Search results

1

Konstytucyjna formuła prawa do „sądu właściwego” a sprawowana przez sądy administracyjne kontrola działalności administracji publicznej

100%

Jaworska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 3 (11)

199-224

PL

Celem niniejszej publikacji było przedstawienie – poprzez przywołanie poglądów piśmiennictwa oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego - znaczenia konstytucyjnego terminu „sąd właściwy”, a następnie wskazanie czy obowiązująca procedura sądowoadministracyjna zapewnia jednostce prawo do „sądu właściwego” w sprawach z zakresu sprawowanej przez sądy administracyjne kontroli działalności administracji publicznej. W świetle przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że obowiązujący model sądownictwa administracyjnego, którego istota sprowadza się do wyeliminowania z obrotu prawnego aktów oraz czynności organów administracji publicznej sprzecznych z prawem, jest zgodny z konstytucyjnymi założeniami prawa do sądu właściwego, a przez to statuuje po stronie jednostki uprawnienie do sądowej ochrony jej praw.

EN

The purpose of this publication was to present – by recalling the writings and the jurisdiction of The Constitutional Tribunal – the meaning of the constitutional term “competent court” and then to demonstrate whether the valid administrative jurisdiction procedure provides an individual with the right to the “competent court” in the cases from the scope of the control over the activities of the public administration exercised by the administrative courts. In the light of the conducted analysis, it may be stated that the valid model of the administrative jurisdiction; which essence is to eliminate from the conduct of legal transactions these acts and activities of the public administration that are against the law; is in accordance with the constitutional assumptions of the law to the competent court, and by which it enacts the right for the individual to the legal protection of their rights.

2

30 lat podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce a sądownictwo administracyjne: perspektywa ekonomiczna

100%

Gajewski D., Joński K.

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

|

2021

|

vol. 8(300)

4-10

EN

The goal of the paper is to present synthetic, data-driven review of key aspects of adjudicating PIT-related cases by Polish Administrative Courts. Collected data indicates that – in line with fiscal importance and scope (20-million taxpayers submitting annually their income tax returns) – PIT-related cases accounts for substantial share of taxation cases adjudicated by the Administrative Courts. It seems that frequency of amendments precluding effective familiarization with relevant law amplifies the effect. 30th anniversary of PIT introduction provides opportunity for through review of its suitability to the current economic and labor market structure.

PL

Celem niniejszego artykułu jest dokonanie syntetycznego, wspartego analizą danych statystycznych, przeglądu kluczowych zagadnień związanych z obciążeniem sądów administracyjnych sprawami dotyczącymi PIT oraz ich rozpoznawaniem. Zgromadzone dane sugerują, że zgodnie ze znaczeniem fiskalnym PIT – oraz sięgającą dwudziestu milionów liczbą osób składających co roku zeznania podatkowe – skargi dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych pozostają relatywnie liczną grupą spraw podatkowych rozpoznawanych przez sądy administracyjne. Kwestie wydaje się potęgować częstotliwość zmian legislacyjnych, efektywnie wykluczająca bieżące zapoznawanie się podatników z tekstem normatywnym. Trzydziesta rocznica wprowadzenia PIT stanowi okazję do pogłębionego przeglądu adekwatności obecnych rozwiązań do realiów ekonomicznych i struktury rynku pracy.

3

Czynności kierownictwa rozprawą sądowoadministracyjną

100%

Górecki P.

Studia Administracyjne

|

2012

|

issue 4

273-293

PL

Art. 45 Konstytucji ustanawia obowiązek stosowania zasady jawności w postępowaniach przed sądami powszechnymi i szczególnymi. Przejawem tej zasady jest przeprowadzenie postępowania rozpoznawczego na rozprawie, co oznacza, że „rozprawa jest posiedzeniem jawnym, wyznaczonym dla rozpoznania sprawy” . Jest to zgromadzenie, w którym biorą udział sąd, strony i pozostali uczestnicy postępowania. Celem rozprawy jest umożliwienie stronom i innym uczestnikom bezpośredniego brania udziału w czynnościach sądowych, w tym w postępowaniu dowodowym. Ta forma postępowania wyjaśniającego jest najbardziej wszechstronną i najpełniej realizuje te wartości, których nosicielami są między innymi takie zasady, jak kontradyktoryjności, jawności, bezpośredniości, koncentracji dowodów i równości. Rozprawa jest kulminacyjnym momentem postępowania sądowoadministracyjnego. Jej cel wyznaczają ogólne cele procesu sądowoadministracyjnego i jego funkcje. Rozprawa sądowa zmierza do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami co do poprawności prawnej wydanego przez organ administracji publicznej rozstrzygnięcia, a przez to ochrony obiektywnego porządku prawnego. Rozprawa stanowi najważniejszy element całego postępowania sądowoadministracyjnego.

EN

The openness principle in common court and special proceedings, established in Art. 45, is one of the most significant constitutional principles. To implement the openness principle, the legislator adopted the rule that fact-finding proceedings before an administrative court are conducted in the form of a hearing and the participants of the proceedings are notified of the place and date of the hearing. A court hearing is aimed at resolving the dispute concerning the legal correctness of a decision issued by a public administration body, and in this manner, at protecting the objective legal order. All objectives of an open hearing will be achieved only when the person managing the hearing will perform activities in compliance with law. This study presents a range of activities performed by the management of subjective, disciplinary and informational nature consolidating the order of the hearing and the repressive-disciplinary actions from the time the case comes up before the court to the issuance of a decision to close it under applicable legal regulations on the proceedings before administrative courts.

