Kraków funkcjonowało od czasu lokacji (1257) do Konstytucji 3 Maja (1791) na prawie magdeburskim, ale ustrój gminy miejskiej miał także cechy lokalne. W początkach miasta lokacyjnego główną rolę odgrywali wójtowie dziedziczni i ława sądowa. Po konfiskacie wójtostwa przez księcia Władysława Łokietka w 1312 r., będącej skutkiem buntu wójta Alberta, nastąpiła degradacja tego organu. Odtąd wójtowie pełnili tylko funkcje sądowe i policyjne i byli zależni od rady miejskiej.Ten organ powstał wkrótce po lokacji miasta. Początkowo mianowany przez wójta, a następnie przez kooptację, był rzeczywistym reprezentantem obywateli. Konsekwencją buntu wójta Alberta była utrata pełnej autonomii gminy miejskiej. Odtąd radę mianował corocznie władca lub jego urzędnik; od XV w. wojewoda krakowski wybierał 8 rajców urzędujących, a rajcy wcześniej urzędujący, nie wybrani w tym roku, tworzyli 16-osobową radę starą. Urząd był dożywotni. Dopiero w końcu XVII w. rada odzyskała prawo do wyboru nowych rajców. Organ ten zyskał uprzywilejowaną pozycję w mieście, skupiając w swoich rękach wszystkie najważniejsze kompetencje, w tym nominacje ławników i urzędników zawodowych, z pisarzem i syndykiem na czele, a także reprezentację miasta w kontaktach zewnętrznych. Obsadzany przez nieliczną grupę rodzin, stał się instytucją oligarchiczną, zabiegającą głównie o interesy własnej grupy na niekorzyść ogółu obywateli, którzy po konfliktach uzyskali w XVI w. prawo do kontroli finansów publicznych przez własną reprezentację, zwaną quadragintaviratem. Wreszcie w drugiej połowie XVII w. wykształciła się szersza reprezentacja pospólstwa (communitas), która przejęła funkcje quadragintaviratu. Te instytucje ustrojowe stały na straży autonomii gminy miejskiej i kształtowały przez wieki postawy obywatelskie krakowian.
11
Publication available in full text mode
Content available

Przywódcy pospólstwa miasta Lwowa w czasie wystąpień przeciwko radzie miejskiej w latach 1576–1577

58%
Hul O.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2015
|
vol. 70
EN
In the second half of the seventies of the 16th century Lviv became the arena of the civil protests against the authority of the Town Council. The main causes of the conflict were the internal situation of the town and the functioning of its municipalities. Counsellors did not try to make conversations with representatives of the opposition, offended them, and even threatened with punishment. It was the reason for the populace to address a complaint to the king. Several people (Jan Zaidlicz, Jakub Soszka, Jan Szulczik, Jan Ganszorn, Jan Niedźwiedź, Jan Orzeszek), who represented the community of the Lviv townsfolk at sessions of the Court in Lviv and at the Royal Court, took the lead of the townsfolk opposition during the course of events. They were rather rich but, at the same time, didn’t have the authority in the town. Apparently, the main reason for these people engaged themselves in the organization of the townsfolk movement against the authorities was the desire to join the power elite, or to eliminate barriers between the elite and the townsfolk. This movement got the support among many groups of Lviv inhabitants.
PL
W drugiej połowie lat 70. XVI w. Lwów stał się areną wystąpień społecznych przeciwko władzy rady miejskiej. Główne przyczyny konfliktu tkwiły w sytuacji wewnętrznej miasta i funkcjonowaniu jego gminy. Rajcy nie podjęli rozmów z przedstawicielami opozycji, obrażali ich, a nawet grozili karami. Było to powodem skierowania przez pospólstwo skargi do króla. W trakcie dalszych działań na czoło opozycji mieszczańskiej wysunęło się kilka osób (Jan Zaidlicz, Jakub Soszka, Jan Szulczik, Jan Ganszorn, Jan Niedźwiedź, Jan Orzeszek), którzy reprezentowali ogół mieszczaństwa lwowskiego na sesjach sądowych w grodzie lwowskim oraz na dworze królewskim. Byli ludźmi dość bogatymi, jednak nieposiadającymi władzy w mieście. Głównym powodem ich zaangażowania się w organizację ruchu mieszczan przeciw władzom było zapewne pragnienie wejścia do grona elity władzy czy też likwidacja barier ją tworzących. Ruch ten znalazł poparcie wśród licznych grup mieszkańców Lwowa.
12
Publication available in full text mode
Content available

