Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rokoko
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

The style of ‘regular irregularities’ – rococo gardens and their reception in Polish garden art of the 18th century

100%
Malawski S.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 4: Historia sztuki
61-107
EN
The stylish difference of the Rococo in the garden art is still the topic of the researchers’ discussion. The Rococo, which was in opposition to the formal and rhetorical art of the Baroque, brought a new value to the eighteenth-century gardens. This value was expressed primarily in the elements of the composition, asymmetry, irregularity, wavy line, fragmentation of form and ornamentation, as well as in relation to nature and specific mood. France is considered to be the fatherland of the Rococo style, from where this new, light style has spread to other European countries. The dissemination of new ideas was favored by print theoretical dissertations and collections of projects. The works by authors such as L. Liger, J-F. Blondel, J-B-A. le Blond, F. de Cuvilliés, M-A. Laugier, G-L. Le Rouge, W. Chambers, S. Switzer and B. Langley enjoyed particular popularity. Many impressive gardens with Rococo features were created especially in Germany and Poland. Their special flourishing in Poland fell on the times of the Polish-Saxon Union, and especially during the reign of Augusts III in the years 1733-1763. Special attention should be paid to the projects related to the patronage of the first minister H. Brühl. Rococo features can be found in several of his gardens, such as garden at Nowy Świat in Warsaw, garden in Wola, the unfinished garden project for the former Sanguszko palace or a garden in Brody (Pförten). Rococo compositions were also created in the gardens of Prince Adam Poniński at Żyzna street in Warsaw and in Górce. In 1966, the concept of a magnificent royal garden at the Ujazdów Castle was created. Noteworthy is also the arrangement of gardens in Puławy from the times of Zofia and August Czartoryski as well as Flemming in Terespol. The designers of many Polish gardens of that period were Saxon architects, such as: J.D. von Jauch, J.F. Knöbel, C.F. Pöppelmann, E. Schröger or J.Ch. Knöffel. From the 1770s, Rococo creations in Poland began to give way to landscape concepts.
PL
Odrębność stylowa rokoka w sztuce ogrodowej wciąż pozostaje tematem dyskusji badaczy. Stojące w opozycji do formalnej i retorycznej sztuki baroku rokoko wniosło do XVIII-wiecznych ogrodów nową jakość. Wyrażała się ona przede wszystkim w elementach kompozycji: asymetrii, nieregularności i falistej linii, rozdrobnieniu formy i ornamentyce, a także w zbliżeniu do natury oraz specyficznym nastroju. Za ojczyznę rokoka uznaje się Francję, skąd moda na nowy, lekki styl rozprzestrzeniła się na inne kraje europejskie. Upowszechnianiu nowych wzorców sprzyjały ukazujące się drukiem rozprawy teoretyczne i zbiory projektów. Szczególną popularnością cieszyły się prace takich autorów, jak: L. Liger, J-F. Blondel, J-B-A. le Blond, F. de Cuvilliés, M-A. Laugier, G-L. Le Rouge, W. Chambers oraz S. Switzer i B. Langley. Wiele okazałych ogrodów o cechach rokokowych powstało zwłaszcza w Niemczech i w Polsce. Ich szczególny rozkwit w Polsce przypada na czasy unii polsko-saskiej, a zwłaszcza w latach 1733--1763, za panowania Augusta III. Na szczególną uwagę zasługują realizacje związane z mecenatem pierwszego ministra Henryka Brühla. Cech rokoka dopatrywać się można w kilku z nich, np.: w ogrodzie przy Nowym Świecie w Warszawie, ogrodzie na Woli, w niezrealizowanym projekcie ogrodu przy dawnym pałacu Sanguszków czy ogrodu w Brodach (niem. Pförten). Rokokowe kompozycje powstały także w ogrodach księcia Adama Ponińskiego – przy ul. Żyznej w Warszawie i w Górcach. Około 1966 r. powstała koncepcja okazałego ogrodu królewskiego przy Zamku Ujazdowskim. Na uwagę zasługuje także aranżacja ogrodów w Puławach z czasów Zofii i Augusta Czartoryskich, a także Flemmingów w Terespolu. Projektantami wielu polskich ogrodów tego okresu byli architekci sascy, tacy jak: J.D. von Jauch, J.F. Knöbel, C.F. Pöppelmann, E. Schröger czy J.Ch. Knöffel. Od lat 70. XVIII wieku kreacje rokokowe w Polsce ustępować zaczęły koncepcjom krajobrazowym.
2
Publication available in full text mode
Content available

