Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  retrotopia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The Culture of Dialogue in a Time of Growing Nationalism: On the Engaged Nature of Zygmunt Bauman’s Thought

100%
Brzeziński D.
Kultura i Społeczeństwo
|
2020
|
vol. 64
|
issue 2
33-50
PL
Artykuł poświęcony jest analizie zaangażowanego charakteru twórczości Zygmunta Baumana, ze szczególnym uwzględnieniem jego ostatnich prac, skoncentrowanych na krytycznej analizie nacjonalistycznego wzmożenia oraz kreśleniu  alternatywnej dla tego procesu wizji „kultury dialogu”. Tekst został podzielony na trzy części. W pierwszej realizowane przez autora Płynnej nowoczesności zespalanie denotatywnej i konatywnej funkcji języka zostało skonfrontowane ze strategiami podejmowanymi w ramach antropologii zaangażowanej. Kolejna poświęcona jest analizie ewolucji wizji dialogu w twórczości Baumana, jako sposobu na pogłębienie zrozumienia między różnymi sposobami widzenia świata, a zarazem wspólnotowe wypracowywanie rozwiązań dla istniejących problemów. W ostatniej części tekstu analizie poddane zostały rozpoznania socjologa dotyczące potrzeby rozwijania odpowiedzialności za współczesną kondycję, czego wyrazem miałoby być budowanie „kultury dialogu” opartej na dążeniu do pogłębiania wzajemnego porozumienia i współpracy. Tekst zawiera próbę oceny tak rozumianej strategii oporu względem współczesnej sytuacji nacjonalistycznego wzmożenia.
EN
This article contains an analysis of the engaged nature of Zygmunt Bauman’s writings, with particular emphasis on his last works. It focuses on his critical analysis of the rise of nationalism and his alternative vision of a “culture of dialogue.” The text is divided into three parts. The first contrasts Bauman’s fusion of the denotative and conative functions of language with different strategies of engaged anthropology. The next addresses Bauman’s evolving idea of dialogue as a way of deepening understanding between different ways of seeing the world and of working out solutions to social problems. The last part considers Bauman’s idea of developing responsibility for the contemporary condition based on a desire to increase mutual understanding and cooperation (the “culture of dialogue”). The text attempts to assess this strategy of resistance against the contemporary rise of nationalism.
2
Publication available in full text mode
Content available

Męskość z brodą. Podróż do świata barberów i brodaczy

100%
Rudek M.
Śląskie Studia Polonistyczne
|
2020
|
vol. 15
|
issue 1
EN
Today’s men are faced with ever growing number of expectations, especially related to their looks. To meet those expectations, some men decided to combine two things: grooming and the aura of masculinity. The foregoing combination yielded the popular parlours called “barber shops” with all the accompanying societal and media atmosphere. Moreover, it has appeared that beard, being a historically symbolic part of person’s looks, in this day and age may be the glue of sexually homogenous communities/community characterised by retrotopia (Zygmunt Bauman’s term). The said communities make it possible for men to create powerful brotherly bonds but, at the same time, are potentially the spaces of regression in terms of women’s and other dominated groups’ emancipation.
3
Publication available in full text mode
Content available

Archaeology of the Contemporary Past vs Retrotopia in the Context of the Application of Remote Sensing Methods

100%
Wałdoch F.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2019
|
issue 34
59-70
PL
Artykuł rozważa kwestię wpływu wykorzystania metod teledetekcyjnych w archeologii współczesności w odniesieniu do koncepcji retrotopii zaproponowanej przez Zygmunta Baumana. Praca opiera się na jednej z części składowych retrotopii, a mianowicie podejściu do dziedzictwa prezentowanego przez Lowenthal’a (1997). Przez jej pryzmat przeanalizowane są relikty XX-wiecznego niemieckiego osadnictwa na Pomorzu Wschodnim w Witkowskim Młynie. Do ich rozpoznania i zadokumentowania zostały wykorzystane dane z lotniczego skanowania laserowego, uzupełnione weryfikacyjnymi badaniami terenowymi. Ich efektem jest zadokumentowanie kompleksowych reliktów XX-wiecznego krajobrazu składającego się z reliktów gospodarstw, sadów czy cmentarza. Przedstawione badania pokazują, że metody teledetekcyjne nie zapobiegną retrotopii, ale są nowym narzędziem uzupełniającym luki w wiedzy o nieodległej przeszłości. Tym samym prowokując dialog, który jest zdaniem Z. Baumana najlepszą odpowiedzią na retrotopię.
EN
This paper considers the issue of the application of teledection methods in the archaeology of the contemporary past with reference to the concept of retrotopia proposed by Zygmunt Bauman. It is based on one of the components of retrotopia, namely the approach to heritage adopted by Lowenthal (1997). From this perspective, relics of the twentieth-century German settlement in Witkowski Młyn (Western Pomerania) are analysed. In order to identify and document them, ALS data was used and then supplemented with verification field research. As a result, extensive relics of the twentieth-century landscape were documented, including relics of homesteads, orchards and a cemetery. The research presented show that teledection methods cannot prevent retrotopia, but they are new tools for filling in the gaps in knowledge of the contemporary past. Thus, they can lead to a dialogue which, according to Z. Bauman, is the best response to retrotopia.
4
Publication available in full text mode
Content available

Fear and retrotopia – Critical reflections on the rise of defensive emotions in liquid modernity

99%
Hviid Jacobsen M.
Zoon Politikon
|
2021
|
issue 12
94-124
EN
This article critically addresses the contemporary study of what is called 'defensive emotions' such as fear and nostalgia among a number of social theorists. While it may be true that the collective emotions of fear and nostalgia (here framed by the phrase of 'retrotopia') may indeed be on the rise in Western liberal democracies, it is also important to be wary of taking the literature on the matter as a sign that fear and nostalgia actually permeate all levels of culture and everyday life. The article starts out with some reflections on the sociology of emotions and shows how the early interest in emotions (theoretical and empirical) among a small group of sociologists is today supplemented with the rise of a critical social theory using collective emotions as a lens for conducting a critical analysis of the times. Then the article in turn deals with the contemporary interest within varuious quarters of the social sciences with describing, analysing and diagnosing the rise of what is here called 'defensive emotions' – emotions that express and symbolize a society under attack and emotions that are mostly interpreted as negative signs of the times. This is followed by some reflections on the collective emotions of fear and nostalgia/retrotopia respectively. The article is concluded with a discussion of how we may understand and assess this relatively new interest in defensive emotions.
5
Publication available in full text mode
Content available

Silencing the past, retrotopia, and teaching history

85%
Burszta W. J.
Sprawy Narodowościowe
|
2018
|
issue 50
EN
Silencing the past, retrotopia, and teaching historyThe essay analyzes contemporary controversies connected with teaching history in Europe, with particular focus on Poland. It discusses contexts that condition the relation between academic, every day and school narratives about history as it is taught in today’s schools. These contexts are both political and ideological (historical policy), as well as-in a deepersense-are an expression of national mythologies. The main thesis is the following: an analysis of teaching programs in schools tells us much more about the present than the past, and the main mechanism used to build a vision of national history is the notion of silencing the past. In our times, which Zygmunt Bauman has called the retrotopia, history becomes a bastion for nationalism and new tribalism. Uciszanie dziejów, retrotopia i nauczanie historiiArtykuł analizuje współczesne kontrowersje wokół programów nauczania historii w różnych krajach europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Wskazany został kontekst różnic między historią akademicką, potoczną świadomością historyczną i szkolnymi narracjami o dziejach. Historia nauczania w szkołach ma zarówno charakter polityczno-ideologiczny, jak i – w szerszym i głębszym sensie – jest wyrazem preferowanych wersji narodowych mitologii. Główna teza tekstu brzmi: analiza programów i sposobów nauczania historii więcej mówi o współczesności niż o historii w tym sensie, że metody i techniki akcentowania lub uciszania pewnych aspektów dziejów pełnią ważną rolę dla budowania określonej wizji tożsamości zbiorowych, dla których legitymizacją jest ideologicznie podbudowana „historia narodowa”. Widać to także w kontekście pojęcia retrotopii Zygmunta Baumana. W ramach tej ostatniej historia staje się głównym bastionem dzisiejszych postaci nacjonalizmu i nowego trybalizmu.
6
Publication available in full text mode
Content available

