Search results

1

Jakiej tradycji Polacy potrzebują? Rekonstrukcje, celebracje, protestacje, zadymy

100%

Dąbrowska D.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

146-162

PL

Artykuł podejmuje problematykę współczesnego rozumienia tradycji kulturowej oraz sposobów jej kultywowania po przełomie 1989 roku. Odwołując się do książki Jerzego Jedlickiego Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują, przyjęto dwie podstawowe tezy. Po pierwsze, w kulturze polskiej ścierają się dwie tendencje – zachowawcza i modernizacyjna, obecne w niej od dawna, ale skrystalizowane głównie w wieku XIX. Po drugie, podstawowym kręgiem tradycji, do którego odwołuje się polska współczesność pozostaje tradycja romantyczna odpowiednio przekształcana i dostosowywana do realiów współczesnej Polski. Przejawia się ona zarówno w oficjalnych obchodach narodowych rocznic, jak i w scenariuszach społecznych protestów oraz we wszelkiego rodzaju historycznych rekonstrukcjach. Wykorzystuje się przy tych okazjach romantyczne kody kulturowe, symbolikę, gesty i rytuały. Tendencje modernizacyjne w kulturze polskiej dochodzą do głosu szczególnie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, ale ich propagowanie napotyka często na różne formy społecznego oporu, uważane są bowiem za zagrożenie dla polskiej tożsamości, której podstawę postrzega się jako ufundowaną na wartościach patriotycznych i religijnych.

2

Gesty i rytuały niewerbalne oraz ich znaczenie w obecnej polityce polskiej

81%

Antas J., Kozień M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2018

|

vol. 48

|

issue 2

113-128

EN

In this article, we analysed non-verbal behaviours and rituals of the representatives of Law and Justice (Prawo i Sprawiedliwość), the party currently ruling in Poland. Having analysed video material, we noticed three main tendencies in non-verbal rituals of public speeches on the Polish political scene. Firstly, public speeches by the Law and Justice politicians are characterised by a poor variety of gestures, which are mostly limited to adaptive behaviours, aiming at increasing the comfort of the speaker rather than enriching their verbal message. Secondly, we noticed that most of the so-called obscene emblems, that is gestures expressing contempt, disregard and lack of respect, are used in places where that should not be the case, that is in Parliament and political contexts, which leads us to the conclusion that the ruling party has given up the rules of political correctness. Thirdly, we noticed patent violations of practices and rituals that are rooted in culture as well as the mixing of the sacred and the profane.

PL

W artykule poddaliśmy analizie niewerbalne zachowania i niewerbalne rytuały przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, partii aktualnie rządzącej. Na podstawie naszych obserwacji i analizowanych materiałów filmowych zauważyliśmy trzy nowe podstawowe tendencje w niewerbalnych rytuałach wystąpień publicznych na polskiej scenie politycznej. Po pierwsze, wystąpienia polityków obecnej władzy charakteryzuje ubogość gestyczna w publicznej narracji, która ogranicza się na ogół do zachowań adaptacyjnych, mających na celu zwiększenie komfortu mówcy kosztem uplastycznienia jego werbalnych wywodów. Po drugie, zauważyliśmy, że większość tak zwanych emblematów obscenicznych, czyli gestów wyrażania pogardy, braku szacunku czy lekceważenia, pojawia się w przestrzeni, w której nie powinny się zdarzać – w parlamencie i sytuacjach publicznych, z czego wnioskujemy, że partia rządząca zrezygnowała z zasad politycznej poprawności. Po trzecie, zaobserwowaliśmy na tej scenie jawne łamanie i zaburzanie zakorzenionych w kulturze obyczajów i rytuałów, a także mieszanie dwóch sfer rytuałów: sacrum i profanum.

3

Selected Aspects of the Pre- and Post-Match Rituals of Female Football Players

81%

Rutkowska K., Rut A.