Bund na terenie powiatu radzyńskiego w latach 1897-1939

58%
Borysiuk M.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2020
|
vol. 10
|
issue 9-10
25-46
EN
The article describes the activity of the Bund in the years 1897-1939 in Radzyń Podlaski county. The first part of the article presents the most important issues related to the activities of the Bund before 1918, including the strike activity characteristic of this period. The next part of the article describes the specificity of the Bund’s operation in the interwar period, including Bund’s activities in municipal self-government institutions and in Jewish municipalities. It also shows the influence of the Bund on cultural and educational institutions and youth organizations. The last part of the article is the description of Bund's activity during the workers’ ceremonies and demonstrations.
PL
Artykuł opisuje działalność Bundu w latach 1897-1939 na terenie powiatu radzyńskiego. Pierwsza część artykułu przedstawia najważniejsze zagadnienia związane z działalnością Bundu przed 1918 r., w tym charakterystyczną dla tego okresu działalność strajkową. Dalsza część artykułu opisuje specyfikę działalności Bundu w okresie międzywojennym, w tym działalność Bundu w miejskich instytucjach samorządowych oraz w gminach żydowskich. Pokazuje także wpływ Bundu na instytucje kulturalno-oświatowe i organizacje młodzieżowe. Ostatnia część artykułu to opis działalności Bundu podczas uroczystości i demonstracji robotniczych.
13
Publication available in full text mode
Content available

Správny aparát mesta a jeho grafická vizualizácia (na príklade Banskej Bystrice v stredoveku a ranom novoveku)

58%
Georgievski M., Tomeček O.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2023
|
vol. 15
135-160
DE
Ziel des vorliegenden Beitrags ist es, die Möglichkeiten der grafischen Darstellung von Organisation der Stadtverwaltung zu präsentieren. Im inhaltlichen Teil werden die wichtigsten Organe der Stadtverwaltung vorgestellt, die sich bereits im Mittelalter entwickelten, ihre endgültige Form aber erst im 16. Jahrhundert annahmen. Neben dem Amt des Bürgermeisters wird besonderes Augenmerk auf die kollektiven Organe gelegt, d.h. auf den (inneren und äußeren) Stadtrat sowie auf die später gebildete wählbare Kommunalverwaltung. Die Funktionsweise und die personelle Besetzung dieser Institutionen lassen sich bis zur Mitte des 18. Jahrhunderts (bis 1755) verfolgen, als Banská Bystrica (Neusohl) im Zuge der staatlichen Bemühungen um eine Vereinheitlichung der Verwaltungsorganisation von königlichen Städten mehrere spezifische Elemente der Organisation seiner Selbstverwaltung aufgab (z.B. die Nominierung von Kandidaten für das Amt des Bürgermeisters durch die Bürger, die ein Haus am Hauptmarkt besaßen, oder die jährliche Wahl des Bürgermeisters).Für Zwecke der Analyse wurden zwei Mindmaps und drei illustrative Grafiken erstellt. Die erste Mindmap führt in die Forschung zur Stadtverwaltung im Mittelalter ein. Da viele der Mechanismen für die Wahl der einzelnen Beamten und Mitglieder der kollektiven Organe der Stadtverwaltung in dieser Zeit unbekannt waren, erwies sich diese Art der Visualisierung als geeignetes Mittel zur Darstellung des Themas. Die zweite Mindmap zeigt die administrativen Verhältnisse der Stadt in der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts. In diesem Fall war bereits eine größere Menge an Daten für die Behandlung des Themas verfügbar, so dass die Mindmap als Mittel zur Verdeutlichung bzw. Ergänzung des speziell erstellten und entsprechend vereinfachten grafischen Schemas diente. Schließlich wurden die Perioden des 16., 17. und der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts getrennt behandelt, und zwar mit Hilfe von separaten grafischen Darstellungen der Verwaltungsmechanismen. Anhand von drei Schemata konnten die wichtigsten Entwicklungsprozesse und signifikanten Veränderungen in der Funktionsweise der grundlegenden Mechanismen des städtischen Verwaltungsapparats deutlich nachvollzogen werden.Anschauliche Visualisierungen durch verschiedene Schemata und Mindmaps erweisen sich als willkommenes Hilfsmittel für das Studium und die Forschung im Bereich der Verwaltungsgeschichte. Die Visualisierung des Problems der Stadtverwaltung kann dazu beitragen, ihre Funktionsweise besser zu verstehen und Fragen für die weitere historische Forschung aufzuwerfen.
EN
The paper aims at presenting the possibilities of graphical representation of the problem of the administrative organization of the town. In the textual part it presents the main organs of the town administration, which began to be formed in the Middle Ages, but took their final form mainly during the 16th century. In addition to the institution of the mayor, special attention was paid to the collective organs of the town administration, which were the town (inner and outer) council, as well as the later formed elected municipality. The functioning and staffing of these institutions were followed until the middle of the 18th century (until 1755) when, as a result of the state’s efforts to unify the administrative organisation of the royal towns, Banská Bystrica lost several unique elements of the organisation of its self-government (e.g. the nomination of candidates for the post of mayor by the burghers who owned a house on the main square or the annual election of the mayor).Two mind maps and three illustrative graphic schemes were created for the purpose of the study. The first mind map introduces the research of town administration in the medieval period. As many of the mechanisms for the election of individual officials and members of the collective organs of town administration were unknown for that period, this method of visualisation proved to be a suitable means of introducing the subject. The second mind map depicts the administrative conditions of the town in the first half of the 18th century. In this case, a large amount of data was already available for the treatment of the issue, so the mind map served as a means of clarifying, or supplementing, the specially drawn and appropriately simplified graphic scheme. Finally, the periods of the 16th, 17th and first half of the 18th centuries were treated separately, by means of separate graphic schemes of the administrative mechanisms. Through the three schemes it was possible to clearly trace the most important development processes and significant changes in the functioning of the basic mechanisms of the town’s administrative apparatus.Illustrative visualisations through various schemes and mind maps prove to be a welcome aid to study as well as research in the field of the history of administration. Visualisation of the problem of the town administration can help to better understand its workings as well as to raise questions for further historical research.
PL
Celem artykułu jest rozważenie wykorzystania i przydatności graficznej wizualizacji do przedstawienia zagadnień związanych z organizacją administracyjną miasta. Część tekstowa artykułu opisuje główne organy administracji miejskiej w kształcie, jaki wyłonił się w średniowieczu, przybierając ostateczną formę w XVI wieku. Oprócz instytucji burmistrza szczególną uwagę zwrócono na kolegialne organy administracji miejskiej: radę miejską (wewnętrzną i zewnętrzną) oraz utworzoną później wybieralną gminę. Instytucje te funkcjonowały do połowy XVIII wieku (a konkretnie do 1755 roku), kiedy to, w wyniku starań o ujednolicenie organizacji administracyjnej miast królewskich, Bańska Bystrzyca utraciła kilka unikalnych składowych autonomii (jak wyznaczanie kandydatów na stanowisko burmistrza przez mieszczan posiadających dom na rynku czy coroczne wybory burmistrza).Na potrzeby niniejszego opracowania stworzono dwie mapy myślowe oraz trzy poglądowe diagramy. Pierwsza mapa stanowi wprowadzenie do badań administracji miejskiej w okresie średniowiecza. Ponieważ wiele mechanizmów wyboru urzędników i członków kolegialnych organów administracji miejskiej nie jest dogłębnie znanych, ten sposób wizualizacji można uznać za właściwy sposób wprowadzenia w tematykę. Druga mapa przedstawia warunki administracyjne miasta w pierwszej połowie XVIII wieku. W tym przypadku dostępna już była wystarczająca ilość danych dla takiego ujęcia zagadnienia, więc mapa taka posłużyła jako środek doprecyzowania lub uzupełnienia specjalnie skonstruowanego i odpowiednio uproszczonego diagramu. Wreszcie, okresy XVI, XVII i pierwszej połowy XVIII wieku potraktowano odrębnie, przedstawiając je za pomocą osobnych diagramów obrazujących mechanizmy administracyjne. Te trzy diagramy umożliwiają przejrzyste prześledzenie najważniejszych procesów rozwojowych i istotnych zmian w funkcjonowaniu podstawowych mechanizmów aparatu administracyjnego miasta.Poglądowe wizualizacje za diagramów i map konceptualnych sprawdzają się jako pomocne narzędzia zarówno w poznawaniu jak i badaniach nad dziejami administracji. Wizualizacje administracji miejskiej pomagają w lepszym zrozumieniu jej funkcjonowania jak również pozwalają formułować zagadnienia do podjęcia w dalszych badaniach historycznych.
14
Publication available in full text mode
Content available

