Search results

1

Oblicza feminizmu

100%

Szydło J.

Marketing i Rynek

|

2014

|

vol. 21

|

issue 2

172-180

PL

Feminizm jako ruch społeczny, jako ideologia i jako teoria czerpie swoją energię z tego, że od początku swego istnienia zyskał zasięg ponadnarodowy. Przekraczał granice państw i kontynentów. Wpływał na życie i mentalność ludzi z różnych kultur, wspólnot etnicznych i warstw społecznych. Tekst pokazuje, że zjawisko to obejmuje szeroką gamę postaw, zachowań, strategii. Zatem, w jaki sposób zjednoczyć kobiety mimo dzielących je różnic i właśnie za pośrednictwem tych różnic? Artykuł jest próbą ukazania wewnętrznego dialogu feminizmu. Eksponuje sposób różnicowania się odpowiedzi feministek na powtarzające się pytania. Przedstawia wewnętrzną dynamikę feministycznych wędrówek po drogach i bezdrożach filozofii, historii tak, aby podkreślić zarówno ograniczenia, jak też różnorodność i bogactwo otwieranych horyzontów.

EN

From its inception feminism drew its energy from its supra-national coverage as a social movement, an ideology, and as a theory. Overcoming national and continental borders. Influencing the life and mentality of people of diverse cultures, ethnic communities, and social levels. The text shows that the phenomenon encompass a wide range of attitudes, behaviours, and strategies. Therefore, how to unite women with dividing differences, and particular using this differences? This article is an attempt to show the internal dialog of feminism. It used the method of differing replies of feminists to recurring questions. Exhibiting the internal dynamics of the philosophy of feminism travelling on explored and unexplored paths; and history to emphasize equally the limits, diversity, and wealth of open horizons.

2

Władza i przeciwwładza a nowe media. Dyskurs polityczny i jego aktorzy

100%

Messyasz K., Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 46

PL

Podstawowym celem artykułu jest próba empirycznej weryfikacji tez Ulricha Becka dotyczących kształtowania się i wzrastania sił nazywanych przez niego przeciwwładzą, szczególnie w dobie nowych mediów. Pojawienie się nowych mediów, zwłaszcza Internetu oraz jego wpływu na media tradycyjne (m.in.: interaktywizacja, fragmentaryzacja) odcisnęło piętno na całej sferze komunikacji politycznej. Z jednej strony umożliwiło dotychczasowym aktorom (politykom, dziennikarzom) korzystanie z nowych kanałów komunikacyjnych, z drugiej zaś otworzyło pole debaty publicznej dla nowych aktorów (blogerów, ruchów społecznych, obywateli). W swoim tekście będę starała się odpowiedzieć na pytanie, czy „nowe media” dają asumpt do rozwoju mechanizmów przeciwwładzy w globalnym i lokalnym świecie, czy też są teoretyczną utopią, narzędziem o ograniczonym wpływie na władzę? W tym kontekście chciałabym przyjrzeć się polskim doświadczeniom m.in. w sprawie ACTA, ruchowi „Obywatele Nauki” czy ruchowi „Matek I kwartału”.

3

Czy opozycja musi być bezsilna? Model MAP, polityka sporu, ramowanie i sprawa polska

75%

Czyżewski M., Zakład Badań Komunikacji Społecznej I. S., Marek Czyżewski – ur. 1955 d. h.

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 13

PL

Po obu stronach politycznego sporu w Polsce umacnia się przekonanie o bezsilności opozycji. Warto najpierw przyjrzeć się źródłom, roli i funkcjom wszechobecności tego przekonania w przestrzeni publicznej, niezależnie od kwestii jego prawdziwości. Następnie, przyjmując prawdziwość tego przekonania, proponuję sięgnąć do trzech obszarów wiedzy naukowej, które mogą pomóc w znalezieniu odpowiedzi nie tylko na pytanie, dlaczego opozycja jest bezsilna, ale także na pytanie, czy opozycja musi być bezsilna. Chodzi o (a) analizy dotyczące kolejnych faz ruchu społecznego (model MAP); (b) socjologiczno-historyczne, porównawcze studia Charles’a Tilly’ego nad wzorami tzw. polityki sporu (contentious politics); oraz (c) badania nad komunikacyjnymi mechanizmami protestów społecznych (analiza ramowania, framing analysis). Ustalenia te warto rozważyć w odniesieniu do aktualnej sytuacji w Polsce. Wreszcie, rozpatrzenia domaga się kwestia roli przedstawicieli nauk społecznych i humanistycznych w toczącym się sporze politycznym.

EN

On both sides of the political debate in Poland, the belief about the helplessness of the opposition is consolidating. First, independent of its accuracy, I intend to consider causes, roles, and functions of the ubiquitousness of this belief in the public space, irrespective of its validity. Next, assuming the conviction is right, three different areas of scientific knowledge are consulted that might help find answers not only to the question why the opposition is helpless but also to the question whether the opposition has to be helpless. These areas are: (a) research on the subsequent phases of a social movement (the MAP model); (b) sociologicalhistorical comparative studies of Charles Tilly concerning patterns of contentious politics; and (c) research on communication aspects of social protests (framing analysis). Findings offered by these studies should be considered with regard to the current situation in Poland. Finally, I suggest that the role of representatives of social sciences and humanities in the ongoing political conflict requires closer examination/inspection.

4

Die Taetigkeit der Kampange Gegen Homofobie fuer gesselschaftliche Bewegung Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender in Polen

75%

Jartyś J.