4

Zakaz pogarszania sytuacji prawnej skarżącego w procedurze sądowoadministracyjnej

100%

Górecki P.

Studia Administracyjne

|

2013

|

issue 5

155-171

PL

Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej podmiotu odwołującego się jest przejawem ochrony praw jednostki i wymogiem państwa prawnego. Bez jej istnienia w systemie prawa polskiego pozycja jednostki występującej w procesie sądowym w celu ochrony swojego indywidualnego interesu byłaby znacznie gorsza od obecnej. Znaczenie zakazu reformationis in peius staje się większe, jeżeli przeciwnikiem procesowym jest podmiot wyposażony w profesjonalny aparat urzędniczy. Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej strony jest gwarancją poszanowania praw nabytych i ich niezmienności. Ta sytuacja implikuje z jednej strony możliwość podjęcia starań o zmianę zaskarżonego orzeczenia bez obawy, że w wyniku nieuwzględnienia środka prawnego sytuacja prawnomaterialna skarżącego pogorszy się. Z drugiej strony, instytucja opisana w art. 134 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi znacząco wpływa na zakres podejmowanych czynności przez sądy administracyjne w toku postępowania sądowoadministracyjnego.

EN

The prohibition on the worsening of the legal situation of the appellant is an expression of the individual’s rights protection and a requirement of the rule of law. If it did not exist in Polish legal system, the position of an entity taking part in court proceedings would be much worse than it is. The significance of the prohibition of reformationis in peius is greater if the other party of the proceedings is assisted by officialdom. The prohibition on the worsening of the legal situation guarantees respect for acquired rights and their constancy. This situation suggest that on the one hand, there is a possibility of attempting to change the contested decision without the risk that the legal situation of the appellant will be worsened because s/he did not take into consideration one of the legal measures. On the other hand, the institution referred to in Art. 134 § 2 of the Act on the Law on the Administrative Courts Procedure has a major impact on the scope of the actions taken by administrative courts during proceedings.

5

The prohibition of placing a sole appellant in a worse position in the Polish proceeding before an administrative court – evolution of institution

100%

Górecki P.

Studia Administracyjne

|

2018

|

issue 10

149-157

EN

The prohibition on the worsening of the legal situation of the appellant is an expression of the individual’s rights protection and a requirement of the rule of law. If it did not exist in Polish legal system the position of an entity taking part in court proceedings would be much worse than it is. The prohibition on the worsening of the legal situation guarantees respect for acquired rights and their constancy.

PL

Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej podmiotu odwołującego się jest przejawem ochrony praw jednostki i wymogiem państwa prawnego. Bez jej istnienia w systemie prawa polskiego pozycja jednostki występującej w procesie sądowym w celu ochrony swojego indywidualnego interesu byłaby znacznie gorsza. Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej strony jest gwarancją poszanowania praw nabytych i ich niezmienności.

6

30 lat podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce a sądownictwo administracyjne – perspektywa ekonomiczna

75%

Gajewski D.

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

|

2022

|

vol. 10(314)

9-14

EN

The purpose of this Article is to provide – with the aid of analysis of statistical data – a concise review of key issues related to burdening administrative courts with CIT cases and handling of those cases. The collected data suggest that in line with the fiscal importance of CIT, complaints concerning corporate income tax remain relatively relevant (although not the largest) group of tax cases considered by administrative courts. The frequency of legislative changes is also an important issue since it may effectively preclude taxpayers from familiarizing themselves with the normative texts on an ongoing basis. The 30th anniversary of the introduction of CIT offers an opportunity for an in-depth inspection of whether the current solutions are well-fitted to the economic reality and the structure of the economic market.

PL

Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest dokonanie syntetycznego, wspartego analizą danych statystycznych, przeglądu kluczowych zagadnień związanych z obciążeniem sądów administracyjnych sprawami z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: CIT1). Zgromadzone dane sugerują, że z uwagi na znaczenie fiskalne CIT skargi dotyczące tego podatku są relatywnie istotną (choć nie najliczniejszą) grupą spraw podatkowych rozpoznawanych przez sądy administracyjne. Ważnym zagadnieniem jest również częstotliwość zmian legislacyjnych, która może efektywnie wykluczać bieżące zapoznawanie się podatników z tekstem normatywnym. 30. rocznica wprowadzenia CIT w Polsce stanowi okazję do pogłębionego przeglądu adekwatności obecnych rozwiązań do realiów ekonomicznych i struktury rynku gospodarczego.

7

Z zagadnień sądowoadministracyjnej kontroli administracji gospodarczej

75%

Kiczka K.

Prawo

|

2019

|

issue 329

167 - 177

PL

Spory między przedsiębiorcami a organami administracji gospodarczej są głównie rozpoznawane przez sądy administracyjne. W pozostałym zakresie weryfikacja działań administracji gospodarczej odbywa się przed sądami powszechnymi. Kontrola sądów administracyjnych rozciąga się na zarówno stanowienie, jak i wykonywanie publicznego prawa gospodarczego. Wzorce kontroli działań administracji gospodarczej są budowane z norm Konstytucji RP, prawa unijnego oraz ustaw. Pomyślny rozwój działalności gospodarczej w państwie wymaga bezstronnej, niezależnej, niezawisłej i sprawnej władzy sądowniczej.

EN

Disputes between entrepreneurs and economic administration bodies are mainly heard by administrative courts. In the remaining scope, the verification of economic administration activities takes place before ordinary courts. This court-administrative control extends to both the making and enforcement of public economic law. Control patterns of economic administration activities are built from the following standards: the Polish Constitution, EU law, and parliamentary legislation. The successful development of economic activity requires an impartial, independent, and efficient judicial authority.

8

Issues of Sources of Remuneration and Reimbursement of Expenses of the Curator of the Estate Appointed by the Administrative Court

75%

Talaga R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

EN

The curator of the estate may be established by a common court not only from office but also at the request of an administrative court. The rules determining the award of remuneration for actions taken before an administrative court in such a case come from procedural and material law provisions. However, they do not provide in an exhaustive way all the cases of granting remuneration to the curator of the estate in respect of the performed function. As a result, there is a need to solve such problems involving rules that are not explicitly expressed in the applicable regulations. This leaves the possibility to propose solutions for this kind of situation in practice. Due to the demand for consistency of the legal system, it is necessary to attempt to identify the entities responsible for covering receivables on the basis of the applicable regulations. Depending on the actions taken by the curator of the estate, this may be a court of inheritance or a governmental or local government administration body. Due to the postulate of legal certainty, it is necessary to postulate taking into account the legal opinions functioning in the literature in order to introduce regulations that will be considered exhaustive, from the point of view of entities applying the law.

PL

Kurator spadku może zostać ustanowiony przez sąd powszechny nie tylko z urzędu, lecz także na wniosek sądu administracyjnego. Reguły określające przyznanie wynagrodzenia za czynności podejmowane przed sądem administracyjnym w takim przypadku pozostają zawarte w przepisach prawa procesowego oraz prawa materialnego prywatnego. Nie przewidują one jednak w sposób wyczerpujący wszystkich przypadków przyznania wynagrodzenia kuratorowi spadku z tytułu sprawowanej funkcji. W efekcie pojawia się potrzeba rozwiązania takich problemów za pośrednictwem reguł, które nie zostały wprost wyrażone w obowiązujących przepisach. Stwarza to zatem możliwość zaproponowania rozwiązań tego rodzaju sytuacji w praktyce. Z uwagi na postulat zachowania spójności systemu prawa należy podejmować próby określenia podmiotów odpowiedzialnych za pokrycie omawianych należności na podstawie obowiązujących regulacji. W zależności od czynności podejmowanych przez kuratora spadku może to być sąd spadku bądź organ administracji publicznej lub samorządowej. Z uwagi na postulat pewności prawa należy postulować uwzględnienie funkcjonujących w literaturze poglądów prawnych w celu wprowadzenia regulacji, które będą uznawane za wyczerpujące z punktu widzenia podmiotów stosujących prawo.

9

BRAK NOTYFIKACJI KOMISJI EUROPEJSKIEJ USTAWY O GRACH HAZARDOWYCH A MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA SANKCJI ADMINISTRACYJNYCH WOBEC PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH GRY HAZARDOWE

75%

GIBASIEWICZ D.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2017

|

vol. 26(26)

81-101

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest przybliżeniem kwestii stosowania przez sądy administracyjne art. 14 ust. 1 oraz 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych, które to przepisy nie zostały notyfikowane Komisji Europejskiej pomimo takiego wymogu wynikającego z prawa unijnego, tj. art. 8 ust. 1 oraz art. 1 pkt 11 Dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r., ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, zmienionej dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r. Wprowadzenie: W treści artykułu analizowane są stanowiska zajmowane przez polskie sądy administracyjne w tym zakresie oraz dokonywana jest ich ocena w kontekście prawa unijnego, orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz podstawowych zasad prawoznawstwa oraz teorii prawa. Szczególnie eksponowana jest kwestia powiązania oraz relacji tych dwóch przepisów ustawy o grach hazardowych. Metodologia: Praca oparta jest na metodzie formalno-dogmatycznej, bowiem odwołuje się do konkretnych przepisów prawa zarówno krajowego, jak i unijnego oraz prezentuje sposób ich interpretacji oraz konsekwencje subsumpcji określonych stanów faktycznych i prawnych w orzecznictwie krajowym oraz unijnym. Omawiana w niej jest także bardzo ważna uchwała dla analizowanego zagadnienia – uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 maja 2016 roku. Autor analizuje także zasadę estoppel w odniesieniu do nakładania kar administracyjnych na podmioty prywatne, pomimo tego, że to państwo nie wykonało ciążącego na nim obowiązku notyfikacji przepisów technicznych Komisji Europejskiej. Wnioski: Pracę zamykają wnioski końcowe, z których wynika, iż polskie sądy administracyjne w tym Naczelny Sąd Administracyjny, w zdecydowanej większości w sposób błędny odczytały relację pomiędzy treścią art. 14 ust. 1 oraz 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych, ignorując przy tym dorobek orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz fundamentalne zasady prawa unijnego. Istnieją w tym zakresie jednak nieliczne wyjątki, tj. odmienne orzeczenia sądów administracyjnych, czy też zdania odrębne zgłoszone do nieprawidłowych rozstrzygnięć.

