Search results

1

Zakres kompetencji litewskiego Sądu konstytucyjnego w „innych sprawach”

100%

Giżyńska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue 1 (1)

231-240

PL

Artykuł dotyczy kompetencji litewskiego Sądu Konstytucyjnego w tak zwanych „innych sprawach”. Obejmują one przedstawianie opinii (konkluzji) w czterech przypadkach: 1) czy w czasie wyborów prezydenta bądź członków Sejmu nie została naruszona ustawa wyborcza, 2) czy stan zdrowia prezydenta pozwala mu nadal wykonywać obowiązki, 3) czy międzynarodowe umowy Republiki Litewskiej nie są sprzeczne z konstytucją, 4) czy członkowie Sejmu i funkcjonariusze, wobec których zostało podjęte postępowanie procesowe, naruszyli konstytucję swymi konkretnymi czynami. Należy jednak podkreślić, iż podstawą zakresu kognicji litewskiego Sądu Konstytucyjnego jest kontrola norm, co łączy się z ochroną nadrzędności konstytucji.

EN

The article concerns competence of the Lithuanian Constitutional Court in socalled „other matters”. They include presenting the opinion (of conclusion) in four cases: 1) whether during choices of the president or members of the Seimas the infringed election act didn’t stay, 2) whether the state of health of the president permits him still to perform its duties, 3) whether international agreements of the Lithuanian Republic aren’t contrary to the constitution, 4) whether members of the Seimas and officials, towards which undertaken litigation proceedings stayed, infringed the constitution with one’s specific acts. One should however emphasize that an inspection of norms, as connections is a base of the scope of the cognition of the Lithuanian Constitutional Court oneself with the protection of the precedence of the constitution.

2

Trybunał konstytucyjny jako organ władzy sądowniczej w Polsce

88%

Deryng A.

Studia Administracyjne

|

2013

|

issue 5

171-191

PL

W niniejszym artykule autor podejmuje próbę odpowiedzi na następujące pytania: po pierwsze, czym jest Trybunał Konstytucyjny w porównaniu z innymi konstytucyjnymi organami państwa, oraz po drugie, jak nazwać jego działalność w porównaniu z działalnością innych konstytucyjnych organów państwa. Trybunał Konstytucyjny wraz z Trybunałem Stanu stanowią drugi trzon władzy sądowniczej w Polsce. Konstytucja RP nie zrównuje na jednej płaszczyźnie sądów i Trybunałów. Ustrojodawca przyjął wyraźne rozróżnienie, oddzielając organizacyjnie sądy od obu Trybunałów. Mniej widocznie rysuje się podział kompetencyjny między sądami i Trybunałami. Tym pierwszym wprost przypisał sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, zgodnie z treścią art. 175 ust. 1 Konstytucji RP. Z kolei zasadniczą konstytucyjną prerogatywą Trybunału, określającą jego charakter ustrojowy, jest wyłączna kontrola aktów ustawodawczych. Z niej też wynika potrzeba szczególnej legitymizacji Trybunału Konstytucyjnego. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że Trybunał Konstytucyjny jest sądem konstytucyjnym de lege lata z wszystkimi konsekwencjami z tego faktu wynikającymi i powinien nim pozostać także de lege ferenda.

EN

In the article, the author attempts to answer the following questions: firstly – what is the Constitutional Tribunal in comparison with other constitutional bodies of the State, and secondly – howe to name its activity in comparison with the activities of other constitutional bodies of the State. The Constitutional Tribunal and the Court of the State are the second core of the judiciary authority in Poland. The Constitution does not equate courts and Tribunals at one level. The Legislator made a clear distinction and,- separated courts from both Tribunals organisationally. The division of competences between the courts and Tribunals is less clear. On the one hand, the Legislator directly attributed the administration of justice to the former, according to art. 175-para-1 of the Polish Constitution. On the other hand, a fundamental constitutional prerogative of the Tribunal, which determines its system nature, is an exclusive control of legislative acts., which also creates the need for special legitimacy of the Constitutional Tribunal. The considerations given to this issue lead to the conclusion that the Constitutional Tribunal is a de lege lata constitutional court with all the consequences arising from this fact, and it should remain de lege ferenda as well.

3

Forming the Constitutional Judiciary in Ukraine - The Problem of Appointing Judges

75%

Eckhardt K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 6 (64)

119-129

PL

Autor artykułu przedstawia historię i teraźniejszość Sądu Konstytucyjnego Ukrainy z perspektywy zasad kształtowania jego składu osobowego. Celem opracowania jest postanowienie diagnozy co do przeszłego i aktualnego stanu niezależności Sądu Konstytucyjnego Ukrainy od wpływów politycznych. Autor dochodzi do wniosku, iż stabilizacja ukraińskiego sądownictwa konstytucyjnego jeszcze nie nastąpiła, a wypracowywanie jego kształtu ma bardzo dynamiczny przebieg. Jego zdaniem dla powodzenia tego trwającego procesu zasadnicze znaczenie będzie miało porozumienie polityczne w sprawie doprecyzowania zasad wyboru sędziów.

EN

The author of this paper describes the history and presence of the Constitutional Court of Ukraine from the perspective of principles forming its composition. The aim is to provide a diagnosis of the past and present state of the independence of the Constitutional Court of Ukraine from political influence. The author concludes that stabilization of the Ukrainian constitutional judiciary has not yet taken place, and the development of its shape has a very dynamic course. In her opinion, a political agreement on the clarification of principles for the appointment of judges will be crucial for the success of the ongoing process.

4

Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2015 r. (sygn. akt K 34/15)

75%

Rulka M.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2017

|

vol. 9

|

issue 1

119-136

EN

The ruling relates to the problem of selection judges of the Constitutional Court on the positions vacated between end of the current parliamentary term and start of new tenure. The author criticizes the judgment of the Constitutional Court.

PL

Glosowane orzeczenie dotyczy głośnego problemu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego na stanowiska opróżniane w okresie przypadającym na zakończenie dotychczasowej kadencji parlamentu i rozpoczęcia nowej jego kadencji. Autor dokonuje krytycznej oceny wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

5

Stosowanie rozumowań inferencyjnych w procesie wyprowadzania przez TK zasad i norm z przepisów konstytucyjnych

75%

Ciżyńska A.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2019

|

vol. 28

159-172

PL

Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach niekiedy dokonuje konkretyzacji lub rozwijania/uzupełniania zasad/norm konstytucyjnych. Te sfery działalności polskiego sądu konstytucyjnego są metodami wykładni specyficznymi dla tak znaczącej dla ustroju państwa dziedziny, jaką jest prawo konstytucyjne. Sądy powszechne konkretyzują bowiem normy generalno-abstrakcyjne w indywidualnych sprawach, natomiast TK wypełnia treścią klauzule generalne, ustanawiając częstokroć zasady prawne, które nie tylko mogą, lecz także powinny być podstawą dalszej konkretyzującej działalności organów państwowych. Celem niniejszej pracy jest ukazanie wyprowadzania norm/zasad przez TK, w wyniku rozumowań inferencyjnych, i próba oceny dopuszczalności takiego działania polskiego sądu konstytucyjnego.

EN

Constitutional Tribunal, through its judgments, sometimes substantiates or completes constitutional norms and principles. These spheres of Polish constitutional court’s functioning are methods of interpretation specific to constitutional law, which is a branch of law fundamental for the state’s functioning. However, common courts substantiate abstract norms in individual cases, while the Constitutional Tribunal makes general clauses more concrete, often constituting legal principles, which not only can, but also should be a base for further concretization by the state’s organs. The aim of this publication is to show the interpreting of rules and principles by the Constitutional Tribunal through applying inferential reasoning, as well as an attempt to assess the permissibility of such an act of the Polish constitutional court.

