Search results

1

Wpływ społeczno-kulturowy na podejmowanie decyzji dotyczących opieki nad seniorem

100%

Ulaniecka N.

Praca Socjalna

|

2017

|

vol. 32(4)

58-69

PL

Decyzje dotyczące opieki nad seniorami w dużej mierze są warunkowane przez czynniki społeczno-kulturowe. W artykule na przykładzie wybranych państw została opisana korelacja pomiędzy kolektywizmem i indywidualizmem a podejmowaniem opieki nad seniorami. Drugą część artykułu stanowi analiza uwarunkowań kulturowo-społecznych wpływających na opinie Polaków na temat opieki instytucjonalnej i powinności rodziny wobec nestorów. W trzeciej części przedstawiono nowe tendencje i zmiany społeczne, które będą wpływać na decyzje dotyczące opieki nad osobami starymi. Można zaobserwować wyraźne różnice pomiędzy krajami o kulturze kolektywistycznej (gdzie to od rodziny wymaga się opieki) i krajami ceniącymi indywidualizm (w których większe znaczenie mają instytucje opieki). W Polsce nadal powszechna jest presja społeczna dotycząca podejmowania osobistej opieki nad starymi członkami rodziny, niemniej sytuacja demograficzna oraz migracje będą wymuszać zmianę tego podejścia i większy udział opieki pozarodzinnej.

2

Legacy of Masters: Remarks on Life and Work with Professors Carolyn Ellis and Arthur P. Bochner

89%

Kafar M., Osvath C., Scheffels E., Spinazola L. P., Tillmann L. M.

|

2019

|

vol. 8

|

issue 1

257-266

PL

25 stycznia 2019 r., w Uniwersytecie Południowej Florydy miało miejsce uroczyste spotkanie poświęcone aktywności akademickiej Carolyn Ellis i Arthura Bochnera, którzy po ponad osiemdziesięciu pięciu latach (łącznie) pracy dydaktycznej przeszli na emeryturę. Tekst został przygotowany przez naukowych współpracowników, studentów oraz przyjaciół Profesorów Ellis i Bochnera, by upamiętnić i uhonorować Ich dzieło, i stanowi zbiór krótkich historii. Ukazuje on zarówno „oficjalne”, jak i „nieoficjalne” (w niektórych wypadkach bardzo osobiste) doświadczenia związane z życiem i pracą Profesorów. Opowieści te zapraszają czytelników do świata akademickich relacji międzypokoleniowych, uwikłanych kontekstowo i ważnych z etycznego punktu widzenia.

EN

On January 25th, 2019, The University of South Florida sponsored an event to honor the legacy of Carolyn Ellis and Arthur Bochner as they retire after more than 85 years (combined) teaching. In this paper, research collaborators, students, and friends present their testimonials commemorating their shared lives with Professors Ellis and Bochner. A collection of short stories reveals “official” and “non-official” (in some cases very personal) experiences as they were lived through, inviting readers to see how academic intergenerational relationships might develop as contextually situated and morally important.

3

Silversi w narracjach millennialsów – relacje międzypokoleniowe w kontekście refleksyjno-edukacyjnym

88%

Sulik M.

Edukacja Dorosłych

|

2020

|

vol. 2(83)

|

issue 2

47-61

PL

W artykule ukazane zostało znaczenie relacji międzypokoleniowych jako wartości, której nie sposób przecenić, a której znaczenie trzeba podkreślać i opisywać szczególnie w przestrzeni pedagogicznej, andragogicznej czy gerontolo- gicznej. Relacje międzypokoleniowe zostały ukazane jako katalizator refleksyjności – kategorii, która to w ostatnim czasie staje się obiektem szczególnej uwagi i troski. Autorka na podstawie przeprowadzonego projektu dydaktycznego pt. Tydzień z życia seniorki lub seniora ukazała znaczenie relacji międzygeneracyjnych w kontekście rozwijania refleksyjności.

4

WYCHOWANIE JAKO SZTUKA PORUSZANIA SIĘ W ŻYCIU

75%

Pelcová N.

Forum Pedagogiczne

|

2014

|

issue 1

73-86

PL

W artykule zaprezentowano koncepcję wychowania Jana Patočki, jednego z najbardziej znanych czeskich filozofów edukacji. Jego zdaniem wychowanie jest całożyciowym ruchem, w którego kontekście powstają relacje wzajemności, bycie razem, solidarność i więź międzypokoleniowa. Dzięki temu ruchowi młode pokolenie wprowadzane jest do świata, co nie dokonuje się bez swoistego zmagania, a nawet walki (gr. agon). J. Patočka rozróżnia ruch zakotwiczenia, który jest ruchem obronnym, i ruch ku prawdzie lub ruch w prawdzie, który otwiera jednostkę na innych i umożliwia jej rozwój.

EN

The paper presents the conception of upbringing formulated by Jan Patočka, one of the best known Czech philosophers of education. In his opinion education is a lifelong movement in the context of which reciprocal relationships, being together, solidarity and intergenerational bond are formed. Thanks to this movement, young generation is introduced to the principles of the world, what never occurs without specific struggles, or even fights (in ancient Greek: agon). Patočka distinguishes between anchor movement, which has defensive character, and movement towards the truth or in the truth, which opens an individual to the others and allows it to develop.

5

Wielopokoleniowe modele zdrowia. Czy zdrowe stało się niezdrowe?

75%

Szega I.

Kultura i Wychowanie

|

2022

|

vol. 22

|

issue 2

121-129

EN

Nowadays, more and more attention is paid to health education. The aim of this article is to discuss the issues related to the development of multi-generational health models based on the literature on the subject. The conclusion is that healthy eating is conscious eating, and society must understand that it is responsible for the health of future generations.

PL

Współcześnie coraz więcej uwagi poświęca się edukacji zdrowotnej. Celem pracy jest omówienie problematyki związanej z kształtowaniem się wielopokoleniowych modeli zdrowia na podstawie literatury przedmiotu. Podsumowaniem pracy jest konkluzja iż zdrowe żywienie to świadome żywienie, a społeczeństwo musi zrozumieć iż jest odpowiedzialne za zdrowie kolejnych pokoleń.

6

Biografia i kształtowanie: relacje międzypokoleniowe

71%

Braches-Chyrek R.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2017

|

vol. 4

|

issue 1

194-203

EN

Biography and formation of human beings are interrelated research perspectives in which relationships between generations are quite significant. In social work (Soziale Arbeit), theories of formation and theories of biography constitute the context for the understanding of cultural transmission in social relationships, the analysis of patterns of living and the description of problematic situations. Although life stories and formation stories are experienced as individual and unique, yet they reflect specific structures. The structures created in the course of life are closely linked to the concept of generation. The generation perspective is expressed in family relationships, but it also has a social context. The article discusses the relationship and importance of formation and biography in intergenerational relations, in the light of social change.

PL

Biografia i kształtowanie (się) człowieka stanowią powiązane ze sobą perspektywy badawcze, w których nie bez znaczenia są relacje między pokoleniami. W pracy społecznej (Soziale Arbeit) teorie kształtowania i teorie biografii tworzą kontekst dla ujmowania sposobów przekazu kulturowego w relacjach społecznych, dla analizy wzorów prowadzenia życia i opisywania sytuacji problemowych. Mimo że historie życia i historie kształtowania doświadczane są jako jednostkowe i niepowtarzalne, to jednak odzwierciedlają się w nich określone struktury. Struktury tworzące się w biegu życia są ściśle powiązane z koncepcją pokolenia. Perspektywa pokoleniowa wyraża się w powiązaniach rodzinnych, ale ma także kontekst społeczny. W artykule omawiany jest związek i znaczenie kształtowania i biografii w relacjach międzypokoleniowych, na tle dokonujących się zmian społecznych.

7

Szanse i zagrożenia u progu emerytury: sytuacja starszego pokolenia w kontekście więzi rodzinnych i solidarności międzypokoleniowej

63%

Szymborski P.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2021

|

vol. 83

|

issue 4

271-288

EN

The aim of the article is to present the results of research on intergenerational relations in connection with the situation of seniors at the threshold of retirement age and demographic challenges. The study – part of a broader project of multigenerational longitudinal studies – covered two groups representing the senior generation (60-year-olds) and respondents at the same age as their adult children (38-40-year-olds). Thanks to this, it was possible to get to know the perspective of both generations, understood more broadly – as communities shaped by different socio-cultural circumstances and representing a different socialization effect: specific values, life orientations, attitudes towards the family and family obligations or attitudes toward society. The older generation remains at the centre of analysis, and the questions posed here concern the chances of being cared for, in terms of the willingness of the younger generation to help. In search of answers to these questions, the following factors were juxtaposed: (i) their material, health and family situation, (iii) socio-demographic variables that may affect the life situation, (ii) attitudes towards the family, (iv) the socialization context of both generations, indicative for intergenerational solidarity, and (v) the subjective perception of the social world. As a result of the conducted analysis, the groups were identified – mainly based on status and demographic characteristics – to which public policies (health policy, support for the families) could particularly be adapted, in terms of the offer of support.

PL

Celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących relacji międzypokoleniowych w związku z sytuacją seniorów u progu wieku emerytalnego i wyzwaniami demograficznymi. Badanie – będące elementem szerszego projektu wielopokoleniowych badań longitudinalnych – obejmowało dwie zbiorowości reprezentujące pokolenie senioralne (60-latkowie) i respondentów w wieku ich dorosłych dzieci (38-40-latkowie). Dzięki temu można było poznać perspektywę obu sąsiadujących ze sobą grup jako ogniwa ciągu genealogicznego pokoleń, rozumianych tu jednak nieco szerzej – jako zbiorowości ukształtowane przez odmienne okoliczności społeczno-kulturowe i reprezentujące odmienny socjalizacyjny efekt: specyficzne wartości, orientacje życiowe, postawy wobec rodziny i zobowiązań rodzinnych czy polityczne poglądy. W centrum zainteresowań pozostaje starsza generacja, a stawiane pytania dotyczą szans bycia zaopiekowanym ze względu na gotowość do takiej pomocy ze strony młodszego pokolenia. W szukaniu odpowiedzi na te pytania skonfrontowane zostały ze sobą a) sytuacja materialna, zdrowotna i rodzinna obu pokoleń, b) zmienne społeczno-demograficzne mogące mieć wpływ na sytuację życiową, c) postawy względem rodziny wskaźnikowe dla solidarności międzypokoleniowej, d) kontekst socjalizacyjny i orientacje życiowe oraz e) subiektywny odbiór świata społecznego. W wyniku przeprowadzonych analiz zidentyfikowano grupy, opierając się głównie na cechach statusowych i demograficznych, do których polityka publiczna (zdrowotna, wspierająca instytucję rodziny), mogłaby szczególnie dostosować ofertę wsparcia.

8

Relacja osobowa narzędziem duszpasterstwa młodzieży na podstawie adhortacji apostolskiej Christus vivit papieża Franciszka

54%

Chrupek T.

Roczniki Teologiczne

|

2020

|

vol. 67

|

issue 6

85-104

EN

Nowadays, a great challenge for the Church is the concern about the youth pastoral care. This urgent matter was also noticed by Pope Francis in the Apostolic Exhortation Christus vivit. According to this document, it is possible to create a particular pastoral strategy to work with young people. In accordance with the Pope’s opinion, this concern about young people should be expressed in deep, personal relationships that are built on a true authority. A very significant factor in the process of Christian formation is the role of an appropriate leader and community, which creates an environment of faith that leads to a meeting with God. Man is a relational being. Therefore, thanks to relationship with other people, one can lead others to meet the Lord. Caring for the youth is not reserved only for individuals, but also for all environments that have an impact on young people. It is only the commitment of everyone that will help to construct pastoral and effective youth ministry.

PL

W obecnych czasach wciąż aktualnym wyzwaniem Kościoła jest troska o duszpasterstwo młodego pokolenia. Tę pilną potrzebę zauważył również papież Franciszek w adhortacji apostolskiej Christus vivit. Na podstawie tego dokumentu można opracować konkretną strategię duszpasterską w pracy z młodzieżą. W opinii papieża troska o młodych powinna wyrażać się w głębokich, osobowych relacjach zbudowanych na prawdziwym autorytecie. Istotnym czynnikiem w procesie formacji chrześcijańskiej jest rola odpowiedniego lidera oraz wspólnoty, która tworząc środowisko wiary, doprowadza do spotkania z Bogiem. Człowiek jest istotą relacyjną. Dlatego, dzięki relacjom z innymi osobami, można doprowadzić go do spotkania z Panem. Troska o młodych nie jest zadaniem zarezerwowanym dla jednostek, ale dla wszystkich środowisk, które wywierają wpływ na postawę młodych ludzi. Tylko dzięki zaangażowaniu wszystkich będzie możliwe trwałe i skuteczne duszpasterstwo młodzieży.

9

Starsi i młodzi w dialogu międzypokoleniowym

51%

Wiśniewska E.

Społeczeństwo. Edukacja. Język

|

2017

|

vol. 2(6)

27-47

PL

Relacje międzypokoleniowe są podstawą funkcjonowania każdego społeczeństwa. Jednym ze sposobów budowania tych relacji jest dialog między pokoleniami. Dialog między generacjami jest również możliwym sposobem przeciwdziałania i zapobiegania współczesnym problemom społecznym. Wymaga to jednak aktywnego w nim udziału zarówno starszych jak i młodych. Myślą przewodnią niniejszego opracowania jest przekonanie, że dialog międzygeneracyjny jest kluczem przeciwdziałania egocentryzmowi pokoleniowemu. Dlatego rozważania podjęte w niniejszym tekście oscylują wokół ukazania dialogu międzypokoleniowego jako potrzeby, a jednocześnie poważnego wyzwania naszych czasów. W szczególności podkreśla się korzyści dialogu międzygeneracyjnego zarówno w wymiarze indywidualnym jak i społecznym.

EN

Intergenerational relations form the basis of how every society functions. One of the ways to develop these relations is through intergenerational dialogue, which can also prevent and counteract modern social problems. However, that requires the active participation of both the young and the elderly. The underlying idea of the present study is the conviction that intergenerational dialogue is the key to the prevention of generational egocentrism. That is why the study considers the intergenerational dialogue as both a need and a challenge. What is stressed here is the benefit of intergenerational dialogue in the individual and social dimensions.

10

Opieka nad zależnymi osobami starszymi w rodzinie: ryzyko i ambiwalencja

51%

Rosochacka-Gmitrzak M., Racław M.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

23-47

PL

W artykule analizujemy pojęcie opieki nieformalnej nad osobami starszymi jako dynamiczny proces o charakterze instrumentalnym (zmienne zestawy czynności, miejsc i powiązań interpersonalnych) i emocjonalnym. Wskazujemy, że współcześnie opieka nieformalna dla opiekuna staje się ryzykiem, którego nie antycypują w adekwatny sposób polityki społeczne w krajach naszego kontynentu. Dodatkowo, w państwach posttransformacyjnych poleganie na krewnych i wykorzystywanie sieci społecznych jest często jedyną dostępną i konieczną strategią radzenia sobie przez seniora z deprywacją potrzeb – w obliczu doznawanego ubóstwa i słabości instytucjonalnego wsparcia. Zmiany socjo-kulturowe i demograficzne wskazują jednak na wzrost znaczenia emocji i dyktowanych nimi wyborów w podejmowaniu trudu opieki nad osobami starszymi. Zmieniają się relacje międzypokoleniowe, które coraz częściej będą miały charakter ambiwalentny.

