Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: słownik aksjologiczny

Sort By:

Limit search:

Wymiary różnicowania i scalania systemów wartości w tożsamości narodowej: perspektywa antropologii społecznej

100%

Horolets A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2009

vol. 21

31-45

Głównym celem artykułu jest pokazanie możliwości połączenia – między innymi na użytek badań językowego obrazu świata i stworzenia słownika aksjologicznego – dwóch koncepcji badań tożsamości, obecnych we współczesnej socjologii i antropologii społecznej. W koncepcjach tych tożsamość jest ujmowana w perspektywie różnicowania (1) lub scalania (2) systemów wartości. W perspektywie (1) traktuje się tożsamość jako pojęcie wieloaspektowe, płynne, sytuacyjne, relacyjne, stopniowalne itd., a wiedza o zróżnicowaniu klasowym i społecznym narodu osłabia tezę o jedności wartości narodowych. Z kolei w perspektywie (2) przyjmuje się, że tożsamość narodowa ulega krystalizacji i utrwalaniu dzięki np. a) systemowi edukacji, podtrzymywaniu pamięci historycznej i dyskursowi publicznemu (w służbie państwa narodowego), b) ruchom społecznym, c) kulturze popularnej – sport, film. Te z pozoru przeciwstawne perspektywy – zdaniem autorki – mogą być wykorzystywane w badaniach etnolingwistów jako pozwalające na uwzględnienie zarówno zróżnicowania, jak też scalania systemów wartości w procesie tworzenia tożsamości narodowej.

The goal of the study is to draw attention to the possibility of combining two directions in contemporary sociology and social anthropology, with regard to the notion of identity. The combined approach can be used in research on the linguistic worldview and the axiological vocabulary of a language. The two directions are: (1) the notion of identity being viewed as something multiaspectual, situational, relational, gradual, performative etc.; the knowledge of class differentiation being viewed as undermining the national unity of values; and (2) the notion of national identity being entrenched through the processes of (a) a state-controlled education and preservation of the nation’s historical memory, (b) social movements, and (c) popular culture. These seemingly contradictory threads can be used in ethnoliguistics as the dimensions of differentiation and convergence of value systems in the emergence of national identity.

Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów?

88%

Bartmiński J., Chlebda W.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2008

vol. 20

11-27

Autorzy artykułu wychodzą z założenia, że badania etnolingwistyczne ze swojej istoty zmierzają do odkrycia i opisania tożsamości wspólnotowej, przede wszystkim narodowej, i rozważają przydatność do tego celu koncepcji językowego obrazu świata. Koncepcja ta otwiera nowe perspektywy dla badań porównawczych w skali słowiańskiej i szerzej europejskiej, dlatego została wpisana do programu pracy komisji etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Po omówieniu językowych i kulturowych sposobów manifestowania się tożsamości zbiorowej (znaki werbalne i niewerbalne) autorzy przedstawiają możliwości rekonstrukcji poczucia tożsamości wspólnotowej poprzez badanie struktur języka oraz narracji tekstowych. W programie badań etnolingwistycznych podstawę materiałową poszukiwań zawartości treściowej „konceptów narodowych” (czyli pojęć typu polskość, rosyjskość, czeskość itp.) powinny więc utworzyć cztery podstawowe grupy faktów: a) dane słownikowe pochodzące z wszystkich słowników definicyjnych, b) dane tekstowe pochodzące z bieżącej ekscerpcji tekstów danego dyskursu publicznego, zwłaszcza publicystyki wysokiej; c) dane korpusowe pochodzące z największych korpusów tekstowych danego języka etnicznego oraz z wyszukiwarek internetowych; d) dane uzyskane eksperymentalnie w toku specjalnie przygotowanych ankiet jako tekstowe „źródła wywołane” (z preferencją dla ankiet typu otwartego). W komparacji międzykulturowej w pierwszej kolejności należy postawić pytanie o wartości wspólnotowe, przyjmowane subiektywnie przez wspólnoty jako wyznaczniki ich tożsamości. Oznacza to powrót do koncepcji słownika aksjologicznego, która to koncepcja może nadać badaniom porównawczym prowadzonym w skali ogólnosłowiańskiej i szerszej, transnarodowej, wewnętrzną spójność i porównywalność.

The authors assume that ethnolinguistic research in its nature attempts to uncover and describe communal, mainly national identity. They ask to what extent the linguistic worldview conception is useful for the purpose. The conception opens new vistas for comparative research on Slavic and, on a wider scale, European cultures and so it has been included into the research programme of the International Slavic Committee’s ethnolinguistic group. Having discussed the linguistic and cultural manifestations of group identity (verbal and non-verbal signs), the authors present the ways in which research on language and textual narration can contribute to a reconstruction of the feeling of communal identity. In ethnolinguistic research, the content of “national concepts” (e.g. Polishness, Russianness, Czechness etc.) should be investigated on the basis of four groups of sources: a) dictionaries; b) contemporary texts of public discourse, especially from the domain of high-level journalism; c) corpora of the ethnic language and internet searches; d) questionnaires, which are “elicited texts” (with preference given to open questionnaires). In intercultural comparisons one must above all consider the values of the communities which they adopt as the exponents of their respective identities. This means that one must return to the idea of an axiological dictionary, which idea can render Slavic and generally intercultural research internally coherent and comparable.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 2009

1 2008

1 Bartmiński J.

1 Chlebda W.

1 Horolets A.

Search results

Wymiary różnicowania i scalania systemów wartości w tożsamości narodowej: perspektywa antropologii społecznej

Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów?