W Polsce od wielu lat obserwujemy niepokojące zmiany w edukacji szkolnej. Kolejni ministrowie edukacji, wprowadzający reformy, zamiast skoncentrować się na zmianie systemu przygotowania nauczycieli do zawodu, wprowadzają głębokie zmiany bez konsultacji ze środowiskiem. W efekcie kryzys coraz bardziej się pogłębia, a notowania szkoły i nauczycieli gwałtownie spadają, również w debatach publicznych. To wszystko przyczynia się do coraz częstszego poszukiwania przez rodziców alternatywnych możliwości kształcenia swoich dzieci. Jedną z nich jest edukacja domowa. Pierwszym zapisem prawnym, szczegółowo regulującym funkcjonowanie edukacji domowej był art. 16 ust. 8 Ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. W przygotowanym artykule prezentujemy analizy danych dotyczące powodów wyboru edukacji domowej jako formy kształcenia dla swoich dzieci oraz spostrzegania przez nich możliwości realizowania poszczególnych zadań edukacyjnych w szkole i w trakcie edukacji domowej.
EN
Over many recent years, some worrying changes have been observed in school education in Poland. Instead of focusing on the change in the system of preparing teachers for their profession, the consecutive ministers of education introduce reforms and in-depth changes without consultation with the teaching environment. As a result, the crisis is deepening and the rating of school and teachers is dramatically decreasing in public debates. All this enhances parents’ more and more frequent search for alternative possibilities of educating their children. Home education (home schooling) is one of them. The first legal regulation of the functioning of home education was Art.16 §8 of the Act on the Educational System of the 7th September, 1991. In the submitted text, some analyses are presented of the data concerning the respondents’ reasons of choosing home schooling as an educational form for their children. It was also analysed how parents view the possibility of fulfilling particular educational tasks at school and in home education.
Artykuł porusza tematykę efektywnej pracy z rodzicami dziecka z niepełnosprawnością. Opisane są w nim podstawy właściwej relacji, etapy oswajania się z niepełnosprawnością oraz negatywne postawy rodzicielskie w kontekście ich trafnego rozpoznania w celu nawiązania współpracy. Zawiera także wnioski z wybranych doniesień badawczych oraz cele współpracy z rodzicami. Jego zadaniem jest przybliżenie specyfiki sytuacji rodziców z dzieckiem z niepełnosprawnością, aby skuteczniej wspierać ich, dobierać treści pedagogizacji, a pośrednio umożliwić optymalny rozwój dziecka.
Współczesne tendencje badawcze z obszaru wsparcia społecznego osób zagrożonych lub dotkniętych traumą skupiają się na analizie modelu salutogenicznego, opisującego zasoby, mocne strony i potencjał tkwiący w jednostkach, pozwalający przeciwdziałać konsekwencjom doświadczanego kryzysu. Artykuł prezentuje zjawisko wzrostu potraumatycznego u rodziców dzieci z autyzmem, stanowiącego wynik strategii zaradczych, wykorzystywanych przez osoby w obliczu traumy, jaką jest diagnoza autyzmu u dziecka. Okazuje się bowiem, że niepełnosprawność dziecka w rodzinie nie tylko niesie ze sobą trud i wyrzeczenia, lecz także może stanowić punkt zwrotny do zmian o charakterze wzrostu, sprzyjających rozwojowi duchowemu, relacyjnemu i emocjonalnemu rodziny, nadając życiu rodzinnemu nową, lepszą jakość.
Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny/badawczy. Poruszono w nim ważny społecznie i pedagogicznie temat dotyczący autorytetu rodziców i jego znaczenia w wychowaniu. Badano opinie dzieci – uczniów szkół podstawowych koncentrujące się na pytaniach o rozumienie słowa autorytet, znaczenie jakie przypisują autorytetowi rodziców w procesie opiekuńczo-wychowawczym i edukacyjnym swoich dzieci, jakie cechy cenią u swoich rodziców oraz jakie, inne niż rodzice, wybierają autorytety. Wyniki badań zostały przedstawione w wyżej wymienionych obszarach tematycznych.
Nagrody i kary są nieodłącznym elementem wychowania w rodzinie. Kształtują postawy pożądane wychowawczo i ograniczają te, które są niepożądane. Prezentowany artykuł pokazuje, jaką rolę odgrywają nagrody i kary w wychowywaniu dzieci zdolnych. Na podstawie narracji rodziców uznających swoje dzieci za zdolne, dokonano analizy strategii wychowawczych rodziców związanych z nagradzaniem i karaniem. Wyniki badań pokazały, że rodzice dzieci zdolnych najczęściej stosują nagrody i kary w sytuacjach domowych, gdy chcą kształtować określoną postawę, uzyskać konkretny efekt w działaniu lub docenić starania i osiągnięcia dzieci. Okazało się, że rodzice nie stosują kar, aby wzmacniać rozwój dziecięcych zdolności. Nagrody, głównie pochwały i aprobata, są wykorzystywane wtedy, gdy rodzic czuje się dumny z wysiłku lub sukcesów swojego dziecka.
Istotnym czynnikiem podnoszącym jakość i efekty wieloletniego procesu leczenia i rehabilitacji małych dzieci z wadą słuchu jest radzenie sobie z niepełnosprawnością dziecka przez jego opiekunów, co zależne jest od dostępności osobistych i społecznych zasobów m. in. sieci specjalistycznych placówek, jakości pomocy otrzymywanej od lekarzy audiologów, terapeutów słuchu i mowy oraz najbliższej rodziny. W pracy analizie poddano zmiany rodzaju, zakresu oraz poziom zadowolenia ze wsparcia uzyskiwanego przez matki dzieci z wadą słuchu. Badaniami objęto 30 diad matka - dziecko z głębokim, znacznym i umiarkowanym ubytkiem słuchu (wykrytym w badaniach przesiewowych) na przestrzeni dziewięciu lat. Uzyskane wyniki w sposób jednoznaczny podkreślają rolę specjalistów (lekarzy pediatrów, audiologów, laryngologów, audioprotetyków oraz terapeutów) w początkowym okresie, po uzyskaniu diagnozy o niepełnosprawności dziecka. Niezwykle ważnym wnioskiem z przeprowadzonych badań jest stwierdzona na przestrzeni lat zmiana paradygmatu mierzenia się z niedosłuchem dziecka - ze wsparcia specjalistycznego na rzecz odbudowywania osłabionych w pierwszym etapie więzi rodzinno - przyjacielskich. W badaniach wcześniejszych, z 2011 roku, udowodniono wpływ wsparcia społecznego na funkcjonowanie psychiczne matek dzieci niesłyszących. Celem niniejszego artykułu, będącego kontynuacją wieloletnich badań, jest próba jakościowej oceny otrzymywanego wsparcia oraz zmian w jego zakresie wraz z upływem lat, ze szczególną analizą wsparcia leczniczo - terapeutycznego.
Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych stanowią trwały element życia społecznego. W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych nad postawami studentek pedagogiki wobec dzieci osieroconych. Ich wiedza jest fragmentaryczna i pochodzi z mediów. W świadomości studentek dziecko osierocone i jego rodzice biologiczni posiadają cechy waloryzowane negatywnie, nie rokując rozwoju i życia wysokiej jakości.
