Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rytuał przejścia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Метафоричност смрти у роману Нечиста крв Борисава Станковића

100%
Vukićević D.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 168
475-483
EN
Metamorphic nature of death in B. Stankovicʼs novel Sophka (Impure Blood) The paper shifts the focus of research on B. Stankovic’s novel Sophka (Impure Blood) from a naturalistic to a mythopoetic approach. Sophka’s double destructive nature is being related to Eros and Thanatos. Eroto-thanatic symbolization of body and space in which Sophka exists is being analyzed as well as Sophka’s double sacrifice: obedience to the so-called Law of the Father in patriarchal environment on one side, and self-giving to Black Eros, Male from the Darkness on the other. In Stankovic’s novel Thanatos and Eros are like Siamese twins, inseparable, and the world of the heroine, in which they rule, is being portrayed through their metamorphic emanations. Sophka herself is interpreted through both matriarchal and patriarchal principles. As for the matriarchal principle, she represents a personification of a dangerous and fatal woman (one of the characters regards her as a fatal nymph, while another seeks salvation in death). Through the patriarchal principle she is interpreted as a victim of a phallogocentric patriarchal world.
PL
Metamorficzość śmierci w powieści Nieczysta krew Borisava Stankovicia W analizie powieści Bory Stankovicia Nieczysta krew uwaga badawcza została przeniesiona z perspektywy naturalistycznej na mitopoetykę. Podwójny charakter Sofki prowadzi do związku z Erosem i Tanatosem. Analizie poddany został zatem proces erotycznej i tanatycznej symbolizacji ciała i przestrzeni, w której funkcjonuje Sofka, a także jej podwójne cierpienie związane z jednej strony z posłuszeństwem wobec Prawa Ojca w środowisku patriarchalnym, a z drugiej — z poddaniem się Czarnemu Erosowi, Mężczyźnie z Ciemności. W utworze Stankovicia Tanatos i Eros są z sobą nierozerwalnie połączeni, niczym bliźniacy syjamscy, a świat bohaterki, nad którą mają władzę, został ukazany poprzez ich metaforyczne emanacje. Postać Sofki można z kolei rozpatrywać poprzez pryzmat zasady matriarchatu, rozumianego jako niebezpieczne, śmiercionośne kobiece prawo (jeden z bohaterów postrzega Sofkę jako zabójczą nimfę, inny szuka ratunku przed nią w śmierci), jak i przez pryzmat patriarchatu — jako ofiarę fallocentrycznego patriarchalnego świata.
2
Publication available in full text mode
Content available

RYTUAŁ CZY CEREMONIA? ROZWAŻANIA NAD PRAKTYKAMI ŚLUBNYMI W KONTEKŚCIE PRZEMIAN W SFERZE ŻYCIA RODZINNO-MAŁŻEŃSKIEGO

100%
Pińska A. M.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2014
|
vol. 57
|
issue 4
109-119
EN
This article is concerned about the problem of the wedding practises which has not been undertaken by sociologists yet. The Author of the article explains the changes of wedding practises which appeared when the traditional society converted into the modern and next the postmodern society. The transformation of a wedding as a ritual passage into a ceremony is presented in this article from the point of the chosen aspects of the changes in family and marriage life. These aspects are: the fall in the number of marriages, the changes in the age of newlyweds, the lower age of sexual initiation and the higher number of cohabitation relationships.
PL
W niniejszym artykule poruszona została, jak do tej pory niepodejmowana na gruncie socjologii, problematyka praktyk ślubnych. Autorka podjęła w nim próbę wyjaśnienia przemian, jakie dokonały się w tym obszarze wraz z procesem przejścia od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego i ponowoczesnego. Przekształcenie się ślubu z niezmiennego, gwarantującego zmianę statusu społecznego, rytuału przejścia w bardziej elastyczną i formalną ceremonię zostało w tekście opisane z perspektywy wybranych aspektów przemian w sferze życia rodzinno-małżeńskiego. Wśród nich pojawiły się takie zjawiska i procesy społeczne, jak: spadek liczby zawieranych małżeństw, przesunięcie się wieku nowożeńców, obniżenie wieku inicjacji seksualnej czy rosnący odsetek związków kohabitacyjnych.
3
Publication available in full text mode
Content available

„...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”. Funkcja figury pochodu w pieśni III, 30 Exegi monumentum Horacego

