Badania nad cyklami życia miast sięgają lat 60. XX w. Odkąd w roku 1982 opublikowany został czteroetapowy model rozwoju miast – znany jako model Klaassena – przed miejskimi obszarami funkcjonalnymi zaczęto roztaczać wizje ponownego rozkwitu ich rdzeni, co miało nastąpić wskutek uruchomienia etapu reurbanizacji. Po latach ucieczki mieszkańców na przedmieścia spodziewano się ich ponownego napływu do obszarów centralnych miast. Artykuł skupia się na prezentacji genezy i ewolucji pojęcia reurbanizacji oraz charakteryzuje dotychczasowe próby empirycznej weryfikacji zachodzenia tego procesu przeprowadzone w ciągu trzech ostatnich dekad na przykładach miast europejskich. Przede wszystkim zaś w artykule podjęto próbę syntetyzacji wniosków płynących z tychże badań oraz próbę wskazania obszarów, które mogą stanowić wyzwania dla przyszłych inicjatyw badawczych dotyczących reurbanizacji.
EN
Research on cities life cycles date back 1960s. Since the Klaassen model of urban development had been published, inner-city resurgence has started to be expected, due to the reurbanisation stage commence. After decades of city dwellers movement from cores to rings, the reverse process was anticipated to come into being. The paper starts with a presentation of the reurbanisation term origin and evolution. Furthermore, the hitherto empirical attempts of reurbanisation presence verification made on European examples are widely captured. Most of all, the paper synthesizes the conclusions of scientific activities focused on the field of reurbanisation and underlines the challenges for conducting future research attempts.
Zmiany technologiczne w produkcji przemysłowej, jakie można było zaobserwować już od lat 80. XX w., spowodowały konieczność restrukturyzacji dawnych terenów przemysłowych. Obszary te, choć zdegradowane przestrzennie, są często atrakcyjnie położone względem pozostałej części miasta. W wyniku odzyskiwania miejskich terenów poprzemysłowych chronimy przestrzeń dotąd niezabudowana, co jest zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Udana reurbanizacja musi łączyć działania interdyscyplinarne – od reaktywacji zdegradowanych gleb poprzez ochronę wartości kulturowych postindustrialnego dziedzictwa do tworzenia nowych zespołów mieszkalno-usługowych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych. Jednym z takich obszarów jest warszawski Kamionek. Brak uchwalonego planu miejscowego umożliwia jego chaotyczna zabudowę. Następuje proces gentryfikacji dzielnicy i zagubienie lokalnej tożsamości.
EN
Technological changes in the industrial production, which can be observed since the 1980s, have brought a necessity of restructuring former industrial areas. These areas, although spatially degraded, are very often attractively located in comparison with the rest of the city. As a result of reclaiming former industrial areas we protect space which has not been built-up so far, which is in agreement with the principles of sustainable development. A successful re-urbanization process has to combine interdisciplinary operations from degraded soils reactivation through protection of the cultural values of the post-industrial legacy to create new residential-services groups and interesting public spaces. One of such areas is Kamionek – a selfgoverning district of Warsaw. The lack of adopted local plan causes its chaotic development. The process of district gentrification and a loss of its local identity have been under way.
Na skutek występowania zjawisk suburbanizacji i dezurbanizacji, śródmieścia wielu miast europejskich utraciły swoją atrakcyjność i możliwości rozwoju. Wyludniające się centralne dzielnice ulegają degradacji, pojawiają się konflikty społeczne. Aby odwrócić negatywne procesy zachodzące w przestrzeni, konieczne jest doprowadzenie do reurbanizacji, czyli ponownego napływu mieszkańców do obszarów centralnych. Można to osiągnąć przez odnowę miast, w której skład wchodzą takie działania jak: rewitalizacja, rehabilitacja czy modernizacja. Wiąże się to zarówno z odnową struktury przestrzennej, jak i demograficznej. W artykule zostały przedstawione instrumenty odnowy miasta, które zostały wykorzystane w mieszkaniowo-przemysłowej dzielnicy Wilhelmsburg w Hamburgu (Niemcy): IBA (Międzynarodowa Wystawa Budowlana) oraz IGS (Międzynarodowa Wystawa Ogrodnicza). W ramach systemu generowania innowacji miejskich w niemieckim mieście zaproponowano wielowymiarowe podejście do odnowy zaniedbanej dzielnicy Hamburga. Zadaniem projektów podejmowanych w ramach IBA było przystosowanie dzielnicy do zmian klimatycznych, wydobycie potencjału w postaci centralnego położenia w mieście oraz budowanie współpracy i porozumienia między mieszkańcami. W artykule przedstawiono kilka najciekawszych rozwiązań z każdej kategorii projektów. Element dopełniający szereg przemian stanowiła Międzynarodowa Wystawa Ogrodnicza, która przyczyniła się do realizacji inwestycji infrastrukturalnych, związanych z poprawą komunikacji oraz udostępnieniem nowo urządzonych terenów zielonych dla mieszkańców całego miasta. Zrealizowane w Wilhelmsburgu pionierskie projekty z zakresu technologii, ochrony środowiska czy edukacji i integracji społecznej mogą służyć jako modelowe przykłady rozwiązania uniwersalnych problemów współczesnych metropolii.
EN
Many of the European cities have lost their attractiveness, stopping their growth due to suburbanization and disurbanization. As a result, depopulating central districts are being degraded and social conflicts are emerging. In order to reverse those unfavorable processes, it is necessary to induce reurbanization, i. e. the movement of people back to the inner city. This can be achieved through the program of urban renewal, which includes all activities – such as revitalization, rehabilitation and modernization – but also by taking interest in both spatial and demographic aspects of the problem. The article presents two city renewal instruments that have been used in the residential and industrial district of Wilhelmsburg, Hamburg, Germany: IBA (International Building Exhibition) alongside with IGS (International Horticultural Exhibition). A multidimensional approach to the renewal of the neglected district of Hamburg was proposed. The goal of IBA projects was to adapt the city to climate change, to achieve the potential laying within the central location in the city and to create cooperation and compliance between residents. IGS turned out to be complementary towards those transformations and contributed to building several infrastructural projects, many of them related to the improvement of transport and creating new green areas available to the citizens. The pioneering projects carried out in Wilhelmsburg can serve as a model examples of technological, environmental, educational and social solutions to universal problems of contemporary metropolis.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.