Acta Politica Polonica

|

2017

|

vol. 40

|

issue 2

33-41

EN

The activity of Campaign Against Homophobia constitutes a crucial element of the LGBT social movement in Poland. It is directed towards non-heterosexual people and for society in general. In this article the author analyze the activity of CAH, pointing the legal and psychological help especially for LGBT movement and educational activity among Polish society. It has to be underlined, that the analyzed organization in this article, deals with pro-health and educational polices and has great success in defending the rights of LGBT people in Poland. Worth noting is the publishing activity which consist of periodical reports of LGBT social situation in Poland.

PL

Działalność Kampanii Przeciw Homofobii stanowi istotny element funkcjonowania ruchu społecznego LGBT w Polsce. W niniejszym artykule autor dokona analizy działalności kampanii, wskazując pomoc prawną i psychologiczną dla osób LGBT oraz edukacyjną udzielaną polskiemu społeczeństwu. Należy podkreślić, że organizacja będąca przedmiotem analizy w niniejszym artykule prowadzi szeroko pojętą politykę prozdrowotną oraz edukacyjną, ma na swoim koncie także sukcesy w obronie praw osób LGBT w Polsce. Na uwagę zasługuje ponadto prowadzona działalność wydawnicza, wśród której istotny element stanowią wydawane cyklicznie raporty, obrazujące sytuację społeczną osób LGBT w Polsce.

5

Nowy ruch społeczny na przykładzie ruchu antyturystycznego w Katalonii

75%

Ziętara W.

Facta Simonidis

|

2022

|

vol. 15

|

issue 2

129-143

EN

The aim of the article is to analyze the antitourism movement in Barcelona and Catalonia as an example of a new social movement. The author assumes that the organizational activities and ideas of the region’s social organizations, local communities and residents in the 2010s meet the criteria of a this type of movement. In order to prove this assumption, the article makes references to selected definitions of the social movement as a category belonging in political science, as well as the academic literature on tourism. The study presents the genesis and demands of the movement along with the most probable scenario of its future development. The author concludes that the antitourist movement is regional and concerns only cities and regions where negative tourist phenomena have occurred. Therefore, antitourist demands may become part of the election debate at the local level and strengthen the potential of radical parties.

PL

Celem artykułu jest dokonanie analizy ruchu antyturystycznego w Barcelonie i Katalonii jako przykładu nowego ruchu społecznego. W artykule założono, że działania organizacyjne i podstawy programowe przyjęte przez organizacje społeczne, wspólnoty lokalne i mieszkańców w dekadzie lat dziesiątych XXI wieku w Katalonii spełniają kryteria ruchu społecznego. W tym celu nawiązano do wybranych definicji ruchu społecznego jako kategorii politologicznej. Ponadto przybliżono uwagi i rozważania naukowe w zakresie badań nad turystyką. W opracowaniu przedstawiono genezę i postulaty ruchu oraz najbardziej prawdopodobny scenariusz rozwoju ruchu w przyszłości. W podsumowaniu stwierdzono, że ruch ma charakter regionalny oraz dotyczy jedynie miast i regionów, w których wystąpiły negatywne zjawiska turystyczne. W związku z powyższym postulaty antyturystyczne mogą stać się częścią debaty wyborczej na poziomie lokalnym i wzmocnić potencjał partii radykalnych.

6

Czy Solidarność 1980-1981 była ruchem rewolucyjnym?

63%

Chodak J.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 4

209-233

EN

The aim of this article is to analyse Solidarity 1980–1981 as a “revolutionary movement” or “revolution”. These terms were used almost from the beginning, both among the movement’s activists and among researchers in the humanities and social sciences. The phrase “self-limiting revolution”, coined by Jacek Kuroń and popularised by Jadwiga Staniszkis, is often quoted. Some authors link the revolutionary nature of Solidarity with the movement’s non-violent repertoire of contestation, which is expressed in terms of “non-violent revolution”, “peaceful revolution” or “Polish bloodless revolution”. The word “revolution” also appears with an appropriate adjective, emphasising the movement’s class basis or values. In this convention, Solidarity is, for example, a “workers”’ or “republican” revolution. Despite the frequent practice of calling Solidarity a revolution, few researchers have attempted to substantiate the “revolutionary” nature of the movement. Most of them have ignored the long tradition of theoretical reflection on revolution within historical sociology in this context. The author reviews the literature in which Solidarity is treated as a revolution. He points out the main ways of defining revolution and the sine qua non features of this phenomenon. He argues that the use of the term “revolution” in reference to Solidarity is a misuse and is not justified in the light of the theory of revolution.

PL

Celem artykułu jest analiza Solidarności 1980-1981 jako „ruchu rewolucyjnego” lub „rewolucji”. Terminy te były niemal od początku stosowane zarówno w kręgu działaczy ruchu, jak też wśród badaczy z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. Często przywoływana jest wymyślona przez Jacka Kuronia i spopularyzowana przez Jadwigę Staniszkis fraza „samoograniczająca się rewolucja”. Niektórzy autorzy łączą rewolucyjność Solidarności z pozbawionym przemocy repertuarem kontestacji ruchu, co wyraża się w takich pojęciach jak „rewolucja bez przemocy”, „rewolucja pokojowa” czy „polska bezkrwawa rewolucja”. Fraza „rewolucja” pojawia się również ze stosownym przymiotnikiem, akcentującym podstawę klasową czy wartości ruchu. W tej konwencji Solidarność jest np. rewolucją „robotniczą” lub „republikańską”. Pomimo częstej praktyki nazywania Solidarności rewolucją, tylko nieliczni badacze podejmowali się próby uzasadnienia „rewolucyjności” ruchu. Większość z nich ignorowała w tym kontekście długą tradycję refleksji teoretycznej nad rewolucją w ramach socjologii historycznej. Autor dokonuje przeglądu literatury przedmiotu w której Solidarność jest traktowana jako rewolucja. Wskazuje na główne sposoby definiowania rewolucji i cechy sine qua non tego zjawiska. Argumentuje, że stosowanie w odniesieniu do Solidarności terminu „rewolucja” jest nadużyciem i nie znajduje uzasadnienia w świetle teorii rewolucji.

7

Kongres Kobiet, demokracja parytetowa i ruch kobiecy w Polsce

63%

Desperak I.

Przegląd Socjologiczny

|

2010

|

vol. 59

|

issue 3

131-147

PL

Tekst jest próbą analizy roli Kongresu Kobiet Polskich, który odbył się w 2009 i 2010 roku, zwłaszcza jako ważnego wydarzenia na drodze budowy ruchu kobiecego w Polsce. Próbuje się w nim podsumować 20 lat aktywności kobiecej i feministycznej z perspektywy socjologicznej koncepcji ruchu społecznego. Opierając się na podejściu Ewy Malinowskiej, wykorzystuje się w nim teoretyczną koncepcję Alaina Touraina, a wyniki badań Malinowskiej , porównujące ruchy kobiece w Polsce i Europie, stanowią punkt wyjścia. Porównanie miedzy latami 2009/2010 a poprzednią dekadą, która była przedmiotem badań Malinowskiej, z jednej strony wskazuje na pojawienie się nowych zjawisk społecznych, z drugiej – uzupełnia obraz przedstawiony przez tę autorkę. To, co różniło Polskę od zachodniej Europy 10 lat temu była obecność tam i nieobecność tu demokracji parytetowej. Idea parytetu, choć obecna w teoretycznych dyskursie feministycznym, została nagłośniona, spopularyzowana i wprowadzona w życie dopiero przez Kongres Kobiet, który to jest przedmiotem niniejszej analizy. Kongres może być postrzegany jako przekraczający ograniczenia dotychczasowego ruchu kobiecego, dodając mu trzeci niezbędny zdaniem Touraina element, nieobecnego od ponad dziesięciolecia adwersarza. Kongres Kobiet i jego oddziaływanie społeczne można też analizować z innych od Tourainowskiej perspektyw teoretycznych, na przykład jako przykład sieciowych relacji społeczeństwa sieci w ujęciu Manuela Castellsa.

EN

The article tries to analyze the role of Polish Women’s Congress in 2009 and 2010 as important step in development or revitalization of women or feminist movement in Poland. It summarizes 20 years of women and feminist activities in Poland in a view of sociological concept of a social movement. Following former study conducted by Ewa Malinowska, it adapts theoretical framework of Alain Tourain, and bases on Malinowska’s research results, concerning both European and Polish women movements. Comparison between 2009/2010 and previous decade, analyzed by Malinowska, on one hand brings new social phenomena into the light, on the other completes and fulfills the portrayal of the movement with elements predicted by Malinowska. Such additional element, invisible ten years ago in Poland, and present in western Europe, was parity democracy. The idea of parity democracy, however having been present earlier in feminist thought, was popularized only recently by Polish Women’s Congress, the subject of and reason for the analysis. The congress may be viewed as less imperfect embodiment of women’s social movement than the other activities, as it made both community and collective activity under the same banner, without the third element of Touraine’s definition of social movement: an opponent. The phenomenon of the Congress and its effect onto society might be also studied from other theoretical perspective, given by Manuel Castells: of social movement as a network as a new form of social organization.

8

Ruch wsparcia dla "Solidarności" i Polski w latach 80. jako ruch społeczny

63%

Frybes M., Centre d’Analyse et d’Intervention Sociologiques E. d. H. E. e. S. S., Collegium Civitas w Warszawie

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 47

PL

Powstaniu w 1980 r. „Solidarności” towarzyszyły wielkie emocje i zainteresowanie na całym świecie. Przez piętnaście miesięcy swej legalnej działalności stała się szybko symbolem wolności, walki bez użycia przemocy i walki o uznanie i poszanowanie podmiotowości ludzkiej. Różne środowiska w świecie zachodnim wiązały z polskim ruchem duże, czasem zupełnie odmienne nadzieje. Ogłoszenie stanu wojennego spotkało się z powszechnym potępieniem. W miejsce kilku tysięcy internowanych przywódców ruchu „Solidarność” (stanowiących w oczach władz PRL śmiertelne zagrożenie dla systemu komunistycznego) ujawniło się w różnych krajach świata co najmniej tyle samo zdeterminowanych „przyjaciół «Solidarności»” (działaczy związkowych, dziennikarzy, intelektualistów, wykładowców, studentów, polskich emigrantów różnych generacji, w tym działaczy opozycji demokratycznej i NSZZ „Solidarność”, których stan wojenny zaskoczył za granicą). Podejmowane przez nich różnorakie działania składają się na ponadnarodowy ruch wsparcia i solidarności z Polską i „Solidarnością”. Co o tym ruchu można powiedzieć analizując go w kategoriach ruchu społecznego, w znaczeniu, jakie nadał mu francuski socjolog Alain Touraine? Najważniejszym jego wymiarem było oddziaływanie na to, co Touraine nazywa „modelem kulturowym”, co z kolei miało swój bezpośredni wpływ na sferę polityki. Ruch wsparcia dla „Solidarności” przyczynił się walnie do ostatecznej delegitymizacji komunistycznego projektu, do stworzenia nowego języka pozwalającego opisywać sytuacje społeczne w krajach bloku sowieckiego oraz do uwiarygodnienia polskich (i nie tylko polskich) środowisk opozycyjnych jako możliwej, demokratycznej alternatywy dla sprawujących władzę członków aparatu komunistycznego państwa. Wywołał więc konkretne skutki nie tylko w sferze kulturowej, ale także politycznej, a nawet – po części – geopolitycznej.

