Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: rodzina magnacka

Sort By:

Limit search:

Zróżnicowanie wyznaniowe a postawy prokreacyjne magnaterii w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku

100%

Liedke M.

Przeszłość Demograficzna Polski

2017

vol. 39

49-63

Artykuł miał na celu ustalenie – wobec funkcjonowania obiegowych opinii o mniejszej liczbie dzieci w rodzinach protestanckich – czy wyznanie w istotny sposób wpływało na ten parametr demograficzny w magnackich rodzinach różnych wyznań chrześcijańskich oraz, ewentualnie, wskazanie, jakie inne czynniki mogły oddziaływać na jego na wartość. Analizę przeprowadzono na podstawie bazy zawierającej dane o liczbie dzieci dożywających wieku dorosłego 41 magnackich rodzin prawosławnych, 40 kalwińskich i 89 katolickich funkcjonujących na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku (w okresie późniejszym magnateria składała się już przeważnie z rodzin wyznania katolickiego, a i wcześniej, wobec licznych konwersji prawosławnych na katolicyzm i zwykle jedno- lub najwyżej dwupokoleniowego związku z kalwinizmem wcześniejszych wyznawców katolicyzmu i prawosławia, trudno było zestawić wymaganą liczbę rekordów). Średnie z tych danych uzyskane dla poszczególnych grup wyznaniowych sprawdzono pod względem istotności statystycznej i nie wykazały one istotnych różnic między badanymi grupami wyznaniowymi, podobnie jak przeprowadzone wcześniej przez Agnieszkę Zielińską i Grażynę Liczbińską badania dla katolickiego i ewangelickiego mieszczaństwa Torunia i Poznania w XIX wieku (i, podobnie do ustaleń obu autorek, niewielką przewagą w liczbie dzieci wykazały się magnackie rodziny kalwińskie). Można zatem wnioskować, iż wskazania teologiczne poszczególnych wyznań (uwidaczniające się m.in. w sformułowaniu celów małżeństwa), podobnie jak mentalność, nie warunkowały w zasadniczy sposób postaw prokreacyjnych magnaterii poszczególnych wyznań chrześcijańskich z obszaru Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wolno przypuszczać, iż na wartość tego parametru demograficznego decydujący wpływ miały inne czynniki demograficzne (wiek wstępowania w związki małżeńskie, czas trwania małżeństwa), strategie rodzinne, sytuacja ekonomiczna danej rodziny czy stan zdrowotny rodziców.

In order to verify the stereotypical opinion that in Protestant families the number of children was below the average the article is an attempt to answer the question whether religion significantly influenced that demographic parameter in aristocratic families of various religious affiliations, and whether there were other factors that had any impact on that number. The analysis has been carried out on the database on the number of children that reached adulthood in aristocratic families – 41 Orthodox, 40 Calvinistic and 89 Catholic – living in the Polish–Lithuanian Commonwealth (formally the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania) in the 16th century and the first half of the 17th century (later the aristocracy was mainly Catholic, and even earlier as there were numerous conversions from the Orthodox faith to Catholicism and Calvinism usually was one or at most two generations old, it was hardly possible to juxtapose the required number of records). The averages of those data obtained for a particular religious affiliation have been verified from the point of view of their statistical significance and they have not revealed any differences between the tested groups of different religious affiliations; the research conducted earlier by Agnieszka Zielińska and Grażyna Liczbińska on Catholic and Evangelical bourgeoisie of Toruń and Poznań in the 19th century gave similar results (a little higher number of children was detected in aristocratic Calvinistic families as well). Thus, it is possible to conclude that theological recommendations of various religious affiliations (which is visible, among other things, in the aims of marriage), as well as mentality, did not influence the reproductive attitudes of the aristocracy of various Christian denominations in the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. It may be supposed that the value of that demographic parameter was influenced by other demographic factors (the age of contracting marriage, the duration of marriage), family’s strategies, the economic situation of the family or the state of health of the parents.

Refine search results

1 Przeszłość Demograficzna Polski

1 2017

1 Liedke M.

Search results

Zróżnicowanie wyznaniowe a postawy prokreacyjne magnaterii w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku