Celem niniejszego opracowania było ustalenie przestrzennego zróżnicowania kraju ze względu na sytuację mieszkaniową w poszczególnych województwach, w ujęciu podmiotowym, to znaczy z punktu widzenia gospodarstw domowych. W opracowaniu oparto się na informacjach uzyskanych z „Diagnozy Społecznej 2007”, które odzwierciedlają subiektywne odczucia i opinie respondentów na temat ich sytuacji mieszkaniowej. Zastosowane metody wielowymiarowej analizy porównawczej wskazują, że najlepsza sytuacja mieszkaniowa występuje w województwach: wielkopolskim i opolskim, natomiast najgorsza w województwach: lubelskim i kujawsko-pomorskim oraz, że sytuacja ta w największym stopniu zależy od powierzchni użytkowej mieszkań oraz ich wyposażenia w łazienkę z wanną lub prysznicem.
EN
The aim of the study was to analyze a regional diversification of the housing situation of households in polish voivodships. The empirical material for this study was based on information from “Social Diagnosis 2007” which reflects subjective feelings and respondents' opinions on their housing situation. The applied methods of multidimensional comparative analysis show that the best situation is in voivodships: wielkopolskie and opolskie, however the worst in provinces: lubelskie and kujawsko-pomorskie. Besides, this situation mostly depends on usable floor space of dwellings and their equip with bathroom or shower.
W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie i tendencje zmian w sezonowości bezrobocia na regionalnych rynkach pracy w Polsce, Hiszpanii i Niemczech. Starano się określić czy (i w jaki sposób) duże różnice w przestrzennym poziomie bezrobocia znajdują odzwierciedlenie w zróżnicowaniu sezonowości bezrobocia. Zgodnie z ogólnym celem pracy starano się określić: – poziom wahań sezonowości bezrobocia, – tendencje zmian sezonowości, – powiązania pomiędzy zmianami bezrobocia a zmianami sezonowości bezrobocia. W analizie wykorzystano dane dotyczące liczby bezrobotnych w ujęciu miesięcznym za lata 2005–2013, pochodzące z narodowych urzędów statystycznych. Wyboru krajów do badania dokonano w oparciu o stosunkowo duże zróżnicowanie w poziomie bezrobocia i tendencjach zmiany bezrobocia występujące na tych trzech rynkach. Wyniki wskazują na najmniejsze zróżnicowanie bezrobocia sezonowego na regionalnych rynkach pracy w Polsce. Z kolei regionalne rynki pracy w Niemczech wykazały najmniejsze różnice w reakcji zmiany sezonowej liczby bezrobotnych na zmiany ogólnej liczby bezrobotnych. Ponadto wyniki sugerują procykliczny charakter bezrobocia sezonowego.
EN
The paper presents diversification and trends of seasonal unemployment on regional labour markets in Poland, Spain and Germany. It attempts to determine whether (and how) large differences in spatial unemployment are reflected in the diversification of seasonal unemployment. The overall aim of the study was to determine: – the level of seasonal fluctuations in unemployment, – trends in unemployment seasonality, – the relationship between changes of unemployment and its seasonality. Data on the number of the unemployed was used in the analysis from the monthly perspective for years 2005–2013. The main data sources were national statistical offices (MESS, BfA, GUS). The countries selection for this study was based on a relatively large variation in the level of unemployment and unemployment trends changes occurring on these three markets. Results indicate the smallest diversification of seasonal unemployment on regional labour markets in Poland. In turn, regional labor markets in Germany has showed the smallest differences in reaction of seasonal changes of the unemployed number in the change of total unemployed number. Moreover results suggest a pro-cyclical nature of seasonal unemployment.
The paper seeks to explain the influence of the so-called gravity effect on the regional diversity of economic growth in Poland. The gravity effect, which is a reference to Newton’s gravity law, is based on the assumption that regions have some economic influence on one another. The strength of these relationships is proportional to the size of the regional economies and inversely proportional to the distance between them. The applied model of economic growth refers to the neoclassical models of Solow; Mankiw, Romer and Weil; and Nonneman and Vanhoud. The presented model takes into account the gravity effect. The model has one non-trivial stationary point that is asymptotically stable, the authors say, which means that this point is a long-run economic equilibrium point. The paper examines the regional diversity of various macroeconomic indicators in the period from 1999 to 2011. Additionally, parameters of the labor productivity function are estimated at the regional level. The research yielded numerical simulations of two possible scenarios of the economic diversity of Polish regions. In the first scenario, it is assumed that investment rates are different in different regions (mean rates for each region from past periods). In the second scenario, the investment rates are the same for all regions. Both scenarios seem to indicate that the regional diversification of economic growth in Polish regions may decrease significantly, but the process of divergence was stronger under the regime imposed in the first scenario, the authors say. The strongest gravity effects were observed in an area bounded by the cities of Warsaw, Poznań and Wrocław as well as the southern Silesia region, with the possible inclusion of the city of Cracow. Peripheral regions in terms of the gravity effect, according to the authors, are provinces in eastern Poland as well as Świętokrzyskie in the center of the country, Pomorskie and Zachodniopomorskie in the north, and Lubuskie in the west.
PL
Celem artykułu jest wyjaśnienie wpływu tzw. efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego polskich województw. Ów efekt grawitacyjny (nawiązując do prawa grawitacji Newtona) opiera się na założeniu, że regiony oddziałują na siebie gospodarczo, przy czym siła oddziaływania jest proporcjonalna do ich wielkości i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi. Najczęściej modele grawitacyjne były wykorzystywane do opisu zjawisk w handlu światowym, zaś ich zastosowanie do analizy wzrostu i zróżnicowania regionalnego było bardzo rzadkie. Zastosowany w opracowaniu model nawiązuje do neoklasycznego modelu wzrostu gospodarczego Solowa, modeli Mankiwa, Romera i Weila oraz Nonnemana i Vanhoudta. W opracowaniu zaprezentowano model wzrostu gospodarczego uwzględniający efekt grawitacji. Wykazano, że model ten posiada nietrywialny punkt stacjonarny oraz że jest on asymptotycznie stabilny, co oznacza, że jest punktem asymptotycznej długookresowej równowagi rozważanego modelu wzrostu gospodarczego. W dalszej części opracowania dokonano opisowej analizy zróżnicowania technicznego uzbrojenia pracy, wydajności pracy, jednostkowych i łącznych efektów grawitacyjnych w polskich województwach w latach 1999–2011. Ponadto dokonano oszacowania parametrów funkcji wydajności pracy na poziomie wojewódzkim. Efektem finalnym pracy było przeprowadzenie numerycznych symulacji możliwych scenariuszy zróżnicowania rozwoju ekonomicznego polskich regionów. W pierwszym scenariuszu założono, że stopy inwestycji w poszczególnych województwach były różne (średnie arytmetyczne z poprzednich okresów), w drugim zaś wariancie przyjęto, że w długim okresie stopy te będą sobie równe. Zarówno 1., jak i 2. wariant wskazują na to, że przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego polskich województw może się istotnie pogłębiać, przy czym procesy dywergencyjne byłyby znacznie silniejsze przy utrzymaniu się dotychczasowej struktury stóp inwestycji. Co więcej, jeśli nie uwzględni się działania zewnętrznych efektów grawitacyjnych (związanych z oddziaływaniem na polskie województwa gospodarki niemieckiej) oraz portowego charakteru Trójmiasta, to okaże się, że województwami o niskim poziomie rozwoju ekonomicznego mogłyby zostać również pomorskie, zachodniopomorskie oraz lubuskie. Najsilniejsze efekty grawitacyjne w analizowanym przedziale czasu notowane były mniej więcej w czworokącie łączącym Warszawę z Poznaniem, Wrocławiem oraz aglomeracją śląsko-dąbrowską lub (być może) Krakowem. Województwami peryferyjnymi ze względu na siłę działania efektów grawitacyjnych okazały się zarówno województwa Polski wschodniej (poza województwem świętokrzyskim, które leży względnie blisko kilku dużych aglomeracji miejskich), jak i województwa pomorskie, zachodniopomorskie oraz lubuskie.
Celem artykułu jest analiza lobbingu w kontekście geograficznego zróżnicowania regulacji dotyczących tego rodzaju działalności. Dodatkowo podjęto próbę wskazania miejsca polskich regulacji w tym systemie oraz oceny realizowanych praktyk lobbingowych na tle międzynarodowym. Istotą przeprowadzonego badania jest zwrócenie uwagi na przestrzenne zróżnicowanie lobbingu, w tym społeczny odbiór tego typu działalności – swoistą geografię lobbingu i kierunki dokonujących się w tym zakresie zmian. Badane zagadnienia mają charakter interdyscyplinarny i dotyczą szeroko pojętych nauk spo- łecznych, w tym: ekonomii międzynarodowej, ale i geografii społecznej, teorii lokalizacji, socjologiczno-kulturowych aspektów funkcjonowania państw i działających na ich terenie podmiotów, kwestii etycznych etc. Opracowanie składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono istotę lobbingu we współczesnym świecie – strategie i metody oddziaływania na sferę legislacji. W drugiej zaakcentowano różnice między dwoma podstawowymi modelami realizacji i oceny działań lobbingowych – amerykańskim i europejskim. Następnie przedstawiono podstawowe zasady monitorowania lobbingu o charakterze uniwersalnym oraz konsekwencje regionalnego zróżnicowania postrzegania lobbingu dla metod prowadzenia monitoringu tej działalności w poszczególnych państwach. Polski model lobbingu omówiono w ostatniej części artykułu – zaprezentowano go przez pryzmat realizacji lobbingu w polskim parlamencie.
EN
The aim of the article is to analyze lobbing in context of variety of lobbing regulations in various territories, as well as attempt to assess Polish regulation and practice. The nature of this research is paying particular attention on spatial differentiation of lobbing perception – the geography of lobbing and its dynamics. In the first part of the paper author presents the essence of lobbing in the modern world – strategies and methods of its influence on the legislation process. In the second part the stress is put on difference between two basic models of realization and assessment of lobbing – American and European. The essential principles of lobbing monitoring which are of universal character and the consequences of regional perception of lobbing monitoring in various states are presented later on. In the last section of the paper author shows Polish experiences in lobbing – Polish model of lobbing seen through Polish parliament.
Celem badań była ocena regionalnego zróżnicowania poziomu kapitału ludzkiego w Polsce oraz zmian, jakie zaszły w tym zakresie w latach 1999–2014. Wyniki przeprowadzonych analiz podsumować można następująco. Regionalne zróżnicowanie poziomu kapitału ludzkiego w Polsce wzrosło, nadal utrzymuje się jednak na poziomie umiarkowanym. Przyczyną rosnących regionalnych dysproporcji w tym zakresie są równolegle zachodzące procesy konwergencji i dywergencji wewnętrznej województw, w tym również o charakterze marginalizacji. Liderami pod względem poziomu kapitału ludzkiego są województwa mazowieckie i małopolskie, które dystansują pozostałe obszary kraju. Najniższym poziomem kapitału ludzkiego charakteryzuje się województwo lubuskie, którego dystans w stosunku do pozostałych województw pogłębia się, co świadczyć może o niebezpiecznym zjawisku marginalizacji tego regionu.
EN
The aim of our study has been to assess the regional diversity in the level of the human capital in Poland and the changes that occurred in this regard over the period of 1999–2014. The results of our analyses can be summarised as follows. Regional differences in the level of human capital in Poland have grown but are still moderate. The causes of the increasing regional disproportions are the ongoing parallel convergence and divergence processes within the provinces, including ones which correspond to marginalisation. The leaders in terms of the human capital were the Province of Masovia (województwo mazowieckie) and Province of Malopolska (województwo małopolskie), which outdistance all other Polish provinces. The lowest level of human capital was determined in Lubuskie Province (województwo lubuskie), which is increasingly staying behind the rest of Poland, a fact that may indicate dangerous marginalisation of this region.
In the paper are assessed regional differences in the interaction between the natural and organizational factors in Polish agriculture. The analysis carried out in the dynamic approach covering the years 2002-2013, and the indicators for individual voivodships were compared to the average for Polish as a reference system. In research, in addition to descriptive statistics, it was also used grouping of voivodships with the use of cluster analysis with method of k-means. Conducted research indicates that the direction and strength of the interaction of selected environmental and organizational factors is differentiated between Polish regions. Observed nationwide trends and interdependence of analyzed natural and organizational factors do not reflect properly to the scale and effects of changes in different regions of the country. Because of the multifactorial determinants of agricultural production consequences of their impact in the regions are highly different. Manifestation of this is the realization, in various parts of the Polish, different models of agricultural production, which are characterized by different levels of the organization and intensity. The analysis indicates the need for regionalization of national agricultural policy, including the Rural Development Programme. This approach should contribute to more effective spending of funds addressed to agriculture and rural areas, by optimizing the process of their development.
PL
W pracy oceniono regionalne zróżnicowanie interakcji pomiędzy czynnikami przyrodniczymi i organizacyjnymi w polskim rolnictwie. Przeprowadzona w ujęciu dynamicznym analiza obejmowała lata 2002-2013, a wskaźniki dla poszczególnych województw porównywano do średnich dla Polski, jako układu odniesienia. W badaniach, oprócz statystyk opisowych, zastosowano również grupowanie województw z wykorzystaniem analizy skupień metodą k-średnich. Przeprowadzone badania wskazują, że kierunek i siła wzajemnego oddziaływania wybranych czynników przyrodniczych i organizacyjnych jest zróżnicowana pomiędzy poszczególnymi regionami Polski. Obserwowane ogólnokrajowe tendencje i wzajemne zależności analizowanych czynników przyrodniczych i organizacyjnych nie odzwierciedlają właściwie skali i skutków ich zmian w różnych regionach kraju. Ze względu na wieloczynnikowe uwarunkowania prowadzenia produkcji rolniczej skutki ich oddziaływania w poszczególnych regionach są mocno zróżnicowane. Przejawem tego jest realizacja, w poszczególnych częściach Polski, odmiennych modeli produkcji rolniczej, charakteryzujących się różnym poziomem organizacji i intensywności. Dokonana analiza wskazuje na konieczności regionalizacji krajowej polityki rolnej, w tym Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Podejście takie powinno przyczynić się do bardziej efektywnego wydatkowania środków kierowanych do rolnictwa i na obszary wiejskie, poprzez optymalizowanie procesu ich rozwoju.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.