Motyw rokokowego tańca w „Dukli Amaliowej” Mirona Białoszewskiego

100%
Pawlik-Kwaśniewska W.
Prace Polonistyczne
|
2016
|
vol. LXXI
157-165
EN
The article analyses the Rococo dance motif in the context of Dukla Amaliowa (1952–1975) by Miron Białoszewski. Research issues are presented on a binary opposition basis. I use 18th century literature as the starting point for an analysis of 20th century poetry. The objective of the article is to demonstrate ways of continuing and reassessing the Enlightenment tradition of Rococo. I examine phenomena such as hybridity, movement and dance, which are typical for the analysed movement, as a subject of the author’s interpretation. As far as Białoszewski’s work is concerned, dance reflects the speed of changing states. It becomes the metaphor of human life. Losing oneself leads to awareness of the upcoming tragedy. Transitions between states are smooth. The work contains references to a pair of concepts – relish and anxiety – which are defined as potential poles of aesthetic experience. The poet plays with symbols and the notion of Rococo. I consider Dukla Amaliowa a materialisation of the aesthetic assumptions of the movement.
3

Rokoko. Izolacja i azyl. O poezji cyteryjskiej „kręgu Marii Wirtemberskiej”

100%
Jędrzejewski T.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2021
|
vol. 27: IZOLACJA I KOMUNIKACJA – ROZWAŻANIA NAD FORMAMI KOMUNIKACJI LITERACKIEJ I KULTUROWEJ
40-56
EN
The article relates to the part of the work by poets of the Puławy circle, which can be defined as Cytherean poetry: poetry devoted to love and friendship, presenting subtle transitional stages of amorous and friendly emotions, and kept within the Rococo style of dreaming about love. The author of the article is interested in this poetry’s evocation of a sense of isolation. In many works by the Puławy circle, one can observe a creation of space separated from the rest of the world, and a recurrent realisation of the love island topos. An island is a separate space, in which a different type of human relationship can be established, and in which some social norms cease to hold (the French word l’isle contains the same root as the word l’isolation). Puławy’s Cythera becomes a sanctuary of emotions, as if in the masterpiece L’embarquement pour Cythère by Watteau. Literary texts by the Puławy circle reflect the nature of the Czartoryscy residence as having a ‘tone, ways, customs, feelings, imaginings… separate and specific only to itself… It was Polish Paphos, or Cythera’ (K. Koźmian). Themes of isolation and sanctuary, characteristic of Cytherean poetry, cumulate in works collected in the anthology Z kręgu Marii Wirtemberskiej [From the Circle of Maria Wirtemberska].
4
Publication available in full text mode
Content available

O rokokowej realizacji Tassowego wątku w "Erotykach" Franciszka Dionizego Kniaźnina

99%
Mazurkowa B.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 34
|
issue 4
83-102
EN
The author devotes attention to four pieces from the poetic cycle Erotics (Erotyki, 1779) of Franciszek Dionizy Kniaźnin, cleary inspired by a few scenes from romantic thread of Tancred and Clorinda in epic poem Godfrey or Jerusalem Delivered (Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, 1618) by Tasso‑Kochanowski. The context of consideration are reflections which concern interest in baroque work and characteristic cult of Italian artist, lively in Poland until romanticism. The goal of detailed analysis is to capture multiple signals of connections between Kniaźnin’s rococo lyrics and paralel fragments of seventeenth‑century translation. In the poem’s plot these relations concern meetings of Christian knight with beautiful pagan, his behaviour in these situations, statements which he addressed to both living and departed Clorinda and also the dream in which he was haunted by ghost of the loved woman. Comparative steps aim at determining how epic material was used and processed in the amorous poetry of good taste”.
5
Publication available in full text mode
Content available

