Search results

1

Niewierzący a praktykujący. Materiały do refleksji nad pozorną aktywnością religijną

100%

Potocki A.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

vol. 58

|

issue 1

91-106

PL

W artykule stawiam pytanie, czy deklarowanie braku wiary w Boga, przy jednoczesnym uczestnictwie w praktykach religijnych, nosi znamiona pozorności. Zagadnienie to analizuję wykorzystując koncepcję działań pozornych zaproponowaną przez Profesora Jana Lutyńskiego. Podaję przykłady rozmaitych motywów, jakimi kierują się ludzie decydując się na uczestnictwo w wydarzeniach religijnych (np. tych charakterystycznych dla okresu komunizmu w Polsce, czy wśród emigracji). Pozareligijne motywy zdają się być właściwe dla ludzi, których wiara jest słaba. Przykłady te pokazują, że przyczyny aktywności ludzi w praktykach religijnych powinny być rozpatrywane w kontekście nie tylko religijnym. Jaka jest skala tego zjawiska? W artykule prezentuję wyniki rozmaitych badań, które pokazują, że „niewierzący praktykujący” w Polsce to około 1/3 wszystkich tych, którzy określają siebie jako „niewierzących”. Niewierzący praktykujący przestrzegają zasad religijnych głównie w czasie świąt. Motywy ich postępowania są w większości przypadków świeckie. Czy można takie działania nazwać pozornymi? Jest wiele właściwości tych zjawisk, które wpisują się w koncepcję działań pozornych przedstawioną przez Lutyńskiego.

EN

The article addresses the question of whether it is possible not to believe in God but still participate in religious rituals, or in other words, is such an action an ‘apparent’ one? This question is considered within the framework of ‘apparent actions’ proposed by Professor Jan Lutyński. Examples are provided of very different motives belonging to a range of people, such as emigrants or those living during the Communist times in Poland, when they decide to participate in certain Catholic ceremonies. Such non-religious motives might be characteristic for people whose faith is weaker. These examples show that the role of participation in so-called ‘cult’ (religious ceremony and ritual) is much wider than just the religious aspect. The article presents results of different studies which show that the number of ‘participating non-believers’ represents about 1/3 of all people in Poland who declare themselves to be ‘non-believers’. ‘Non-believers’ obey religious rituals most often during Christmas time and Easter when their motives are in most cases secular. There are many characteristics of such action that apply to the concept of apparent actions presented by Lutyński.

2

„Kochankowie z Ain Sakhri” w kontekście aktualnych badań nad kultem płodności na terenie Palestyny

84%

Sobczak K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2015

|

issue 30

45-54

EN

The main purpose of this article is to demonstrate the possible continuity between early Palestinian cults reconstructed from anthropomorphic figurines and later beliefs. Figurines from the major archeological cultures including: Kebarian, Natufian or Yarmukian indicate a common ceremony of religious character, possibly connected with the cult of fertility. In this contexts particularly noteworthy is so-called „Ain Sakhiri Lovers” figurine which is unique and interpreted as showing a sexual intercourse. By presenting some of the types of early Palestinian anthropomorphic figurines, the author would like to discuss possible connections between earliest artifacts of probable religious meaning with documented religious systems.

PL

-

3

Sprawy duszpasterskie oraz związane z religijnością i obrzędowością w siedemnastowiecznym Kazimierzu według relacji Stefana Ranatowicza CRL

67%

Pęgier M.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2017

|

vol. 61

PL

Artykuł prezentuje zagadnienia o charakterze duszpasterskim oraz opis obyczajów i obrzędów religijnych w zakonie kanoników regularnych laterańskich kongregacji Bożego Ciała na podkrakowskim Kazimierzu, a także dotyczących życia siedemnastowiecznego społeczeństwa. Stefan Ranatowicz (1617–1694) był zakonnikiem ze zgromadzenia kanoników regularnych i kronikarzem tejże kongregacji. Opisy zamieszczonych w tekście wydarzeń są barwne i obfitują w liczne szczegóły, nieomawiane w innych źródłach, stanowiąc cenny materiał do dalszych badań nad historią i kulturą siedemnastowiecznego Krakowa i Kazimierza. The article deals with pastoral issues and presents customs and religious ceremonies in the Corpus Christi Monastery of the Order of Canons Regular of the Lateran at Kazimierz near Cracow, at the same time paintings the image of life of the seventeenth-century society. Stefan Ranatowicz (1617–1694) was a seventeenth-century canon and chronicler of his congregation. Descriptions of events presented in the text are vivid and rich in details – and since they are not discussed in other sources, they make a valuable material for further studies into the history and culture of seventeenth-century Cracow and Kazimierz.

4

Der Glaube der Lebuser und Pommerschen Stämme im 12. Jahrhundert

59%

Gręś S.

Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

|

2009

|

vol. 1

165-182

EN

Pomorze Zachodnie, do którego należała Ziemia Lubuska, było centrum pogaństwa słowiańskiego. Rugia była stolica pogaństwa, a Swarożyc naczelnym bożkiem. Na podstawie przeprowadzonych wykopalisk na terenie Głogowa i okolic znamy pozostałości mieszkań ludzkich ze średniowiecza. Zachowały się skorupy i resztki żywności, kości zwierząt, a także materiał opalowy (drewno dębowe). Kapłani pogańscy sprawowali kult albo kierowali czynnościami kultowymi, strzegli też miejsc kultu. W dużych świątyniach było kilku kapłanów, a w małych świętych gajach tylko jeden. Czczenie bożka było ograniczone do terenu plemienia i zamkniętej wspólnoty. Przed wyruszeniem na podbój zanoszono prośby do bóstwa, a po zwycięstwie składano ofiary dziękczynne. Składano też opłaty na rzecz bóstwa Światowida - nawet król duński wysłał Światowidowi złoty kielich na znak swej czci. Kapłani pogańscy mieli duży wpływ na swoich władców, życie społeczne i religijne oraz na rozstrzyganie różnych spraw. Chrześcijaństwo najwcześniej przyjęto w południowej Polsce, a dopiero w XII w. na Pomorzu Zachodnim. Pogaństwo oraz zwyczaje i praktyki pogańskie istniały jednak przez wiele lat. Niszczono co było chrześcijańskie, mordowano duchownych i świeckich chrześcijan. Władcy, którzy przyjęli chrześcijaństwo, obdarowywali dobrami podwładnych, a karali śmiercią tych, którzy nie porzucili obrzędów pogańskich. Podobnie postępował Bolesław Krzywousty (1086-1138). Poganie oddawali cześć bóstwom i duchom, rzekom, drzewom przez modlitwę i składanie ofiar. Modlitwa była prośbą, a ofiara, jak pożywienie czy schronienie, dziękczynieniem za otrzymane dobro. Polskie pogaństwo rozpoczęło budowę świątyń na przełomie XI i XII w. Pomimo że Polska przyjęła chrześcijaństwo dużo wcześniej, to wpływy pogańskie w tym okresie były bardzo silne. Misjonarze, władze duchowne i świeckie w XII w. przygotowywali pogan do przyjęcia chrześcijaństwa i tępili kult starych bogów. Poganie stawiali opór szerzącej się religii chrześcijańskiej. W 1106 poganie z Pomorza napadli na Bolesława Krzywoustego (1086-1 138), który przybył na uroczystości poświęcenia kościoła na Ziemi Lubuskiej. To on przywrócił polskie panowanie nad Pomorzem i Ziemią Lubuską oraz dokonał ich chrystianizacji, utrzymując niezależność Kościoła polskiego na tych terenach. Ok. 1123 utworzono w Lubiążu biskupstwo (sufragania Poznania). Na Łysej Górze kult pogański trwał do drugiej połowy XII w. Kościół w Lubiążu powstał w 1150 r. na miejscu świątyni pogańskiej. Świątynia pogańska pod Jaworem przetrwała do 1168 r. Natomiast pogaństwo na Pomorzu Zachodnim zaginęło na skutek zwycięstwa Duńczyków w 1168 r., a świątynia Światowida została doszczętnie zniszczona, Bolesław Krzywousty narzucił chrześcijaństwo Pomorzanom. W XII w. zaczęły na Pomorzu szerzyć się herezje średniowieczne i działalność sekty bogumiłów.

