CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie dynamiki rodziny poprzez określenie zmian makro- i mikrospołecznych. Rodzina jako system przeobraża się ze względu na zmiany makrospołeczne, ale także sama inicjuje w pewnym zakresie zmiany w społeczeństwie. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Określony problem badawczy dotyczy znalezienia odpowiedzi na następujące pytanie: jakie zmiany makro- i mikrospołeczne decydują o współczesnym modelu rodziny? Analizę dyskursu o rodzinie przeprowadzono, posługując się analizą literatury przedmiotu badań. PROCES WYWODU: Sformułowanie celu artykułu stało się fundamentem do określenia zmian makro- i mikrospołecznych w rodzinie. Następnie przedstawiono cechy tradycyjnej i współczesnej rodziny na podstawie analizy prowadzonego w literaturze dyskursu i syntezy zrealizowanych badań empirycznych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na przekształcanie się rodziny wpływ wywiera m.in. ekonomia, biologia, medycyna, migracja ludności, feminizacja. W konsekwencji wpływu wyodrębnionych obszarów życia nastąpiła aktywizacja zawodowa kobiet, wzrost potrzeb konsumpcyjnych, zawieranie małżeństw w późniejszym wieku, zwiększenie liczby małżeństw bezdzietnych. Wraz z wyróżnionymi przeobrażeniami krystalizuje się inne podejście do wychowania dzieci, stosowanych metod wychowawczych, rozwiązywania konfliktów. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Współczesna rodzina, mimo różnych form alternatywnych, nadal ma strukturę rodziny tradycyjnej. Cechą rodzin jest jednak ich rekonstruowanie poprzez zawieranie kolejnych związków. Członkowie rodziny rozwiązanej i nowo utworzonej utrzymują relacje pomagające w wychowaniu dzieci. Za wartości cenione w rodzinie młodzież uznaje zaufanie, wzajemny szacunek i tolerancję. Nie ma widocznego podziału na specjalizację w rodzinie. Cechą charakterystyczną rodziny jest także wertykalizacja, czyli długie życie, ale jednocześnie ograniczenie do niewielkiej liczby krewnych. Następuje wzrost transferów międzygeneracyjnych: dziadkowie – wnukowie lub wnukowie – dziadkowie.
Ideologia komunistyczna wywarła ogromny wpływ na rozmiar, funkcję, strukturę oraz prawne podstawy rodziny w Rosji sowieckiej. W wyniku działania zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych czynników, w latach 20. XX wieku dokonała się głęboka reforma rodziny. Do czynników obiektywnych zalicza się naturalne procesy modernizacyjne w społeczeństwie, natomiast do subiektywnych należały świadome próby zbudowania instytucji rodziny na podstawie wyidealizowanej koncepcji społeczeństwa przyszłości. Reforma rodziny z lat 20. doprowadziła do powstania licznych form rodziny, ukształtowanych w szczególności przez koncepcje i przekonania ideologiczne. W artykule zanalizowano dane pochodzące z unikatowego źródła, jakim jest spis ludności Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z roku 1922. Spis ten dostarcza szczegółowych informacji odnośnie do rodzin członków Partii, tj. liczby domowników i proporcji osób pracujących do osób będących na ich utrzymaniu. Członkowie Partii stanowili grupę społeczną najbardziej podatną na wpływ i działanie ideologii, przez co analiza struktur ich rodzin staje się wyjątkowo atrakcyjna badawczo. Dane pochodzące ze spisu ludności z 1922 roku odzwierciedlają również ogólne trendy panujące we wczesnym społeczeństwie sowieckim oraz ich zasięg. W niniejszym artykule szczególny nacisk położony jest na analizę nowych form rodzinnych takich jak komuny, rodziny „rewolucyjne” itd.