Rodzicielstwo jest naturalnym etapem życia kobiet i mężczyzn, konsekwencją wypełniania funkcji prokreacyjnej. Rozpoczyna się w momencie urodzenia dziecka i wiąże się z podjęciem określonych ról oraz wynikających z nich zadań opiekuńczych i wychowawczych wobec potomstwa. Obrazuje stopień zainteresowania i zaangażowania rodziców w wychowanie, opiekę i edukację własnych dzieci. Współczesne rodzicielstwo oparte na równouprawnieniu kobiet i mężczyzn dla wielu rodziców jest swoistym wyzwaniem związanym z jednej strony z koniecznością podejmowania nowych zadań i realizowania kolejnych funkcji, zaś z drugiej z nastawieniem na indywidualne potrzeby i własny rozwój. Kierując się takimi przesłankami, podjęto badania jakościowe, których celem było poznanie sposobów rozumienia rodzicielstwa przez badanych rodziców mających dzieci w wieku szkolnym. W badaniach wykorzystano wywiad swobodny. Zebrany materiał badawczy poddano kategoryzacji, co pozwoliło wyodrębnić następujące sposoby rozumienia rodzicielstwa: rodzicielstwo jako moment przejścia, rodzicielstwo – poczucie osobistej odpowiedzialności za dziecko, rodzicielstwo w pułapce izonomii.
EN
Parenthood is a natural stage in men and women’s life – a consequence of procreative role. This stage begins together with child’s birth and it requires undertaking appropriate roles and fulfilling care and educational tasks stemming from these roles. Parenthood indicates level of parents’ interest and engagement into upbringing, caring and educating their children. Contemporary parenthood is based on equality between men and women and it is challenging for many of them. On the one hand, it is connected to necessity of undertaking new tasks and bearing new roles, on the other hand to focusing on individual needs and self-development. Qualitative studies, referring to these grounds, were aimed at the cognition of ways of understanding parenthood by parents surveyed. Studies were carried through open interviews. The evidence collected was categorised, which allowed for extracting the following ways of understanding parenthood: parenthood as a moment of transition, parenthood as a personal responsibility for a child and parenthood in isonomy trap.
Introduction: The article is about homework in early school education.Purpose and method of research: A review has been carried out of the pedagogical literature. Diagnostic survey research was carried out among 84 students of early school education and theirs parents, focusing on their opinion about homework, thr amount of time spent on doing it, the necessary help from parents and the need to ask it.Conclusions: Several conclusions have also been formulated regarding homework at the early school education level.
PL
Wprowadzenie Artykuł traktuje o pracy domowej uczniów w edukacji wczesnoszkolnej.Cel i metoda badań:Dokonano przeglądu literatury pedagogicznej dotyczącej pracy domowej oraz przeprowadzono badania wśród 84 uczniów klas I-III oraz ich rodziców koncentrując się na ich opinii dotyczącej pracy domowej, ilości czasu poświęconego na jej wykonanie, niezbędnej pomocy rodziców oraz potrzeby jej zadawania. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety.Wnioski: Sformułowanych zostało kilka wniosków dotyczących zadawania pracy domowej na poziomie edukacji wczesnoszkolnej.
Homeschooling jako zjawisko edukacyjne cieszy się rosnącą popularnością, jednak dla przeciętnego członka społeczeństwa wciąż jawi się jako coś nowego, wręcz egzotycznego. Samodzielność edukacyjna rodziców w homeschoolingu jest kluczowa dla powodzenia tego przedsięwzięcia i stanowi jego fundament. Artykuł traktuje kolejno o zaufaniu i niezaufaniu w społeczeństwie, samodzielności jako działaniu edukacyjnym oraz przejawach zaufania lub niezaufania społeczeństwa do samodzielności edukacyjnej rodziców w homeschoolingu poprzez prawodawstwo, media czy zachowanie.
The article presents the results of the author’s own research concerning selected factors of socioeconomic status (SES) in 130 parents (100 women and 30 men) of children with cystic fibrosis (CF) and equal group of parents of children without CF. Diagnostic survey was carried out with the use of questionnaires. The research proves that mothers and fathers of children with CF show no significant differences compared to parents of children without CF when it comes to completed education level and declared monthly income per head (mothers show the difference near the level of statistical significance). The differences have been observed in the cases of such SES factors as: professional activity and subjective evaluation of own material situation. An average monthly cost of treatment of a child with CF reaches 1,060.55 PLN according to one of the parents. The money is mainly spent on pharmacotherapy, journey to the specialist medical centres, and private medical treatments. It has been shown that only about ¼ of the surveyed are able to cover the above expenditures on their own. Therefore, further research into the socioeconomic status of parents of children with CF is needed to prepare adequate programmes of social support.