10

Udział Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu sądowoadministracyjnym

75%

Jaworska-Wołyniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 3(67)

189-199

PL

Celem publikacji jest przedstawienie problematyki udziału Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Na jej potrzeby dokonano analizy orzecznictwa dostępnego w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych. Przywołane rozstrzygnięcia pokazują, że podejmowane przez Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu sądowoadministracyjnym działania są ukierunkowane na potrzebę ochrony praw najmłodszych, ale aktywność ta jest zarazem limitowana charakterem funkcjonowania w polskim porządku prawnym sądów administracyjnych i ich właściwością rzeczową.

EN

The publication aims at presenting the problem of participation of the Children’s Ombudsman in administrative court proceedings, based on the analysis of case law available in the Administrative Courts Case Law Database. Referenced judicial decisions demonstrate that while actions taken by the Children’s Ombudsman in the administrative court proceedings focus on the necessity of protecting the rights of the youngest ones, the Ombudsman’s activity is limited by the nature of the judicial activity of administrative courts within the polish legal framework and by their subject-matter jurisdiction.

11

Sprawa El-Hassani przeciwko polskiemu Ministrowi Spraw Zagranicznych a sądowa kontrola działalności administracji publicznej w Polsce

63%

Dorosz-Kuczyński J.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2021

|

vol. 13

|

issue 1

191-208

EN

In the judgement C-403/16 Soufiane El Hassani v. Polish Foreign Office European Court of Justice noticed that provisions of internal law cannot limit the right to judical-review established in art. 32 par. 3 of Visa Code. The regulation must be interpreted in context of EU Charter of Fundamental Rights. Meanwhile the sentence was answer to question of Polish Supreme Administrative Court and it arose under Administrative Courts Proceedings Act which prohibits performing judicial review over visa decisions. The aim of the paper is to explain that judicial review at those issues may be effectively performed by common courts, without damaging visa-applicants rights. The possibility comes from wide definition of civil case in code of civil procedure and attribution of common courts in some public administration cases.

PL

W wyroku w sprawie C-403/16 Soufiane El Hassani przeciwko polskiemu ministrowi spraw zagranicznych Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zauważył, że przepisy prawa krajowego nie mogą ograniczać prawa do sądowej kontroli decyzji administracyjnej zawartego w art. 32 ust. 2 Kodeksu Wizowego. Przepis ten musi być wykładany w kontekście Europejskiej Karty Praw Podstawowych. Orzeczenie było odpowiedzią na pytanie Naczelnego Sądu Administracyjnego, które pojawiło się na gruncie prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim ustawa wyłącza z właściwości sądów administracyjnych sprawy dotyczące decyzji wizowych. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi, że sprawa ta mogła zostać załatwiona przez sąd powszechny bez uszczerbku dla praw osób ubiegających się o wydanie wizy. Taka możliwość wynika z szerokiej definicji sprawy cywilnej w k.p.c. i właściwości sądów powszechnych w niektórych sprawach z zakresu administracji publicznej.

12

Konstytucyjność zmian wprowadzonych ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne

63%

Szczepkowski J.

Acta Iuris Stetinensis

|

2021

|

vol. 36

117-142

EN

Administrative courts have both cassation and substantive jurisdiction in issuing judgments. The right to the latter assessment results from the Act on proceedings before administrative courts and its 2015 amendment. New tools for substantive examination of administrative cases guarantee effective issuance of judgments within a reasonable time. This property of substantive adjudication by courts does not contradict the Constitution of the Republic of Poland and it even allows its fuller implementation, including the implementation of human and civil rights.

