Search results

1

Bezug zur Zeitgeschichte in Wörterbüchern. Die Widerspiegelung der deutsch-polnischen Beziehungen im Słownik języka polskiego (1958–1969), herausgegeben von Witold Doroszewski, vor dem Hintergrund des Zweiten Weltkriegs und der Nachkriegspolitik

100%

Teshajev Sunderland E.

Germanica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 143

387 - 401

DE

Ausgehend von der Tatsache, dass Sprachwörterbücher ebenfalls einen Einblick in die Zeitgeschichte und somit in politische, gesellschaftliche und kulturelle Aspekte geben, werden im vorliegenden Beitrag die zur Veranschaulichung der Stichwörter verwendeten Belegbeispiele aus ausgewählten Lemmastrecken (A, B, C, Ć, K, Z, Ź und Ż) des einsprachigen polnischen Wörterbuchs Słownik języka polskiego (1958–1969) daraufhin untersucht, welches Bild sie von den Deutschen und den deutsch-polnischen Beziehungen in der Nachkriegszeit transportieren. Dabei konnte festgestellt werden, dass das Thema Deutschland zwar nur selten im Wörterbuchs auftaucht, die vorhandenen Belegbeispiele mit Deutschenbezug jedoch ein negatives Deutschenbild, das tatsächlich im Nachkriegspolen präsent war, vermitteln.

EN

Dictionaries can give us an insight into the history of a certain period and its political, social and cultural aspects. Therefore, this article has explored the image of the Germans and German-Polish relations in post-war times found in the monolingual Polish dictionary Słownik języka polskiego (1958–1969). The author conducted this analysis by reviewing all the headwords listed under certain letters (A, B, C, Ć, K, Z, Ź and Ż) in this dictionary, then examining the example sentences she found which mentioned these topics. Results show that although the topic of Germany occurs rarely in the dictionary, the example sentences that do contain references to the Germans reveal a negative image which corresponds to the widespread Polish image of the Germans in post-war times.

2

Działalność Jana Plewińskiego w ruchu ludowym w okresie II Rzeczypospolitej i w konspiracji antyhitlerowskiej

84%

Olejnik L.

|

2022

|

vol. 28

|

issue 2

163-189

EN

Jan Plewiński (1898–1970) can be counted among the most outstanding people's activists in the history of the Sieradz region. Now, however, it is rather little known, as if forgotten. His activity in the years 1945–1972 in the people's movement (in SL, PSL, ZSL) is described in more detail in the biographical sketch included in issue 37 (2021) of the “Yearbook of the Historical Museum of the History of the Polish People's Movement” in Warsaw. From 1919, he was active in the peasant movement in the youth circle of his native village of Strzałki (Majaczewice commune). From 1923, he joined the PSL “Wyzwolenie” (“Liberation”), and from 1931 he was active in the Stronnictwo Ludowe – People's Party (SL), which then gathered members of three previously independently functioning peasant groups. The strongest position was achieved by Plewiński in the 1930s, both in SL and ZMW RP “Wici”. From 1934, he was a member of the SL County Management, a year later he became the county secretary and held it until the outbreak of World War II. In 1936, in 1936, he was elected to the Provincial Board of SL in Łódź. In the years 1935–1936 he headed the poviat structures of the ZMW RP “Wici”. In the years 1936–1938 he was a member of the Provincial Board of this organization. He was associated with the milieu of radical young people's activists, who focused on the periodical „Chłopskie Życie Gospodarcze” (“Peasant Economic Life”). He was a valued speaker and often performed at various public gatherings organized by the Sieradz people's movement. He co-organized the great peasant strike in 1937. At the beginning of the Nazi occupation (November–December 1939), he was imprisoned in Sieradz (as part of the anti-Polish repressions of the occupant). After escaping from prison, he actively participated in the creation of the structures of the people's underground. He belonged to the local leadership of this conspiracy (he was part of the “trio” and then the “five” of the poviat SL “Roch”, in the years 1944–1945 – after the arrest of Adam Banach, he headed the people's underground in the Sieradz district). He was also a soldier of “Chłostra”, and from 1941, of the Bataliony Chłopskie (Peasants' Battalions). During the period of the Second Polish Republic he was imprisoned several times for his activities against the Sanacja regime.