MASZYNA WOJENNA PRZECIW TYRANII. KSIĄŻKA WŚRÓD LUDZI HELENY RADLIŃSKIEJ – ISKRY NA CZAS OBECNY

80%
Maliszewski K.
Edukacja Dorosłych
|
2018
|
vol. 1(78)
13-23
PL
To jest próba namysłu nad wymiarami praktyki lektury na marginesach książki o książkach Heleny Radlińskiej, jednej z najwybitniejszych animatorek refleksji andragogicznej. W jego centrum umieszczam wątpliwość́ co do tego, czy potrafimy jeszcze/już czytać. Kontekstem tych rozważań będzie jakość sfery publicznej niepodległego państwa i towarzyszący jej cień tyranii. Tyranom nie przeszkadzają ci, którzy nie czytają, ani ci, którzy czytają̨ płytko i w pośpiechu.
EN
This is an attempt to reflect on the dimensions of the practice of reading in the margins of the book about the books by Helena Radlińska, one of the greatest animators of andragogical reflection. At its centre, I place a doubt as to whether we are already (or still) able to read. The context of these considerations will be the quality of the public sphere of an independent state and the shadow of tyranny accompanying it. Those who do not read, or those who read in a shallow and hurried manner do not disturb tyrants.
7

Śmierć porwana. O terezińskiej sztuce Hledáme strašidlo Hanuša Hachenburga z 1943 roku

71%
Firlej A.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 168
327-335
EN
The stolen death: About the play Hledáme strašidlo by Hanuš Hachenburg from 1943 The puppet theatre play Hledame strašidlo by Hanuš Hachenburg was written in the Terezín/Theresienstadt ghetto in 1943 and over 50 years was hidden in the archive until it was presented to readers and viewers in the 1990s — but it turned out to be still surprisingly valid and cogent. The author, a 14-year-old prisoner of the ghetto, used the conventions of the puppet theatre, the carnival and the fairy tales. The mythical or fairytale like “timelessness” allowed him to show the absurdity of Nazism and — yet unnamed — the Holocaust. The main character of the play, the King, captures Death itself, which soon becomes so ordinary and kitschy that no one is afraid of her. The confinement of Death — a motif known, among others, from the myth of Sisyphus — is an important theme of the theatre in Terezín; it appears also in the German-speaking opera by Peter Kien and Viktor Ullmann, Der Keiser von Atlantis (Emperor of Atlantis). In this article, I show how the old themes of enslaved Death and the dance macabre between extasy and destruction become the symbols of the war, and indeed of the 20th century, which culminates in the devastating forces of the great ideologies and in which there can be found the origins of retrotopia, which is now, according to Zygmunt Bauman, the dominating point of view in East- and West-European and in American discourse.
CS
Únos smrti. O terezίnske divadelnί hře Hledáme strašidlo Hanuše Hachenburga z roku 1943 Divadelní hra Hledáme strašidlo od Hanuše Hachenburga byla napsána v ghettu Terezín / Theresienstadt v roce 1943 a více než padesát let byla ukryta v archivu, aby v 90. letech si našla cestu pro své čtenáře a diváky — a ukázalo se, že je překvapivě platná a přitažlivá. Autor, čtrnáctiletý vězeň ghetta, využil konvencí loutkového divadla, karnevalu a pohádek. Mýtická nebo pohádková „nadčasovost“ mu umožnila ukázat absurditu nacismu a — tehdy ještĕ nemenovaného — holocaustu. Hlavní postava hry, Král, zachytí samotnou Smrt, která se brzy stane tak obyčejnou a kyčovitou, že se ji nikdo nebude bát. Únos smrti — motiv známý mimo jiné i z mýtu Sisyfa — je důležitým tématem divadla v Terezíně; objevuje se také v německojazyčné operě Petera Kiena a Viktora Ullmanna Der Keizer von Atlantis (Císař Atlantidy). V tomto textu ukazuji, jak se staré motivy zotročené Smrti a danse macabre mezi extázi a zničení stávají symbolem války a celého dvacátého století, v který vyvrcholily ničivými sily velké ideologie a kde lze nalézt počátky retrotopie, která je podle Zygmunta Baumana dominantním hlediskem ve východním, západoevropským a americkým diskurzu.
8
Content available remote