6

Wybór sędziego sądu konstytucyjnego. Analiza polskiego przypadku na tle porównawczym

75%

Króliczek P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 5 (33)

53-71

PL

Niniejszy tekst koncentruje się na procedurze wyboru sędziego konstytucyjnego. Zagadnieniami weń poruszonymi są zarówno wymagania stawiane sędziom trybunałów konstytucyjnych w państwach obszaru europejskiej kultury prawnej, jak i prawnoporównawcza analiza samej procedury wyborczej dokonywanej przez uprawnione podmioty. Najistotniejszą przyczyną, która wpływa na znaczenie tego zagadnienia, jest sprawowana przezeń kontrola konstytucyjności prawa. To właśnie dlatego, kluczowym problemem w tym zakresie jest, który z organów władzy publicznej jest odpowiedzialny za wyłonienie składu osobowego tych sądów.

EN

The article focuses on whole scope of election of constitutional judges. Topic includes requirements which should be meet by member of Constitutional Tribunal in european legal culture as well as an comparative analysis of election by entitled authority. The most important reason of fundamental significance of this process is power of constitutional court, mainly review of conformity with the fundamental Law. That is why, entitlements to elect constitutional court justice is so relevant for political and of course legal system.

7

Specyfika rozwiązań ustrojowych w Bośni i Hercegowinie

63%

Krysieniel K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 1 (17)

35-53

PL

Rozwiązania narzucone w porozumieniu pokojowym parafowanym w listopadzie 1995 r. w Dayton w amerykańskim stanie Ohio powodują, że ustrój Bośni i Hercegowiny można bez wątpienia zaliczyć do najbardziej nietypowych, i to nie tylko w Europie. Począwszy od kolegialnej, 3-osobowej głowy państwa, poprzez specyficzną konstrukcję parlamentu, wybieranego podobnie jak głowa państwa w nie do końca demokratycznej elekcji, na sądzie konstytucyjnym – w skład którego wchodzą obywatele innych państw – kończąc. Szczególną uwagę warto zwrócić ponadto na nietypową konstrukcję państwa, opartą na asymetrycznych jednostkach, na równie specyficzne kondominium, a także na instytucję specjalnego przedstawiciela wspólnoty międzynarodowej, który sprawuje niemal nieograniczoną kontrolę nad wszystkim organami władzy na wszystkich ich szczeblach. Wszystkie te cechy wyróżniają Bośnię i Hercegowinę i powodują, że jej ustrój wymyka się spod jednoznacznej i prostej analizy.

EN

Solutions imposed in peace agreement signed in November 1995 in Dayton, Ohio, USA, make the system of Bosnia and Herzegovina doubtlessly the most unusual, and not only in Europe. Starting from the collegiate three-member heads of state, through specific design of the parliament, elected similarly as head of state in not fully democratic election, ending on the Constitutional Court, which includes foreign nationals. Particular attention should be paid also to the atypical state structure, based on the asymmetric units, to an equally unique condominium, as well as to the institution of the Special Representative of the international community, who holds nearly unlimited control over all government bodies at all levels. All these features distinguish Bosnia and Herzegovina, and make that its system eludes of a clear and simple analysis

8

Sposób wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego

63%

Zoll A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2016

|

vol. 78

|

issue 1

43-50

EN

It is shown in the paper that the method of appointing judges to the Constitutional Tribunal depends on the character of the Tribunal ascribed to it by a specific legal order. And yet, care is always taken to ensure that the composition of the Constitutional Tribunal is not influenced by any political power. Treating the Constitutional Tribunal as a political organ (or a third chamber of the parliament, a negative legislator) is flawed. The Constitutional Tribunal can by its decisions strike down certain laws. When examining the compliance of a normative act with the constitution the court takes no account of the rationality or fitness for purpose of the solutions adopted. In this paper, a new way of selecting candidates for the office of judge of the Polish Constitutional Tribunal is proposed with a view to ensuring that a judge of the Constitutional Tribunal is distinguished by outstanding legal knowledge and impeccable character as well as being aware of judicial independence.