PL

Jana Plewińskiego (1898–1970) zaliczyć można do grona najwybitniejszych w dziejach najnowszych działaczy ludowych ziemi sieradzkiej. Obecnie jednak jest raczej mało znany, jakby zapomniany. Od 1919 r. działał w ruchu ludowym w kole młodzieży swojej rodzinnej wsi Strzałki (gmina Majaczewice). Od 1923 r. związał się z PSL „Wyzwolenie”, a od 1931 r. działał w Stronnictwie Ludowym (SL), w którym wtedy skupili się członkowie trzech dotąd samodzielnie funkcjonujących ugrupowań chłopskich. Najsilniejszą pozycję Plewiński wypracował sobie w latach 30. XX w., zarówno w SL jak i ZMW RP „Wici”. Od 1934 r. wchodził w skład Zarządu Powiatowego SL, w rok później objął funkcję sekretarza powiatowego i piastował ją do wybuchu II wojny światowej. W 1936 r. wybrany został do Zarządu Wojewódzkiego SL w Łodzi. W latach 1935–1936 stał na czele powiatowych struktur ZMW RP „Wici”. W latach 1936–1938 był członkiem Zarządu Wojewódzkiego tej organizacji. Był związany ze środowiskiem młodych, radykalnych działaczy ludowych, którzy skupili się wokół wydawanego wpierw w Poznaniu, a następnie w Łodzi czasopisma „Chłopskie Życie Gospodarcze”. Był cenionym prelegentem i często występował na różnych zgromadzeniach publicznych organizowanych przez sieradzki ruch ludowy. Współorganizował wielki strajk chłopski w 1937 r. Za swą działalność przeciw władzy sanacyjnej był w okresie Drugiej Rzeczypospolitej kilkakrotnie więziony. Na początku okupacji hitlerowskiej (listopad–grudzień 1939) znalazł się w sieradzkim więzieniu (w ramach antypolskich represji okupanta). Po ucieczce z więzienia włączył się aktywnie w tworzenie struktur konspiracji ludowej. Należał do kierownictwa lokalnego tej konspiracji (wchodził w skład „trójki” a następnie „piątki” powiatowej SL „Roch”, w latach 1944–1945 – po aresztowaniu Adama Banacha stanął na czele konspiracji ludowej powiatu sieradzkiego). Był także żołnierzem „Chłostry”, a od 1941 r. Batalionów Chłopskich. Jego działalność w latach 1945–1972 w ruchu ludowym (w SL, PSL, ZSL) szerzej opisuję w szkicu biograficznym zamieszczonym w numerze 37 (2021) „Rocznika Historycznego Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” w Warszawie.

3

Współczesne reprezentacje rewolucyjnych wydarzeń historii najnowszej Europy Środkowo-Wschodniej w grach planszowych

67%

Kurowska K.

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 12

79-97

PL

The aim of the article is to look at what and how important for the contemporary history of Central Europe events were presented in popular culture, which is represented here by board games. They are subjected to analysis six historical games created primarily in Poland, although one title comes from Czechoslovakia, which in various ways tell about selected events from the communist period, including about the papal pilgrimage, strikes and martial law.

4

The Roots of Contemporary Jewish-Polish Relations

67%

Paszko K.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2006

|

vol. 36

5

Z chłopskiej zagrody na uniwersytecką katedrę. Karty z biografii prof. Stefana Banasiaka (1929–2018)

67%

Olejnik L.