Malarski wystrój pałacu w Radzyniu Podlaskim i rola Jana Bogumiła Plerscha

80%
Bernatowicz A.
Biuletyn Historii Sztuki
|
2021
|
vol. 83
|
issue 2
377-424
EN
The unpreserved interiors of the Potocki Palace in Radzyń Podlaski designed by Jakub Fontana were one of the last original manifestations of Rococo aesthetics in Poland. The decoration was characterized by moderate ornamentation, a clear articulation of white panelling with the use of gilded moulds, frames, and pilaster strips, as well as overdoors in fancy, yet symmetrical frames. Some of the rooms were given wall decoration, according to archival records possibly executed entirely by Jan Bogumił Plersch, the main (however not only) painter employed for the Palace’s décor. He was also most likely the one to execute the overdoors whose affiliation with definite interiors as well as the definition of the significance in the whole decoration structure is undertaken by the Author: seascapes, mountain views, pastoral scenes, and compositions with fruit and flowers shown against park vistas. The latter reveal the closest affinity with still lifes of the French painter Augustin Dubuisson who decorated Sanssouci and the Royal Palace in Wrocław. The seascapes, instead, may have been modelled on Dutch prints, and were a reflection of Hollandism, a vogue imported from France of the time. Therefore, French affiliations are an important feature in the painting decoration of the Radzyń Palace, though in Fontana’s genuine design no direct model for it can be identified. Some of Plersch’s paintings are of a metaphorical undertone, and find their ideological confirmation in the decoration of the Palace’s elevation: the idea of a knight’s residence manifested with the use of panoplies in the Ball Room polychrome and the concept of a palace as a shrine of beauty and art, clear in the overdoors decorating the Library, and showing liberal arts, as well as Civil and Military Architecture. The programme made reference to the pax et bellum topos: heroic accomplishments of the ancestors were balanced by emphasizing peaceful initiatives of Eustachy Potocki, owner of the residence at the time.
PL
Niezachowane wnętrza pałacu Potockich w Radzyniu Podlaskim zaprojektowane przez Jakuba Fontanę, były jedną z ostatnich, oryginalnych manifestacji estetyki  rokoka w Polsce. Cechowała je oszczędna ornamentacja, wyraźna artykulacja białych boazerii za pomocą złoconych listew, ram i lizen, oraz supraporty w fantazyjnych, lecz symetrycznych ramach. Niektóre sale otrzymały dekorację ścienną, wykonaną zapewne w całości – jak wynika ze źródeł archiwalnych – przez Jana Bogumiła Plerscha, głównego (choć nie jedynego) malarza zatrudnionego przy realizacji wystroju pałacowego. Jego dziełem były też najpewniej supraporty, które próbuję przypisać konkretnym wnętrzom i zdefiniować ich sens w strukturze całej dekoracji: widoki morskie, krajobrazy górskie, sceny pasterskie oraz kompozycje z owocami i kwiatami zaaranżowane na tle parkowych perspektyw. Te ostatnie najwięcej łączy z martwymi naturami francuskiego malarza Augustina Dubuissona, zdobiącymi Sanssouci i Pałac Królewski we Wrocławiu. Z kolei widoki morskie były najpewniej wzorowane na grafice holenderskiej i stanowiły refleks holandyzmu – mody płynącej z ówczesnej Francji. Tak więc afiliacje francuskie są istotnym rysem malarskiego wystroju pałacu w Radzyniu, choć trudno mówić w tym autorskim projekcie Fontany o bezpośrednich wzorach. Niektóre malowidła Plerscha mają metaforyczny charakter i znajdują swe wyraźne ideowe potwierdzenie w dekoracji elewacji pałacowych: idea siedziby rycerza zamanifestowana za pomocą panopliów w polichromii Sali Balowej oraz koncept pałacu jako świątyni piękna i sztuki, czytelny w supraportach zdobiących Bibliotekę, przedstawiających sztuki wyzwolone, a także Architekturę Cywilną i Wojskową. Program ten nawiązywał do toposu pax et bellum – heroiczne zasługi przodków zrównoważono podkreśleniem pokojowych inicjatyw ówczesnego właściciela rezydencji – Eustachego Potockiego.
6
Publication available in full text mode
Content available