PL

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish] Wierzenia plemion lubuskich i pomorskich w XII wieku Pomorze Zachodnie, do którego należała Ziemia Lubuska, było centrum pogaństwa słowiańskiego. Rugia była stolica pogaństwa, a Swarożyc naczelnym bożkiem. Na podstawie przeprowadzonych wykopalisk na terenie Głogowa i okolic znamy pozostałości mieszkań ludzkich ze średniowiecza. Zachowały się skorupy i resztki żywności, kości zwierząt, a także materiał opalowy (drewno dębowe). Kapłani pogańscy sprawowali kult albo kierowali czynnościami kultowymi, strzegli też miejsc kultu. W dużych świątyniach było kilku kapłanów, a w małych świętych gajach tylko jeden. Czczenie bożka było ograniczone do terenu plemienia i zamkniętej wspólnoty. Przed wyruszeniem na podbój zanoszono prośby do bóstwa, a po zwycięstwie składano ofiary dziękczynne. Składano też opłaty na rzecz bóstwa Światowida - nawet król duński wysłał Światowidowi złoty kielich na znak swej czci. Kapłani pogańscy mieli duży wpływ na swoich władców, życie społeczne i religijne oraz na rozstrzyganie różnych spraw. Chrześcijaństwo najwcześniej przyjęto w południowej Polsce, a dopiero w XII w. na Pomorzu Zachodnim. Pogaństwo oraz zwyczaje i praktyki pogańskie istniały jednak przez wiele lat. Niszczono co było chrześcijańskie, mordowano duchownych i świeckich chrześcijan. Władcy, którzy przyjęli chrześcijaństwo, obdarowywali dobrami podwładnych, a karali śmiercią tych, którzy nie porzucili obrzędów pogańskich. Podobnie postępował Bolesław Krzywousty (1086-1138). Poganie oddawali cześć bóstwom i duchom, rzekom, drzewom przez modlitwę i składanie ofiar. Modlitwa była prośbą, a ofiara, jak pożywienie czy schronienie, dziękczynieniem za otrzymane dobro. Polskie pogaństwo rozpoczęło budowę świątyń na przełomie XI i XII w. Pomimo że Polska przyjęła chrześcijaństwo dużo wcześniej, to wpływy pogańskie w tym okresie były bardzo silne. Misjonarze, władze duchowne i świeckie w XII w. przygotowywali pogan do przyjęcia chrześcijaństwa i tępili kult starych bogów. Poganie stawiali opór szerzącej się religii chrześcijańskiej. W 1106 poganie z Pomorza napadli na Bolesława Krzywoustego (1086-1 138), który przybył na uroczystości poświęcenia kościoła na Ziemi Lubuskiej. To on przywrócił polskie panowanie nad Pomorzem i Ziemią Lubuską oraz dokonał ich chrystianizacji, utrzymując niezależność Kościoła polskiego na tych terenach. Ok. 1123 utworzono w Lubiążu biskupstwo (sufragania Poznania). Na Łysej Górze kult pogański trwał do drugiej połowy XII w. Kościół w Lubiążu powstał w 1150 r. na miejscu świątyni pogańskiej. Świątynia pogańska pod Jaworem przetrwała do 1168 r. Natomiast pogaństwo na Pomorzu Zachodnim zaginęło na skutek zwycięstwa Duńczyków w 1168 r., a świątynia Światowida została doszczętnie zniszczona, Bolesław Krzywousty narzucił chrześcijaństwo Pomorzanom. W XII w. zaczęły na Pomorzu szerzyć się herezje średniowieczne i działalność sekty bogumiłów.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

1 Odrodzenie i Reformacja w Polsce

1 Przegląd Socjologiczny

1 Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

1 2021

1 2017

1 2015

1 2009

1 Gręś S.

1 Potocki A.

1 Pęgier M.

1 Sobczak K.

Niewierzący a praktykujący. Materiały do refleksji nad pozorną aktywnością religijną

„Kochankowie z Ain Sakhri” w kontekście aktualnych badań nad kultem płodności na terenie Palestyny

Sprawy duszpasterskie oraz związane z religijnością i obrzędowością w siedemnastowiecznym Kazimierzu według relacji Stefana Ranatowicza CRL

Der Glaube der Lebuser und Pommerschen Stämme im 12. Jahrhundert