PL

Ustawodawca w uzasadnieniu ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wskazał, że „blisko dziesięcioletnie funkcjonowanie sądownictwa administracyjnego pod rządami reformujących je ustaw z 2002 r., stosownie do wymogów Konstytucji RP z 1997 r., dowodzi zasadności przeprowadzonych reform. W szczególności stworzono łatwy dostęp obywateli do wymiaru sprawiedliwości, zapewniając jednocześnie dużą sprawność postępowania sądowoadministracyjnego. Tym niemniej zmieniające się uwarunkowania sądowej kontroli administracji publicznej (wyższe standardy gwarancji, wolności i praw obywatelskich z jednej strony, z drugiej zaś oczekiwania coraz większej sprawności ich osiągania) rodzą potrzebę modyfikacji przyjętych rozwiązań w tym zakresie”2. Racjonalny ustawodawca, na bieżąco analizując stan prawny oraz społeczne oczekiwania co do stosowania prawa przez sądy administracyjne, ale także biorąc pod uwagę wartości ważne ze względu na zapewnienie praworządności, jak skuteczność i sprawność kontroli sądowej, przyjął i rozpatrzył prace zainicjowane nad nowelizacją sądownictwa administracyjnego przez sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego3. Ustawą nowelizującą dokonano głębszej reformy systemu sądowej kontroli administracji publicznej. Na podstawie nowego art. 145a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi4 sąd będzie mógł zobowiązać organ do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia, wskazując sposób załatwienia sprawy bądź jej rozstrzygnięcie, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, a rozstrzygnięcie nie pozostawiono uznaniu organu. W przypadku niewydania decyzji lub postanowienia w określonym przez sąd terminie strona będzie mogła wnieść skargę, żądając wydania orzeczenia stwierdzającego istnienie albo nieistnienie uprawnienia lub obowiązku. W niniejszym artykule dokonano analizy konstytucyjnej metodą prawno-dogmatyczną nowelizacji art. 145a p.p.s.a – powierzenie sądom administracyjnym wypełniania funkcji merytorycznego orzekania w sferze wykonywania władzy publicznej. Ponadto poprzez metody prawno-historyczną i prawno-porównawczą podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy zmiana ta budzi obawy w zakresie jej konstytucyjności, a także czy z uwagi na omawianą nowelizację sądy administracyjne uzyskały lub rozszerzyły model merytorycznego orzekania w sprawie administracyjnej, czy też załatwiają sprawę administracyjną.

13

Zasada in dubio pro tributario w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych

63%

Presnarowicz S.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2021

|

issue 11

25-30

EN

In Poland, for many years, administrative courts have adjudicated, among others, in tax cases using the in dubio pro tributario principle (the principle of the benefit of the doubt). This principle was not expressis verbis stated in the Polish legal norms. As of 1 January 2016, the legislator introduced in Article 2a of the Tax Ordinance a regulation that "doubts about the content of the tax law that cannot be removed shall be resolved in favour of the taxpayer". Since this rule became binding, questions have appeared as to how such a rule, formulated in this way, should be applied by tax and fiscal control authorities. The aim of this article is to discuss the application of this rule in practice, referring to the decisions of courts. The Author formulates conclusions resulting from the caselaw of courts and indicates at the same time the need to make changes to the provision of Article 2a of the Tax Ordinance. Therefore, de lege ferenda, he suggests changing the provision of Art. 2a of the Tax Ordinance as soon as possible and proposes a broader phrase that "all persons in any way obliged to bear tax burden shall have the right to resolve doubts in their favour".

PL

W Polsce sądy administracyjne od wielu lat orzekają m.in. w sprawach podatkowych, stosując zasadę in dubio pro tributario (w razie wątpliwości na korzyść obywatela). Zasada ta nie była jednak expressis verbis zapisana w polskich unormowaniach prawnych. Ustawodawca od 1.01.2016 r., w art. 2a Ordynacji podatkowej wprowadził przepis, który stwierdza „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika”. Od początku obowiązywania tej reguły pojawiły się pytania, w jaki sposób tak sformułowaną zasadę mają stosować organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. Celem niniejszego artykułu jest omówienie stosowania tej reguły w praktyce, z przywołaniem orzecznictwa sądów. Autor, formułując wnioski wypływające z orzecznictwa sądowego, jednocześnie wskazuje na potrzebę dokonania zmiany przepisu art. 2a Ordynacji podatkowej. Dlatego też de lege ferenda postuluje jak najszybszą zmianę przepisu art. 2a o.p. ze wskazaniem na szeroką formułę, że „wszyscy w jakikolwiek sposób zobowiązani do ponoszenia ciężarów podatkowych mają prawo do rozstrzygania wątpliwości na ich korzyść”.

14

Reformy sądownictwa administracyjnego na Węgrzech

63%

Barsi-Fodor B. É.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

55-72

EN

The study deals with the reforms of the administrative judiciary in Hungary from the 1880s to the present day. The main part of the considerations is the analysis of the first Hungarian codification of administrative court proceedings – Act No. I of 2017 on administrative court proceedings, which is the result of only partially implemented intention of the legislator aimed at creating an administrative judiciary separate from the common judiciary, equipped with its own procedure and institutions. These plans have not been fully implemented to this day – judicial control of the administration (both before and now) has remained in the hands of common courts, and the 2017 Act retained the status of an act only partially independent of the Code of Civil Procedure, as in many the procedural law, the act refers to the provisions of the Code of Civil Procedure. Currently, judicial control of administration in Hungary is exercised by courts of two instances: in the first instance, they are adjudicated by either provincial courts by administrative chambers or, in cases provided for by law, by the Curia. The Curia adjudicates in second instance and on all matters of revision.

PL

Opracowanie dotyczy reform sądownictwa administracyjnego na Węgrzech, począwszy od lat. 80 XIX do czasów współczesnych. Zasadniczą część rozważań stanowi analiza pierwszej węgierskiej kodyfikacji postępowania sądowoadministracyjnego – ustawy nr I z 2017 r. o postępowaniu sądowoadministracyjnym, która jest wynikiem częściowo tylko zrealizowanego zamysłu ustawodawcy zmierzającego do stworzenia sądownictwa administracyjnego oddzielonego od sądownictwa powszechnego, wyposażonego we własną procedurę i instytucje. Plany te do dziś nie zostały w pełni urzeczywistnione – sądowa kontrola administracji (tak wcześniej, jak i obecnie) pozostała w rękach sądów powszechnych, a ustawa z 2017 r. zachowała status ustawy tylko częściowo niezależnej od kodeksu postępowania cywilnego, bowiem w licznych kwestiach o charakterze procesowym ustawa ta odwołuje się do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Obecnie sądowa kontrola administracji jest sprawowana na Węgrzech przez sądy dwóch instancji: w pierwszej instancji orzekają albo sądy wojewódzkie przez izby administracyjne albo, w przypadkach przewidzianych prawem, Kuria. Kuria orzeka w drugiej instancji i we wszystkich sprawach rewizyjnych.