85%
Kopek W.
|
2021
|
vol. 69
|
issue 3
63-93
EN
This article contains a semiotic analysis of the “dancing procession” motif in Carm. III 30 Exegi monumentum (vv. 7–14) in the perspective of the topos of a meeting with a deity in the Horacian lyric, that was defined as a form of a rite of passage. The author also sought to answer the question of the function of the said motif in the composition of the text and in shaping the figure of the author’s subject, shown as a “poet” (vates). The posed research problem required the use of a semiotic definition of the text and forced an approach to the topos of a meeting with a deity as a cultural text. Which, in turn, bear in on reference to anthropology (the concept of ritual) and cultural studies (κῶμος, χορός), as well as linguistics in terms of semantics and the aspect of a verb. After the analysis the author concluded that the “dancing procession” motif in the ode Exegi monumentum is shown in two phases as a cyclical, ritual χορός, which became a sign of the one-time κῶμος. In this sense, the motif was shown as a figure of memory, referring to the fact that Horace combined Aeolian meters with Roman literature. In reply to the question regarding the figure of the subject, the author indicated that on the basis of the above figure of memory the vates was deified and as such he took the place of the deity in the literary transformation of the topos of the meeting with a deity, aspiring to a role analogous to the figure of “Anacreont” in Anacreontic poetry.
PL
Celem artykułu jest semiotyczna analiza motywu „pochodu tanecznego” w Carm. III, 30 Exegi monumentum (w. 7-14) w perspektywie toposu spotkania z bóstwem w liryce Horacjańskiej, rozumianego jako forma rytuału przejścia. Autor poszukuje również odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni przywołany motyw w kompozycji tekstu oraz w ukształtowaniu figury podmiotu odautorskiego, ukazanego w roli „poety” (vates). Postawiona problematyka wymagała odniesienia się do semiotycznej definicji tekstu oraz ujęcia toposu spotkania z bóstwem jako tekstu kultury. To z kolei wpłynęło na odniesienie się do badań antropologicznych (pojęcie rytuału) oraz kulturoznawczych (κῶμος, χορός), a także językoznawczych w zakresie semantyki i aspektu czasownika. Po przeprowadzonej analizie autor doszedł do wniosku, że motyw „pochodu tanecznego” w pieśni Exegi monumentum został ukazany dwufazowo jako cykliczny, rytualny χορός, który stał się znakiem jednorazowego κῶμος. W tym sensie motyw ten został ukazany jako figura pamięci, odnosząca się do faktu połączenia przez Horacego miar eolskich z literaturą rzymską. W odpowiedzi na pytanie o konstrukcję podmiotu autor wskazał, że na bazie powyższej figury pamięci nastąpiło ubóstwienie wieszcza, który w przeformułowanym toposie spotkania z bóstwem zajmuje miejsce samego bóstwa, aspirując do roli analogicznej do figury „Anakreonta” w poezji anakreontejskiej (Carm. Anacr. 1 W, 1-3, 11-17).
4
Publication available in full text mode
Content available

Wizualna filozofia. Doświadczenie liminalne w „Szalonym Piotrusiu” Godarda

80%
Radomski M.
Społeczeństwo. Edukacja. Język
|
2017
|
vol. 2(6)
99-107
PL
„Szalonemu Piotrusiowi” Jeana-Luca Godarda warto się przyjrzeć, odwołując się do terminu liminalności, stosowanego przez Victora Turnera. Film zrealizowany został w 1965 roku, a zatem wpisuje się w nurt Francuskiej Nowej Fali. Najistotniejsza w konstrukcji dzieł kina francuskiego tego okresu była nowatorska forma. Charakteryzuje ją odmienny styl kadrowania, sposób montażu, używanie trzęsącej się kamery „z ręki” czy rezygnacja ze sztucznego oświetlenia na rzecz naturalnego. Artykuł analizuje film Godarda odwołując się do antropologicznych teorii rytuałów przejścia w kulturze.
EN
„Pierrot the madman” Jeana-Luca Godarda is worth looking at referring to the limitation term used by Victor Turner. „Pierrot the madman” was made in 1965 and therefore belongs to the trend of the French New Wave. The most important issue of French cinema was the innovative form - different style of framing (not focusing on the beauty of the place but on its real appearance), the way of assembly (breaking the continuity on the axis of movement), using a shaking camera from the hand or abandoning artificial lighting to the natural. The article analyzes Godard’s film by referring to the rite of passage in culture.
5
Publication available in full text mode
Content available

Od panieństwa do małżeństwa: zmiana statusu a transformacja tożsamości

80%
Przybył I.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2016
|
vol. 78
|
issue 4
233-246
EN
Betrothal or marriage may be treated as a kind of a social institution and is described in categories of patterns associated with performing the role of a fiancé, wife or husband. Engagement and marriage also determine new periods in life and can be viewed through a prism of individual experiences of individuals. In the postmodern society identities are no longer received automatically through the rituals and social practices of the traditional social order. The self has become a reflective project. Based on the In-Depth Personal Interviews, the paper examines how young spouses perceive themselves and how their ‘significant others’ perceive them after the betrothal and after marriage. This paper is based mainly on the results of the author’s study carried out in 2014 (25 husbands and other 25 wives; different social status; duration of the marriage 3-24 months). The range of the changes differs among men and women, among premarital cohabitants and non-cohabitants, most often, being connected with the changes in the sense of adulthood, responsibility and the self-esteem. Irrespectively of the quality of emotions experienced, in the majority of respondents only the day of premarital cohabitation or the marriage ceremony itself forced the reorganisation of their self-image.
PL
Narzeczeństwo i małżeństwo można traktować nie tylko jako instytucje społeczne, ale jako punkty zwrotne, które poprzez zmianę statusu jednostki rozpoczynają i określają kolejne etapy w biografii, wywierając wpływ na indywidualne doświadczenia jednostek. Celem opracowania jest analiza zakresu redefinicji „ja”: zmian poczucia tożsamości oraz zmian tożsamości społecznej w związku z przechodzeniem od statusu osoby stanu wolnego do bycia małżonkiem. Podstawą jest część autorskiego badania o charakterze jakościowym zrealizowanym w roku 2014 techniką pogłębionego wywiadu indywidualnego. Badaniami objęto 25 zamężnych kobiet i 25 żonatych mężczyzn, których staż małżeński w chwili badania wynosił od 3 do 24 miesięcy. Uzyskane wyniki wskazują, że zakres zmian różni się w zależności od płci, obecności kohabitacji przedzaręczynowej w biografii, niemniej najczęściej transformacje wiążą się z poczuciem własnej wartości, dojrzałości oraz zakresu odpowiedzialności. Niezależnie od rodzaju doświadczanych emocji dla większości respondentów jedynie rozpoczęcie kohabitacji lub ceremonia małżeństwa reorganizuje koncepcję „ja”.
6
Publication available in full text mode
Content available

Looking back – adult education as a rite of passage?

80%
Høyen M.
Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
|
2019
|
vol. 20
121-138
EN
In the Danish educational system, it is possible to enter an academic master’s programme on the basis of a professional bachelor’s degree combined with some years in the job market, for example as a social educator. These adult students share lectures with the younger university students but are challenged on several levels. The aim of the article is to understand how adult students approach the pursuit of a second degree, using a sociological perspective. Based on biographic interviews with mature students at the Danish School of Education, an analysis of their backgrounds, the paths their lives’ follow, and the narratives on which they draw, it is shown how their endeavours can be construed as a rite of passage. It demonstrates how the individual students’ life courses include factors that influence not only the content of their studies, but also their life expectations.
PL
W duńskim systemie edukacji możliwe jest podjęcie studiów magisterskich na podstawie licencjatu i kilkuletniego doświadczenia zawodowego np. edukatora społecznego. Dorośli studenci uczestniczą w wykładach razem z młodszymi, jednakże na wielu płaszczyznach mogą napotkać wyzwania. Celem niniejszego artykułu jest zrozumienie z perspektywy socjologicznej podejścia dorosłych osób do edukacji na studiach magisterskich. Wywiady biograficzne z dojrzałymi studentami Duńskiej Szkoły Edukacji, analizy uprzednich doświadczeń tych osób, ich dróg życiowych oraz historii, do których się odwołują, pozwoliły zinterpretować ich działania jako rytuał przejścia. Autorka pokazuje też, jak drogi życiowe poszczególnych studentów wpływają nie tylko na treść ich studiów, ale także na życiowe oczekiwania.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wesele Stanisława Wyspiańskiego – między tym, co osobiste i zbiorowe

80%
Czabanowska-Wróbel A.
Polonistyka. Innowacje
|
2022
|
issue 16
103-114
EN
This article aims to encourage new interpretative readings of Stanisław Wyspiański’s play The Wedding. Special emphasis is put on accentuating the role of the wedding ritual as a rite of passage, highlighting the often underappreciated role of female characters inscribed into the cycle of life, death, and rebirth, and underscores the symbolism of the element of air and wind in the play. Finally, the article evokes personal and familial reminiscences of the reception of the play on the theatre stage.
PL
Artykuł stanowi zachętę do odczytywania na nowo Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Zawarte w tym szkicu propozycje interpretacyjne akcentują zwłaszcza znaczenie obrzędu wesela jako rytuału przejścia w dramacie, nie dość docenianą rolę postaci kobiecych wpisanych w rytmy życia, śmierci i odradzającego się życia w utworze Wyspiańskiego oraz istotną w dramacie symbolikę powietrza i wiatru. Autorka przywołuje też osobiste i rodzinne wspomnienia związane z odbiorem dzieła Wyspiańskiego w teatrze.
8
Publication available in full text mode
Content available

Szkołownia jako kulturowa konceptualizacja Letnich Szkół Młodych Pedagogów

61%
Dembiński M.
Studia z Teorii Wychowania
|
2019
|
issue 1 (26)
41-66
PL
Istotą tej wypowiedzi jest próba wykazania, iż Letnie Szkoły Młodych Pedagogów w swojej autorskiej formie, realizowanej przez Marię Dudzikową, były ukształcającym (Bildung) fenomenem pedagogicznym, a przy tym polifonicznym zjawiskiem kulturowym. Jako fenomen pedagogiczny, odegrały unifikującą i holistyczną rolę w kształtowaniu myśli pedagogicznej rozwijanej w Polsce od 1993 roku. Natomiast jako zjawisko kulturowe, stały się wykonawczymi (performatywnymi) spektaklami rzeczywistości pedagogicznej, które sprowadzam do pojęcia Szkołowni – polifonicznej formy performatywnych gatunków kulturowych wykonań, stanowiących konceptualne podłożę dla liminalnych przemian świadomości jednostek, jak i samej pedagogiki.
EN
The essence of this statement is the attempt to demonstrate, that Summer Schools of Young Pedagogues in his own (original) form, implemented by Maria Dudzikowa, were ukształcającym (Bildung) phenomenon pedagogical, and at the same, a polyphonic cultural occurrence. As a pedagogical phenomenon, played a unifying and holistic role in shaping the pedagogical thought developed in Poland since 1993. As a cultural occurrence, they became executive (performative) spectacles of pedagogical reality, which I bring to the notion of Szkołownia - polyphonic form of performative genres of cultural executive, constituting a conceptual foundation for liminal changes of consciousness of individuals, as well as pedagogy itself.
9
Publication available in full text mode
Content available

Przestrzeń „bycia pomiędzy”

41%
Pawłowska-Górska A.
inAW Journal – Multidisciplinary Academic magazine
|
2020
|
vol. 1
|
issue 1
EN
The article touches on the subject of space as a place, image and inspiration for psychological change. This is important for artists who are creatively observing and designing space so that they can create not only a place in the inner world, but also in the [outer] one. The art of designing and observing space can become a rite of passage (initiation). A ceremony in which the liminal space plays a central role – a place of transformation, waiting, being on the doorstep, in the transition between the present life and some new unknown form, “being in between” (betwixt and between). This is where the core of myself, my own self, my home in me, is revealed. Photography can become an image and assistant of the rite of passage, analogous to the process of psychotherapy. The article presents the author’s photographs of liminal space, which, by illustrating the threshold, “being in between”, “both this and that”, inspire the described “multi-point”, or rather “spatial”, perception of the world and myself.
PL
Artykuł porusza temat przestrzeni jako miejsca, obrazu i inspiracji zmiany psychologicznej. Jest to kwestia istotna dla artystów obserwujących twórczo oraz projektujących przestrzeń, aby mogli tworzyć nie tylko miejsce w świecie wewnętrznym, lecz także i wewnętrznym. Sztuka projektowania i obserwowania przestrzeni może stać się rytuałem przejścia (inicjacji). Obrzędem, w którym główną rolę odgrywa przestrzeń liminalna – miejsce przemiany, czekania, przebywania na progu, w przejściu między dotychczasowym życiem a jakąś jego nową nieznaną formą, „bycie pomiędzy” (betwixt and between). Tutaj uwidacznia się rdzeń samego siebie, własnego ja – mój dom we mnie. Fotografia może stać się obrazem i asystentką rytuału przejścia, analogicznie do procesu psychoterapii. Artykuł prezentuje autorskie fotografie przestrzeni liminalnej, które obrazując próg, „bycie pomiędzy”, „zarówno to, jak i to”, inspirują do opisanego „wielopunktowego”, a raczej „przestrzennego” spostrzegania świata i siebie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.