W wieku XIX na polskim rynku wydawniczym pojawiły się informatory czytelnicze, edukacyjne i wychowawcze, przynoszące porady na temat szkodliwości i pożytków płynących z czytania. W okresie dwudziestolecia międzywojennego tego typu bibliografie zalecające opracowywali działacze oświatowi, nauczyciele, wykładowcy, bibliotekarze, a także kapłani i osoby świeckie związane z Kościołem katolickim. W artykule przedstawiono charakterystykę treściową poradnika lekturowego zestawionego przez o. Mariana Pirożyńskiego Co czytać? Poradnik dla czytających książki. Beletrystyka (Kraków, 1932). O. Pirożyński był przede wszystkim kierownikiem duchowym, wychowawcą i publicystą dbającym o moralne wychowanie młodzieży, zatroskanym o stosowne jej przygotowanie do życia rodzinnego, społecznego i obywatelskiego. W tekście zwrócono uwagę na przesłanki, które skłoniły redemptorystę do stworzenia katalogu powieści polskich i zagranicznych, ocenianych z punktu widzenia etyki, a nie literaturoznawstwa. Scharakteryzowano, z przykładami, utwory beletrystyczne, które autor oceniał pozytywnie, negatywnie oraz neutralnie. Przybliżono też pochodzące z międzywojnia oraz współczesne recenzje publikacji o. Pirożyńskiego oraz podkreślono silne związki poradnika z nauką Kościoła.
EN
Reading and educational manuals appeared on the Polish editorial market in the 19th century, providing guidelines on the topic of harms and advantages of reading. During the interwar period such recommendation bibliographies were prepared by educational activists, teachers, lecturers, librarians as well as priests and lay persons related to the Catholic Church. The article presents the content characteristic of a reading manual comprised by Fr. Marian Pirożyński Co czytać? Poradnik dla czytających książki (What to Read? Reader’s Companion, Cracow, 1932). Fr. Pirożyński was above all a spiritual guide, tutor and publicist taking care about moral education of the youth, concerned about its preparation for family, social and civic life. The article draws attention to prem-ises leading the Redemptorist to comprise a catalogue of Polish and foreign novels evaluated from the point of view of ethics rather than literary criticism. It gives charac-teristics and examples of literary works with positive, negative or neutral evaluation. It also presents interwar and contemporary reviews of Fr. Pirożyński’s publications and emphasises strong relations of the manual to the Church teaching.
The Congregation of the Most Holy Redeemer (Redemptorists) continued their retreat and missionary work throughout the Second World War. The apostolate offered people consolation, gave hope and faith in a better tomorrow; it reinforced their patriotism and sense of national identity.
PL
Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela (redemptorystów) w okresie II wojny światowej nie ustawało w pracy rekolekcyjno-misyjnej. Apostolat podtrzymywał ludzi na duchu, dawał nadzieję i rozbudzał wiarę w lepsze jutro, wzmacniał patriotyzm i poczucie tożsamości narodowej.
The picture of Our Lady of Perpetual Help in Podgórze was painted in 1903 in Rome, blessed by pope Leon XIII on 18 April and brought in the same year to Krakow by Father Bernard Łubieński, who was greatly involved in popularising the worship of Virgin Mary related to the painting. The Redemptorists linked their apostolic work with Mary Our Lady of Perpetual Help from the beginning. The painting had already been known to the inhabitants of Podgórze, since its paper copy was hung in the parish church. A turning point in the growth of the worship of Our Lady of Perpetual Help was the introduction of the service known as constant novena, which involves group prayers before her icon on the selected day of every week to request some special grace.
PL
Podgórski obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, wykonany w Rzymie w 1903 r., pobłogosławiony przez papieża Leona XIII dnia 18 kwietnia owego roku przywiózł do Krakowa sługa Boży Bernard Łubieński, niezwykle zasłużony w rozkrzewianiu kultu maryjnego związanego z tym wizerunkiem. Redemptoryści od początku swoją pracę apostolską łączyli z Maryją Matką Nieustającej Pomocy. Obraz Jej był już wcześniej znany mieszkańcom Podgórza, ponieważ jego papierowa kopia wisiała w kościele parafialnym. Wydarzeniem zwrotnym w rozwoju kultu Matki Bożej Nieustającej Pomocy na Podgórzu było wprowadzenie nabożeństwa nieustannej nowenny, polegającego na wspólnej modlitwie przed Jej ikoną w wybranym dniu każdego tygodnia w celu uproszenia jakiejś specjalnej łaski.
The history of the Minor Redemptorist Seminary in Torun reflects the dynamic growth of the congregation in the interwar period. Despite the harsh material and social conditions, the staff and the students were doing their best to fulfil generously the Redemptorist vocation: “soli Dei et studiis”. The formation process had many stages and the juniorate, which functioned as a minor seminary in accordance with the decrees of the Council of Trent, was the first of them. The institution served as private secondary school focused in Arts and Humanities whose alumni would be prepared for the Philosophical and Theological studies that would follow in the next stage of formation. This paper presents the history of the Torun Juniorate House from 1921 till 1939. It also makes references to the previous period since the founding of the institution in 1895 and to the events of the war campaign in September 1939. The article is based on the research of the documents of Roman and Polish collections as well as of the secondary literature.
PL
Międzywojenne losy Niższego Seminarium Duchownego Warszawskiej Prowincji Redemptorystów w Toruniu, zwanego popularnie juwenatem, są odzwierciedleniem dynamicznego rozwoju polskich redemptorystów w tym okresie. Znamiennym pozostaje fakt, iż w trudnych warunkach materialnych i społecznych, w obliczu rodzącej się polskiej państwowości, zarówno nauczyciele, uczniowie oraz ich wychowawcy starali się wiernie wypełniać redemptorystowskie powołanie w duchu idei – „soli Deo et studiis”. Proces przygotowania do życia zakonnego w Zgromadzeniu Redemptorystów obejmował kilka etapów formacyjnych. Juwenat był pierwszym z nich i funkcjonował w formule wypracowanej jeszcze przez Sobór Trydencki jako niższe seminarium duchowne. Była to prywatna szkoła średnia o kierunku humanistycznym, wszechstronnie przygotowująca młodzieńców do studiów filozoficzno-teologicznych, które juwenaccy absolwenci odbywali następnie w ramach właściwego seminarium o charakterze kleryckim. Niniejszy artykuł ma na celu zarysowanie dziejów funkcjonowania i organizacji juwenatu polskich redemptorystów na terenie Torunia w latach 1921–1939, z uwzględnieniem kontekstu historycznego od momentu jego powstania w 1895 roku aż do kampanii wrześniowej. Opracowanie to zostało oparte na materiale źródłowym, pochodzącym ze zbiorów rzymskich oraz krajowych, a także na dostępnych monografiach i opracowaniach odnoszących się do prezentowanej tematyki.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.