Search results

1

Kino zorientowane ku przedmiotom

100%

Marzec A.

Kwartalnik Filmowy

|

2020

|

issue 110 Poza człowiekiem

80-99

PL

Autor przygląda się świeżemu zjawisku, jakim jest zwrot ku rzeczom w kinie współczesnym. Interpretując filmy Quentina Dupieux oraz Petera Stricklanda, skupia się przede wszystkim na kluczowej w dotarciu do rzeczy samych w sobie kategorii powabu (allure) oraz odróżnia ją od zmysłowego uwodzenia, z którym najczęściej jest mylona. Następnie, odwołując się do teorii witalistycznego materializmu Jane Bennett oraz jej pojęcia siły rzeczy (thing-power), zastanawia się, na czym polega sprawczość przedmiotów i dlaczego tak trudno nam ją sobie wyobrazić. Obecny u Bennett pasywno-aktywny charakter sprawczości rzeczy prezentuje na przykładzie najnowszego filmu Jamesa Benninga Maggie’s Farm (2019). Autor udowadnia, że estetyka oraz retoryka w kinie zorientowanym ku przedmiotom nie są powierzchownymi ozdobnikami, nie pełnią roli ornamentu, lecz pozwalają poszczególnym twórcom filmowym w inny sposób spojrzeć na

EN

The author investigates the recent phenomenon of object-oriented cinema. Interpreting the films of Quentin Dupieux and Peter Strickland, he focuses primarily on the key category of speculative realism that is allure, and distinguishes it from sensual seduction, which is most often confused with. Then, referring to the Jane Bennett theory of vitalist materialism and her concept of thing-power, he asks about the agency of objects and why it is so difficult for us to imagine it. He presents the passive-active nature of agency of Bennett on the example of the latest film by James Benning, Maggie’s Farm (2019). The author proves that aesthetics and rhetoric in object-oriented cinema are not superficial ornaments, but on the contrary allow individual filmmakers to look at objects in a different way.

2

W cieniu języka [Recenzja książki: Andrzej Marzec, „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021, ss.256]

100%

Adamczewski T.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2023

|

vol. 11

420-429

EN

The article reviews the book by Andrzej Marzec, entitled Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. It identifies the key subject areas discussed in his work (new materialism and object‑oriented ontology), as well as the adopted method. Due to the significant role of language in the philosopher’s terminological proposition, apart from analyzing the content of the book, the article also examines the publication as an attempt to question and liberate our human selves from the possibility of the dominant, anthropocentric language.

PL

Artykuł stanowi recenzję książki Andrzeja Marca pt. Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Identyfikuje główne zakresy tematyczne omawiane przez autora (nowy materializm oraz ontologię zwróconą ku przedmiotom), a także obraną przez niego metodę. Ze względu na znaczącą rolę języka w propozycji terminologicznej filozofa, poza opisem zawartości publikacji, tekst podejmuje również próbę spojrzenia na książkę jako na zapis rozważań nad możliwością zakwestionowania i wyzwolenia się z dominującego antropocentrycznego języka.

3

Realność pośrednika

80%

Tomczok P.

Forum Poetyki

|

2019

|

issue 15-16

6-23

EN

In this article, I formulate new premises for narrative studies. Classical narratology was based on a mentalist paradigm. It reduced the study of narrative to the study of language, text or discourse, downplaying the role of media or intermediaries in the story. I propose to define media and intermediaries in terms of a separate reality that plays an important role in the process of constructing the story. I combine cognitive science, especially enactivism, speculative realism and the actor-network theory to build a foundation for a new theory of narratology. New narratology should take into account the narrative role which objects play in the narrative. I exemplify how this theory can be used in practice in my analysis of Bruno Schulz’s Street of Crocodiles.