PL

W artykule zwraca się uwagę na zależność sposobu wyboru sędziów sądów konstytucyjnych w zależności od przypisywanego w danym porządku prawnym charakteru tych sądów. Jednak zawsze zwraca się uwagę, aby skład sądu był ustalany tak, aby jedna, przeważająca w parlamencie, siła polityczna nie miała decydującego wpływu na wybór składu sądu konstytucyjnego. Nieporozumieniem jest traktowanie sądu konstytucyjnego jako organu politycznego (trzeciej izby parlamentu, negatywnego ustawodawcy). Orzeczenia sądu konstytucyjnego mają mieć charakter kasacyjny, badając zgodność aktu normatywnego z konstytucją lub innymi aktami normatywnymi, sąd konstytucyjny nie bierze pod uwagę racjonalności i celowości przyjętych rozwiązań. W artykule proponuje się nowy sposób doboru kandydatów na stanowiska sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który ma zapewnić, że będą się oni charakteryzować określonymi cechami: wyróżniać się wiedzą prawniczą, nieskazitelnością charakteru oraz świadomością niezawisłości.

9

Comparative Analysis of the Models of Constitutional Review in Portugal and in Poland

63%

Szostak K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 4(74)

311-324

PL

Artykuł krytycznie analizuje modele kontroli konstytucyjności przyjęte w Portugalii i w Polsce. W tym celu zastosowano metodę komparatystyczną, porównującą rozwiązania portugalskie z polskimi. Przedstawiono kwestie teoretyczne związane z pojęciem kontroli konstytucyjności oraz przedstawiono pojęcia kontroli skoncentrowanej i rozproszonej. Następnie w publikacji przeanalizowano faktyczne modele kontroli w obu państwach z osobnym rozważeniem kontroli rozproszonej i skoncentrowanej. Rozważono przy tym zasady konstytucyjne dotyczące bezpośredniego stosowania konstytucji, konstytucyjnej jurysdykcji sędziów i działania sądów konstytucyjnych. Artykuł kończy się konkluzją, że w obu krajach funkcjonują odrębne modele kontroli konstytucyjności. W Portugalii funkcjonuje model mieszany, podczas gdy w Polsce, pomimo poglądów o dopuszczalności kontroli rozproszonej, funkcjonuje model scentralizowany.

EN

The article critically analyses the models of the constitutionality inspection adopted in Portugal and in Poland. For this purpose the comparative method has been applied, comparing Portuguese and Polish approaches. Theoretical aspects of the constitutionality inspection are discussed and the notions of the centralised and the diffuse inspection model are introduced. Then the paper analysis the actual inspection practices in both countries discussing the diffuse and concentrated inspection separately. Constitutional rules pertaining to the direct effect of the constitutions, constitutional jurisdiction of judges and operation of the constitutional courts are considered. The article concludes that in both countries different models of constitutionality inspection operate. In Portugal operates the mixed constitutionality inspection model while in Poland, despite views advocating for permissibility of the diffuse control, the centralised model functions.

10

The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court

63%

Urbaniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

223-235

EN

The Italian Constitutional Court spoke on numerous occasions about the provisions of the Concordat concluded between the Italian Republic and the Roman Catholic Church. Up to the 1970s, the Constitutional Court had ruled for the most part on constitutionality of solutions regarding the Catholic religion. In this period of time the Constitutional Court issued rulings that were very important for the relation between the state and the Church. The article analyzes three significant sentences issued on March 1, 1971 regarding the institution of matrimony, as well as the sentence of July 8, 1971 in which the Constitutional Court resolved the constitutionality of the law allowing church marriages to be dissolved by the Italian civil courts. These rulings are very important due to the fact that the Italian Constitutional Court has referred to them on numerous occasions in the subsequent sentences, in which it considered the issue of the contradiction between the Concordat norms and the Constitution.

