Search results

1

The problem of values in the argumentation theory: from Aristotle's "rhetorics" to Perelmans's "new rhetoric"

100%

Dzisko-Schumann M.

Komunikacja Społeczna. Czasopismo elektroniczne

|

2014

|

issue 1(9)

22-28

EN

The Author presents the problem of values in the argumentation theory. Paper focuses on the topic form a wide perspective, starting from the ancient Greece and finishing with the Chaim Perelman’s concept.

2

Argumentacja hagiograficzna w tekstach maryjnych Żywotów świętych (1579) Piotra Skargi. Na przykładzie utworu O Zwiastowaniu Panny Maryjej Bogarodzice, i wcieleniu Syna Bożego

80%

Kiszkowiak K., Gdański U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2013

|

vol. 21

|

issue 3

EN

In the light of the work O Zwiastowaniu Panny Maryjej Bogarodzice, i wcieleniu Syna Bożego Piotr Skarga emerges as an outstanding rhetorician, hagiographer, biblical scholar and theologian. In it he uses hagiographic arguments aimed at convincing the reader of the heroine’s sanctity. In order to emphasize the significance of the events he describes, Skarga makes frequent reference to The Bible, above all in the domain of inventio. In doing so, he does, of course, remain in compliance with the tenets of the Catholic faith. Because his Lives of the Saints are addressed to a wide readership, and not just to theologians, Skarga consistently avoids all theological inquiry, and is content to accept the Church’s teaching in these matters. By simplifying the problems in this way, his text gains in clarity and conciseness, thereby increasing the chances of achieving his persuasive and didactic objectives, namely, to convince the reader that the Virgin Mary is the holiest of the saints.

3

Samuela Twardowskiego Dafnis: małżeństwo – retoryka – prefeminizm Sceny XIII

71%

Obremski K.

Śląskie Studia Polonistyczne

|

2016

|

vol. 8

|

issue 1-2

287-300

EN

In 1638 dramatic idyll a male view of marriage is undermined by the voice of these women (Dafnis appears here as pars pro toto) who critically perceived a marital status as a life determined by abandoning the virtue of chastity. In Scene 13 one can already recognize – at least on a verbal level – the equal rights: Peneus’s male arguments are juxtaposed with Dafnis’s female ones. The nymph – in a prefeminist way? – juxtaposes her female subjectivity with male objectification in favour of the values which for Apollo and Peneus can be imagined at most: love for a woman and the continuity of a family (exalted by being related to a god).

4

Prawda, prawo i literatura

70%

Wojtuń M., Uniwersytet Łódzki W. P. i. A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2014

|

vol. 73

EN

The ethos of the lawyer in western societies is mainly founded on a culture of the Enlightenment. In effect, it tends to treat law in a purely rational and instrumental manner. The Law and Literature movement, as opposed to this traditional approach, searches for lost dimensions of the lawyer’s ethos, trying to discover interpretative, rhetoric and narrative aspects in the practice of law.

5

Moral rules for the word. A few remarks from the perspective of linguistics, philosophy and religious ethics

61%

Dziurosz-Serafinowicz D.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35(2)

339-358

EN

In this paper, I present some directives concerning the ethical use of speech and conversation. I focus on three areas – linguistics, philosophy and religion – and moral rules elaborated there with regard to what should and what should not be revealed by words. From the point of view of linguistics, I analyse modern principles of politeness and maxims of conversation. From the point of view of philosophical reflection, I consider ancient ethics of speech, and in particular: the three sieves of Socrates, rhetoric (lat. ars bene dicendi), and the Aristotelian golden mean. From the point of view of religion, I show the moral rules for words in Buddhism, Judaism, Christianity, Confucianism, and the Toltec faith.

6

Kalina Wojciechowska – Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 2020)

61%

Tomczyk D. T.

Verbum Vitae

|

2021

|

vol. 39

|

issue 2

609-613

EN

The review of the book: Kalina Wojciechowska, Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 2020). Ss. 458. PLN 92,40. ISBN 978-83-60273-53-1.

PL

Recenzja książki: Kalina Wojciechowska – Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 2020). Ss. 458. PLN 92,40. ISBN 978-83-60273-53-1.

7

Perswazyjność pierwszych polskich tekstów politycznych na przykładzie wypowiedzi posłów sejmu 1548 roku na temat ożenku króla

51%

Dawidziak-Kładoczna M.