Tekst powstał w oparciu o badania terenowe w Republice Środkowoafrykańskiej i analizy tekstów źródłowych. Jego celem jest przybliżenie zmieniających się w procesie przemian cywilizacyjnych – na przestrzeni ostatnich dwóch dekad – relacji rodzinnych w sąsiedzkim środowisku osad i wiosek zamieszkałych przez osoby należące do tradycyjnych społeczności Ba’Aka, Bantu (Mbimou, Gbaya) i Mbororo w regionie Sangha Mbaéré w Republice Środkowoafrykańskiej (RŚA). Zaprezentowane przykłady praktyk rodzinnych, konstruowania rodzin i więzi rodzinnych ukazują powstawanie tam nowych przestrzeni dla związków dotychczas nieobecnych w hermetycznych strukturach poszczególnych społeczności regionu, bądź relacji i praktyk nieaprobowanych (np. samotne macierzyństwo kobiet).
EN
The following text is based on field research in Central African Republic and an analysis of textual sources. It concerns family relations – altered within the last two decades by processes of civilisational change – in the environment of settlements and villages, where members of traditional Ba’Aka, Bantu (Mbimou, Gbaya) and Mbororo communities live as neighbours in the Sangha Mbaéré region of the Central African Republic (CAR). Examples of family practices as well as the construction of families and family ties show the creation of new spaces for relationships, which were heretofore absent from the hermetic structures of individual communities in the region. Relationships and practices previously unacceptable and sporadically-appearing emerge too (e.g. single motherhood.)
The paper attempts to define the notion of family in Hausa, an African language which is very distant, both geographically and culturally, from the European context. With reference to the universal features of the notion family, the culture-specific concept of family is discussed, focusing on traditional model of the Hausa family and relations between family members. The main features of the concept are identified through the analysis of the lexicon, phraseology, and structural features. The discussion includes some specific profiles of the concept of family in Hausa, manifested in religious discourse and in the language of popular culture.
PL
Autorka podejmuje próbę zdefiniowania konceptu rodziny w języku odległym geograficznie i w kulturze istotnie odmiennej od kultury europejskiej. Powołując się na uniwersalne cechy definicyjne pojęcia rodzina, przedstawia obraz rodziny na podstawie danych afrykańskiego języka hausa. Źródła językowe dostarczają wiedzy na temat stereotypu rodziny tradycyjnej, wewnętrznej struktury rodziny i relacji między członkami, przedmiotem uwagi są też społecznie regulowane zasady zawierania małżeństwa i relacji mąż-żona. Podstawą językowego obrazu rodziny jest treść wyspecjalizowanego leksykonu odnoszącego się do konceptu rodziny, a ponadto cechy strukturalne i frazeologia języka hausa. Podstawowy stereotyp rodziny hausańskiej, zrekonstruowany na podstawie danych językowych, jest konfrontowany z odmiennym profilowaniem konceptu rodziny w dyskursie religijnym i dyskursie świeckim kultury masowej.
Rodzina jest podstawową komórką wszystkich społeczeństw i dlatego też jest kluczowym elementem w powstawaniu i istnieniu wszystkich państw na świecie. Na początku XXI wieku wystąpił w sposób znacznie bardziej oczywisty niż kiedykolwiek wcześniej kryzys rodziny, charakteryzujący się niskim zainteresowaniem pastwa sytuacją rodzin i wysokim współczynnikiem rozwodów wśród młodych małżeństw. Negatywne zjawiska wpływające na życie rodzin w Republice Słowackiej to niska pozycja społeczna i status ekonomiczny ludności, coraz częstsze zażywanie narkotyków i leków psychotropowych, wyjazdy zarobkowe na terenie Słowacji i za granicą, jak również stopniowe oddalanie się młodych małżeństw od rodziców i dziadków. Jeśli podczas tego kryzysu jednostki społeczne naruszały harmonię i zasady tradycyjnej moralności i etyki, możemy mówić o początkach przemocy i wielu poważnych konfliktów. W tym artykule omówiono sytuację rodziny biorąc pod uwagę podstawowe zagadnienia. Zaprezentowano również opisowe i interpretatywne analizy rodzin harmonijnych, nieharmonijnych, jak również przyjaciół rodzin i ich funkcjonalności. Dalej kładzie się nacisk na solidarność międzypokoleniową w jednostkach społecznych, która to jest konieczna, aby utrzymać i rozwijać poczucie wspólnoty. Na końcu dodać należy, że mamy obecnie do czynienia z wielorakimi spojrzeniami na rodzinę, w tym regulację prawną i społeczną sytuacji związków homoseksualnych. Zauważyć należy, że w słowackim społeczeństwie przewagę ma tradycyjna wizja rodziny.
EN
The family is the basic cell of every society and is therefore a key element in the creation and existence of every state across the world. At the beginning of the 21st century, more than ever the institution of the family is in crisis, characterized by a particularly low interest in the state of marriage and a high divorce rate among young couples. The main negative elements acting on the existence of families in the Slovak Republic include in particular the low social and economic status of the population, the expansion of narcotic drugs and psychotropic substances, some family members moving to work elsewhere in Slovakia or abroad and also the gradual drifting apart of young families from parents and grandparents. If the crisis of social units has violated the harmony and adjourned original morality and ethics, we can look at the initial violence and many serious conflicts. In this paper we deal with the family in terms of key features. Subsequently, we analyze the harmonious family, the disharmonic family, friends and functionality. Further emphasis is on intergenerational solidarity in the social unit, which is essential to maintain and develop the company. Finally, it should be added that at present there are different views on the form of the family, including social and legislative form of homosexual social units. It should be noted that in the Slovak society the dominant view is on maintaining the traditional family.
The term „The Gospel of the family” inspired by the teaching of John Paul II includes two dimensions: the first one shows what the Scripture says about marriage and family; the second one focuses on a fact that the Christian family itself is a bearer of the Good News, provided that it is a witness to love and it goes ahead of any other signs or apostolic actions. In this way family, as a place of teaching the human person to love and to live in a communion of persons, is able to take up challenges brought by postmodernism: individualism, privatization of love, disconnect between sexuality and procreation, emotional illiteracy. New evangelization directed towards family and penetrating the family, has to give the response to a postmodern age, offering two ways: to give a testimony that the phenomenon, meeting and the communion with the living God and human dominates any sort of intellectual arguments or tradition as well as to propose a “principle” of family life which assumes two other beliefs: that there is no principle without spirituality and that there is no adequate spirituality without relations in the communion of persons.
PL
Pojęcie „Ewangelia rodziny”, zainspirowany nauczaniem Jana Pawła II zawiera w sobie dwa wymiary: pierwszy pokazuje co Pismo Święte mówi na temat małżeństwa i rodziny; drugi ukierunkowuje na fakt, że rodzina chrześcijańska sama w sobie, w swoim bycie jest nosicielką Dobrej Nowiny o ile jest świadkiem miłości, i to bycie wyprzedza jakiekolwiek znaki lub działania apostolskie. W ten sposób rodzina, jako miejsce wychowania osoby ludzkiej do miłości oraz do życia we wspólnocie osób, jest w stanie dać odpowiedź na wyzwania rzucone jej przez postmodernizm: indywidualizm, prywatyzację miłości, oderwanie płciowości od prokreacji, analfabetyzm uczuciowy. Nowa ewangelizacja, skierowana do rodziny i która by przechodziła przez rodzinę, ma za zadanie dać odpowiedź epoce postmodernistycznej poprzez dwie propozycje: dać świadectwo, że wydarzenie, spotkanie oraz wspólnota z żywym Bogiem oraz człowiekiem góruje nad jakąkolwek argumentacją intelektualną lub tradycją oraz zaproponować „regułę” życia rodzinnego, która suponuje dwa inne przekonania, że nie istnieje reguła bez duchowości i że nie ma adekwatnej duchowości bez relacji we wspólnocie osób.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.