EN

The paper analyzes the term of informal caregiving for frail older adults as a dynamic process of both instrumental (unsettled activity sets, places and interpersonal connections) and emotional character. We depict informal caregiver’s “social” risk as inadequately anticipated by social policies in Europe. In post-transformational countries relying on kin and social networks is generally the solely accessible and necessary strategy to adapt by frail older adult in the face of needs’ deprivation – a consequence of poverty and weakness of institutional support. However, sociocultural and demographic changes denote an increase in the meaning of emotions and resulting choices when taking up the strain of caregiving for frail older adults. Moreover, dynamic intergenerational relations are about to be of more and more ambivalent nature.

11

Intergenerational Relations and Ageing in the Punk subculture

51%

Marciniak M.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 1(216)

211-228

EN

In relation to the overarching theme of the volume, this article investigates the problem of ageing within the punk subculture in Poland and punk abroad as relevant to Polish punks. It challenges the notion that punk is a youth subculture and on the examples of prominent punk performers on the Polish scene and abroad demonstrates how important the continuous involvement of people aged 35-70 is for their communities and for the subculture as such, also in terms of their cooperation with younger performers and the younger generations’ understanding of continuity and tradition within punk. The framework for this investigation includes the philosophical understanding of punk as a movement dating back to its roots in Dadaism and Situationism, as well as its concrete manifestations as observed in the ethnographies of selected communities in Poland, conducted by the author. The analysis is sensitive to the economic and political contexts of the transformation of 1989 and the transnational and simultaneously local nature of the punk subculture, which in its artistic output as well as in its practices underlines the importance of specific older performers or activists.

PL

Artykuł dotyczy kwestii starzenia się członków subkultury punk w Polsce oraz w innych krajach, z którymi polskie środowisko punk jest związane. Autorka podważa pogląd, że punków zaliczyć można do subkultur młodzieżowych, i podaje przykłady istotnego wpływu starszych członków tej subkultury, w szczególności członków zespołów i autorów tekstów. Analizuje ona stosunek młodszych punkowców do tych w wieku średnim lub starszych oraz ich oceny ciągłości subkultury i roli starszych jej członków. Podłożem teoretycznym tej analizy jest rozumienie ruchu punk m.in. przez Greila Marcusa, łączące punk z wcześniejszymi zjawiskami, jak dadaizm i sytuacjonizm, oraz z założeniami tych nurtów. Artykuł opiera się na przykładach konkretnych wykonawców, zakorzenionych w społecznościach punkowych w Warszawie i na Górnym Śląsku, których etnografię spisała autorka w latach 2012–2013 w kontekście transformacji gospodarczej oraz trwałych związków międzynarodowych, szczególnie pomiędzy punkami w Polsce i w USA oraz Wielkiej Brytanii. W społecznościach tych zaobserwować można przykłady systematycznego wyrażania szacunku do punkowej „starszyzny,” zarówno tej z podwórka, jak i z dalszych regionów, w ramach określonych praktyk międzynarodowej kultury DIY. Omówione są też formy czynnego udziału tejże „starszyzny” w kształtowaniu poglądów i praktyk składających się na esencję punk rocka.

12

Dylematy towarzyszące realizacji zasad solidarności rodzinnej. Na podstawie relacji między pokoleniami w rodzinie

51%

Kotlarska-Michalska A.

Studia Socjologiczne

|

2017

|

issue 2(225)

167-188

PL

W niniejszym artykule została zwrócona uwaga na liczne dylematy, które towarzyszą współczesnej rodzinie, która nadal, pomimo wielu przemian strukturalno-funkcjonalnych, realizuje spory zakres zobowiązań w ramach niepisanego kodeksu moralnego nakazującego wzajemne świadczenie różnych usług i form wsparcia. W pierwszej części artykułu została przybliżona istota solidarności rodzinnej, w części drugiej – główne zasady, na których się ona opiera. W części trzeciej przedstawione zostały dylematy związane z realizacją zasad solidarności rodzinnej wobec najstarszego pokolenia w rodzinie. W części czwartej artykułu przedstawiono dylematy związane z realizacją zasad solidarności rodzinnej wobec młodego pokolenia w rodzinie.

EN

This article draws attention to the many dilemmas that arise in the modern family; despite many structural and functional changes, the family continues to face a large range of obligations under an unwritten moral code that requires the mutual provision of various services and forms of support. The first part of the article discusses the essence of family solidarity, while the second part considers the main principles on which this solidarity is based. The third part presents dilemmas connected with implementing principles of family solidarity in regard to the eldest generation in the family, and the fourth part covers dilemmas related to implementing principles of family solidarity in regard to the young generation in the family.

13

Proces starzenia się społeczeństw a sytuacja rodzinna ludzi starych

45%

Czekanowski P.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 2

55 - 78

XX

Artykuł poświęcony jest problematyce postępującego starzenia się współczesnych społeczeństw oraz wpływowi tego procesu na życie rodzinne ludzi starych. W części pierwszej zostały pokrótce omówione przyczyny i cechy charakterystyczne procesu starzenia się ludności w wymiarze demograficznym w odniesieniu do Europy i – szczególnie – Polski, takie jak: przeciętna długość życia, współczynnik feminizacji, odsetek osób starych (65 plus) w strukturze ogółu ludności. W tej części tekstu zaprezentowano również dynamikę omawianych zmian, z uwzględnieniem dwóch prognoz ludności: do roku 2035 i do roku 2060. Na tle przemian demograficznych w części drugiej zobrazowane zostały – m.in. na podstawie wyników trzech badań ogólnopolskich – zmiany w życiu rodzinnym ludzi starych zachodzące na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Odnoszą się do: wielkości, modelu i struktury rodziny, relacji międzypokoleniowych, „intymności na dystans”, osamotnienia, pomocy w rodzinie, podejścia do osób chorych i umierających, ról odgrywanych przez osoby stare w rodzinie, znaczenia rówieśników). Ponieważ wiedza na temat funkcjonowania ludzi starych w społeczeństwie obecnie szybko się dezaktualizuje, w zakończeniu artykułu zwrócono uwagę na niedostatek – zwłaszcza socjologicznych – badań poświęconych osobom starszym oraz na potrzebę rozwoju w naszym kraju socjologii starości.

PL

This article is devoted to implications of population ageing for family life of the elderly. In part one, a reader finds basic reasons and characteristic features of population ageing in Europe and – especially – Poland [average longevity, number of females per 100 males, percentage of elderly persons (65+) in a whole population]. Author shows a dynamic of the process based on population projections towards 2035 and 2060 years too. The second part of the article - partly based on three national gerontological researches - shows changes connected with the family life of elderly persons that have taken place during the last few decades. These changes relates to: size, model and structure of a family, intergenerational relationships, “intimacy on distance”, loneliness, mutual family help, attitude towards ill and dying people, roles played by an older person in a family, peer contacts. In the conclusion author underlines a need for more gerontological research projects, especially done by (or with) sociologists and a need to develop a sociology of old age in Poland.

Refine search results

Wpływ społeczno-kulturowy na podejmowanie decyzji dotyczących opieki nad seniorem

Legacy of Masters: Remarks on Life and Work with Professors Carolyn Ellis and Arthur P. Bochner

Silversi w narracjach millennialsów – relacje międzypokoleniowe w kontekście refleksyjno-edukacyjnym

WYCHOWANIE JAKO SZTUKA PORUSZANIA SIĘ W ŻYCIU

Wielopokoleniowe modele zdrowia. Czy zdrowe stało się niezdrowe?

Biografia i kształtowanie: relacje międzypokoleniowe

Szanse i zagrożenia u progu emerytury: sytuacja starszego pokolenia w kontekście więzi rodzinnych i solidarności międzypokoleniowej

Relacja osobowa narzędziem duszpasterstwa młodzieży na podstawie adhortacji apostolskiej Christus vivit papieża Franciszka

Starsi i młodzi w dialogu międzypokoleniowym

Opieka nad zależnymi osobami starszymi w rodzinie: ryzyko i ambiwalencja

Intergenerational Relations and Ageing in the Punk subculture

Dylematy towarzyszące realizacji zasad solidarności rodzinnej. Na podstawie relacji między pokoleniami w rodzinie

Proces starzenia się społeczeństw a sytuacja rodzinna ludzi starych