15

Ochrona porządku prawnego przez sądy administracyjne

63%

Grzybowski T., Sarnowiec-Cisłak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

209-220

EN

The position of the administrative judiciary, as it has functioned since 2004, situates this institution not only as a guarantor of the legality of public authority action in a given case, but also of the coherence and functionality of the administrative law system as such. The protection of the legal order by administrative courts is naturally related to the issue of the stability of the judicial practice and the responsibility of the judge for the content of the ruling, and further to the effectiveness of the judicial-administrative application of the law. Thus, this issue is situated on the edge of different methodological planes, covering such threads of analysis as: the place and role of administrative courts in the modern legal order (constitutional-legal method), the procedural model of judicial application of law and its effectiveness (administrative-legal method), or theoretical and even ethical-legal aspects of judicial application of law. In the light of the decisional model of judicial application of law, the issue of care for legal order is revealed with particular force in the layer of validation and interpretation findings, which gives significant importance to the reasons for the justification, especially if one takes into account that the execution of the decision in principle remains outside the competence of the administrative court. Against this background authors pay attention on the relatively restrained use of reformatory powers and disciplinary measures by administrative courts, as a kind of last resort legal remedy. This allows to maintain thesis that administrative courts generally protect the legal order with the force of arguments rather than with the argument of force. On the other hand, they treat measures to ensure the certainty and effectiveness of decisions of judicial application of law as measures to protect the legal order.

PL

Pozycja ustrojowa sądownictwa administracyjnego, w kształcie funkcjonującym od 2004 r., sytuuje tę instytucję nie tylko w roli gwaranta legalności działania władzy publicznej w konkretnym przypadku, lecz również koherencji i funkcjonalności systemu prawa administracyjnego jako takiego. Ochrona porządku prawnego przez sądy administracyjne w naturalny sposób wiąże się z zagadnieniem stabilności praktyki orzeczniczej i odpowiedzialnością sędziego za treść orzeczenia, w dalszej kolejności ze skutecznością sądowoadministracyjnego stosowania prawa. Problematyka ta plasuje się tym samym na krawędzi różnych płaszczyzn metodologicznych, obejmując takie wątki analizy, jak: miejsce i rola sądów administracyjnych we współczesnym porządku prawnym (metoda konstytucyjno-prawna), model proceduralny sądowego stosowania prawa i jego efektywność (metoda administracyjno-prawna), czy też teoretyczno-, a nawet etyczno-prawne aspekty sądowego stosowania prawa. W świetle decyzyjnego modelu sądowego stosowania prawa zagadnienie dbałości o ład prawny ujawnia się ze szczególną mocą w warstwie ustaleń walidacyjnych i interpretacyjnych, co nadaje istotne znaczenie motywom uzasadnienia, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę, że wykonanie orzeczenia w zasadzie pozostaje poza kompetencją sądu administracyjnego. Na tym tle autorzy zwracają uwagę na stosunkowo powściągliwe korzystanie przez sądy administracyjne z kompetencji reformatoryjnych i środków dyscyplinujących jako swego rodzaju rozwiązań ostatecznych. Pozwala to sformułować tezę, że sądy administracyjne zasadniczo chronią porządek prawny siłą argumentów, nie zaś argumentem siły. Działania zapewniające pewność i skuteczność decyzji sądowego stosowania prawa traktują zaś jako środki ochrony porządku prawnego.

16

Reformy sądownictwa administracyjnego w Ukrainie

63%

Zuieva L.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

139-146

EN

The history of the establishment of administrative judiciary in Ukraine dates back to the 19th century, but only after regaining independence did the process of its development begin. Administrative courts have only been envisaged in the Ukrainian Constitution as independent judicial organs since 2016, and the current system of these courts includes: the Supreme Court, appellate courts and district administrative courts. Proceedings before administrative courts are governed by the Code of Administrative Judiciary of Ukraine of 2005. The aim of the study is to present the challenges facing the Ukrainian administrative judiciary and to formulate postulates aimed at improving its functioning. The most important of these include ensuring the uniformity of the case law of the Supreme Court and modernizing the provisions on administrative proceedings.