O rokokowej realizacji Tassowego wątku w "Erotykach" Franciszka Dionizego Kniaźnina

80%
Mazurkowa B., Uniwersytet Śląski w Katowicach W. F., pytia1@wp.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 34
|
issue 4
EN
The author devotes attention to four pieces from the poetic cycle Erotics (Erotyki, 1779) of Franciszek Dionizy Kniaźnin, cleary inspired by a few scenes from romantic thread of Tancred and Clorinda in epic poem Godfrey or Jerusalem Delivered (Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, 1618) by Tasso‑Kochanowski. The context of consideration are reflections which concern interest in baroque work and characteristic cult of Italian artist, lively in Poland until romanticism. The goal of detailed analysis is to capture multiple signals of connections between Kniaźnin’s rococo lyrics and paralel fragments of seventeenth‑century translation. In the poem’s plot these relations concern meetings of Christian knight with beautiful pagan, his behaviour in these situations, statements which he addressed to both living and departed Clorinda and also the dream in which he was haunted by ghost of the loved woman. Comparative steps aim at determining how epic material was used and processed in the amorous poetry of good taste”.
7
Publication available in full text mode
Content available

Biblia w stylu rokoko. Malarstwo religijne w dobie kryzysu sztuki francuskiej

80%
Niemira K.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2018
|
vol. 61
|
issue 1
445-460
EN
The article deal with religious paintings exhibited at the Salons of the Royal Academy of Painting and Sculpture in Paris from 1747 to 1748. In the late 1740s, a period often described as a time of crisis of French art and period of internal crisis of Royal Academy, specific mutation of this genre of art can be observed. My analysis is based on the strategies of three painters exhibiting their religious paintings at the Salon in 1747-1748: Jean Restout, Noël Hallé and François Boucher. In those examples the role that grand goût and rococo costume played in artistic and social culture of 1740s is presented.
PL
Przedmiotem niniejszego tekstu jest francuskie malarstwo religijne wystawiane na Salonie Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby w Paryżu w latach 1747-1748. W latach czterdziestych, określanych często jako czas kryzysu sztuki francuskiej i wewnętrznego kryzysu Akademii daje się zaobserwować specyficzna mutacja tej gałęzi sztuki. Na przykładzie strategii produkcji Jeana Restout, Noëla Hallé’a, czy François Bouchera, a więc malarzy wystawiających na Salonie w latach 1747-1748 obrazy religijne, zaprezentowana zostaje rola, którą odgrywał w ówczesnej kulturze artystycznej rokokowy kostium, bądź przypisana tematyce biblijnej maniera grand goût.
8
Publication available in full text mode
Content available

Ślady literackiego portretu i interpersonalnych relacji Wojciecha Miera zapisane w poezji dedykowanej zapomnianemu literatowi doby stanisławowskiej