Perspektywy Kultury

|

2020

|

vol. 28

|

issue 1

127-148

PL

Rytuały to zagadnienie interdyscyplinarne. To zjawisko, które może nieść wiele znaczeń i mieć różną wartość dla osoby, która je wykonuje albo wierzy w związane z nimi przesądy. Rytuały są tajemnicze i intrygujące, a przez to tym ciekawsze dla próby poznania naukowego. Obserwacja środowiska sportowego pozwala stwierdzić, że rytualizacja dotyczy nie tylko samej ceremonii, ale też funkcjonowania poszczególnych zawodników – zwłaszcza w okresie okołostartowym. To skłoniło do podjęcia badań, a także dyskusji nad miejscem/rolą rytuałów w przygotowaniu mentalnym i fizycznym sportowców. Do udziału w badaniach zaproszono 62 piłkarki nożne biorące udział w rozgrywkach polskich lig. Wypełniły one kwestionariusz ankiety RwS – „Rytuały w Sporcie”. Celem badań było poznanie okołostartowych zachowań rytualnych zawodniczek i ich drużyn. Pytania dotyczyły m.in. również subiektywnie odczuwanego związku rytuałów ze spodziewanym wynikiem sportowym. Analizy wyników badań własnych potwierdziły istnienie rytualizacji okołostartowego funkcjonowania piłkarek. Zakres, różnorodność i wielość znaczeń rytuałów realizowanych przez poszczególne zawodniczki/drużyny podkreśla znaczący wymiar tego interdyscyplinarnego fenomenu.

EN

Rituals are an interdisciplinary subject. They can carry many meanings and have different values for the person who performs them or believes in superstitions associated with them. Rituals are mysterious and intriguing, and thus more interesting as an area of scientific study. Observation of the sports community shows that ritualization applies not only to the ceremony itself, but also to the behavior and performance of individual players, especially during the pre-match period. This awareness prompted research and discussion on the place/role of rituals in the mental and physical preparation of athletes. The study included 62 female football players playing in Polish league competitions. They completed a questionnaire called “Rituals in Sport.” The aim of the study was to learn about the ritualized practices of players and their teams. The survey questions also concerned the subjectively felt relationship between rituals and the expected outcome of the match, among other things. The analysis of our findings confirmed that the female footballers’ pre-and post-match practices are ritualized. The scope, diversity, and multiplicity of meanings of the rituals performed by individual players reveal the significance of this interdisciplinary phenomenon.

4

Rytuały jako praktyki pamięci w transmisji pokoleniowej w refleksji socjologa religii

72%

Sroczyńska M.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

issue 2/268

EN

In the paper author takes the rituals meaning issues as the memory practices in the sociology of religion perspective. The rituals constitute an important dimension of cultural remember, at the same time they create a “conveyor belt” in supporting of generational continuity. The chosen results of sociological researches, connected with mixedrituals: forgiveness, commemoration and the patriotic ceremonies are the empiricalexemplifications. In these rituals, connected with secular sacrum, often comes out the religious sacrum that enhances their meaning. The results of own, sociological researches conducted among mature young people and their parents, in the end of the first decade of XXIst age, were thebasis of reflection in indirect way, too.

PL

Nie od dziś wiadomo, że fenomen rytuału wykracza poza możliwości poznawcze jednej dyscypliny naukowej i staje się przedmiotem oglądu, m.in. ze strony antropologii kulturowej, religioznawstwa, socjologii, a także nauk o wychowaniu. Powszechność obecności zjawisk rytualnych, a zarazem złożoność i subtelność ich materii, w szczególny sposób łączących to co biologiczne (cielesne) z tym co kulturowe (światem znaczeń) uwrażliwia na konieczność stosowania różnych optyk teoretycznych i metodologicznych. Zainteresowanie metakategorią transmisji pokoleniowej, absorbującą rytuały jako praktyki pamięci zbiorowej, pociąga za sobąodwołanie się do perspektywy socjologicznej, wzbogaconej o przesłanie antropologii kulturowej.

5

Kompetencje nauczycieli w zakresie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej w nauczaniu. Z badań etno-pedagogicznych

58%

Gołębniak B. D., Ostoja-Solecka K.

Rocznik Lubuski

|

2017

|

vol. 43

|

issue 1

148-162

EN

The article discusses cultural contexts of forming teachers’ competences in information and communication technology. Based on the results of the studies carried out with the use of educational ethnography (participant observation, interviews, performance), which studies identify barriers in reaching in everyday school reality for new technologies allowing changes (following the schema of ’from passing knowledge to constructing knowledge’) in the teaching model, the authors of this article suggest solutions in the form of interventional participant study.

PL

W tekście podejmujemy dyskusję kulturowych kontekstów formowania się kompetencji nauczycieli w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnej. Sięgając do wyników badań realizowanych z zastosowaniem etnografii edukacyjnej (obserwacji uczestniczącej, wywiadów, performansu), identyfikujących bariery sięgania w szkolnej codzienności po nowe technologie dla zmiany modelu nauczania, przebiegającej według schematu „od przekazywania wiadomości do konstruowania wiedzy”, podpowiadamy rozwiązania w postaci uczestniczących badań interwencyjnych.

6

Pedagogiczne implikacje filozofii kultury i życia Ludwiga Wittgensteina – zarys problematyki

58%

Lipowicz M.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2017

|

vol. 1

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie oraz krótkie rozwinięcie pedagogicznych implikacji filozofii kultury i życia Ludwiga Wittgensteina. Stawiam hipotezę, iż myśl Wittgensteina może stanowić istotną alternatywę dla postmodernizmu zainspirowanego filozofią Nietzschego, skoncentrowanego wokół idei transgresji i indywidualizmu egocentrycznego. Po krótkim omówieniu pojęcia ponowoczesności w pierwszym rozdziale, postaram się w drugim rozdziale rozwinąć pojęcie wychowania, które wyłania się z myśli wiedeńskiego filozofa. Będę chciał pokazać, iż zamiast głosić konieczność emancypacji z kolektywnie ukształtowanych struktur kulturowych bądź ustanowienia nowych wartości, autor słynnego Traktatu logiczno-filozoficznego proponował postawę pokory wobec tego, czego nie sposób wyrazić w języku naukowym i metafizycznym, ale jednoznacznie manifestuje się w życiu społecznym w rozmaitych rytuałach i ceremoniach, dzięki którym jednostka zyskuje zdolność pojmowania swojej egzystencji jako sensownej. Ponowoczesny impet filozofii Wittgensteina nie polega więc na odrzuceniu nowoczesnej racjonalności, lecz na zdystansowaniu się wobec typowego dla nowoczesności nieustannego postępu oraz wynikającego z niego poczucia wyższości wobec przednowoczesnych, archaicznych form życia społecznego. Mając na uwadze współczesny nacisk na wzmocnienie wiedzy oraz umiejętności technicznych wśród dzieci i dorosłych, te humanistyczne implikacje pedagogiczne filozofii kultury i życia Wittgensteina wydają się być niezwykle aktualne i warte dalszych refleksji antropologicznych.

EN

The aim of the article is presentation and short elaboration on the pedagogical implications of Ludwig Wittgenstein’s philosophy of culture and life. My hypothesis is that Wittgenstein’s thoughts can be considered as an important alternative to postmodernism inspired by Nietzsche’s philosophy, which is fixed on the ideas of transgression and egocentric individualism. After a short discussion on the conception of postmodernity in the first chapter, I will try to elaborate on the concept of upbringing, which emerges from the thought of the Vienna philosopher. I will indicate that instead of proclaiming the emancipation from collectively established cultural structures of the constitution of new values, the author of the famous Tractatus Logico-Philosophicus proposed a disposition to humbleness to what cannot be expressed through scientific language or metaphysics, but clearly manifests in social life in various rituals and ceremonies, through which the individual gains the ability to understand its existence as meaningful. The postmodern impetus of Wittgenstein’s philosophy lies therefore not in a rejection of modern rationality but in distancing from the specific modern tendency of constant progress and the resulting feeling of superiority towards pre-modern, archaic social life forms. Having in mind the contemporary emphasis on enhancing technological knowledge and skills among both children and adults, these pedagogical implications of Wittgenstein’s philosophy of culture and life seem to be remarkably valid and therefore worth further anthropological reflections.

7

Pop-rytualne oblicze uniwersytetu

58%

Jaskulska S.

Pedagogika Szkoły Wyższej

|

2015

|

issue 2

EN

The aim of this paper is to take a closer look at university pop-rituals that can be treated as one of the elements of what a contemporary high school is. Rituals or rites of an institution reflect its culture understood as a selection of values, symbols, attitudes, ideas, beliefs and customs. In the text, I analyze the phenomena that are present at universities and that I refer to as pop rituals (various contests, parties organized at universities), and beforehand I explain that the concept of an institution’s pop-ritual side stands for in my view. The subject of the considerations that I undertake is thus the presence of phenomena typical for pop culture within the walls of high schools, possible reasons and consequences of his state of affairs, especially the positioning of a university on the so-called educational services market and new dimensions of the privileges of members of academic communities.

8

Myśliwi i naganiacze. Stratyfikacja ról społecznych na pograniczu

58%

Budrewicz T.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2015

|

issue 21: Sztuka tracenia, sztuka rezygnacji. Samoograniczenie i autocenzura

120-145

EN

The topic of the article is the image of social roles in the hunter’s subculture. The analysed material was chosen from hunter’s memoirs and stories of the 19th and 20th centuries as well as periodicals (“Łowiec” ["Hunter"], “Łowiec Polski” ["Polish Hunter], “Myśliwy” ["Hunter"]). The hunter’s literature has a great informative and documentary potential, and therefore it can serve as a basis of social and cultural conclusions. The hunter’s culture is closed, conservative, patriarchal and elitist – it excludes women and representatives of lower social groups in the social hierarchy. It contains relics of feudal epoch (the pictures of preparations for the hunts and the hunts themselves) as well as many elements strongly connected with military rituals (the canon of hunters’ activities, the hunting language which is a hybrid of military jargon and a code understandable only to insiders). The participants of the hunts create two groups with a strong sociological and cultural demarcation: people from lower class are trackers, beaters and porters, whereas people from upper class have a privileged position as those who stand face to face with an enemy and fight with it to the death.The second part discusses the hunt in the borderland of weather conditions and in the borderland of countries and regions. The hunter in the borderland is a stranger from the outside who clings on to the representatives of the indigenous inhabitants, who live in the place for generations, for support and help. The local culture serves as a metaphor for home, mother and wife, that is for remaining in one place. The hunter in the borderland is a nomad and a traveller, who yields to the attractiveness of the local culture which becomes for him a place of final destination – home.

9

Rodzina jako środowisko wychowania w wartościach

51%

Sozańska USJK E.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2014

|

vol. 23

|

issue 3

39-51

EN

A family is a social group which is to carry out an important task in human community. Those tasks are various functions which are meant to well and safely bring up a mature person. However, the educational function has a special significance as in this way a young man is introduced into the world of culture, he creates his first world image, its order, attitude to himself, his life and responsibilities. Every family has their own traditions, customs, habits and atmosphere which form a new social unit. The atmosphere in a family environment has key significance for the formation of child’s personality. It shapes child’s emotional life, his attitudes and motivations. Socialization process takes place in a family and it is related to the phenomenon of inheriting values. The family stores and conveys basic values to next generations. In family culture the moral values which are represented by parents are particularly important; they are the norm code which defines what is allowed and what is prohibited, what is good and what is evil. In this process a natural role of adults includes: communicating clear and understandable criteria, reactions and actions which are consistent with declared values, patient explanations, discussing reasons and gradual leaving more and more space for child’s own attempts to make his own assessment.

10

O używaniu i nadużywaniu historii. Polityka historyczna i kultury pamięci w Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej (1791–1989)

30%

Patrice M. D., Troebst S.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2015

|

issue 1(25)

15-61

EN

Uses and Abuses of the Past. The Politics of History and Cultures of Remembrance in East-Central and Southeastern Europe (1791 to 1989) The ‘long’ 19th century and the wars of the ‘short’ 20th century decisively shaped the cultures of remembrance of the national societies and nation-states of East-Central and Southeastern Europe. The national liberation movements, the wars of 1912/14–1918, the founding of new states in 1918–19, the turn to authoritarian rule in the late 1920s and the war years of 1939/41–1944/45 continue to shape – together with the legacy of communism and medieval myths – the collective memory of contemporary Poles, Hungarians, Slovaks, Czechs, Romanians, Bulgarians, Albanians, Serbs, Macedonians, Croats and others. If Oskar Halecki and Jenő Szűcs have identified a historical meso-region of a ‘wider’ East-Central Europe characterized by common structural features, one can also identify a post-imperial and post-communist ‘community of memory’ between Plžen and Poltava, Tallinn and Thessaloniki. This shaping of the past in people’ s minds has taken place in a threefold manner. First, the individual memory of quite a number of people who had experienced World War II, the interwar period and even the ‘three’ Balkans Wars is still alive. These memories differ substantially depending on ethnicity, political affiliation back then, and on present-day political needs. Those hunted during the Second World War record rather different memories than those who participated in ethnic cleansing, for example. There have been floods of memoirs written about the recent past throughout the region. Second, in these until rather recently non-literate but ‘oral’ societies family memory continues to play an important role – a role that was strengthened considerably under the decades of communism when memories not compatible with the official master narrative were suppressed. And third – and perhaps most importantly – the post-1989/91 governments’ uses and abuses of the past are primarily an iteration of the ‘politics of history’ propagated by governments of the interwar period and earlier.

Refine search results

Jakiej tradycji Polacy potrzebują? Rekonstrukcje, celebracje, protestacje, zadymy

Gesty i rytuały niewerbalne oraz ich znaczenie w obecnej polityce polskiej

Selected Aspects of the Pre- and Post-Match Rituals of Female Football Players

Rytuały jako praktyki pamięci w transmisji pokoleniowej w refleksji socjologa religii

Kompetencje nauczycieli w zakresie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej w nauczaniu. Z badań etno-pedagogicznych

Pedagogiczne implikacje filozofii kultury i życia Ludwiga Wittgensteina – zarys problematyki

Pop-rytualne oblicze uniwersytetu

Myśliwi i naganiacze. Stratyfikacja ról społecznych na pograniczu

Rodzina jako środowisko wychowania w wartościach

O używaniu i nadużywaniu historii. Polityka historyczna i kultury pamięci w Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej (1791–1989)