Epidemia szkarlatyny we Lwowie w latach 1907‒1910. Urząd miejski, higieniści i polityka zdrowia publicznego

58%
Tracz V.
Kwartalnik Historyczny
|
2021
|
vol. 128
|
issue 3
743-784
EN
The article aims to explore the process of modernisation of public health in Lviv from the late nineteenth to the early twentieth century, using the example of the scarlet fever epidemic of 1907‒10. The author examines the functioning of the municipal health service, the impact of anti-epidemic measures on the lives of residents, and the involvement of hygienists in the implementation of municipal policy. The answers to these questions shed light on the public health policy in Lviv and the local hygiene movement.
PL
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób odbyła się modernizacja w dziedzinie zdrowia publicznego we Lwowie w końcu XIX – na początku XX w. Analiza została przeprowadzona na przykładzie epidemii szkarlatyny w latach 1907‒1910. Ma ona na celu wyjaśnienie mechanizmu funkcjonowania miejskiej służby zdrowia: w jaki sposób działania przeciwepidemiczne miały wpływ na życie mieszkańców, a także jak wyglądało zaangażowanie higienistów w realizację polityki miejskiej. Odpowiedzi na te pytania pozwolą częściowo scharakteryzować politykę zdrowia publicznego we Lwowie, a także zilustrować miejscowy ruch higieniczny.
15
Publication available in full text mode
Content available

Na marginesie edycji miejskich ksiąg kryminalnych. Prawo pisane i dzieła prawnicze w praktyce sądu krakowskiego i dobczyckiego

44%
Mikuła M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
427-439
EN
Four volumes of sources were published in the recent few years in the series „Fontes Iuris Polonici”. Three of them are Cracow criminal records from 1554–1615, 1589–1604, 1630–1633 and 1679–1690, which were edited by a research group (Wacław Uruszczak, Maciej Mikuła, Krzysztof Fokt, Anna Karabowicz). Another volume includes a criminal court records of Dobczyce (1699–1737), prepared and edited by M. Mikuła. Edited records deliver a valuable information about legal sources, which were in use in legal practice. There were applicate by courts, also by parties (plaintiffs and defendants and their plenipotentiaries). These evidences strengthen a hypothesis of using several written law sources in a legal practice. The pages of the edited sources include links to works of Jodok Damhouder, Andrzej Lipski, Bartłomiej Groicki, Paweł Szczerbic and Mikołaj Jaskier.
PL
W ostatnich kilku latach w ramach serii Fontes Iuris Polonici ukazały się cztery tomy źródeł. Trzy z nich to księgi kryminalne miasta Krakowa z lat 1554–1615, 1589–1604 oraz lat 1630–1633 i 1679–1690, wydane przez zespół kierowany przez Wacława Uruszczaka (Maciej Mikuła, Krzysztof Fokt, Anna Karabowicz). Ponadto w serii ukazała się księga kryminalna miasta Dobczyc z lat 1699–1737, opracowana przez M. Mikułę. Wydane źródła zawierają liczne informacje o stosowaniu w praktyce – zarówno przez sądy, jak i pełnomocników procesowych – przepisów prawa stanowionego. Są to dane, które wzmacniają tezę o szerokim wykorzystaniu prawa spisanego w miejskiej praktyce prawnej. Na kartach tych ksiąg odnaleźć można odwołania do prac prawniczych Jodoka Damhoudera, Andrzeja Lipskiego, Bartłomieja Groickiego, Pawła Szczerbica i Mikołaja Jaskiera.
16
Publication available in full text mode
Content available

Składniki ustroju miejskiego w Magdeburgu i ich przeniesienie do kultury prawnej Europy Środkowo-Wschodniej

37%
Gönczi K.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2017
|
vol. 72
DE
Vom 13. Jahrhundert an hatte das Magdeburger Stadtrecht eine zentrale Rolle im Hinblick auf die Entstehung der städtischen Rechtstraditionen in Ostmitteleuropa. In der Studie werden die Elemente der mittelalterlichen Stadtverfassung in Magdeburg vorgestellt (die Bürgerversammlung, der Stadtrat und der Schöffenstuhl), denn gerade die Stadtverfassung und die Balance der Kompetenzen zählen zu den wichtigen Gründen für den Transfer des Magdeburger Rechts in Ostmitteleuropa, stellte Heiner Lück fest. Die Wahl der Schöffen und der Ratsherren in Magdeburg zeigen die Grundlagen des modernen Staates. So trugen die Kooptation der Schöffen für lebenslange Beschäftigung und ihre finanzielle Unabhängigkeit Züge der richterlichen Unabhängigkeit im modernen Staat.Mehrere Stadtrechtsbucheinträge zeigen parallele Gedanken im Hinblick auf die Wahl der städtischen Honoratioren, und zwar von Zeit, Land und Herrschaftsbereich unabhängig. Dieses Phänomen lässt sich als Transfer des Magdeburger Rechts beschreiben. Die gemeinsame Grundlage und so auch der Wissensträger war wahrscheinlich das Sächsische Weichbild, eine Rechtsquelle aus dem Umfeld des Magdeburger Schöffenstuhls. Am Beispiel von zwei Rechtsinstitutionen, die Wahl der Amtsträger und die Amtswahrnehmungspflicht der Bürger kann der Rechtstransfer in den Städten des Königreichs Ungarn nachgewiesen werden. Die parallelen Stellen in den städtischen Rechtsquellen aus Böhmen, Ungarn und Polen zeigen Bausteine einer mémoire culturelle ostmitteleuropäischer Rechtskultur.
EN
From the 13th century on the Magdeburg town law had an outstanding role in forming the legal traditons of the cities in East-Central Europe. According to Heiner Lück, it was especially the municipal government and the balance between the branches, which had been adopted by the cities in East-Central Europe. The survey outlines the organs of the municipal government in the medieval Magdeburg: the assembly of the burghers (burding), the city council and the bench of aldermen (Schöffenstuhl). Focusing on the aldermen and the councellors, the origins of the modern state can be observed also in these medieval legal institutions. The life long service of the aldermen correspond in some points the constitutional doctrine of the judicial independence. Several rules on municipal government, which had been recorded in different legal codes in East-Central Europe, have the same character. This phenomenon can be described as legal transfer of the Magdeburg law. The same legal tradition were noted regarding the election of the town council and the aldermen in sources from Bohemia, Hungary and Poland. The common legal basis for the rules of Magdeburg law was presumably the so called Saxon Weichbild. Two legal institutions, the election of the city council and the duties of the burghers referring the municipal assembly are presented by citing from town books of the medieval Kingdom of Hungary.
PL
Prawo miejskie Magdeburga odegrało ogromną rolę w formowaniu najstarszych organizacji samorządów miast Europy Środkowo-Wschodniej. Heiner Lück podkreśla zwłaszcza jego rolę w kształtowaniu swoistej równowagi pomiędzy różnymi organami samorządu. Tekst wskazuje charakter takich ważnych elementów samorządu miejskiego w średniowiecznym Magdeburgu, jak zgromadzenie mieszczan, rady miasta i ławy sądowej. Autorka podkreśla, że przykład statusu miejskich ławników i rajców dowodzi, iż początki współczesnego państwa mają związek ze średniowiecznymi instytucjami prawnymi miasta. Wyróżnia tu trwającą do śmierci służbę ławników i ich niezależność finansową, odpowiadającą w niektórych aspektach konstytucyjnej doktrynie niezawisłości sędziowskiej. Ponadto przywołuje kilka wpisów z różnych ksiąg miejskich z terenu Europy Środkowo-Wschodniej, które – jej zdaniem – pokazują podobieństwa charakteru dostojników miejskich w różnych czasach, na różnych ziemiach i w różnych systemach władzy. Zjawisko to można, jak uważa autorka opracowania, określić mianem translacji założeń prawa magdeburskiego, co dokumentuje ta sama tradycja prawnicza określająca charakter wyborów rady miejskiej i ławników w źródłach zapisanych na obszarze Czech, Węgier i Polski. Wspólną podstawą dla zasad prawa magdeburskiego było przypuszczalnie tzw. zwierciadło saskie. W niniejszym tekście przyjrzano się bliżej szczególnie dwóm instytucjom prawnym: radzie miejskiej oraz zgromadzeniu obywateli, których działanie dokumentowane było zapisami ksiąg miejskich z terenu Królestwa Węgier.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.