Search results

1

Szalom bajit – religijna rodzina żydowska i dziedzictwo kulturowe

100%

Cukras-Stelągowska J.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2020

|

vol. 39

|

issue 1

EN

Its main purposes were to establish patterns of Jewish family life and to identify the main forms and content of the family message regarding cultural heritage at the disposal of religious families. The qualitative research involved identifying four main elements of the transmission of tradition. According to Jerzy Nikitorowicz, they are: a functional element – transmission mechanisms; an objective element – content of the cultural goods transmitted; a subjective element – carriers of tradition; and an educational element. At the first stage of the research, several free-form interviews (similar to expert opinion survey) Based on the interviews the most important contexts regarding the transmission of cultural content in the modern family and the essence of the transmission of Jewish religious and linguistic heritage were sought.

PL

W artykule zaprezentowano wstępne wyniki badań realizowanych wśród polskich rabinów. Ich głównym celem było ustalenie wzorów żydowskiego życia rodzinnego oraz zidentyfikowanie głównych form i treści rodzinnego przekazu dziedzictwa kulturowego, pozostającego w dyspozycji rodzin religijnych. Projekt o charakterze jakościowym zakładał ustalenie czterech głównych elementów przekazu tradycji, wedle Jerzego Nikitorowicza są to: czynnościowy – mechanizmy przekazu, przedmiotowy – treści przekazywanych dóbr kultury, podmiotowy – nosiciele tradycji oraz edukacyjny. Na pierwszym etapie zrealizowano kilka wywiadów swobodnych (zbliżonych do eksperckich). Na podstawie wywiadów starano się wskazać na najistotniejsze konteksty dotyczące transmisji treści kulturowych we współczesnej rodzinie oraz istoty przekazu żydowskiego dziedzictwa religijnego i językowego.

2

Jewish Birth and Marriage Registrations in 19th-century Cracow and What They Reveal about the Dynamics of Ritual Marriage

84%

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2018

|

vol. 40

171-196

EN

The authors attempted a reconstitution of Jewish families whose children were born in Cracow between October 1855 and December 1876. There were over 15,024 such children; 5,340 are called legitimate and 9,299 are called illegitimate. They were born to 3,314 distinct couples while only 1,001 couples married within the period. The reconstitution was not complete because death records have too little data to allow for identification. As a background, the birth records for 1891–1895 were also analyzed. The results were used to analyze the phenomenon of “ritual marriages,” that is, couples who lived as ordinarily married and were seen as such by society, but public statistics considered them non-existent (or mere concubinage) and their children were illegitimate and officially were forced to take their mother’s maiden surname. It appeared that “ritual marriages” were present in Cracow when it was still independent and used the Napoleonic Civil Code. When, starting in 1844, Jews were forced to provide their marriage certificate during child registration, it appeared that 24% of the children’s parents were not married. The rate of officially unmarried parents grew from then on: in 1876 only 230 children were born legitimate while 676 were registered as illegitimate. Out of these 230, we have an official marriage record for 192. For the whole period 1855–1876 we managed to confirm marriages in the parents of 78% of legitimate births. In the same period, for 9,048 illegitimate births we found a subsequent marriage in parents of 3,023 children (33%). The median time for the subsequent marriages was 20 years after the birth of their first child. It was often related to the first marriage of the couple’s child (the same year or a few years earlier).

PL

Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji rodzin żydowskich, których dzieci rodziły się w Krakowie między październikiem 1855 a grudniem 1876 roku. Dzieci takich zarejestrowano 15 024, z czego 5340 zapisano jako potomstwo ślubne, a 9299 jako nieślubne. Urodziły się one 3314 parom, przy czym jedynie 1001 par wzięło w tym czasie ślub. Rekonstrukcja nie była zupełna, ponieważ akta zgonu z tego okresu zawierają zbyt mało danych do utożsamienia osób. Do porównania użyto urodzeń z lat 1891–1895. Wyniki zostały użyte do analizy tzw. małżeństw rytualnych, czyli rodzin, które żyły jak zwykłe małżeństwa i jako takie były traktowane przez społeczeństwo, ale statystyka publiczna traktowała je jak nieistniejące (lub jedynie konkubinaty), a dzieci w nich wychowywane były określane jako nieślubne i oficjalnie nosiły nazwiska panieńskie swych matek. Okazało się, że „małżeństwa rytualne” były obecne w Krakowie jeszcze w czasach Rzeczypospolitej Krakowskiej, gdy obowiązywał tam Kodeks Cywilny Napoleona. Kiedy (od 1844 r.) Żydzi zostali zmuszeni do okazywania aktu małżeństwa przy rejestracji dziecka, okazało się, że 24% rodziców dzieci nie miało ślubu cywilnego. Odsetek oficjalnie nieślubnych rodziców rósł od tej pory: w roku 1876 jedynie 230 dzieci zostało zarejestrowanych jako ślubne, a 676 jako nieślubne. Spośród dzieci ślubnych dla 192 dysponujemy urzędowym aktem małżeństwa ich rodziców. Dla całego okresu 1855–1876 udało się potwierdzić małżeństwa rodziców 78% dzieci określonych jako ślubne. Dla zarejestrowanych w tym samym czasie 9048 urodzeń nieślubnych udało się odnaleźć późniejsze śluby rodziców 3023 dzieci (33%). Średni czas (mediana) dla tych spóźnionych małżeństw to 20 lat po urodzeniu pierwszego dziecka. Często wiązało się to z pierwszym ślubem dzieci danej pary (w tym samym roku bądź kilka lat wcześniej).