PL

Artykuł przedstawia propozycję alternatywnych założeń dla badań narratologicznych. Klasyczna narratologia została oparta na paradygmacie mentalistycznym, co oznaczało zamknięcie badań narracji w języku, tekście lub dyskursie, a także prowadziło do zlekceważenia roli różnych mediów czy pośredników w opowiadaniu. W artykule zaproponowano interpretację owych mediów bądź pośredników jako osobnej rzeczywistości, która odgrywa ważną w rolę w procesie budowy opowiadania. Nawiązanie do współczesnych badań nad poznaniem, szczególnie do enaktywizmu, a także do spekulatywnego realizmu i teorii aktora-sieci pozwoliły rozwinąć nową teorię opowiadania uwzględniającą istotną rolę obiektów, które współkształtują narrację. Jako przykład literackiego wykorzystania tej teorii przywołana została propozycja interpretacji Ulicy Krokodyli Brunona Schulza.

4

“Justifying description” in Zygmunt Haupt’s works

80%

Mizerkiewicz T.

Forum Poetyki

|

2023

|

issue 31

EN

This article discusses the problem of description in the works of Zygmunt Haupt in the wider context of the contemporary “descriptive turn” in literary studies. First, early critical readings and reviews of Haupt’s exceptional descriptions, which the writer included in his stories even though he acknowledged a crisis of mimesis in literature, are discussed. Indeed, Haupt made a conscious effort to “justify description,” which played an important role in his works, as Jerzy Stempowski noticed, either as part of a comprehensive vision of the outside world with tentatively invokes philosophical justifications or in moments during which Haupt’s characters come into contact with reality in and through accidental openings or “windows.” The article discusses these two respective methods of justifying description, drawing on speculative realism as well as the philosophy of Kazimierz Twardowski, which inspires the contemporary advocates of new philosophical realisms.

PL

Artykuł omawia problematykę opisu w twórczości Zygmunta Haupta z wykorzystaniem inspiracji płynących ze strony współczesnego „zwrotu deskryptywnego” w literaturoznawstwie. Przypomniane zostały wczesne diagnozy krytyki literackiej wskazującej na wyjątkową wartość opisów Haupta, które pisarz włączał do swych opowiadań, mimo iż zdawał sobie sprawę z kryzysu zdolności mimetycznych literatury. Świadomie podejmował przy tym wysiłek „usprawiedliwiania opisu”, który pojawiał się u niego, jak zauważył Jerzy Stempowski, albo jako część całościowej wizji świata zewnętrznego z przywoływanymi próbnie uzasadnieniami filozoficznymi, albo jako element zdarzających się bohaterom opowiadań Haupta chwilom styku z realnością dostępną w znalezionych przypadkiem ramach lub „prześwitach”. Artykuł omawia kolejno te dwie metody uzasadniania części deskryptywnych, wykorzystane zostały przy tym pojęcia realizmu spekulatywnego, a także filozofii Kazimierza Twardowskiego, z której korzystają rzecznicy nowych form realizmu we współczesnej filozofii.

5

On the status of technology in Heidegger’s “Being and Time”

71%

Maggini G.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 1

79-110

EN

The major importance attributed by Heidegger to the ontological status of the tool has allowed a series of challenging insights into its role and significance in Being and Time, leading to a questioning upon the very existence of an autonomous phenomenology of technology in it. In what follows, we chose to thematize two of the most recent attempts to evaluate the status of technique in the 1927 Grundwerk. Graham Harman’s approach is situated within the broader context of a recent trend in continental philosophy designated as speculative realism, whereas Peter-Paul Verbeek’s is largely inspired by Don Ihde’s postphenomenological account of technology. The extreme diversification of these two hermeneutic projects renders their treatment on a common ground quite difficult. Nevertheless, we argue that both of them share several common points, despite their fundamental and unbridgeable gap. Harman’s and Verbeek’s efforts to refine the hermeneutic access to one of the most influential sections of Heidegger’s major work exemplify a vivid interest in Being and Time itself, but also in the contemporary phenomenology of technology in general.

Refine search results

2 Forum Poetyki

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

1 Kwartalnik Filmowy

1 Studia Philosophiae Christianae

2 2023

1 2020

1 2019

1 2014

1 Adamczewski T.

1 Maggini G.

1 Marzec A.

1 Mizerkiewicz T.

1 Tomczok P.

Kino zorientowane ku przedmiotom

W cieniu języka [Recenzja książki: Andrzej Marzec, „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021, ss.256]

Realność pośrednika

“Justifying description” in Zygmunt Haupt’s works

On the status of technology in Heidegger’s “Being and Time”