PL

Historia powstania sądownictwa administracyjnego w Ukrainie sięga XIX w., jednak dopiero po odzyskaniu niepodległości rozpoczął się właściwy proces jego rozwoju. Sądy administracyjne, jako niezależne organy wymiaru sprawiedliwości, zostały przewidziane w ukraińskiej Konstytucji dopiero od 2016 r., a obecny system tych sądów obejmuje: Sąd Najwyższy, apelacyjne i rejonowe sądy administracyjne. Postępowanie przed sądami administracyjnymi reguluje Kodeks sądownictwa administracyjnego Ukrainy z 2005 r. Celem opracowania jest ukazanie wyzwań stojących przed ukraińskim sądownictwem administracyjnym oraz sformułowanie postulatów mających na celu poprawę jego funkcjonowania. Do najważniejszych z nich należy zapewnienie jednolitości orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz unowocześnienie przepisów o postępowaniu administracyjnym.

17

Zagadnienie unifikacji przepisów regulujących stosunek służbowy funkcjonariuszy służb mundurowych

63%

Szustakiewicz P.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2019

|

vol. 11

|

issue 21

82-95

PL

Obecnie w Polsce działa dziesięć służb mundurowych: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Policja, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Ochrony Państwa oraz Straż Więzienna. Stosunek prawny łączący funkcjonariuszy z poszczególnymi służbami, regulujący zasady przyjmowania kandydatów do tych służb, prawa i obowiązki funkcjonariuszy oraz zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej jest nazywany stosunkiem służbowym. Polski ustawodawca zdecydował się – mimo wielu podobieństw – uregulować przepisy dotyczące stosunków służbowych dla każdej ze służb oddzielnie. Powoduje to problemy w interpretacji tych przepisów zarówno przez organy administracji, jak i sądy. Dlatego też lepszym rozwiązaniem byłoby zawarcie przepisów, o których mowa, dotyczących wszystkich służb mundurowych, w jednym akcie prawnym.

EN

In modern Poland there are ten uniformed services: Internal Security Agency, Foreign Intelligence Agency, Police, Border Guard, State Fire Service, Military Counterintelligence Service, Military Intelligence Service, Central Anti-Corruption Bureau, State Protection Service and Prison Guard. The legal relationship between officers and individual services regulates the rules of admission to these services, the rights and duties of officers and the principles of disciplinary liability – and it is called a service relationship. The Polish legislator decided, despite many similarities, to regulate the service relationship for each of the services separately. This causes problems in the interpretation of these regulations by both administrative authorities and courts. Therefore, a better solution would be to regulate the service relationship for all uniformed services in one legal act.

18

O możliwości przekazania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych do wyłącznego rozpoznania sądom administracyjnym – głos w dyskusji

63%

Góra-Błaszczykowska A.

Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka

|

2021

|

issue 2

77-94

EN

The author analyzes the possibility of transferring social insurance related cases for exclusive examination by administrative courts as a means of unifying the type of courts dealing with such cases. The current regulations are anachronistic and do not take into account the specificity of the discussed cases between ZUS as the social insurance body and the insured party. However, the number of social insurance cases heard by ordinary courts is so large that any transfer to administrative courts would require appropriate preparation and considerable additional funding.

PL

Autorka analizuje możliwość przekazania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych do wyłącznego rozpoznania przez sądy administracyjne celem ujednolicenia właściwości sądów rozpoznających omawiane sprawy. Obecne regulacje są anachroniczne i nie uwzględniają specyfiki tych spraw, toczących się pomiędzy organem ZUS a ubezpieczonym. Liczba spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpoznawanych przez sądy powszechne jest jednak tak duża, że przekazanie ich sądom administracyjnym wymaga odpowiedniego przygotowania i znacznego dofinansowania.

19

O potrzebie nowelizacji przepisów o zachowaniu terminu w postępowaniu administracyjnym (art. 57 § 5 k.p.a.) i sądowo-administracyjnym (art. 83 § 3 p.p.s.a.).

63%

Krawiec G.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2013

|

vol. 13

141-145

PL

W artykule niniejszym wykazano potrzebę nowelizacji przepisów kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie zachowania terminu, gdy pismo nadano w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Wymagana zmiana odnosiłaby się do rozszerzenia możliwości zachowania terminu także w sytuacji, gdy pismo nadano w placówce pocztowej działającej w jednym z państw Unii Europejskiej. Jak się wydaje, względy wynikające z konieczności respektowania prawa Unii Europejskiej, w tym wprowadzeniew pełnym zakresie zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, decydować muszątakże o zmianie stosownych przepisów.

EN

The letter given to the Polish public post office makes, that the deadline will not be compromised.This is necessary, to change the provisions of Polish Administrative Procedure Act and in Administrative Court’s Procedure Act: in the future also the letter given in the European public posts will should make, that the deadline will not be compromised. The initiation of a full range of non-discrimination on grounds of nationality, must also decide to amend the relevant provisions of Polish Administrative Procedure Act and in Administrative Court’s Procedure Act.

20

Ustawowe determinanty działalności gospodarczej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

63%

Grzymisławska-Cybulska M.