3

Jewish Birth and Marriage Registrations in 19th-century Cracow and What They Reveal about the Dynamics of Ritual Marriage

84%

Minkaowski M. J., Lebet-Minakowska A.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2018

|

vol. 40

171-196

PL

Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji rodzin żydowskich, których dzieci rodziły się w Krakowie między październikiem 1855 a grudniem 1876 roku. Dzieci takich zarejestrowano 15 024, z czego 5340 zapisano jako potomstwo ślubne, a 9299 jako nieślubne. Urodziły się one 3314 parom, przy czym jedynie 1001 par wzięło w tym czasie ślub. Rekonstrukcja nie była zupełna, ponieważ akta zgonu z tego okresu zawierają zbyt mało danych do utożsamienia osób. Do porównania użyto urodzeń z lat 1891–1895. Wyniki zostały użyte do analizy tzw. małżeństw rytualnych, czyli rodzin, które żyły jak zwykłe małżeństwa i jako takie były traktowane przez społeczeństwo, ale statystyka publiczna traktowała je jak nieistniejące (lub jedynie konkubinaty), a dzieci w nich wychowywane były określane jako nieślubne i oficjalnie nosiły nazwiska panieńskie swych matek. Okazało się, że „małżeństwa rytualne” były obecne w Krakowie jeszcze w czasach Rzeczypospolitej Krakowskiej, gdy obowiązywał tam Kodeks Cywilny Napoleona. Kiedy (od 1844 r.) Żydzi zostali zmuszeni do okazywania aktu małżeństwa przy rejestracji dziecka, okazało się, że 24% rodziców dzieci nie miało ślubu cywilnego. Odsetek oficjalnie nieślubnych rodziców rósł od tej pory: w roku 1876 jedynie 230 dzieci zostało zarejestrowanych jako ślubne, a 676 jako nieślubne. Spośród dzieci ślubnych dla 192 dysponujemy urzędowym aktem małżeństwa ich rodziców. Dla całego okresu 1855–1876 udało się potwierdzić małżeństwa rodziców 78% dzieci określonych jako ślubne. Dla zarejestrowanych w tym samym czasie 9048 urodzeń nieślubnych udało się odnaleźć późniejsze śluby rodziców 3023 dzieci (33%). Średni czas (mediana) dla tych spóźnionych małżeństw to 20 lat po urodzeniu pierwszego dziecka. Często wiązało się to z pierwszym ślubem dzieci danej pary (w tym samym roku bądź kilka lat wcześniej).

EN

The authors attempted a reconstitution of Jewish families whose children were born in Cracow between October 1855 and December 1876. There were over 15,024 such children; 5,340 are called legitimate and 9,299 are called illegitimate. They were born to 3,314 distinct couples while only 1,001 couples married within the period. The reconstitution was not complete because death records have too little data to allow for identification. As a background, the birth records for 1891–1895 were also analyzed. The results were used to analyze the phenomenon of “ritual marriages,” that is, couples who lived as ordinarily married and were seen as such by society, but public statistics considered them non-existent (or mere concubinage) and their children were illegitimate and officially were forced to take their mother’s maiden surname. It appeared that “ritual marriages” were present in Cracow when it was still independent and used the Napoleonic Civil Code. When, starting in 1844, Jews were forced to provide their marriage certificate during child registration, it appeared that 24% of the children’s parents were not married. The rate of officially unmarried parents grew from then on: in 1876 only 230 children were born legitimate while 676 were registered as illegitimate. Out of these 230, we have an official marriage record for 192. For the whole period 1855–1876 we managed to confirm marriages in the parents of 78% of legitimate births. In the same period, for 9,048 illegitimate births we found a subsequent marriage in parents of 3,023 children (33%). The median time for the subsequent marriages was 20 years after the birth of their first child. It was often related to the first marriage of the couple’s child (the same year or a few years earlier).

4

Małżeństwa mieszane w społeczności żydowskiej – aberracja czy norma społeczna?

84%

Cukras-Stelągowska J.