PL
W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących wybranych wskaźników statusu socjoekonomicznego 130 rodziców dzieci z mukowiscydozą (Cystic Fibrosis – CF) – 100 kobiet i 30 mężczyzn i równolicznej grupy rodziców dzieci bez CF. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego wraz z kwestionariuszem ankiety. Ustalono, że matki i ojcowie dzieci z CF nie różnią się istotnie od rodziców dzieci bez CF w zakresie wykształcenia i deklarowanego miesięcznego dochodu przypadającego na jednego członka rodziny (u matek zanotowano różnicę na poziomie zbliżonym do istotności). Różnią się jednak znacząco w zakresie takich wskaźników SES, jak: aktywność zawodowa i subiektywna ocena sytuacji materialnej. Średni miesięczny koszt leczenia dziecka z mukowiscydozą w opinii jego rodziców wynosi 1060,55 zł. Środki te przeznaczane są głównie na farmakoterapię, transport do placówek specjalistycznych oraz opłacenie prywatnych usług medycznych. Ujawniono, że tylko ok. 1/4 badanych jest w stanie samodzielnie pokryć wymienione koszty rehabilitacji. Postulowane jest zatem podjęcie pogłębionych badań nad statusem socjoekonomicznym rodziców dzieci z CF w celu opracowania adekwatnych programów wsparcia społecznego.
W artykule zaprezentowano zasięg ubóstwa w świecie i oddziaływanie tego zjawiska na szanse rozwojowe dzieci. Głównym celem analizy było przybliżenie wyników badań w tym zakresie, które zawiera Raport Banku Światowego 2015 pt. Mind, Society and Behavior. Autorzy raportu ukazują ogromne straty w potencjale rozwojowym dzieci w rodzinach żyjących w skrajnym ubóstwie, co ma negatywne konsekwencje dla społeczeństwa z powodu utraty kapitału ludzkiego. Na przykład dzieci w wieku od trzech do sześciu lat z rodzin ubogich wykazują mniejsze zdolności językowe w porównaniu z dziećmi z rodzin nieubogich, co już na starcie zmniejsza ich szanse rozwojowe. Z tego powodu proponuje się specjalne programy skierowane zarówno do rodziców, jak i nauczycieli, które mają wspomóc rozwój edukacyjny dzieci z rodzin ubogich.
Artykuł dotyczy wyborów między karierą a wychowaniem dzieci, ja- kich dokonują rodzice edukujący domowo, którzy rezygnując z korzystania ze szkół, muszą zapewnić dzieciom całodobową opiekę. Przedstawia wyniki badań jakościo- wych przeprowadzonych w Polsce (2012–2019) metodą wywiadu narracyjnego oraz etnografii wirtualnej. Koncentruje się na matkach-edukatorkach, ponieważ kobiety są bardziej zaangażowane w edukację dzieci. Zrekonstruowana sytuacja zawodowa współczesnych homeschoolerek pozwala wpisać je w dwa dyskursy macierzyństwa: matkowanie („momism”) i supermatki („superwoman”). Kobiety te, niezależnie od tego, czy podejmują pracę, czy koncentrują się wyłącznie na edukacji domowej, łączy jednoczesne poczucie zmęczenia i szczęścia. Ojcowie nie rezygnują z pracy z powodu edukacji domowej, choć najczęściej pracują na etatach. Popularny wśród polskich rodzin homeschoolingowych charakter zatrudnienia to: działalność gospo- darcza, wolny zawód, praca zdalna. Wśród uczestników badań nie dominował trady- cyjny model rodziny, najczęściej oboje rodzice byli aktywni zawodowo.
Wprowadzenie: Mukowiscydoza (Cystic Fibrosis-CF), kwalifikowana jako choroba rzadka, jest najczęściej występującą genetyczną chorobą rasy białej. Powoduje uszkodzenie funkcji wielu narządów i układów, szczególnie zaś układu oddechowego i pokarmowego. Leczenie mukowiscydozy wymaga wielospecjalistycznych oddziaływań i stanowi poważne obciążenie dla pacjentów i ich rodzin oraz utrudnia codzienne funkcjonowanie. Cel: Celem pracy jest analiza fizycznych, psychospołecznych i ekonomicznych obciążeń rodziców wynikających z opieki nad dzieckiem z CF. Materiał i metoda: Praca ma charakter przeglądowy. Analiza literatury została dokonana z odwołaniem się do polsko- i anglojęzycznych publikacji naukowych oraz aktów prawnych. Wyniki: Wielowymiarowo ujęte obciążenie rodziców wynikające ze sprawowania opieki nad dzieckiem chorym na mukowiscydozę obejmuje następujące wskaźniki: przestrzeganie leczenia objawowego, doświadczanie stresu, depresji i lęku oraz ponoszenie kosztów finansowych. Wnioski: Zainicjowane w Polsce wdrażanie europejskich wytycznych dotyczących chorób rzadkich oraz wprowadzenie refundacji leczenia przyczynowego w mukowiscydozie stwarzają szansę na wzrost wskaźnika przeżycia chorych z CF oraz korzystne zmiany w psychospołecznym funkcjonowaniu ich rodziców.
W artykule przedstawiono wybrane elementy składające się na relację między profesjonalistami (lekarzami) a dzieckiem chorym i jego rodzicami. Założenie towarzyszące rozważaniom jest następujące: wszystkie podejmowane oddziaływania w sytuacji choroby dziecka powinny odbywać się przy udziale dwóch podmiotów – dziecka i rodziców, bowiem pominięcie jednego z nich okazuje się zakłócać realizację przyjętych celów i zadań. Bez wątpienia kluczowa w oddziaływaniach ze specjalistami jest zrozumiała trójstronna komunikacja, ponieważ od prawidłowej współpracy wszystkich podmiotów (a w przypadku małego dziecka – rodziców) zależy zarówno przebieg, jak i końcowy wynik leczenia.
Artykuł prezentuje Kwestionariusz Wsparcia Edukacyjnego (KWE). Jest to narzędzie skonstruowane przez autora służące do badania wsparcia edukacyjnego postrzeganego przez uczniów gimnazjum. Daje ono możliwość oszacowania poziomów ogólnego oraz specyficznego wsparcia pochodzącego ze źródeł, które odgrywają ważną rolę w procesie uczenia się i nauczania młodzieży, tj. od rodziny (pomoc rodziców), szkoły (udział nauczycieli), grupy rówieśniczej (aprobata i pomoc szkolnych kolegów) i poradni psychologiczno-pedagogicznej (udział specjalistów na dodatkowych zajęciach). W artykule dokonano próby zdefiniowania pojęcia wsparcia edukacyjnego oraz przybliżono jego genezę, odwołując się do faktów teoretycznych i empirycznych. Ponadto opisano badane za pomocą KWE zmienne i sposób ich pomiaru. Zbadano również właściwości psychometryczne KWE. Rzetelność testu zmierzono na dwa sposoby: oszacowano stabilność bezwzględną i zgodność wewnętrzną testu. Dane dotyczące trafności kryterialnej skonstruowanego narzędzia są również dostępne.
Artykuł dotyczy problemu adaptacji dziecka do przedszkola. Omówione w nim zostały najważniejsze aspekty tego niezwykle istotnego dla rozwoju dziecka procesu. W artykule zaprezentowano i omówiono wyniki badań, które zostały przeprowadzone w Polsce i Niemczech w 2014 roku. Ich celem było wykazanie związku pomiędzy strategiami adaptacyjnymi, jakie stosują dzieci, podejmując rolę przedszkolaka, a działaniami rodziny i środowiska przedszkolnego, wspierającymi ich proces adaptacji.
Rodzina jest dla dziecka modelem społeczeństwa. Stosunki panujące w niej są dla dziecka źródłem informacji o tym, jak dorosłe osoby odnoszą się do siebie. Dziecko obserwuje świat dorosłych i ich zachowania. Warunkiem pełnego zabezpieczenia rozwoju i dojrzałości dziecka jest miłość otoczenia, akceptacja rodziców i zwartość rodziny. Należyte wypełnienie ról rodzicielskich, uznanie praw i obowiązków dziecka oraz zapewnienie mu warunków wszechstronnego rozwoju decydują o wysokiej wartości rodzinnego środowiska wychowawczego. Mogą w nim rozwijać się i wzrastać wartościowi ludzie, bez zahamowań i uprzedzeń, radośni i otwarci na świat. Rodzina to pierwszy wychowawca dziecka. Prawidłowo funkcjonująca rodzina stwarza najdoskonalsze warunki dla dojrzałości i wzrostu człowieka. Rodzice są najważniejszymi tutorami w rozwoju i wychowaniu dziecka ku dojrzałości.
Blogi są formą osobistych, często anonimowych pamiętników, w których młodzi ludzie z otwartością piszą o własnych odczuciach, przemyśleniach i doświadczeniach. Poruszane przez nich tematy związane są między innymi z rodziną. Na podstawie jakościowej analizy tekstów, czyli wpisów zamieszczonych przez młodzież na blogach, podjęta została próba udzielenia odpowiedzi na pytanie: Jakie postawy rodzicielskie prezentowane są w wirtualnych pamiętnikach współczesnej młodzieży? Badanie postaw rodzicielskich pozwala przyjrzeć się interakcjom jakie zachodzą pomiędzy rodzicami a dziećmi, ale przede wszystkim konsekwencjom tych interakcji dla obu stron.
EN
Blogs are a form of personal, often anonymous, diaries in which young people write openly about their own feelings, thoughts and experiences. Topics raised by them are related to, among other things with the family. On the basis of a qualitative analysis of texts, i.e. entries posted by young people on blogs, an attempt was made to answer the question: What parental attitudes are presented in the virtual diaries of contemporary youth? The study of parental attitudes allows us to look at the interactions that occur between parents and children, but above all, the consequences of these interactions for both sides.
Czytanie i pisanie to podstawowe umiejętności, które gwarantują dziecku uczenie się. Dlatego ważne jest, aby te umiejętności dziecko opanowało w najwyższym stopniu. Niestety nie wszystkie dzieci potrafią sprostać wymaganiom w zakresie nauki czytania i pisania. Pojawiają się problemy o różnym nasileniu i zasięgu, uwarunkowane różnymi zaburzeniami i czynnikami. Dzieci, które w przyszłości mogą mieć problemy z nauką czytania i pisania, można dostrzec już w przedszkolu. Dlatego celem przeprowadzonych badań było zdiagnozowanie wśród dzieci uczęszczających do przedszkoli w wieku 5-6 lat ryzyka dysleksji. Badaniem objęto 150 dzieci z 6 przedszkoli na terenie powiatu bialskiego w woj. lubelskim. Wyniki badań pokazały, że w badanej grupie występują dzieci ryzyka dysleksji. Najczęściej przejawy tego zaburzenia występowały w sferze motoryki małej, uwagi, orientacji i funkcji słuchowych. Dane z przeprowadzonych wywiadów z nauczycielkami pracującymi z dziećmi pokazały potrzebę podjęcia jak najszybciej indywidualnych działań terapeutycznych, które pomogą w zmniejszeniu opóźnień rozwojowych i ułatwią dzieciom uczenie się w szkole podstawowej.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.