Język a Kultura

|

2014

|

vol. 24

23 - 37

EN

In the article I analyse the speeches delivered in the Sejm of Piotrków in 1548 which aimed at persuading king Zygmunt August to relinquish the intention of marrying Barbara Radziwiłłówna. The most extensive and conspicuous one, given by Andrzej Górka, contains some of the arguments raised also by other deputies, namely evocation of divine power and citing the authority of the monarch’s ancestors. Górka makes use of such rhetorical means as repetitions, evaluative epithet, metaphor or rhetorical question, and, similarly to the other speakers, he uses imperative verbs (first of all, ‘plead’ and ‘advise’). All of the deputies’ addresses are firm and, simultaneously, adhering to the rules of language etiquette of the time.

8

Jak z uczuć uczynić argumenty? Środki retoryczne w wybranych szkicach krytycznoliterackich Michała Grabowskiego

51%

Dymek D.

Res Rhetorica

|

2017

|

vol. 4

|

issue 4

43-59

PL

Sądzę, że przykład pisarstwa krytycznoliterackiego Michała Grabowskiego, krytyka doby romantyzmu, ukazuje nie tylko indywidualne zmagania krytyka z własnym tekstem, ale prezentuje także wzorzec udzielania porad dominujący w XIX-wiecznej krytyce. Przykład strategii retorycznych wykorzystanych przez Grabowskiego otworzy dyskusję nad znacznie szerszym zagadnieniem – pozwoli zaprezentować jeden z wielu romantycznych modeli krytyki, która mimo dowartościowania roli odbiorcy opierała się na retorycznym oddziaływaniu na wybory czytelnika. Choć krytykę Grabowskiego charakteryzuje koncyliacyjny ton, a pisarz zdaje się jedynie doradzać czytelnikom, to w jego wypowiedziach łatwo odnaleźć także próby sterowania rozwojem literatury i jej recepcją. W artykule przybliżam środki retoryczne, które wykorzystywał autor O poezji XIX wieku, co pozwoli na pełniejsze objaśnienie jego myśli krytycznoliterackiej.

XX

The example of critical literary texts by Michał Grabowski, a critic of the romantic era, demonstrates not only his individual struggle with his own text, but also presents the model of expressing recommendations that prevailed in the 19th century critique. The example of rhetorical strategies used by Grabowski will open a discussion about a much broader issue – it will make it possible to present one of many romantic models of criticism which, despite empowering the audience, was based on a rhetorical influence on the reader's choices. Although Grabowski's criticism is characterized by a conciliatory tone, and the author seems to only provide readers with advice, his expressions also reveal attempts at controlling the development of literature and its reception. I will thus present the tools used by the author of O poezji XIX wieku, which will allow me to more fully elucidate his literary critical views.

9

Poetyka i doświadczenie ekstremalne: o retoryce w pisaniu o GUŁagu

51%

Gall A.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

182-194

EN

This article examines the possibility of using concepts from the scope of poetics and rhetoric for the purpose of description of a literary text which deals with labour camp experience. The book "Day and Night" by Leo Lipski may serve as an example to bring out a similar perspective which has no essentialist presumptions but rather presumes that such concepts as, i.e. laconism and parataxis are useful to describe the properties of a text which, in turn, is a result of a specific mode of reading. Consequently, the process of the text being revealed can be described on the basis of selected concepts from the tradition of poetics and rhetoric. As a result, it appears that concepts from the scope of poetics and rhetoric – at least partly and on the basis of specific terms – do not belong to the past but still can be applied in the analysis of texts as well as in literary communication.

PL

W niniejszym artykule badam możliwość wykorzystania pojęć z zakresu poetyki oraz retoryki do opisu tekstu literackiego traktującego o doświadczeniu łagrowym. Na przykładzie książki Dzień i noc Leo Lipskiego pragnę uwydatnić podobną perspektywę, która już nie wychodzi z esencjalistycznych założeń, ale raczej zakłada, że takie pojęcia, jak np. lakoniczność i parataksa nadają się do opisania właściwości tekstu, który z kolei jest wynikiem określonego trybu lektury. Proces ujawniania się tekstu opisać więc można na podstawie wybranych pojęć z tradycji poetyki oraz retoryki. W ten sposób okazuje się, że pojęcia z zakresu poetyki i retoryki – przynajmniej częściowo i na przykładzie określonych terminów – nie są zjawiskiem przebrzmiałym, lecz nadal mają swoje zastosowanie przy analizie tekstów, jak również w komunikacji literackiej.

10

Us and Them. The role of persuasive and manipulative strategies in creation of public enemies

41%

Petrovićová K.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2019

|

vol. 13

83-109

EN

Cicero was during his live one of the most successful orators in Rome. His ability to express his meanings and ideas in the most persuasive way did not impress only his contemporaries, but influenced the art of rhetoric generally. We admire the argumentative strength, the verbal copiousness, the most striking rhetorical skill is, however, his manipulative force, the allocution of the listener, “ut moveatur vehementius”(Cic . Brut . 49, 185). In the paper, I would like to analyze Cicero’s persuasive and manipulative strategies, particularly his ability to indicate a public enemy, in order to make a comparison between Cicero’s speeches and speeches and statements of our current president Miloš Zeman, who is considered to be an appropriate counterpart to Cicero discourse (using and abusing such rhetorical devices).

PL

W swoim czasie Cyceron był jednym z najlepszych mówców w Rzymie. Jego zdolność do wyrażania swoich myśli i idei w najbardziej przekonujący sposób nie tylko robiła wrażenie na jemu współczesnych,lecz również wpłynęła na sztukę retoryki w ogóle. Podziwiamy siłę argumentu, obfite słownictwo, jednak jego najbardziej uderzającą zdolnością retoryczną jest siła manipulacji, zwrócenie się w kierunku słuchacza, “ut moveatur vehementius” (Cic . Brut . 49, 185). W niniejszym artykule chciałabym przeanalizować strategie perswazyjne i manipulacyjne Cycerona, a zwłaszcza umiejętność wskazywania wroga publicznego, w celu porównania jego przemów z przemowami i wypowiedziami naszego obecnego prezydenta Miloša Zemana, który, jak się uważa, używa i nadużywa narzędzi retorycznych właściwych dyskursowi Cycerona.

11

Wie „übersetzt“ man Embleme? Am Beispiel der Emblem- und Emblematikrezeption im Kiever Kulturmodell der Barockzeit

41%

Kroll W.

Rocznik Komparatystyczny

|

2014

|

vol. 5

p. 197-225

EN

When we define the literary genre of the emblem as a threefold composition, consisting of the inscriptio, pictura and subscriptio, we confront the question of the way the pictura had been translated in the XVII century. Did intermedial translation mean the simple reproduction of the pictura? Or did it mean that the pictura was also subjected to alterations and transformations? The paper argues that the reception of emblems by scholars and students of the Kievo-Mohylanska Akademia was combined with a transformation of the pictura of the emblem, which was formed into a new threefold combination by a process of “projection”, “transposition” and/or “transfiguration” (A. Hansen-Löve) of heraldic and emblematic signs. The trilingual – Polish, Latin and Churchslavonic – emblems of Kievan authors are here described 1) in the context of Jurij Lotman’s semiotic concept of “semiosphere”, and 2) in comparison with the description of neighbouring genres like symbola, hieroglyphica, stemmata in seventeenth-century treatises on rhetorics and poetics. Finally, the paper interprets emblems of Filip Orlyk (Hippomenes sarmacki, 1698) and Stefan Jaworski (Vinograd Christov, 1698) as innovative results of intermedial translation, i. e., of a process of “projection”, “transposition” and “transfiguration” of the pictura.

12

Kodeks Hartkera (CH-SGs 390/391) – genialna szkoła retoryki w służbie teologii liturgicznej

41%

Praßl F. K.

Pro Musica Sacra

|

2019

|

vol. 17

EN

Liturgical music in the first millennium was first of all cantillation, reciting liturgical texts with musical formulae and phrases to express structure and meanings of a text. With the means of spoken language a cantor had to give all informations of reading or prayer. Two elements are basic for a good recitation: Accent and articulation. All the types of cadences are acoustic punctuation marks. The oldest neumes had to serve for these rules of language. The monk Hartker was according to the tradition the scribe of a prominent antiphoner about the year 1000. In reality this manuscript had four main scribes and a lot of additional hands. All of them have followed the principle of expressing liturgical theology by means of music like accent and articulation. The examples presented show, how the scribes have understood the texts, which words in an antiphon served as key words, which theological aspects were important for them. This is a school of prayer according to the principle of logiké latreia, praying with intellect and spirit and emotion. Hartker is the aggiornamento of the bible in the 10th century.