Wychowanie w Rodzinie

|

2016

|

vol. XIV

|

issue (2/2016)

317-339

EN

The purpose of this article is to present the specific nature of mixed marriages in the Jewish community. According to many community leaders and representatives of social sciences, this issue should be taken into account in the first place, especially in the context of uestions about changes, challenges and threats faced by the Jewish community today. This article examines several research reports on the effects of intermarriages on children in the United States, Britain, France, the Netherlands and Germany. Reference is also made to the situation of Polish Jewry – the main features of the cultural awareness of Jewish families: their attitude toward their cultural capital in the context of the history of Polish-Jewish relations and problems such as intermarriage, the generation gap or emigration to Israel.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie specyfiki małżeństw mieszanych w środowisku żydowskim. W opinii wielu liderów społeczności oraz przedstawicieli nauk społecznych w kontekście poszukiwania odpowiedzi na pytania o przemiany, wyzwania i zagrożenia, przed którymi staje obecnie społeczność żydowska, ten aspekt należy uwzględnić w pierwszej kolejności. Analizie poddano kilka raportów badawczych dotyczących skutków wychowania w tego typu związkach w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii i Niemczech. Odniesiono się również do społeczność Żydów polskich – głównych cech świadomości kulturowej rodziny żydowskiej: jej stosunku do kapitału kulturowego w kontekście historii relacji polsko-żydowskich oraz takich kwestii, jak wychowanie w rodzinie mieszanej, luka międzypokoleniowa czy emigracja do Izraela.

5

Wychowanie w społeczności żydowskiej w świetle nakazów religijnych

67%

Rygiel K.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2011

|

issue 1

PL

Podstawą żydowskiego życia społecznego jest rodzina, a założenie jej było w istocie pierwszym przykazaniem jakie Bóg dał człowiekowi. Dlatego też Talmud – jako główne źródło nauki w judaizmie strzeże nieustannie jej czystości i stabilności, a rodzicom udziela licznych wskazówek odnośnie wychowania ich potomstwa. Z treści Talmudu wywodzą się również cztery podstawowe wartości, które stanowią fundament życia rodzinnego i pozwalają na wypełnianie wzajemnych zobowiązań wewnątrz tej struktury. Dom żydowskiej rodziny jest więc zarówno ośrodkiem życia religijnego, jak i miejscem wypełniania rytuałów. Jednak specyficznie inne pozycje zajmują w niej kobiety i mężczyźni, co widoczne jest na tle różnic w obrzędowości dotykającej momentu przyjścia na świat i włączenia we wspólnotę dzieci płci żeńskiej i męskiej. Rodzina stanowi ponadto obszar konstruowania się ról, które odnoszą poszczególnych jej członków nie tylko do rzeczywistości społecznej, ale przede wszystkim definiują ich pozycję w życiu religijnym. Dlatego najważniejszym obowiązkiem rodziców jest przekazanie dzieciom dziedzictwa i tradycji, i tym samym włączenie ich w życie społeczności jako pełnoprawnych jej członków. Stąd też sumienne wypełnienie rodzicielskich obowiązków obarczone jest dodatkową odpowiedzialnością w stosunku do całej wspólnoty.

EN

The basis of Jewish social life is family; starting a family was in fact the first commandment which God gave to a human being. That is why Talmud, as the main source of religious knowledge in Judaism, constantly guards its purity and stability and offers Jewish parents numerous pieces of advice concerning upbringing of their children. Four elemental values of Judaism originate in Talmud as well. They are foundations of family life and enable family members to fulfill reciprocal duties inside this structure. Therefore, Jewish family’s home is not only the centre of religious life, but also the place of religious ceremonies. However, there are specific differences between the positions of women and men in a Jewish home. They are visible especially in rituals connected to birth and introducing male and female children to the society. Family is additionally an area of constructing roles significant for its members not merely in their social environment, but above all in their religious lives. Consequently, the most important Jewish parents’ responsibility is to transfer their heritage and tradition to their children and in this way introduce them to the life of society as its lawful members. That is the reason why dutiful fulfilling of parental obligations is burdened with increased responsibility towards the whole society.

Refine search results

2 Przeszłość Demograficzna Polski

1 Lubelski Rocznik Pedagogiczny

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Wychowanie w Rodzinie

1 2020

2 2018

1 2016

1 2011

2 Cukras-Stelągowska J.

1 Lebet-Minakowska A.

1 Minkaowski M. J.

1 Rygiel K.

Szalom bajit – religijna rodzina żydowska i dziedzictwo kulturowe

Jewish Birth and Marriage Registrations in 19th-century Cracow and What They Reveal about the Dynamics of Ritual Marriage

Jewish Birth and Marriage Registrations in 19th-century Cracow and What They Reveal about the Dynamics of Ritual Marriage

Małżeństwa mieszane w społeczności żydowskiej – aberracja czy norma społeczna?

Wychowanie w społeczności żydowskiej w świetle nakazów religijnych