9

Rys historyczny rozwoju Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w rehabilitacji na rzecz osób z niepełnosprawnościami w latach 1956-2020

63%

Waszkowski H.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2020

|

issue 2(35)

5-46

PL

Po latach wojny i okupacji Polska stanęła przed trudnymi wyzwaniami i problemami. Na płaszczyźnie tak szczególnych uwarunkowań powstał ruch społeczny Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem, walczący przez 60 lat o godne życie i prawa osób z niepełnosprawnościami, edukację, naukę, zatrudnienie, kulturę i oświatę oraz konsekwentne przyczynianie się do budowy społeczeństwa równych szans, w którym ludzie niepełnosprawni żyją wśród nas, a nie obok. Życie tak licznej społeczności z niepełnosprawnościami, mimo znacznej poprawy, nadal wymaga większej troski i wsparcia ze strony władz rządowych i samorządowych, z uwagi na globalne skutki koronawirusa, niespójność systemu polityki społecznej, liczne bariery architektoniczne, komunikacyjne i mentalne, problemy w nauce, szkoleniu i zatrudnieniu. 9 marca 1960 roku powstało Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem, naukowo-społeczne Stowarzyszenie inicjujące i prowadzące różne formy identyfikacji niepełnosprawności i inwalidztwa, profilaktyki inwalidztwa, edukacji, zatrudnienia chronionego, kultury i oświaty, turystyki i rodzącego się sportu osób niepełnosprawnych. To unikatowe i wielce zasłużone Stowarzyszenie naukowo-społeczne dla rozwoju rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami w Polsce. To pionierski i wyjątkowy ruch społeczny na rzecz osób z niepełnosprawnościami i wykluczonych społecznie w Europie. To kwiat nauki polskiej i ofiarnych pasjonatów społecznych. To fenomen spełniania się osób z ciężkimi i złożonymi niepełnosprawnościami w różnych formach aktywności artystycznej.

EN

After the years of war and occupation, Poland faced difficult challenges and problems. On the level of such special conditions, the Polish Society for the Fight Against Disability was created. For 60 years, it has been fighting for a dignified life and rights of disabled people, education, science, employment, culture, and education, and consequently contributing to building a society of equal opportunities, in which people with disabilities live among us, not next to us. Despite the significant improvement, the life of such a large community with disabilities, still requires more outstanding care and support from governmental and local authorities. This is due to the global effects of the coronavirus pandemic, the inconsistency of the social policy system, numerous architectural, communication, and mental barriers, as well as problems in learning, training, and employment. The Polish Society for the Fight Against Disability was established on March 9, 1960. It is a scientific and social association that initiates and conducts various forms of identification of disability and invalidity, disability prevention, education, sheltered employment, culture and education, tourism, and the emerging sport of disabled people. It is a unique and well-deserved scientific and social association for rehabilitating disabled people in Poland, standing for a pioneering and unique social movement for disabled and socially excluded people in Europe. It is also the “cream” of the Polish intelligentsia and dedicated social enthusiasts and a phenomenon of the fulfilment of people with severe and complex disabilities in various forms of artistic activity.

10

Ruch „Sardynek” we Włoszech

63%

Łozińska O.

Acta Politica Polonica

|

2020

|

vol. 50

|

issue 2

97-108

EN

This article focuses on the activities of the Italian social movement known as “Sardines”. The founders of the movement protest against the populists which have been increasingly present in Italian politics since the beginning of the 21st century. “Sardines” manifest their indignation principally through the demonstrations in the streets of Italian cities. They gather to suport free-from-verbal-violence public discourse and politics. “Sardines” activities are based on the idea of networking. On the one hand, it is an informal organization, acting without clear parti- tion and pronounced program, and on the other hand, based on Internet communication, which help to expand its influence. In this article, “Sardines” are compared with other similar and comparable social movements in Italy. This kind of activity shows that Italian politics requires changes in terms of social communication and methods of operation. Therefore, looking at the genesis of the “Sardines”, following thesis can be proposed: a movement that is all about social objection to the arbitrary politics may have a real impact on reformulating public discourse.

PL

W artykule tym opisano działania włoskiego ruchu społecznego o nazwie „Sardynki”. Podstawowym celem jego założycieli są protesty skierowane przeciwko populistycznym praktykom, które od początku XXI wieku coraz bardziej się nasilają. „Sardynki” wyrażają swoje niezadowolenie głównie poprzez uliczne manifestacje, skupiające na ulicach dużych miast rzesze zwolenników dyskursu publicznego wolnego od słownej przemocy. Funkcjonowanie „Sardynek” opiera się na idei usieciowienia – z jednej strony jest to organizacja nieformalna, działająca bez wyraźnych granic, pozbawiona jednoznacznego programu, z drugiej strony opierająca się na komunikacji internetowej, dzięki której może swobodnie poszerzać krąg swojego oddziaływania. W tekście tym „Sardynki” zostały scharakteryzowane w kontekście innych tego rodzaju ruchów społecznych we Włoszech. Ich aktywność wskazuje, że polityka włoska potrzebuje zmian zarówno w zakresie komunikacji społecznej, jak i metod działania. Można zatem, przyglądając się genezie funkcjonowania „Sardynek”, postawić następująca tezę - ruch powstały na gruncie społecznego sprzeciwu wobec arbitralnego sposobu prowadzenia polityki może mieć realny wpływ na przeformułowanie dyskursu publicznego.

11

Współczesne pszczelarstwo polskie pomiędzy rolnictwem a ruchem społecznym

63%

Pokrzyńska M.

Opuscula Sociologica

|

2017

|

issue 4(22)

81-96

PL

Celem artykułu jest scharakteryzowanie współczesnego pszczelarstwa w Polsce jako zjawiska pozostającego pomiędzy racjonalnym działaniem gospodarczo-ekonomicznym a aktywnością przynależącą do duchowej sfery życia, wyrażającą światopogląd i poczucie sensu. Autorka kolejno prezentuje pszczelarstwo jako zawód rolniczy i sektor gospodarki rolnej, zarysowując funkcje gospodarcze, formalne ramy organizacji chowu i hodowli pszczół oraz dystrybucji produktów pszczelich, skalę produkcji i wielkość tej gałęzi gospodarki krajowej. W kolejnych częściach artykułu przedstawia pszczelarstwo jako fenomen kultury i element szerszych procesów społecznych, poczynając od analizy amatorskiego ruchu pszczelarskiego, jego skali i charakteru, na analizie współczesnych ruchów społecznych ukierunkowanych na pszczołę i pszczelarstwo kończąc.

EN

The aim of the article is to characterise the contemporary beekeeping in Poland as a phenomenon that stays between the rational economic activity and the activity that belongs to the spiritual sphere of life. The author presents the following questions: beekeeping as the agricultural profession that belongs to the farming sector, outlining the economic functions, formal framework for the organization of rearing and breeding of bees and the bee product distribution, the scale of production and the size of this branch in the national economy. The author also presents beekeeping as a phenomenon of culture and an element of broader social processes, starting with an analysis of the unprofessional movement of beekeeping, its range and character, ending with an analysis of the contemporary social movements focused on bee and beekeeping.

12

Protests of Parents of Persons with Disabilities in Poland: The Results of a Qualitative Study Among the Participants and Supporters

63%

Greniuk A., Sałkowska M., Zakrzewska-Manterys E.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2022

|

vol. 18

|

issue 3

86-105

PL

Artykuł dotyczy protestu organizowanego przez rodziców, opiekunów, osoby z niepełnosprawnościami i ich sympatyków w gmachu Sejmu RP w 2018 roku. Trwał on 42 dni i był wspierany regularnie przez „mniejsze” protesty organizowane przed budynkiem Sejmu oraz sporadycznie w kilku miastach Polski. Był to drugi ogólnopolski protest ruchu rodziców osób niepełnosprawnych (RON) w polskim parlamencie – pierwszy odbył się w 2014 roku (artykuł również odnosi się do tego wydarzenia). Opracowanie ma na celu przedstawienie i omówienie zjawiska protestu w 2018 roku na dwóch płaszczyznach. Na poziomie mikro zrekonstruowano znaczenie protestu dla jego uczestników i sympatyków. Przedstawiono indywidualne motywacje, postawy wobec protestu, subiektywne postrzeganie całej akcji oraz jej miejsca w życiu uczestników i sympatyków. Na drugim poziomie (zbiorowym) protest ulokowano wśród innych działań prowadzonych przez formalne i nieformalne grupy oraz organizacje osób niepełnosprawnych lub działające w ich imieniu. Zidentyfikowano także zyski i straty protestu, zwłaszcza z subiektywnej perspektywy uczestników. Zastosowano podejście jakościowe, które obejmowało przeprowadzenie indywidualnych pogłębionych wywiadów z uczestnikami i sympatykami protestu. Uczestnicy badania zostali wybrani według celowego schematu doboru próby. Ogólny przegląd wyników pokazuje, że chociaż nie ma znaczących różnic w opiniach opiekunów na temat konieczności protestu, to różne są opinie na temat jego przebiegu. Protest pokazał, że środowisko opiekunów osób z niepełnosprawnościami jest heterogeniczne. Krótki przegląd literatury nie wyjaśnia, czy był to protest rodziców, czy osób niepełnosprawnych. To zamieszanie pokazuje, że mimo protestów nadal istnieje tendencja do postrzegania rodziców (opiekunów) i osoby z niepełnosprawnością jako nierozłącznej całości.

EN

The paper tackles the phenomenon of a protest organized by parents, care providers, persons with disabilities, and supporters in the building of the Polish Parliament in 2018. It was held for 42 days and supported regular protests organized in front of the building as well as, occasionally, in several Polish cities. It was the second nationwide protest by the movement of parents of people with disabilities in the Polish Parliament, and the first one took place in 2014. The article also refers to those events. The paper aims at presenting and discussing the protest phenomenon in 2018 at two levels. At the micro-level, we reconstruct the protest’s meaning for its participants and supporters. Here, we present individual motivations, attitudes toward the protest, and the subjective perception of the whole action, as well as its place in the participants’ and supporters’ lives. At the second level (collective), we locate the protest among other activities carried out by formal and informal groups and organizations of people with disabilities, or acting on their behalf. We also identify gains and losses of the protest, especially from the subjective perspective of the participants.

13

Social movement as a manifestation of activity of collective consciousness

63%

Żurawska K.

Rozprawy Społeczne

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

26-35

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest określenie najważniejszych czynników przyczyniających się do powstawania oraz działania ruchów społecznych. Ruchy społeczne ukazują się jako zjawisko żywotne i zmienne. Są rzeczywistymi tworami i zawsze działają na rzecz zmiany. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaka jest efektywność tych działań? Ruch społeczny postrzegany jest jako najpowszechniejsza forma zbiorowej aktywności społecznej, dążącej do obranych celów. Cele wyznaczone przez ruch odnoszą się do potrzeb i interesów jakie chce osiągnąć. Taka wspólna aktywność pojawia się, gdy ludzie zdają sobie sprawę, że celów nie da się zrealizować w pojedynkę, a jedynie przez działania wspólne. Działanie oparte jest na wspólnych metodach ukierunkowanych jednakowymi wartościami i ideologią. Prowadzi to do przekształcania rzeczywistości społecznej. W artykule omówiona zostanie również istota dynamiki ruchów społecznych. Każdy ruch społeczny przechodzi pewne etapy swojej żywotności. Początkiem ruchu jest jego tworzenie, następnie rozwijanie się, realizacja zamierzonych celów, aby na końcu doszło do zanikania ruchu.

EN

The main purpose of this article is to identify the most important factors contributing to the emergence and operation of social movements. Social movements appear as a vital and variable phenomenon. They are real creations and always work towards a change. The article is an attempt to answer the question about the effectiveness of these activities. The social movement is perceived as the most common form of collective social activity pursuing the assumed aims. The goals set by such a movement relate to the needs and interests wanted to be achieved. Such joint activity occurs when people realize that goals cannot be achieved alone, but only through joint actions. The action is based on common methods focused on equal values and ideology. This leads to the transformation of social reality. The essence of the dynamics of social movements will be also discussed in the article. Each social movement undergoes certain stages of its vitality. The beginning of a movement is its creation, then development, realization of intended goals, so that the movement disappears at the end.

14

NA TROPACH ANTROPOLOGICZNEGO ASPEKTU REWITALIZACJI

63%

Pokrzyńska M.

Rocznik Lubuski

|

2019

|

vol. 45

|

issue 2

149-161

EN

The article discusses the temporal aspect of culture. The author presents culture in the context of tradition shaping, reinterpretation processes and returns to the abandoned heritage. She emphasizes one of the meanings of the term revitalization (hardly present in today’s public discourse), i.e., restoring the topicality of the elements of old culture. Revitalization is interpreted as bringing well-known culture (ideas, values, patterns of thinking or acting, social norms, artefacts of material culture, etc.) back to life. The author invokes the definition of revitalization known in anthropology and points to the importance of social movement in revitalization processes. She gives examples of contemporary revitalization activities in various dimensions of life (e.g., agriculture, lifestyle, aesthetics, architecture, landscaping).

PL

W artykule podjęta jest problematyka temporalnego aspektu kultury. Autorka prezentuje kulturę w kontekście kształtowania tradycji, procesów reinterpretacji i powrotów do zarzuconego dziedzictwa. Akcentuje jedno ze słabo widocznych dziś w publicznym dyskursie znaczeń terminu rewitalizacja, jakim jest przywracanie aktualności elementom dawnej kultury. Ujmuje rewitalizację jako przywracanie do życia zapoznanej kultury (idei, wartości, wzoru myślenia lub działania, normy społecznej, obiektu kultury materialnej etc.). Przywołuje znaną na gruncie antropologii definicję rewitalizacji i wskazuje na znaczenie ruchu społecznego w procesach rewitalizacyjnych. Podaje przykłady współczesnych działań rewitalizacyjnych w różnych wymiarach życia (np. rolnictwo, styl życia, estetyka, architektura, kształtowanie krajobrazu).

15

Naród jako ruch społeczny

63%

Łuczewski M.

Studia Socjologiczne

|

2011

|

issue 3(202)

55-72

PL

Wielu badaczy zwracało uwagę na podobieństwo narodu do ruchu społecznego, lecz za tego typu konstatacjami nie szło użycie narzędzi socjologii ruchów społecznych (SRS). W niniejszym artykule chciałbym pokazać, że mogą one dostarczyć impulsu do rozwoju socjologii narodu. SRS posłuży mi do sformułowania definicji narodu jako ruchu społecznego oraz zrekonstruowania i zoperacjonalizowania zasad pełnego wyjaśnienia zjawisk narodowych. Aby udowodnić płodność takiego podejścia, zastosuję je do analizy jednego z najważniejszych procesów społecznych: powstania nowoczesnego narodu. Skupię się przy tym na przykładzie Galicji. Choć doczekał się on bardzo obfitej literatury przedmiotu, mam nadzieję pokazać, że SRS dostarcza nowego, pełniejszego opisu i wyjaśnienia owego fundamentalnego procesu. Artykuł kończy się refleksją, że tak jak SRS można stosować do analizy powstawania narodów, tak też można stosować ją do ich postnowoczesnej fazy rozwoju.

EN

Though a number of theorists pointed to similarities between nations and social movements, they did not employ instruments of social movement theory (SMT). The purpose of this article is to show fruitfulness of such an approach. Specifically, SMT will serve to define nation as a social movement as well as to conceptualize and operationalize full explanation of national phenomena. To demonstrate the validity of this approach, I apply it to an analysis of one of the most important social processes: construction of modern nations, whereby I focus on the example of Polish Galicia. Despite the many existing studies, I hope to prove that SMT provides a more innovative and exhaustive description and explanation of that fundamental process. The article concludes by showing that SMT might be applied both to early as well as postmodern phase of development of nations.

16

Kulturowe aspekty aktywności protestacyjnej rolników w Polsce

63%

Foryś G.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 1(216)

19-43

PL

Artykuł przedstawia analizę jakościową protestów rolniczych w Polsce w latach 1989–2014. Analiza ta odnosi się do tych cech protestów, które manifestowały się w sferze kulturowej. Przyjęta dla prowadzonych rozważań perspektywa teoretyczna zogniskowana jest przede wszystkim wokół teorii nowych ruchów społecznych, a w szczególności teorii ramifikacji znaczeń. Zarówno w jej wersji podstawowej, zaproponowanej przez Davida A. Snowa i Roberta D. Benforda, jak również przez późniejszych autorów, którzy rozwijali ten nurt teoretyczny w badaniach nad rolniczymi ruchami społecznymi, jak i nad obszarami wiejskimi. Eksplorację przeprowadzono na podstawie materiału empirycznego zgromadzonego metodą analizy wydarzeń protestacyjnych. W jej rezultacie sformułowano następujące wnioski: po pierwsze, rolnicy w trakcie swoich działań kontestacyjnych odwoływali się do trzech ram podstawowych (narodowej, religijnej i chłopskiej); po drugie, element uzupełniający stanowiły tu ramy znaczeniowe wypracowywane na podstawie relacji protestujących z otoczeniem instytucjonalnym, społecznym i ekonomicznym; po trzecie, dynamika zmian ram znaczeniowych ukierunkowana była na eliminowanie przez kontestatorów w kolejnych okresach tych ram, które nawiązywały do wymiaru religijno-patriotycznego oraz etosu chłopskiego; po czwarte, ciągłość historyczną zachowała podstawowa rama interpretacyjna nawiązująca do symboliki narodowej, jak również coraz większą rolę odgrywać zaczęły ramy nawiązujące do aktualnego położenia tej kategorii społecznej; po piąte, na tej podstawie możliwe jest stwierdzenie, że dynamika ram znaczeniowych, którymi posługiwali i posługują się rolnicy, stanowi w dużym stopniu odzwierciedlenie zmian świadomościowych i ekonomicznych, które dotykają tę kategorię społeczną.

EN

The paper describes a qualitative analysis of farmers’ protests in Poland over the last 25 years. The analysis concerns the features of protests that manifest themselves in the cultural sphere. The theoretical perspective, adopted by the author, is primarily oriented towards the theory of new social movements and, in particular, the framing theory proposed, in its basic version, by David A. Snow and Robert D. Benford, as well as by later authors who developed the current theoretical research on farmers’ social movements and, more generally, on rural areas. The exploration was conducted on the basis of empirical material gathered in the course of protest events analysis. As a result, the following conclusions have been made: Firstly, the farmers in the course of their contestation refer to three fundamental frameworks: national, religious and peasants’; secondly, a complementary element are the frameworks developed on the basis of relationships between protesters and institutional, social, and economic environment; thirdly, the dynamics of the changes of frames in subsequent periods was focused on the elimination by the contestants of the frames that alluded to the dimension of religious-patriotic and peasants’ ethos; fourthly, the master frame, which referred to national symbols, retained historical continuity and the frame referring to the current position of this social category started to play an increasing role; fifthly, on this basis, the dynamics of the frameworks used by the farmers is reflected in the economic and mental changes relevant to this social category.

17

Protesty kibiców piłkarskich w Polsce w XXI wieku. Analiza ruchu społecznego.

51%

Chwedoruk R.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2015

|

vol. 11

|

issue 2

84-114

PL

Tekst podejmuje problematykę protestów społecznych kibiców piłkarskich w Polsce w XXI wieku, koncentrując się na zagadnieniu, czy te działania można uznać za działania ruchu społecznego. Protesty, skierowane przeciw właścicielom klubów sportowych, komercjalizacji sportu i potem przeciw polityce państwa, miały szeroki zasięg, a ich cele obejmowały problemy wolności obywatelskich. Organizacja protestów osiągnęła wysoki poziom, jej istnienie poprzedzało początek protestu, miała też charakter sieciowy, komponowała czynnik formalny i nieformalny. Panika moralna w mediach wokół problemu przemocy stadionowej zdeterminowała tożsamość ruchu. Tworzyły ją imperatyw solidarności wewnętrznej, retoryka ofiary i samogloryfikacja ruchu. Protesty kibiców podległy procesom upolitycznienia, zwłaszcza gdy zbiegały się w czasie z kampaniami wyborczymi. Działania ruchu podczas protestów były niekonwencjonalne. Istotną rolę odegrały w nich happeningi, a także logika osobistego świadectwa. Ruchy kibicowskie musiały także przeciwstawić się próbom kreowania kontrruchów. Najważniejsze protesty kibiców zakończyły się ich sukcesami.

EN

This article focuses on the question whether the football supporters’ protests in Poland in the 21st century can be consider a social movement. Those protests were turned against football clubs owners, against New Football Economy, and later—against the state policy regarding stadium security. The organization of the protests at hand reached high and complicated level. Its base was the network structure. Formal and informal organizations were mixed in practice of the movement. The moral panic in mass-media about the hooligans and stadium violence determinated the identity of football supporters’ movement. This identity was composed of inner-movement solidarity, the rhetoric of stigma and discrimination, and later—the rhetoric of self-glorification. All protests were submitted to the processes of politization. The activity in questionin can be described as non-powerful, non-wealthy, and non-famous. During the protests, the football supporters must oppose the counter-movements, created by the football clubs owners.

18

Zastosowanie analizy pola semantycznego i analizy gloss dla zaprezentowania sposobu postrzegania świata społecznego

51%

Dudkiewicz M., Uniwersytet Warszawski P.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2006

|

vol. 2

|

issue 1

PL

Tekst prezentuje metodologię, która została przez autorkę zastosowana do analizy wyników badań przeprowadzonych dla potrzeb rozprawy doktorskiej pt. „Samoświadomość społeczna pracowników organizacji pozarządowych w Polsce”, której celem było odtworzenie wizji świata społecznego osób aktywnie zaangażowanych w pracę polskiego trzeciego sektora. Zaprezentowane zostały dwie metody: jako podstawa analiza pól semantycznych (wraz z modyfikacjami w stosunku do schematu przyjętego przez Regine Robin oraz – jako pomocnicza – analiza glos. W artykule zaprezentowane zostały uzyskane w ten sposób wyniki, które obejmują wnioski na temat pozytywnych i negatywnych opinii badanych o poszczególnych elementach świata społecznego oraz zarysowanych granicach centrum i peryferii świata społecznego w poszczególnych typach organizacji.

19

Godność i przemoc. Dekompozycja ruchu społecznego Majdan

51%

Kuczyński P.

Zoon Politikon

|

2016

|

issue 7

135-159

PL

Czym jest Majdan po trzech latach od pamiętnego lutego 2014? Czy w Ukrainie jest przestrzeń dla obywatelskich działań zbiorowych? Jak można budować społeczeństwo cywilne, gdy kraj jest w stanie wojny, nazwanej ATO czyli „operacja antyterrorystyczna”? Punktem odniesienie analizy Majdanu jest ruch społeczny Solidarność opisany w kategoriach zaproponowanych przez Alain Touraine i jego zespół badawczy w 1981 roku. W artykule rozważany jest potencjał działania bezprzemocowego w środowisku weteranów ATO. Czy są gotowi współtworzyć niezależne i samorządne związki zawodowe na Ukrainie? Brak wymiaru robotniczego czy też związkowego jest zasadniczą różnicą pomiędzy ruchem społecznym Majdan a Solidarnością.

EN

The main question of the article concerns Maidan as a social movement three years after the February 2014. Is there still a room for citizen-oriented social actions? How is it possible to build an Ukrainian civil society at the state of war officially named ATO (“anti-terrorist operation”)? The frame of reference for Maidan analysis is the social movement Solidarity as described by Alain Touraine and his research team at 1981. Analysis is focused on the ATO veteran volunteers’ potential of social nonviolent activism. Are they ready to cooperate to construct an independent and self-governed trade unions? The lack of “workers dimension” or union dimension at Maidan movement makes difference if we compare it with Solidarity.

20

Rola murali we współczesnym funkcjonowaniu miejskich ruchów społecznych w przestrzeni publicznej miast. Przegląd wybranych działań artystycznych

51%

Krzywik A.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2022

|

vol. 18

|

issue 2

116-131

EN

In the repertoire of contemporary social movements in urban space, one can increasingly find activities of artistic and cultural character. The main determinant of these activities is their originality in conveying shared values and political claims. Street art and murals belonging to it are included in the activities of social movements. Murals, which by definition are egalitarian art, engage the viewer in dialog, becoming socially-engaged art. Over the last dozen or so years, we have observed the phenomenon of the so-called mural boom, i.e. the rapid growth of the artistic social movement centered around murals. Based on a historical analysis of mural activity, examples of murals which are a manifestation of political views will be presented. These murals have been selected according to the criterion of having been created during the most important contemporary social movements of the last ten years. Furthermore, a semiological analysis of photographs of murals will be used to characterize the phenomenon of murals in contemporary social movements as well as the hidden meaningful elements in the message.

PL

W repertuarze współczesnych ruchów społecznych w przestrzeni miejskiej coraz częściej odnaleźć można działania o charakterze artystyczno-kulturowym. Głównym wyznacznikiem tych działań jest oryginalność przekazu podzielanych wartości i roszczeń politycznych. Do działań ruchów społecznych zaliczany jest street art i należące do niego murale. Murale, będące z założenia sztuką egalitarną, angażują odbiorcę do dialogu, stając się sztuką zaangażowaną społecznie. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat obserwujemy zjawisko tzw. muralowego boomu, czyli gwałtownego wzrostu artystycznego ruchu społecznego skupionego wokół murali. Na podstawie analizy historycznej działań muralistycznych zostaną przedstawione przykłady murali będących manifestacją poglądów politycznych. Murale te zostały wybrane według kryterium powstania podczas najważniejszych, współczesnych ruchów społecznych ostatnich dziesięciu lat. Ponadto analiza semiologiczna fotografii murali posłuży do scharakteryzowania fenomenu murali we współczesnym funkcjonowaniu ruchów społecznych oraz ukrytych elementów znaczących w przekazie.

Refine search results

Oblicza feminizmu

Władza i przeciwwładza a nowe media. Dyskurs polityczny i jego aktorzy

Czy opozycja musi być bezsilna? Model MAP, polityka sporu, ramowanie i sprawa polska

Die Taetigkeit der Kampange Gegen Homofobie fuer gesselschaftliche Bewegung Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender in Polen

Nowy ruch społeczny na przykładzie ruchu antyturystycznego w Katalonii

Czy Solidarność 1980-1981 była ruchem rewolucyjnym?

Kongres Kobiet, demokracja parytetowa i ruch kobiecy w Polsce

Ruch wsparcia dla "Solidarności" i Polski w latach 80. jako ruch społeczny

Rys historyczny rozwoju Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w rehabilitacji na rzecz osób z niepełnosprawnościami w latach 1956-2020

Ruch „Sardynek” we Włoszech

Współczesne pszczelarstwo polskie pomiędzy rolnictwem a ruchem społecznym

Protests of Parents of Persons with Disabilities in Poland: The Results of a Qualitative Study Among the Participants and Supporters

Social movement as a manifestation of activity of collective consciousness

NA TROPACH ANTROPOLOGICZNEGO ASPEKTU REWITALIZACJI

Naród jako ruch społeczny

Kulturowe aspekty aktywności protestacyjnej rolników w Polsce

Protesty kibiców piłkarskich w Polsce w XXI wieku. Analiza ruchu społecznego.

Zastosowanie analizy pola semantycznego i analizy gloss dla zaprezentowania sposobu postrzegania świata społecznego

Godność i przemoc. Dekompozycja ruchu społecznego Majdan

Rola murali we współczesnym funkcjonowaniu miejskich ruchów społecznych w przestrzeni publicznej miast. Przegląd wybranych działań artystycznych