PL

Muzyka liturgiczna w pierwszym tysiącleciu była przede wszystkim kantylacją; kantorrecytował teksty liturgiczne formułami i frazami muzycznymi, aby wyrazić strukturęi znaczenie tekstu. Za pomocą języka mówionego kantor musiał podać wszystkie informacjedotyczące czytania lub modlitwy. Dla dobrej recytacji potrzeba dwóch elementów:akcentu i artykulacji. Wszystkie rodzaje kadencji są akustycznymi znakami interpunkcyjnymi.Najstarsze neumy musiały służyć tym regułom języka. Zgodnie z tradycją,mnich Hartker był pisarzem znanego antyfonarza z około roku 1000. W rzeczywistościten rękopis miał czterech głównych skrybów, a może jeszcze wiele innych dodatkowych.Wszyscy postępowali zgodnie z zasadą wyrażania teologii liturgicznej za pomocą muzyki,takiej jak akcent i artykulacja. Przedstawione przykłady pokazują, w jaki sposób notatorzyrozumieli teksty, których słowa w antyfonie służyły jako słowa kluczowe, które aspektyteologiczne były dla nich ważne. Jest to szkoła modlitwy zgodnie z zasadą logiké latreia, według której, człowiek się modli intelektem, duchem i emocjami. Hartker jest jakby aggiornamento Biblii w X wieku.

13

Metodologiczne problemy historii powojennego dokumentu filmowego w Polsce

41%

Hendrykowski M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2015

|

vol. 16

|

issue 25

249-255

EN

The Methodological Problems of Studies on the History of Polish Postwar Documentary The author discusses the narratives and stereotypical (ideological) point of view as a matrix for constructing an overly simple image of the Polish documentary in the postwar period (1944–1955) as shadowed in the untruth of political discourse. In Marek Hendrykowski’s opinion this particular period in Polish documentary film was much more complicated and multi perspectived (in a “dialogical” sense) as a research object posing new questions and opening new perspectives for film historians.

14

Retoryka włoska w rękopisie z sygnaturą 126 ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej

41%

Horeczy A.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2017

|

vol. 67

29-75

EN

The present article contains an analysis of the rhetorical texts which are to be found in a fifteenth-century manuscript held by the Jagiellonian Library (shelfmark 126). This collection was probably copied from a codex brought to Cracow from Italy by Jan of Ludzisko, who studied medicine in Padua from 1430 to 1433. It consists of humanist and mediaeval texts (mainly speeches and letters) and clearly served as a model for the speeches which were written both by Jan himself and by his pupil Piotr Gaszowiec. An analysis of the full texts (and not only of the incipits) allows us to identify the hitherto unknown authors and/or the time and place of origin of some of these works. This in turn shows that the texts in the collection are divided into certain sections, some consisting of works by the same author (e.g. the speeches of Cristoforo Barzizza or the panegyrics of Bernardo Messalta) and some of speeches meant to be delivered on particular occasions (e.g. praising the sciences or mourning someone’s death). Apart from very popular fifteenth-century texts such as Andrea Giuliano’s speech for the funeral of Emanuel Chrysoloras, the collection also includes Italian rhetorical texts which had hitherto been known only from the Cracow manuscripts. An analysis of the manner in which the works are arranged within the volume in question allows us to distinguish certain “packages” of texts that are also present in other European manuscripts. Most of the texts which are included in this collection came into existence in circles having connections with Padua and Venice, but some of them were written during the Council of Constance by the outstanding Florentine humanists Poggio Bracciolini and Leonardo Bruni. For this reason, Ms 126 makes it possible to carry out research on the reception of Italian intellectual culture as well as on the very process of the transmission of Italian patterns of writing to Cracow circles. It also proves that the circles of Padua and Venice served as important intermediaries or ‘filters’ in the process of the transmission of Italian patterns to Cracow.

PL

Niniejszy artykuł zawiera analizę tekstów z kolekcji retorycznej, znajdującej się w piętnastowiecznym rękopisie Biblioteki Jagiellońskiej z sygnaturą 126. Miała ona zostać odpisana z kodeksu przywiezionego z Włoch do Krakowa przez Jana z Ludziska, studenta medycyny w Padwie w latach 1430–1433. Ta złożona z utworów o charakterze humanistycznym, a częściowo średniowiecznym (głównie mów i listów), kolekcja dostarczyła wzorców dla umieszczonych po niej w tymże rękopisie mów Jana z Ludziska i jego ucznia Piotra Gaszowca. Przeprowadzona analiza pełnych tekstów, a nie samych incipitów, pozwoliła na identyfikację nierozpoznanych dotąd autorów i/lub miejsca i czasu powstania niektórych utworów. Pozwoliło to pokazać sposób uporządkowania tekstów w obrębie tej kolekcji i wyróżnić w niej określone bloki tekstów, na przykład grupy utworów tego samego autora (na przykład mowy Cristofora Barzizzy, panegiryki Bernarda Messalta) czy mów wygłaszanych w określonych okolicznościach (na przykład mowy z pochwałami nauk czy mowy pogrzebowe). W skład tej kolekcji obok bardzo popularnych w XV wieku utworów, takich jak mowa Andrei Giuliana na pogrzeb Emanuela Chryzolorasa, wchodzą także teksty retoryczne włoskie znane dotąd tylko z rękopisów krakowskich. Analiza kolejności ułożenia tekstów pozwoliła wskazać w rękopisie BJ 126 „pakiety” tekstów występujących obok siebie również w innych rękopisach europejskich. Większość tekstów wchodzących w skład omawianej kolekcji powstała w środowisku padewsko-weneckim, ale są wśród nich także utwory napisane w czasie soboru w Konstancji przez wybitnych humanistów florenckich Poggia Braccioliniego i Leonarda Bruniego. Z tego względu rękopis BJ 126 umożliwia badania nad recepcją włoskiej kultury intelektualnej i nad samym procesem transmisji włoskich wzorców do środowiska krakowskiego. Dowodzi też znaczenia środowiska padewsko-weneckiego jako „pośrednika” czy „filtra” w procesie transmisji włoskich wzorców do Krakowa.

15

Semiotyka twarzy kata i ofiary

31%

HENDRYKOWSKI M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2016

|

vol. 18

|

issue 27

354-364

EN

Semiotics of the hangman and victim’s faces Murderous ideologies drive and fabricate innumerable forms of social falsehood. One of the objects of the perfidious falsification of reality generated in the totalitarian system is the human face. Drawing on classics of Polish and world cinema, and also on the memory of culture, Marek Hendrykowskis study contains a semiotic analysis of the deep structures of images, which present the executioner-victim based on violence executioner as a variant of inter-human relations in totalitarian systems.

Refine search results

The problem of values in the argumentation theory: from Aristotle's "rhetorics" to Perelmans's "new rhetoric"

Argumentacja hagiograficzna w tekstach maryjnych Żywotów świętych (1579) Piotra Skargi. Na przykładzie utworu O Zwiastowaniu Panny Maryjej Bogarodzice, i wcieleniu Syna Bożego

Samuela Twardowskiego Dafnis: małżeństwo – retoryka – prefeminizm Sceny XIII

Prawda, prawo i literatura

Moral rules for the word. A few remarks from the perspective of linguistics, philosophy and religious ethics

Kalina Wojciechowska – Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 2020)

Perswazyjność pierwszych polskich tekstów politycznych na przykładzie wypowiedzi posłów sejmu 1548 roku na temat ożenku króla

Jak z uczuć uczynić argumenty? Środki retoryczne w wybranych szkicach krytycznoliterackich Michała Grabowskiego

Poetyka i doświadczenie ekstremalne: o retoryce w pisaniu o GUŁagu

Us and Them. The role of persuasive and manipulative strategies in creation of public enemies

Wie „übersetzt“ man Embleme? Am Beispiel der Emblem- und Emblematikrezeption im Kiever Kulturmodell der Barockzeit

Kodeks Hartkera (CH-SGs 390/391) – genialna szkoła retoryki w służbie teologii liturgicznej

Metodologiczne problemy historii powojennego dokumentu filmowego w Polsce

Retoryka włoska w rękopisie z sygnaturą 126 ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej

Semiotyka twarzy kata i ofiary