Artykuł recenzyjny monografii upamiętniającej 70. rocznicę wydarzeń nazywanych rzezią wołyńską, w których wyniku z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło prawdopodobnie ponad 100 tysięcy Polaków i obywateli polskich innych narodowości, wydanej pod redakcją E. Żurawskiej i J. Sperki w Katowicahch w 2015 roku.
Celem artykułu jest ukazanie dyskursu o upamiętnieniu zbrodni wołyńskiej na forum parlamentu III RP. Praca oparta została o analizę materiałów pochodzących bezpośrednio z polskiego parlamentu, takich jak: sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu, sprawozdania stenograficzne z posiedzeń sejmowych komisji, ale również o doniesienia medialne, publikowane w Internecie i prasie codziennej. Tekst otwiera synteza polskich debat nad samym zagadnieniem polityki historycznej oraz komparatystyka jej dwóch dominujących na przełomie XX i XXI w. nurtów: liberalnego i konserwatywnego. W dalszej części autor skrótowo przedstawia poglądy władz ukraińskich w okresie 1991-2014 na kwestię antypolskich działań OUN-UPA oraz ich implikacje na współczesny polski dyskurs w ramach polityki historycznej poświęcony upamiętnieniu ofiar rzezi na Wołyniu. Najobszerniejszą część pracy stanowi analiza debat oraz procesów legislacyjnych w polskim parlamencie poświęconych kwestiom uchwał upamiętniających wydarzenia lat 1943-1944. Na podstawie rzeczonego studium przypadku rysuje się proces ewolucji polskiej polityki historycznej w III RP a także jej bogate instrumentarium.
EN
The main purpose of this article is to present the discourse about commemoration victims of Volyn tragedy in parliament of the Third Polish Republic. Article is based on the analysis of materials from Polish Sejm, such as stenographic reports of the meetings of the Sejm, the stenographic reports of the meetings of parliamentary committees, but also on media reports published on the Internet and newspapers. The text opens synthesis of Polish debates on the issue of the politics of memory. In the next part of the article, author describes the views of Ukrainian authorities in the period 1991-2014 on the issue of anti-Polish activities of OUN-UPA and its implications on contemporary Polish discourse in the context of commemorating the victims of the massacre in Volyn. The most extensive part of this work is the analysis of the debates and legislative processes in the Polish parliament dealt with issues related to commemoration the victims of these dramatic events. On the basis of that case study, author show the evolution of Polish politics of memory in the Third Polish Republic.
Artykuł odnosi się do problematyki stosunków polsko-ukraińskich podczas II wojny światowej oraz dzisiejszych relacji między narodami. Pierwsza część pracy przedstawia krwawe „wydarzenia”, które miały miejsce na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1945. Ofiarami nacjonalistycznych ukraińskich grup padali przedstawiciele narodu polskiego żyjący na tamtych obszarach. Lata II wojny światowej zostały podzielone na okresy działań antypolskich, z których kulminacyjnymi były wiosna i lato 1943 r. Wtedy właśnie dobrze zorganizowane grupy OUN-UPA rozpoczęły zsynchronizowane i zaplanowane akcje antypolskie. Przedstawione zostały liczby pomordowanych Polaków i zabitych w akcjach odwetowych Ukraińców oraz zaatakowanych polskich osiedli. W drugiej części pracy zawarte zostały wyniki badań przeprowadzonych przez autora na grupie polskich i ukraińskich studentów. Badanie podzielone zostało na dwie części, z których pierwsza dotyczyła oceny polsko-ukraińskich relacji dzisiaj, a druga określenia stanu wiedzy historycznej studentów. W tej części pracy przedstawione zostały również wyniki badań CBOS, z którymi skonfrontowane zostały wyniki badań autorskich.
EN
The article refers to the problem of Polish-Ukrainian relations during the second world war and contemporary relations between both nations. The first part of the article describes horrible events that took place in Volhynia and Eastern Galicia in 1943-1945. Poles living in those areas became victims of nationalist Ukrainian military groups. The time of the second world war was divided into a period of anti-Polish actions which had reached their peak in spring and summer of 1943. At that time well-organized groups of the Organization of Ukrainian Nationalists with its military arm - Ukrainian Insurgent Army commenced synchronized and planned anti-Polish actions. Second part of the article includes results of a survey carried out by the author among the group of Polish and Ukrainian students. The survey was divided into two parts - the first one relating to opinions on contemporary Polish-Ukrainian relations, and second one relating to the history knowledge of students. This part also includes CBOS survey results which were compared with author’s survey.
Obecność ponad miliona imigrantów ukraińskich w Polsce jest źródłem różnego rodzaju analiz i opracowań. Ich celem jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak, ta najliczniejsza grupa imigrantów, głównie zarobkowych i edukacyjnych przebywająca w Polsce, będzie wpływała na przebieg dyskusji na temat społecznych, politycznych, kulturowych i w końcu ekonomicznych skutków migracji? Jeszcze inne pytanie, na które odpowiedzi poszukuje autor tego artykułu, dotyczy tego jak wydarzenia historyczne, takie jak „rzeź wołyńska”, przymusowe wysiedlenia ludności polskiej i ukraińskiej z lat 1939 - 1952 wpłyną na treści i intensywność polsko-ukraińskiego dialogu politycznego i treści polityki historycznej? Autor formułuje tezę, że zarówno polscy jak i ukraińscy mogą dla osiągnięcia doraźnych celów politycznych wykorzystać. Przezwyciężanie balastów historycznych to proces rozpisany na lata i pokolenia. Polityka realizowana jest w krótszych okresach i często zmieniają się jej wektory. Ta konkluzja powinna być zachętą do podejmowania wyzwań związanych z polsko-ukraińskim pojednaniem, który jest warunkiem koniecznym dobrosąsiedzkich stosunków między Rzeczpospolitą Polską i Ukrainą, szerzej, między Polakami i Ukraińcami zarówno w Polsce jak i na Ukrainie.
EN
The presence of over a million Ukrainian immigrants in Poland has inspired various analyses and studies. They seek to answer the question of how this largest group of immigrants, living in Poland mainly for economic and educational purposes,will influence the course of discussions on the social, political, cultural and, finally, economic consequences of migration. Yet another question, which the author of this article is attempting to answer, concerns how historical events such as the “Volhynia slaughter” and the forced displacement of Polish and Ukrainian people from 1939 to 1952 will affect the content and intensity of Polish-Ukrainian political dialogue and the content of political history. The author formulates the thesis that both Poles and Ukrainians can use these events to achieve short-term political goals. Overcoming historical burdens is a process that will take many years and last for generations. Politics, however, is more short-term and its vectors frequently change. This observation should encourage taking up the challenges related to Polish-Ukrainian reconciliation, which is a necessary condition for good neighbourly relations between the Republic of Poland and Ukraine, and more broadly, between Poles and Ukrainians, both in Poland and in Ukraine.
II wojna światowa spowodowała wybuch krwawych konfliktów na tle narodowościowym i etnicznym. Szczególnie niebezpiecznym miejscem stała się była gubernia wołyńska, gdzie dochodziło do niewyobrażalnych aktów przemocy. Prawie od stu lat te tereny zamieszkiwali m.in. nieliczni Czesi, którzy starali się przetrwać różne zawirowania wokół nich. Ataki na czeską mniejszość na Wołyniu ustały wraz z końcem II wojny światowej, gdy większość Czechów postanowiła wrócić do ojczyzny.
EN
World War II caused the outbreak of bloody conflicts on the grounds of nationality and ethnicity. The former Volhynian Governorate, where unimaginable acts of violence took place, became a particularly dangerous place. For almost one hundred years, these areas were inhabited by, among others, few Czechs who tried to survive various turmoil around them. Attacks on the Czech minority in Volhynia ceased with the end of World War II when the majority of Czechs decided to return to their homeland.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.