Zeszyty Wiejskie

|

2020

|

vol. 26

349-360

EN

The article presents the most important facts from the abundant biography of professor Stefan Banasiak, a historian of recent history and for a number of years the director of the Institute of History at the University of Lodz. Stefan Banasiak came from the Łęczyca region. He was born in Topola Katowa in a peasant family. A few years after the Second World War he graduated from the University of Lodz with a degree in social sciences. From 1953, he started working as an assistant at this university, while continuing his studies at the University of Warsaw. After obtaining a master's degree, he developed a scientific and didactic career at the University of Lodz. He obtained further levels of academic advancement: in 1961 he became a doctor and in 1967 he received a postdoctoral degree. In 1978, he was appointed an associate professor, and in 1990 became a full professor. In the years 1968–1970 he was deputy director, then in the years 1970–1978 the director of the Institute of History of the University of Lodz. He obtained significant achievements in scientific research, especially the problems of post-war resettlement of German population and settlement activity in the Western and Northern Territories. He also specialized in regional history, writing many publications on social and political history of Łódź and other centers of the Lodz region. He had great achievements in educating the scientific staff of historians (he promoted over 120 MAs and 7 doctors). He was active in many organizations and associations. The funeral of professor Banasiak took place on April 4, 2018 at the cemetery in Łódź in Ogrodowa Street.

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze fakty z bogatej biografii prof. Stefana Banasiaka, historyka historii najnowszej i wieloletniego dyrektora Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Stefan Banasiak pochodził z ziemi łęczyckiej. Urodził się w Topoli Katowej w rodzinie chłopskiej. Kilka lat po drugiej wojnie światowej ukończył Uniwersytet Łódzki, uzyskując tytuł magistra nauk społecznych. Od 1953 r. rozpoczął pracę jako asystent na tej uczelni, kontynuując jednocześnie studia na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu tytułu magistra rozwijał karierę naukową i dydaktyczną na Uniwersytecie Łódzkim. Uzyskał kolejne stopnie zaawansowania naukowego: w 1961 r. został doktorem, a w 1967 r. doktorem habilitowanym. W 1978 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1990 r. profesorem zwyczajnym. W latach 1968–1970 był zastępcą dyrektora, następnie w latach 1970–1978 dyrektorem Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Osiągnął znaczący dorobek w badaniach naukowych, zwłaszcza w zakresie problematyki powojennych przesiedleń ludności niemieckiej i działalności osadniczej na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Specjalizował się także w historii regionalnej, pisząc wiele publikacji z zakresu historii społecznej i politycznej Łodzi i innych ośrodków regionu łódzkiego. Miał duże osiągnięcia w kształceniu kadry naukowej historyków (wypromował ponad 120 magistrów i 7 doktorów). Działał w wielu organizacjach i stowarzyszeniach. Pogrzeb profesora Banasiaka odbył się 4 IV 2018 r. na cmentarzu przy ulicy Ogrodowej w Łodzi.

Refine search results

2 Zeszyty Wiejskie

1 Germanica Wratislaviensia

1 Historyka Studia Metodologiczne

1 Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

1 2022

1 2020

1 2019

1 2018

1 2006

2 Olejnik L.

1 Kurowska K.

1 Paszko K.

1 Teshajev Sunderland E.

Bezug zur Zeitgeschichte in Wörterbüchern. Die Widerspiegelung der deutsch-polnischen Beziehungen im Słownik języka polskiego (1958–1969), herausgegeben von Witold Doroszewski, vor dem Hintergrund des Zweiten Weltkriegs und der Nachkriegspolitik

Działalność Jana Plewińskiego w ruchu ludowym w okresie II Rzeczypospolitej i w konspiracji antyhitlerowskiej

Współczesne reprezentacje rewolucyjnych wydarzeń historii najnowszej Europy Środkowo-Wschodniej w grach planszowych

The Roots of Contemporary Jewish-Polish Relations

Z chłopskiej zagrody na uniwersytecką katedrę. Karty z biografii prof. Stefana Banasiaka (1929–2018)