Renesans myślenia utopijnego i drogi jego transformacji w teorii społecznej początku XXI wieku

71%
Brzeziński D.
Stan Rzeczy
|
2018
|
issue 1 (14) Przyszłość w naukach społecznych
227-247
PL
W niniejszym artykule koncentruję się na przemianach mających miejsce w myśli utopijnej w obecnym stuleciu. Dowodzę, że przekonanie o zmierzchu utopii – szeroko rozpowszechnione zwłaszcza pod koniec XX wieku – można uznać za słuszne tylko w przypadku jednej z jej form. Owa charakteryzuje się dążeniem do stworzenia niezmiennego, doskonałego, a jednocześnie też uniwersalnego ładu, w czym fundamentalną rolę odgrywać mają mechanizmy dyscyplinarne. W opozycji do takich wyobrażeń rozwijają się dziś dynamicznie inne wizje przyszłości, których trzy – w moim przekonaniu najistotniejsze – typy przedstawiam w niniejszym artykule. Jednym z nich są koncepcje „ikonoklastyczne”, których twórcy odstępują od kreślenia szczegółowych planów przyszłego porządku na rzecz transcendowania istniejącej rzeczywistości i wskazywania głównych kierunków potrzebnych zmian. Kolejną stanowią utopie „dionizyjskie”, zorientowane na potrzeby poszczególnych jednostek, a jednocześnie charakteryzujące się permanentną zmiennością. Trzecia grupa to koncepty „retrospektywne” – stanowiące odzwierciedlenie „zwrotu nostalgicznego” – w których przypadku punktem odniesienia dla kreślenia wizji lepszej przyszłości są czasy minione. W artykule dowodzę, że myśl utopijna nie tylko nie ulega dziś upadkowi, ale można wręcz zaobserwować jej renesans, czemu towarzyszy daleko posunięta ewolucja.
EN
In this paper I analyse the transformations that have taken place within utopian thinking since the beginning of the century. I claim that the idea of “the death of utopia” – which was widely discussed at the end of the 20th century – may be considered right in one of its forms only. This particular one is characterized by a will to create a model of an unchangeable, perfect, universal world where the disciplinary mechanism would play a crucial role. In contrast to such ideas some other visions of the future have been developing dynamically in recent years. Three types of such visions – as far as I am concerned the most important ones – are presented in this paper. The first group are iconoclastic utopias that authors withdraw from delineating detailed plans for the future in favor of both emphasising a need to transcend the existing reality and indicating the main directions of the changes. The second group are the “Dyonisian” utopias that are oriented towards the individual needs and are characterized by permanent changeability. The third group are retrospective utopias in which the historical events are the point of reference for creating the visions of better future. I argue that utopian thinking is not only developing these days, but that we are witnessing its reneissance and far-reaching evolution.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.