80%
Kadzidło K.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2014
|
issue 4
320-327
PL
Celem artykułu jest ukazanie portretu Wojciecha Miera wyłaniającego się z poezji jemu dedykowanych, b ądź zawierających wzmianki o nim. Analizie zostały poddane wiersze Stanisława Kostki Potockiego, Ignacego Potockiego, Wincentego Dunina, Stanisława Trembeckiego oraz poezja anonimowa doby Oświecenia. Zaakcentowane zostały poglądy poetów na umiejętności literackie starościca buskiego, jego talent oraz wybory estetyczne, jakich dokonywał w swoich poezjach. Poruszony został również obraz filozoficznych przekonań W. Miera, jaki został utrwalony w omówionych utworach, ze szczególnym uwzględnieniem rysu libertyńsko-epikurejskiego jego światopoglądu.
EN
Article’s aim is to present Wojciech Mier’s profi le emerging from poetry dedicated to or mentioning him. Analysed were poems of Stanisław Kostka Potocki, Ignacy Potocki, Wincent Dunin, Stanisław Trembecki and anonymous poetry of Enlightment. Stressed were poets’ views on literary skills of Busko’s starosta’s son, his talent, aesthetic choices made in his poetry. Mentioned were also Mier’s philosophical beliefs perpetuated in elaborated works with particular consideration of libertine-epicureic feature of his world-view.
9
Publication available in full text mode
Content available

Późnobarokowy wystrój i wyposażenie lwowskich kościołów trynitarzy

71%
Sobczyńska-Szczepańska M.
Biuletyn Historii Sztuki
|
2021
|
vol. 83
|
issue 1
31-66
EN
Both Lvov churches of the Trinitarians: of the Holy Trinity and of St Nicholas were given high-quality artistic Late Baroque décor and furnishing which have for long incited scholars’ interest. In the works conducted in 1750-1758 in the first of the churches K. Brzezina identified the participation of e.g. Stanisław Stroiński, Johann Georg Pinsel, and Bernard Meretyn. The previously unused source information demonstrates that they played a key role in the project, conducting the first in Lvov complex transformation of a church interior in the Rococo spirit. Its results have not survived, contrary to the stucco decoration and furnishing of the Church of St Nicholas executed mainly in the 1740s and 70s. A thorough analysis of their form and of written sources has allowed to verify contradictory attributions and datings, abounding in the literature on the subject.
PL
Obydwa lwowskie kościoły trynitarzy, pw. Świętej Trójcy i św. Mikołaja, otrzymały wysokiej klasy artystycznej późnobarokowy wystój i wyposażenie, od dawna budzące zainteresowanie badaczy. W pracach przeprowadzonych w latach 1750-1758 w pierwszej świątyni, wzięli udział – jak ustaliła K. Brzezina – m.in. Stanisław Stroiński, Johann Georg Pinsel i Bernard Meretyn. Niewykorzystane dotychczas informacje źródłowe wskazują, że odegrali oni w tym przedsięwzięciu kluczową rolę, dokonując pierwszej we Lwowie kompleksowej transformacji wnętrza kościelnego w duchu rokoka. Jej efekty nie przetrwały próby czasu, w odróżnieniu od dekoracji sztukatorskiej i wyposażenia kościoła pw. św. Mikołaja, wykonanych głównie w latach 40. i 70. XVIII w. Wnikliwa analiza ich form oraz źródeł pisanych pozwoliła na weryfikację sprzecznych atrybucji i datowań, w które obfituje literatura przedmiotu.
10

Dlaczego preromantyzm? Literatura przełomu XVIII i XIX stulecia w terminologii historyka literatury

61%
Pluta P.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 1: Literatura polska
39-52
PL
Artykuł jest próbą spojrzenia na znaczenie terminu „preromantyzm” przez pryzmat funkcjonowania tego pojęcia w tekstach literaturoznawczych. Przedmiotem analizy są rozprawy zamieszczone w przygotowanych przez Alinę Aleksandrowicz i Ewę Grzędę dwóch książkach naukowych, które dzieli data wydania (1991 i 2007), charakter publikacji (tom zbiorowy i autorska antologia utworów literackich), łączy natomiast użycie w formule tytułowej terminu „preromantyzm”. Rekonstruowane w toku rozważań sensy terminu „preromantyzm” odsyłają do zjawisk estetyczno-literackich, które mają w nauce o literaturze swoje nazwy: „sentymentalizm”, „gotycyzm”, „osjanizm” czy „rokoko”. Materiałem uzupełniającym bądź porównawczym dla formułowanych wniosków są spostrzeżenia innych badaczy literatury (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), którzy problem preromantyzmu rozpatrywali wcześniej.
EN
The article is an attempt to look at the meaning of the term “pre-Romanticism” through the prism of its functioning in literary texts. The subject of analysis are texts published in two book by Alina Aleksandrowicz and Ewa Grzęda. The two books are different in terms of the date (1991 and 2007) and the nature of the publication (collective volume and author’s anthology of literary works), but also linked to each other through the use of the term pre-Romanticism in their titles. The reconstructed senses of the term pre-Romanticism refer to aesthetic and literary phenomena which have their specific names in literary studies: Sentimentalism, Gothicism, Ossianism or Rococo. The observations of other literary researchers (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), who previously considered the problem of pre-Romanticism, constitute a complementary or comparative material for the formulated conclusions.
11
Publication available in full text mode
Content available

Upodobania i pasje hofrata Kazimierza Chłędowskiego

61%
Jaskólski M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
|
2019
|
vol. 66
|
issue 1
EN
The essay presents the life and work of Kazimierz Chłędowski (1843–1920), partly in recognition of his political merit, but first of all to acknowledge his contribution to cultural studies and the popularization of knowledge about the Renaissance and the Baroque. Being a mere clerk and occupying at first the lowest post in the administration of Galicia, the part of the Austro-Hungarian Monarchy, with time Chłędowski raised to the position of the minister for Galicia in the Austrian government. Throughout his career and during the retirement he wrote several powerful monographs devoted to the history and culture of the Renaissance and the Baroque in Italy and France. His works had many re-editions in Poland and their translations won great popularity mainly in Germany and Scandinavia. Today Chłędowski seems to be a rather forgotten figure, hence the idea of writing this essay.
PL
W eseju została przedstawiona postać Kazimierza Chłędowskiego (1843–1920) gwoli przypomnienia jego zasług po części politycznych, lecz głównie na polu kulturoznawstwa i popularyzacji wiedzy o renesansie i baroku. Chłędowski jako urzędnik przeszedł drogę od najniższych stanowisk w administracji Austro-Węgier i Galicji jako kraju koronnego, po stanowisko ministra dla Galicji w rządzie austriackim. W trakcie swej pracy, a potem na emeryturze, stworzył kilka potężnych monografii poświęconych dziejom oraz kulturze renesansu i baroku we Włoszech i Francji. Jego prace cieszyły się wielką popularnością na ziemiach polskich oraz miały wiele nakładów i tłumaczeń, głównie w Niemczech i Skandynawii. Dziś wydaje się postacią nieco zapomnianą, stąd cel napisania tego eseju.
12

«Хоч не пансько, да й не хамсько будем розмовляти…» жанрово-стильові особливості творчості Івана Некрашевича

61%
Сарапин В.
Roczniki Humanistyczne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 7: Słowianoznawstwo
183-196
PL
W artykule omówiono synkretyzm stylistyczny twórczości o. Iwana Nekraszewycza, ukształtowany pod wpływem tendencji estetycznych II połowy XVIII wieku. W tekstach autora obok elementów barokowych zauważalne są również wpływy klasycystyczne i rokokowe, zaś wysoka kultura literacka współegzystuje z ludową kulturą śmiechu.
UK
У статті розглянуто синкретичну стильову парадигму творчості священика Івана Некрашевича, структуровану естетичними тенденціями другої половини ХVІІІ ст. Зауважено, що у ній, поруч із бароковими, простежуються класицистичні і рокайльні елементи, а книжна традиція органічно співіснує з народною сміховою культурою.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.