PL

Włoski Sąd konstytucyjny wypowiadał się wielokrotnie w sprawie przepisów konkordatu, zawartego między Republiką Włoską a Kościołem Rzymskokatolickim. Do lat 70. XX w. sąd konstytucyjny w przeważającej części orzekał o zgodności z konstytucją rozwiązań dotyczących w przeważające większości religii katolickiej. W tym okresie sąd konstytucyjny wydał orzeczenia, które były bardzo istotne dla relacji państwo kościół. Artykuł analizuje trzy istotne wyroki wydane w dniu 1 marca 1971 roku, dotyczące instytucji małżeństwa, a także wyrok z 8 lipca tego samego roku, w którym sąd konstytucyjny rozstrzygał konstytucyjność ustawy pozwalającej na rozwiązanie małżeństwa kościelnego przez włoski sąd cywilny. Orzeczenia te są bardzo istotne z uwagi na fakt, że włoski sąd konstytucyjny wielokrotnie się do nich odwoływał, w późniejszych orzeczeniach, w których rozważał problematykę sprzeczności norm konkordatowych z konstytucją.

11

The Constitutional Court of Kosovo - Introductory Remarks

63%

Nowak K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

497-510

EN

On February 17, 2008, Kosovo declared independence. Over twelve years after the adoption of the Declaration of Independence, the issue of universal, international acknowledgment of Kosovo still has not been resolved. The foundation for the establishment of the Republic of Kosovo was international society, which created the legal framework for the future statehood of Kosovo. The problem of the functioning of the constitutional judiciary was one of the key issues during the creation of the basic law of the Republic of Kosovo. This article s to analyze the constitutional position of the Constitutional Court of the Republic of Kosovo in the state system established under the Constitution of 2008. It presents the composition of the Court, its competence, and principles of organization and functioning. The solution applied in the Kosovo basic law fits into the broadly understood model of the European constitutional judiciary.

PL

W dniu 17 lutego 2008 r. Kosowo ogłosiło niepodległość. Ponad dwanaście lat po uchwaleniu Deklaracji niepodległości kwestia powszechnego, międzynarodowego uznania Kosowa nadal nie została rozstrzygnięta. Fundamentem powstania Republiki Kosowa była społeczność międzynarodowa, która stworzyła ramy prawne przyszłej państwowości Kosowa. Problem funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego był jednym z kluczowych podczas prac nad powstaniem ustawy zasadniczej Republiki Kosowa. Niniejszy artykuł stanowi próbę analizy pozycji ustrojowej Sądu Konstytucyjnego Republiki Kosowa w systemie państwowym ukształtowanym pod rządami Konstytucji z 2008 r. Przedstawia skład Sądu, jego kompetencje oraz zasady organizacji i funkcjonowania. Rozwiązanie przyjęte w kosowskiej ustawie zasadniczej wpisują się w szeroko rozumiany model europejskiego sądownictwa konstytucyjnego.

12

O aktywizmie sędziowskim

51%

Kuczma P.

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych

|

2016

|

issue 9

rb.ujw.pl/social

PL

W pierwszej części artykułu zaprezentowane zostały różne ujęcia pojęcia „aktywizm sędziowski” sformułowane w doktrynie, jak i jego rodzaje. Następnie ukazano tło sporu pomiędzy zwolennikami aktywizmu sędziowskiego a jego przeciwnikami. W zakończeniu natomiast przedstawione zostały argumenty uzasadniające zajmowanie postawy aktywistycznej przez sędziów.

EN

The first part of the article presents different approaches to judge activism formed in doctrine as well as its different forms. Then follows the presentation of the background for the conflict between the supporters of judge activism and its opponents. The article concludes with the presentation of arguments justifying taking the active attitude by the judges.

Refine search results

Zakres kompetencji litewskiego Sądu konstytucyjnego w „innych sprawach”

Trybunał konstytucyjny jako organ władzy sądowniczej w Polsce

Forming the Constitutional Judiciary in Ukraine - The Problem of Appointing Judges

Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2015 r. (sygn. akt K 34/15)

Stosowanie rozumowań inferencyjnych w procesie wyprowadzania przez TK zasad i norm z przepisów konstytucyjnych

Wybór sędziego sądu konstytucyjnego. Analiza polskiego przypadku na tle porównawczym

Specyfika rozwiązań ustrojowych w Bośni i Hercegowinie

Sposób wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Comparative Analysis of the Models of Constitutional Review in Portugal and in Poland

The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court

The Constitutional Court of Kosovo - Introductory Remarks

O aktywizmie sędziowskim