Studia Prawa Publicznego

|

2014

|

issue 1(5)

89-106

EN

The definition of “economic activity” formulated pursuant to the provisions of the Act on freedom of economic activity has been a subject of research and deliberations presented in literature. Thus it seems justified to analyse the same against relevant judicial decisions. In this paper rulings of the Supreme Administrative Court and regional administrative courts given after 1 January 2004 have been analysed. In some cases, it was deemed reasonable to include opinions delivered by the Supreme Administrative Court in Warszawa and its branches before the reform of administrative judiciary. The basic deliberations are focused on the practical understanding of individual determinants of economic activity. The research was conducted with a view of establishing whether the understanding of particular characteristics of actual economic activity is clear, or whether their interpretation has posed or poses certain difficulties or doubts. The existence of some common features has justified the references to judicial decisions that were made pursuant to two statutory acts currently no longer binding, i.e. the Act of 23 December 1988 on economic activity and the Act of 19 November 1999: Law on economic activity. Hence, the inclusion in the analysis of judgments delivered by administrative courts in cases that had actually occurred prior to the entry into force of the currently binding Act on freedom of economic activity. Further, an account has been made for the fact that there are several definitions of economic activity. Consequently, possible interpretations of the term that may emerge either in the scope of the statutory act itself, or in other branches of law where the same term ‘economic activity’ is used, have been analysed. The main goal of the research was to determine the manner in which current practice verifies earlier views and to establish whether it is at all justified to refer to the judgments delivered on the basis of previously applicable legal acts. Questions may also be asked about a possible change in the practical approach to defining and assessing individual features of economic activity.

PL

Sformułowana na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej definicja pojęcia „działalność gospodarcza” była przedmiotem licznych badań i rozważań prezentowanych w piśmiennictwie. Dlatego też celowe wydawało się przeanalizowanie tej problematyki na gruncie orzecznictwa. Przedstawiane opracowanie koncentruje się na poglądach wyrażanych w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych, które zapadły po 1 stycznia 2004 r. W niektórych przypadkach zasadne stało się jednak przytoczenie również poglądów prezentowanych przez Naczelny Sąd Administracyjny i jego ośrodki zamiejscowe jeszcze przed reformą sądownictwa administracyjnego. Zasadnicze rozważania koncentrują się na praktycznym pojmowaniu poszczególnych wyznaczników działalności gospodarczej. Badania przeprowadzono w celu ustalenia, czy – w praktyce – rozumienie poszczególnych cech działalności gospodarczej jest jasne, czy też ich interpretacja rodzi lub rodziła jakieś trudności i wątpliwości. Ze względu na pewne elementy wspólne zasadne stało się nawiązanie do orzeczeń wydanych na gruncie dwóch nieobowiązujących już aktów rangi ustawowej, tj. Ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej oraz Ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej. Dlatego też przeprowadzona analiza uwzględnia wyroki sądów administracyjnych wydane na gruncie stanów faktycznych zaistniałych jeszcze przed wejściem w życie obowiązującej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W toku badań uwzględniono również fakt funkcjonowania kilku definicji pojęcia „działalność gospodarcza” i odniesiono się do zagadnienia sposobu interpretacji tego pojęcia w ramach ustawy „statutowej” oraz w obrębie innych gałęzi prawa posługujących się tym pojęciem. Intencją przeprowadzonych analiz było ustalenie, w jaki sposób obecnie praktyka weryfikuje dotychczas prezentowane poglądy oraz czy za zasadne należy uznać odwołania do orzeczeń wydanych na gruncie minionych stanów prawnych. Miały one także udzielić odpowiedzi na pytanie o ewentualne zmiany w praktyce definiowania poszczególnych cech działalności gospodarczej oraz umożliwić ich ocenę.

Refine search results

Konstytucyjna formuła prawa do „sądu właściwego” a sprawowana przez sądy administracyjne kontrola działalności administracji publicznej

30 lat podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce a sądownictwo administracyjne: perspektywa ekonomiczna

Czynności kierownictwa rozprawą sądowoadministracyjną

Zakaz pogarszania sytuacji prawnej skarżącego w procedurze sądowoadministracyjnej

The prohibition of placing a sole appellant in a worse position in the Polish proceeding before an administrative court – evolution of institution

30 lat podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce a sądownictwo administracyjne – perspektywa ekonomiczna

Z zagadnień sądowoadministracyjnej kontroli administracji gospodarczej

Issues of Sources of Remuneration and Reimbursement of Expenses of the Curator of the Estate Appointed by the Administrative Court

BRAK NOTYFIKACJI KOMISJI EUROPEJSKIEJ USTAWY O GRACH HAZARDOWYCH A MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA SANKCJI ADMINISTRACYJNYCH WOBEC PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH GRY HAZARDOWE

Udział Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Sprawa El-Hassani przeciwko polskiemu Ministrowi Spraw Zagranicznych a sądowa kontrola działalności administracji publicznej w Polsce

Konstytucyjność zmian wprowadzonych ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne

Zasada in dubio pro tributario w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych

Reformy sądownictwa administracyjnego na Węgrzech

Ochrona porządku prawnego przez sądy administracyjne

Reformy sądownictwa administracyjnego w Ukrainie

Zagadnienie unifikacji przepisów regulujących stosunek służbowy funkcjonariuszy służb mundurowych

O możliwości przekazania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych do wyłącznego rozpoznania sądom administracyjnym – głos w dyskusji

O potrzebie nowelizacji przepisów o zachowaniu terminu w postępowaniu administracyjnym (art. 57 § 5 k.p.a.) i sądowo-administracyjnym (art. 83 § 3 p.p.s.a.).

Ustawowe determinanty działalności gospodarczej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych