Search results

1

Wymogi ustawowe i postulaty wobec kwalifikacji sędziów pokoju w świetle doniesień praktyki, wyrażanych opinii i dyskusji toczącej się na łamach czasopism w XIX w.

100%

Machut-Kowalczyk J.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2015

|

vol. 18

73-89

EN

The office of the justice of peace was introduced into the Polish court system together with the French law. Legal education was not required from the candidates. Attention was paid to age, experience, authority and social trust, and to wealth. The first justices of peace seem to have met the criteria. They were wealthy people at an appropriate age, with experience in public functions, sometimes even in the court. In the period of the Kingdom of Poland, the number of people ready to play these functions was drastically diminishing. It only increased late in the 19th century, when the authorities nominated to these posts mostly people of Russian nationality. These were in many cases, people who had no appropriate education, experience in holding functions in the judiciary, and unfamiliar with the social relations customary in the place where they held their office. Such a status quo resulted in a drop of trust to the judiciary, the more so as practical cases of incompetence and ignorance of duties by the justices of peace are known. Moreover, instead of opinions about their just and prudent actions, we read about playing cards, participation in hunts, etc. An array of claims concerning education, manner of appointment, and supervision over justices of peace are present in 19th-century legal magazines. The authors frequently quote statistical data concerning the education of people holding these functions.

PL

Urząd sędziego pokoju został wprowadzony do naszego systemu sądowego wraz z prawodawstwem francuskim. Nie obowiązywał wymóg wykształcenia prawniczego dla kandydatów. Uwagę zwracano na wiek, doświadczenie, autorytet i zaufanie społeczne, czy też posiadanie majątku. Pierwsi sędziowie pokoju zdają się spełniać te kryteria. Były to osoby majętne, w odpowiednim wieku, mające doświadczenie urzędnicze, a czasem nawet sądowe. W okresie Królestwa Polskiego drastycznie ubywało osób gotowych pełniących te funkcje. Liczba ta wzrasta dopiero pod koniec XIX w. Wówczas na te stanowiska władze powoływały głównie osoby narodowości rosyjskiej. Byli to ludzie bardzo często nieposiadający odpowiedniego wykształcenia, doświadczenia w piastowaniu funkcji w wymiarze sprawiedliwości, nieznający stosunków społecznych panujących w miejscu swojego urzędowania. Taki stan rzeczy powoduje spadek zaufania do wymiaru sprawiedliwości tym bardziej, że praktyka zna przykłady niekompetencji, ignorowania obowiązków przez sędziów pokoju. Co więcej zamiast opinii o ich sprawiedliwych, mądrych działaniach, poczytać można o graniu w karty, uczestniczeniu w polowaniach, itd. W XIX w. na łamach czasopism prawniczych pojawiają się postulaty dotyczące wykształcenia, sposobu wyboru i nadzoru nad sędziami pokoju. Autorzy często przytaczają dane statystyczne dotyczące wykształcenia osób pełniących te funkcje

2

Ignacy Dominik Radziszewski (1782–1853) i jego familia

100%

Łyjak W. Z.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2015

|

vol. 65

5-46

EN

Polish landed gentry was once the backbone of national tradition. Every family had among its members land owners, officers, priests, lawyers, and public servants. Ignacy Dominik Radziszewski (1782–1853) followed this tradition. He lead the life of a typical nobleman, though enriched by numerous events connected with the stormy history of Poland. Ignacy Radziszewski was above all a patriot ready to serve the highest values. This is why he took part in Napoleon’s campaigns, in the uniform of a Polish officer, and later helped to mobilise the armed forces during the November Uprising. Earlier, he studied law, which later in his life allowed him to achieve the honourable title of magistrate in his district. The author of this article also mentions other people connected with Radziszewski in different ways, beginning with friendly and familiar relationships, and ending in the professional ones. The historical sources which constitute a base for these reflections have been examined very carefully. This has allowed to display some genealogical intricacies concerning also persons who were not the protagonists of the events here related. These discoveries may result useful to the authors of future studies on the history of the land gentry of the Solec district.

PL

Ziemiaństwo było niegdyś ostoją tradycji narodowej. Każda rodzina miała w swym gronie właścicieli dóbr, oficerów, duchownych, prawników czy urzędników publicznych. Nie inaczej było z Ignacym Dominikiem Radziszewskim (1782–1853). Jego droga życiowa była typowa dla szlachcica, jakkolwiek wzbogacona o liczne wydarzenia związane z burzliwymi dziejami Polski. Ignacy Radziszewski był przede wszystkim patriotą gotowym zawsze służyć w imię najwyższych wartości. Stąd jego udział w walkach prowadzonych przez Napoleona w mundurze oficera wojska polskiego, a później działania na rzecz organizacji sił zbrojnych w dniach Powstania Listopadowego. Wcześniej uczył się prawa, co po latach przyniosło mu zaszczytny tytuł sędziego pokoju w jego powiecie. W artykule pojawiają się inne osoby i osobistości związane z Radziszewskim. Wzajemne ich kontakty mają różnoraki charakter, począwszy od towarzyskich czy rodzinnych, a skończywszy na zawodowych. Baza źródłowa stanowiąca podstawę rozważań spenetrowana została bardzo starannie i dała przez to możliwość ukazania zawiłości genealogicznych związanych z osobami pojawiającymi się również na drugim planie relacjonowanych wydarzeń. Być może będzie to pomocne przy powstawaniu kolejnych opracowań na temat dziejów ziemiaństwa w powiecie soleckim.

3

Adam Moczulski – sędzia pokoju powiatu radzyńskiego, urzędnik i ziemianin. Próba biografii

100%

Miernik M., Siurek J.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

vol. 17

27-51

PL

Artykuł zawiera omówienie działalności publicznej Adama Moczulskiego jako sędziego pokoju i podprefekta powiatu radzyńskiego i włodawskiego, jego życia prywatnego jako właściciela ziemskiego, sytuacji majątkowej i rodzinnej. Podstawą są dokumenty wchodzące w skład zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. Należą do nich księga wieczysta dóbr ziemskich Przegaliny Wielkie lit. A, zapisy w aktach metrykalnych parafii Komarówka Podlaska, akta notariuszy powiatu radzyńskiego oraz inne źródła.

EN

The article shows the biography of Adam Moczulski, his public activity as the judge of peace and the official of Radzyń and Włodawa county, private life as the landowner, his financial and family situation. Based on the land and mortgage register of Przegaliny Wielkie lit. A, record in the record files of the parish Komarówka Podlaska, files of notaries of the Radzyń Powiat and other sources.

4

Juries and Justices of the Peace in the United States of America

80%

Króliczek P.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2020

|

vol. 12

|

issue 4

87-104

PL

Praca ukazuje amerykański model uczestnictwa społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Jest on istotny dla polskiej dyskusji o zaangażowaniu w tej materii czynnika publicznego. Analizę podzielono między konstytucyjnym prawem do procesu przed ławą przysięgłych a instytucją sędziów pokoju, która jest unikatowa dla anglosaskiego systemu prawnego. Przeprowadzone tutaj badanie jest wynikiem szczegółowej analizy kazuistyki Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych oraz wybranych sądów stanowych, która ukształtowała poglądy amerykańskich badaczy na tę kwestię. Miejmy nadzieję, że niniejsze studium wspomoże reformę procesu sądowego w Polsce.

EN

The paper shows an American model of the participation of the society in the administration of justice. It is crucial for the Polish discussion about the involvement of public factor in that manner. The analysis is divided between the constitutional right to trial by jury and the institution of justices of the peace, which is unique for the Anglo-Saxon legal system. Research conducted here is the result of a detailed analysis of the case law of the Supreme Court of the United States and selected state courts that shaped the views of the American academia on this issue. Hopefully, this brief study will help to reform the Polish judicial process.

Refine search results

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

1 Radzyński Rocznik Humanistyczny

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 2020

1 2019

2 2015

1 Króliczek P.

1 Machut-Kowalczyk J.

1 Miernik M.

1 Siurek J.

1 Łyjak W. Z.

Wymogi ustawowe i postulaty wobec kwalifikacji sędziów pokoju w świetle doniesień praktyki, wyrażanych opinii i dyskusji toczącej się na łamach czasopism w XIX w.

Ignacy Dominik Radziszewski (1782–1853) i jego familia

Adam Moczulski – sędzia pokoju powiatu radzyńskiego, urzędnik i ziemianin. Próba biografii

Juries and Justices of the Peace in the United States of America