Search results

1

Self-determination and a Strengths-based Approach to Intellectual Disability

100%

Wehmeyer M. L.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2012

|

issue 2(16)

23-34

EN

This article proposes that the confluence of pressures brought about by school reform efforts worldwide, advances in research and practices pertaining to self-determination and student-directed learning, and new ways of thinking about and conceptualizing disability are requiring us, as educators, to reconsider our historical approaches and intervention models and to move from creating programs for students with intellectual disability based upon their label to the design of truly individualized supports; from creating separate, congregate services to implementing inclusive practices; and from a focus on student incapacities and deficits to a focus on individual strengths. These influences have led to a third generation of inclusive practices that, in turn, focus on promoting and enhancing the self-determination of all students, including students with intellectual disability.

PL

Autor niniejszego artykułu sugeruje, że nagromadzenie presji spowodowanych przez podejmowane na całym świecie starania zmierzające do przeprowadzenia reform szkolnictwa, postępy w badaniach naukowych oraz praktykach dotyczących samostanowienia i nauki skierowanej na ucznia, jak również nowe spojrzenie na niepełnosprawność i jej nowa konceptualizacja wymagają od pedagogów ponownego rozważenia swych dotychczasowych metod pracy oraz modeli wspomagania i odejścia od tworzenia programów dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną z uwzglednieniem ich niepełnosprawności na rzecz projektowania prawdziwie zindywidualizowanego wsparcia; odejścia od tworzenia osobnych, zbiorowych świadczeń na rzecz realizacji praktyk włączających; a także odejścia od koncentracji na nieumiejętnościach i brakach ucznia na rzecz skupienia się na mocnych stronach każdego z nich. Te oddziaływania doprowadziły do powstania praktyk trzeciej generacji, które z kolei koncentrują się na pobudzaniu i wzmacnianiu samostanowienia wszystkich uczniów, w tym uczniów z niepełnosprawnością intelektualną.

2

Self-determination, positive psychology, and disability

88%

Wehmeyer M. L.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2014

|

issue 4(26)

7-17

EN

defect within a person to the fit between a person’s capacities and the demands of the context, that provide the opportunity to consider a strengths-based approach to disability. This article will examine the knowledge base pertaining to self-determination and people with disabilities, particularly people with intellectual and developmental disabilities, within a strengths-based model of disability and the broader field of positive psychology. The article will introduce Causal Agency Theory as theoretical framework for developing and enhancing supports to enable people with disabilities to engage in agentic actions through instruction in goal setting and attainment strategies, to influence self-determination, causal agency, and overall well-being across diverse socialcontextual contexts. Research pertaining to efforts to promote self-determination in the context of special education will be examined.

PL

Na całym świecie nastąpiła zmiana w rozumieniu niepełnosprawności i przejście od postrzegania jej jako wady występującej u danej osoby do dopasowania pomiędzy możliwościami osoby a wymogami kontekstu, co daje okazję do rozważenia podejścia do niepełnosprawności opartego na mocnych stronach osoby nią dotkniętej. Niniejszy artykuł bada podstawę wiedzy dotyczącej samostanowienia i osób niepełnosprawnych – w szczególności osób z niepełnosprawnością intelektualną i rozwojową – w ramach modelu niepełnosprawności opartego na mocnych stronach osoby niepełnosprawnej i szerzej rozumianej psychologii pozytywnej. Artykuł wprowadza Teorię Działania Sprawczego (Causal Agency Theory) jako teoretyczną konstrukcję dla rozwijania i poprawiania wsparcia w celu umożliwienia osobom niepełnosprawnym angażowania się w działania sprawcze poprzez nauczanie strategii wyznaczania i osiągania celów, wpływania na swoje samostanowienie, działanie sprawcze i ogólny dobrobyt w rozmaitych kontekstach społecznych. Artykuł zajmuje się także badaniami dotyczącymi starań podejmowanych w celu propagowania samostanowienia w kontekście pedagogiki specjalnej.

3

Lekarski obowiązek a samostanowienie pacjenta

75%

Rej-Kietla A., Kryska S.

Państwo i Społeczeństwo

|

2013

|

issue 1

63-70

EN

Polish legislation and deontology at the beginning of the twentieth century, there was no question of any patient’s autonomy as a course of treatment. However, over the years, and most of all, a significant increase in patient awareness, the nature of health care has changed. The patient could increasingly decide whether to undergo a specific treatment or not. However, a number of questions how far such autonomy, limit patients’ freedom to decide about their lives, for example in the context of religious or worldview. Keep in mind that the patient’s self-determination is not always respected by the law. This includes procedures such as abortion (with some exceptions) and euthanasia, which are prohibited by law. On one hand, shall be submitted to the protection of human life over the will of the patient. On the other hand doctor who would take on the medical services without the consent of the patient, there would attack the life or health because it acts on behalf of those goods, but attacks the patient’s freedom, the right to decide on the state of their own people and their own destiny.

PL

W ustawodawstwie polskim oraz w deontologii lekarskiej jeszcze na początku XX wieku nie było mowy o jakiejkolwiek autonomii woli pacjenta co do przebiegu leczenia. Jednak wraz z upływem lat, a przede wszystkim znacznego wzrostu świadomości pacjentów, charakter świadczeń zdrowotnych uległ zmianie. Pacjent mógł w coraz większym stopniu decydować o tym, czy poddać się konkretnemu zabiegowi czy też nie. Istnieje jednak szereg pytań o to, jak daleko sięga taka autonomia, granica swobody decydowania pacjentów o swoim życiu, na przykład w kontekście religijnym czy światopoglądowym. Należy pamiętać, że samostanowienie pacjenta nie zawsze będzie respektowane w świetle prawa. Dotyczy to między innymi takich zabiegów, jak aborcja (z pewnymi wyjątkami) czy eutanazja, które są przez polskie prawo zakazane. Z jednej strony przedkłada się ochronę życia ludzkiego nad wolę pacjenta. Z drugiej strony lekarz, który podjąłby się czynności medycznych bez zgody pacjenta, nie naruszyłby jego życia lub zdrowia gdyż byłoby to działanie w obronie tych dóbr, ale naruszyłby wolność pacjenta, prawo do decydowania o stanie własnej osoby i własnym losie.

4

Poczucie własnej skuteczności a stanowienie o sobie uczniów z dysleksją

75%

Kowaluk-Romanek M. A.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2018

|

vol. 37

|

issue 4

PL

Celem analizy badawczej było znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób dysleksja wpływa na uogólnione poczucie własnej skuteczności oraz stanowienie o so-bie. Badaniami objęto 80 uczniów klas V–VIII szkół podstawowych województwa lubelskiego. Grupę podstawową stanowili uczniowie ze zdiagnozowaną dysleksją, zaś porównawczą – ich rówieśnicy niemający specyficznych trudności w uczeniu się. Badania własne dowiodły, iż uczniów z dysleksją w porównaniu z rówieśnikami cechują: niższy poziom uogólnionego poczucia własnej skuteczności, słabsza siła angażowania się w działania, mniejsza wytrwałość w dążeniu do sukcesu, niższy poziom samostanowienia, samoregulacji, samorealizacji i empowermentu, a także mniejsza autonomia. Wykazano, że istnieje dodatnia, ale niska korelacja między poczuciem własnej skuteczności uczniów dyslektycznych a ich stanowieniem o sobie.

5

Samostanowienie z perspektywy dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziców

75%

Żyta (https://orcid.org/0000-0002-2504-7257) A.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2018

|

issue 4(42)

53-65

PL

Samostanowienie osób z niepełnosprawnością intelektualną jest zagadnieniem istotnym z punktu widzenia potrzeb tych osób, zadań rehabilitacji i edukacji, jak i prawa wszystkich ludzi do decydowania o swoim życiu w sposób wolny od niepotrzebnych nacisków ingerencji zewnętrznej. Jednocześnie stanowi duże wyzwanie dla osób wspierających, członków rodziny, a także pedagogów i psychologów zajmujących się niepełnosprawnością intelektualną. Ciągle żywe są – także wśród wielu specjalistów – wątpliwości, na ile postulat samostanowienia tej grupy to prawdziwa potrzeba i konieczność, a na ile jest to wymóg ideologiczny. Kolejne wątpliwości dotyczą granic samostanowienia w przypadku tej grupy osób z niepełnosprawnością. W artykule przedstawione zostały opinie rodziców oraz dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną na temat szczęśliwej i niezależnej dorosłości z uwzględnieniem możliwości samostanowienia na podstawie analizy wybranych badań.

EN

Self-determination of people with intellectual disability is an important issue from the point of view of the needs of these people, the aims of rehabilitation and education, as well as the right of all people to decide about their lives freely, with no unnecessary pressure or external interference. At the same time, it is a great challenge for supporters, family members as well as special educators and psychologists dealing with intellectual disabilities. There are still many doubts as to the extent to which the postulate of self-determination of this group is a real need and necessity, and to what extent it is an ideological requirement. Further doubts concern the limits of selfdetermination in the case of this group of people. The article presents the opinions of parents and adults with intellectual disabilities on the subject of happy and independent adulthood, including the possibility of self-determination based on the analysis of selected studies.

6

THE ROLE OF INTERNATIONAL ORGANIZATIONS IN THE SETTLEMENT OF SEPARATIST ETHNO-POLITICAL CONFLICTS

75%

CHERVINKA I.

Polityka i Społeczeństwo

|

2013

|

issue 4(11)

139-158 (20)

XX

Celem artykułu było zbadanie roli organizacji międzynarodowych w rozwiązywaniu separatystycznych etnopolitycznych konfliktów i mechanizmów, których używają do tego celu. Przeanalizowano separatystyczne etnopolityczne konflikty jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa globalnego. Zbadano prawo narodów do samostanowienia jako główną przyczynę takich konfliktów. Różne międzynarodowe instrumenty prawne ustanawiające zasady samostanowienia zostały zanalizowane w celu udowodnienia prawa nowoczesnych narodów bezpaństwowych do samostanowienia. Artykuł opisuje sprzeczność między zasadami integralności terytorialnej i samostanowienia narodów oraz ich nowe znaczenie w nowoczesnych stosunkach międzynarodowych. Dokonano analizy możliwości pozytywnego wpływu aspiracji narodów do samostanowienia na rozwiązywanie konfliktów etnopolitycznych oraz roli organizacji międzynarodowych w tym procesie. Zbadano etnopolityczne konflikty w Katalonii, Szkocji, problem kurdyjski w Turcji i perspektywy ich rozwiązania z udziałem organizacji międzynarodowych.

7

Definiowanie siebie przez dziecko w procesie edukacji tożsamościowej

75%

JUSZCZYK-RYGAŁŁO J.

|

2019

|

vol. 10

|

issue 2

122-127

PL

Celem artykułu jest ukazanie złożoności procesu formowania tożsamości człowieka w zmiennym środowisku społecznym. Tożsamość przedstawiono jako strukturę stratyfikacyjnych cech osobowych jednostki. Ostatecznie przybiera ona postać konstrukcji typu onion, w której kolejne warstwy charakteryzują się jednokierunkowym domknięciem – utrudniona jest ingerencja w utworzone wcześniej warstwy wewnętrzne i jednocześnie możliwe jest transponowanie z nich cech tożsamościowych do tworzonej nowej warstwy zewnętrznej. W osi czasowej takiego nadbudowywania tożsamości szczególnie wyróżnione jest dzieciństwo, w czasie którego w procesach poznawania siebie dziecko konstruuje koncepcję własnej tożsamości osobowej. W docelowej strukturze tożsamości jednostki jest to konstrukt zamknięty i stabilny, który jest trudny do późniejszej zmiany. Dlatego też ten okres formowania tożsamości powinien być wspierany poprzez świadome oddziaływanie socjalizacyjne – edukację tożsamościową pobudzającą do autorefleksji i prowadzącą do samostanowienia odnoszącego się do tworzenia własnego wizerunku dziecka. W ten sposób uzyskuje się gwarancję przygotowania młodego człowieka do radzenia sobie w dalszym życiu z wyzwaniami współczesnego świata.

EN

The purpose of this article is to present complexity of the process of human identity formation in changing social environment. Identity is presented as a structure of stratificational personal qualities. In the end, it has an onion-type form, where following layers are characterized by oneway closure – it is difficult to interfere in formerly created inner layers and simultaneously it is possible to transpose from them the identity features to a new outer layer that is created. In the timeline of such superstructure of identity, the childhood is particularly important, as the time when the child is creating a concept of own personal identity through cognitive processes. It is a close and stable construct in the target structure of individual identity, which is difficult to be changed subsequently. Therefore, this period of identity formation should be supported by conscious socializing influence – identity education that stimulates self-reflection and leads to selfdetermination referring to creation of the child's self-image. In this way, it is guaranteed that the young people are prepared to deal with challenges of contemporary world in their further life.

8

Powstanie, rozwój i ewolucja działalności Partii Pracujących Kurdystanu

63%

Jomma F., Tillo K.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2014

|

issue 27

123-138

EN

The authors in their work suggests that the rise of the extreme movement of political orientation, the PKK in Turkey, was a response to an organized state terror against the Kurdish demands for independence. According to them, the granting of rights of Kurdish federal regions and giving them autonomy can help resolve the conflict, to strengthen the position of Turkey in the Middle East, and help to rigorous accession negotiations with the European Union.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia sprawę kurdyjską w Turcji na przykładzie Partii Pracującej Kurdystanu (PKK), która od 1984 roku nieustannie walczy w Turcji o prawa narodowe dla Kurdów. Początkowo domagała się ona niepodległości, a z czasem zaczęła walczyć o prawa narodowe Kurdów w Turcji. Liberalizacja poglądów PKK wynika z faktu, że jej przywódca A. Öcalan, który odsiaduje wyrok dożywotniego pozbawienia wolności, próbuje wywrzeć wpływ na swoich zwolenników i złagodzić charakter ich działalności, ponieważ przedstawiciele władzy tureckiej najpierw potajemnie, a następnie jawnie prowadzili z nim rozmowy dotyczące rozwiązania trudnej kwestii kurdyjskiej. Pomimo odsiadywania wyroku Öcalan pozostał symbolicznym przywódcą PKK, a jego słowa motywują działaczy organizacji do zmiany sposobu walki na bardziej pokojowy. PKK pod naciskiem Turcji została wpisana na listy organizacji terrorystycznych w wielu państwach, w tym w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Jednak władze tych państw tolerują działalność PKK, mając na uwadze fakt, że kwestia kurdyjska w Turcji nie została

9

Edward Azar’s Protracted Social Conflict Theory and Drivers of Self-Determination: the Case of Nigeria

63%

Bakare N.

Przegląd Strategiczny

|

2021

|

issue 14

313-328

PL

Niebawem po tym jak Nigeria uzyskała niepodległość, 1.10.1960 r., państwo to musiało zmierzyć się z nowymi realiami, potęgowanymi kolonialną przeszłością oraz sporami pomiędzy licznymi mniejszościami religijno-etnicznymi. Efektem była m.in. wojna domowa, która wybuchła w 1967 r. Od samych początków swej państwowości Nigeria eksperymentowała z różnymi formami rządów, którym udało się wprowadzić kraj na tory umiarkowanego rozwoju ekonomicznego. Niestety państwo to wciąż zmaga się z ruchami separatystycznymi nawołującymi do secesji poszczególnych prowincji państwa, np. Biafra, Oduduwa, czy Ruch na rzecz wyzwolenia delty Nigru. Artykuł ten ma na celu m.in. omówienie literatury przedmiotu oraz analizę wspomnianych ruchów separatystycznych ze szczególnym uwzględnieniem ich działal ności agitacyjnej. Podstawę metodologiczną dla autora stanowi teoria przewlekłego konfliktu Edward Azara. Zdaniem autora nigeryjski system polityczny zamiast opierać się na realizacji prawa do samostanowienia poszczególnych grup etnicznych wchodzących w skład Nigerii lub podziałach terytorialnych prowadzących do dezintegracji państwa, powinien powrócić do modelu opartego o regionalizację. Zakłada on autonomię regionów, które współpracując ze sobą w ramach jednego organizmu państwowego potrafiłyby w znacznie efektywniejszy sposób realizować swoje potrzeby, zarówno na poziomie poszczególnych grup etnicznych, jak też i na poziomie jednostki ludzkiej.

EN

Soon after attaining independence on October 1, 1960, the newly created nation-state – Nigeria had to wrestle with post-independent political realities. These combined with the legacies of colonial rule, and the prevalence of ethno-religious politics, led the country into civil war in 1967. Since 1960, Nigeria has experimented with different forms of government and achieved some degree of economic growth but is still plagued by the agitation of self-determination in the form of secessionist campaigns, be it the Biafra or the Oduduwa and Movement for the Emancipation of the Niger Delta (MEND). To place the discussion in perspective, the paper reviews the existing literature on the subject and also discusses Edward Azar’s protracted social conflict (PSC) theory as the theoretical base. Upon laying the theoretical foundation, the paper situates and evaluates the agitation for self-determination in Nigeria in the light of PSC. Lastly, the paper concludes that instead of seeking self-determination or territorial disintegration, the polity of Nigeria should historically revert to the practice of congenial and connected regionalism.

10

Inny/inni w domu pomocy społecznej

63%

Tagliber M. J.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2016

|

vol. 17

173-184

PL

W ukazaniu Domu Pomocy Społecznej autor próbuje wykorzystać własne doświadczenie zawodowe, swoją stałą obecność w jednej z takich instytucji, własne obserwacje, by świat jego mieszkańców opisać i tym samym symbolicznie otworzyć. Próbuje pokazać procesy przymusu i zniewolenia, procesy, które są obecne w życiu tej instytucji, jako szczególny efekt przyjętych idei, założeń i umów. Pragnie również wskazać na specyficzną, inną niż pozostali, grupę mieszkańców. Inni nie posiadają zainteresowań i nie mają żadnego hobby. Nie należy więc do łatwych inkluzja społeczna tych pensjonariuszy, szczególnie, kiedy ma się do czynienia z typową Instytucją, a nie miejscem, w którym Inny chce lub po prostu musi spędzić ostatnie lata swojego życia. Dlatego Inni wciąż pozostają w opozycji do sprawnego funkcjonowania Domu.

EN

Presenting a nursing home, the author will try to use his professional experience, due to regular presence in one of such institution as well as his own observation to describe and symbolically open the world of its inhabitants. He will try to show the processes of compulsion and enslaving, processes present in functioning of the Institution, resulting from accepted ideas, assumptions and contracts. He would also like to point out the unique and specific, different from the rest, group of inhabitants. The Others have no interests nor hobbies. Due to that, the social inclusion of them is not an easy task, especially when it comes to the typical Institution, which is not the place, where the Other prefers to, or just has to, spend the rest of one’s life. That is why the Others keep staying in the opposition to the rules enabling the nursing home to work efficiently.

11

The Right of Indigenous Peoples to Self-Determination: International Law Perspective

63%

Szpak A.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 59

178-204

PL

Autorka analizuje prawo ludów tubylczych do samostanowienia z perspektywy prawa międzynarodowego. Artykuł zaczyna się od wyjaśnienia definicji ludów tubylczych jako podmiotu prawa do samostanowienia. W kolejnej części analizie poddano prawo do samostanowienia w ogólności, po czym wskazano formy samostanowienia ludów tubylczych i jego znaczenie dla tych ludów. Ludy tubylcze mają prawo do samostanowienia, które pozwala im kontrolować ich przeznaczenie, sposób życia, kulturę i zwyczaje. Można to osiągnąć przede wszystkim w formie autonomii lub samorządności. Jako takie samostanowienie pozwala ludom tubylczym uczestniczyć w podejmowaniu decyzji w sprawach mających wpływ na ich prawa.

EN

The author offers an international law perspective on a specific issue of self-determination of indigenous peoples. The article begins with the definition of indigenous peoples, then proceeds to self-determination in general. The last section examines the forms of indigenous selfdetermination and its meaning for indigenous peoples. Indigenous peoples have a right to self-determination which allows them for control over their destiny, their livelihoods, their culture and customs. It may be realized, most of all, in the form of autonomy or self-governance. As such, self-determination allows indigenous peoples to participate in decision making in matters that affect their rights.

12

Rzecznictwo własnych praw (self-adwokatura) w obszarze edukacji dorastających osób z niepełnosprawnością intelektualną – perspektywa naukowa i praktyczna

51%

Jakubas A.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2018

|

issue 3(28)

74-96

PL

Geneza ruchu self-adwokatury (inaczej: rzecznictwa własnych praw) osób z niepełnosprawnością sięga lat 60. XX w. W Polsce jego głównym propagatorem – w odniesieniu do dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną – jest Polskie Stowarzyszenie Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. Specyfika aktywności grup self-adwokackich wzbudza niekiedy sceptycyzm wobec rzeczywistego potencjału sprawczego działalności self-adwokatów. Równocześnie powszechna staje się krytyka poziomu realizacji idei integracji i inkluzji w przestrzeni edukacji osób z niepełnosprawnością. Pojęcie self-adwokatury bywa natomiast kojarzone nie tylko z etapem dorosłości. Jako jeden z kluczowych elementów samostanowienia (self-determination) zostało ono włączone do rejestru podstawowych celów edukacji szkolnej dorastających osób z niepełnosprawnością. W tej perspektywie na umiejętności self-adwokatury (self-advocacy skills) składają się cztery podstawowe komponenty: samowiedza, znajomość własnych praw, kompetencje komunikacyjne oraz przywódcze. Właśnie tym umiejętnościom przypisuje się szczególne znaczenie w pomyślnym przebiegu procesu tranzycji do etapu dorosłości. Poprzez analizę anglojęzycznej literatury przedmiotu autorka dokonuje wglądu w sposoby adaptowania tak rozumianej self-adwokatury w obrębie edukacji dorastających osób z niepełnosprawnością intelektualną. Rozważania te skłaniają do refleksji nad stanem i możliwościami rozwoju self-adwokatury w lokalnym kontekście.

EN

Beginnings of the self-advocacy movement of people with disabilities dates back to 60’s. It’s main propagator in Poland – relating to adult people with intellectual disabilities – is Polish Association for People with Intellectual Disability. Specifics of self-advocacy groups’ activity is sometimes an aim of skepticism towards their real causative force. At the same time – criticism of the level of realization of such as integration and inclusion in area of education of people with disabilities is becoming increasingly apparent. However, the notion of self-advocacy is associated not only with the stage of adulthood. As one of the main aspects of self-determination is had been included into the registry of main educational objectives. In this context, self-advocacy consists of four primary components: self-knowledge, awareness of one’s own rights, communicational skills and leadership. These particular competences are considered to be especially meaningful in transition to adulthood. Through analysis of English language literature the author presents examples of such interpretation of self-advocacy in the area of education of people with intellectual disabilities. These considerations lead to reflection about the condition and possibilities of development of local self-advocacy.

13

Wybrane aspekty kształtowania atrybutów dorosłości klientów w pracy socjalnej

51%

Kluczyńska J.

Studia z Teorii Wychowania

|

2021

|

vol. XII(2 (35))

115-129

EN

The article presents the elements of social work, which are important for shaping the aspects of clients' adulthood. The methods, techniques and forms of help should mobilize the client to be active and independent. In the process of help, it is important to build a mutual relationship between a social worker and a client based on the treating as a subject, showing respect and listening. Such an attitude towards the assisted person is aimed at strengthening him/her on the way to regain control over his/her own life, to build a faith in his/her own possibilities and to take responsibility for his/her own fate and the fate of people dependent on the client. The social worker participates also in the process of empowering young people, who are brought up in foster care, and in the case of children from dysfunctional families, the social worker makes sure that they are not overwhelmed by the challenges of adulthood.

PL

Artykuł przedstawia elementy pracy socjalnej istotne dla kształtowania aspektów dorosłości klientów. Metody, techniki i formy pomocy powinny zmobilizować klienta do aktywności i samodzielności. W procesie pomocy szczególnie ważne jest budowanie wzajemnej relacji pomiędzy pracownikiem socjalnym a klientem, opartej na podmiotowym traktowaniu go, okazywaniu szacunku i słuchaniu. Taki stosunek do wspomaganego ma na celu wzmacnianie go na drodze do odzyskiwania kontroli nad własnym życiem, poczucia sprawstwa oraz przejmowania odpowiedzialności za los własny oraz osób zależnych od klienta. Pracownik socjalny uczestniczy również w procesie usamodzielniania młodych ludzi wychowywanych w pieczy zastępczej, a w przypadku dzieci z rodzin dysfunkcyjnych troszczy się o to, by nie przytłoczyły ich wyzwania dorosłości.

14

Poznanie siebie jako podstawa tożsamości

51%

Maciejczak M.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2014

|

vol. 2

81-111

PL

Socjologiczne badania pozwalają zrozumieć zmiany, jakim podlegają pojęcia tożsamości, indywidualności, zobowiązań wobec siebie i społeczeństwa, sztuki, instytucji uniwersytetu, religii. Zmiany zagrażają integralności jednostki. Autor zwraca się do poglądów Immanuela Kanta, Martina Heideggera, Ludwiga Wittgensteina, Karola Wojtyły i Charlesa Taylora po środki konieczne do tworzenia i zachowania tożsamości.

EN

Sociological investigations show the ever changing meaning of concepts of individual, identity, obligation towards self and others, and also culture, university, religion. In consumerist societies these concepts become fluid. Not only the project of a life style becomes market-oriented, but also that of self-fulfilment. The personal identity requires attention, goals, values, a language. Personal identity requires reflection. Kant, Wittgenstein, Heidegger, Wojtyła and Taylor provide guidelines as how to examine this kind of reflection.

15

The Legitimization of Forced Migration: A Long-Term Consequence of the Paris Peace Conference and the Treaty of Lausanne

51%

Kulczycki J. J.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2022

|

vol. 14

150-169

PL

Following World War I, the Great Powers gathered in Paris to negotiate a series of treaties under the watchword “national self-determination.” By the beginning of the 20th century national homogeneity had become the ideal attribute of a nation-state, and in practice this is what the Great Powers saw as national self-determination. Only in very few instances did a population actually self-determine its future. In addition, the Great Powers took other considerations into account in redrawing borders in Eastern Europe, resulting in the inclusion of large minorities, which prompted the imposition of treaties protecting those minorities. If the new borders resulted in a change of an individual’s nationality, one could self-determine one’s nationality by “opting” for another nationality, but with the obligation to “transfer” one’s residence to the country of that nationality, the equivalent of forced migration and illustrating the primacy of national homogeneity over self-determination. The Treaties of Neuilly and Sèvres went further by obligating Bulgaria and Turkey to reduce their minority population. The failure of the latter Treaty led to a conference in Lausanne, at which the Great Powers in the resulting Treaty legitimized the expulsion of Greeks and Turks, providing an international sanction for forced migration. In the following decades, statesmen and others repeatedly invoked the Treaty of Lausanne by name as a successful model for dealing with minority-majority conflicts, supposedly by promoting national homogeneity, which culminated in massive forced migrations following World War II.

16

Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły

51%

Zięba W.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2021

|

vol. 40

|

issue 2

139-159

EN

The origins of the category of the person go back to Christian religion and theology, and only from here does its anthropological meaning and cultural popularity flow. The concept of a person in Christianity served to solve the problem of the Incarnation and the Dogma of the Holy Trinity. The concept of a person is present in many senses today. In the article I analyze its metaphysical, substantial dimension based on the decisions of Krąpiec and Wojtyła. I argue that in both cases the category of the person is close to the scope of the category of the subject. The attributes of a person, according to Krąpiec, are ontic autonomy and subjective on-being completeness, which is the source of inability. In this approach, a person is the highest degree of being autonomous, the highest form of being. The subject, on the other hand, follows from the metaphysical assumption that any act is being dependent on existence. Wojtyła’s starting point will be a human act, that presupposes the existence of a person. Through deeds, man reveals himself as a person with his structure of self-possession and self-domination. The act reveals the agency of a specific man, his subjectivity, i.e. self-aware cause, i.e. self-determination and self-determination.

PL

Źródła kategorii osoby sięgają religii i teologii chrześcijańskiej i zasadniczo stąd wypływa jej sens antropologiczny i współczesna kulturowa ranga. Koncepcja osoby w chrześcijaństwie służyła rozwiązaniu problemu wcielenia oraz dogmatu Trójcy Świętej. Pojęcie osoby współcześnie występuje w rozlicznych sensach. W artykule analizuję jej metafizyczny, substancjalny wymiar w oparciu o rozstrzygnięcia Krąpca i Wojtyły. Twierdzę, że w obydwu przypadkach kategoria osoby jest bliskoznaczna kategorii podmiotu. Atrybuty osoby, według Krąpca, to bytowa autonomia i podmiotowa zupełność bytowa, z czego wypływa nieudzielalność. Osoba w tym ujęciu to najwyższy stopień samoistności bytowej, szczytowa forma bytu. Podmiot zaś jest konsekwencją metafizycznego założenia, że wszelki akt jest bytowo niesamodzielny. U Wojtyły punktem wyjścia będzie czyn ludzki, który presuponuje istnienie osób. Poprzez czyn człowiek objawia się jako osoba wraz z jej strukturą samo-posiadania oraz samo-panowania. Czyn ujawnia sprawczość pewnego konkretnego człowieka, jego podmiotowość, czyli samoświadomą przyczynę, tj. samostanowienie i autodeterminację.

17

Features of University Students’ Self-attitude in the Context of Self-determination of Personal Development

45%

Iavorska-Vietrova I.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

vol. 66

|

issue 10: Nauki o rodzinie

191-202

PL

Artykuł poświęcony jest analizie cech samostanowienia studentów w kontekście samodeterminacji ich rozwoju osobistego. Samostanowienie jest definiowane jako wielomodalny system wartości emocjonalnej, który jest zbudowany na zasadzie dynamicznej hierarchii i działa jako jedna z jednostek strukturalnych jądra dyspozycyjnego osobowości i struktury jej samoświadomości, wyraża cechy stosunku osoby do siebie i zapewnia centrowanie jej wewnętrznej przestrzeni i kształtowanie wektora sensu jej drogi życiowej. Pozytywna samoocena osobowości wraz z jej osobistymi aspiracjami i perspektywami, autonomią, poczuciem własnej skuteczności uważane są za wskaźnik samookreślenia osobowości. Korzystanie z kwestionariusza autotestu W.W. Stolina, S.R. Pantilejewa pozwala zidentyfikować trzy poziomy samostanowienia według stopnia uogólnienia: samostanowienie globalne; samostanowienie zróżnicowane przez poczucie własnej wartości, autosympatię, własne zainteresowanie i oczekiwaną postawę innych; poziom konkretnych działań (gotowość na nie) w odniesieniu do swojego «Ja». Analiza badania samostanowienia studentów daje podstawy do twierdzenia, że badani charakteryzują się ogólnie wysokimi wskaźnikami integralnego samostanowienia oraz wysokimi i średnimi wskaźnikami zróżnicowanych skal i skali postaw. W grupach studentów o wysokiej i niskiej samodeterminacji struktura samostanowienia różni się pod względem wyrazistości jej składników.

EN

The article analyzes peculiarities of students’ self-attitudes in the context of self-determination of their personal development. Self-attitude is defined as a poly-modal emotional-estimative system based on the principle of a dynamic hierarchy and acting as one of the structural units of a person’s dispositional core and a component of the structure of self-consciousness. Self-attitude expresses peculiarities of an individual’s attitude to oneself and provides centring of one’s inner space and formation of the semantic vector of one’s life path. Positive self-attitude along with personal aspirations and prospects, personal autonomy, self-efficacy is an indicator of a self-determined individual. The used questionnaire on self-attitude developed by V.V. Stolin, S.R. Pantileev allowed us to identify three levels of self-attitude according to the degree of its generalization: general self-attitude; self-attitude differentiated by self-regard, auto-sympathy, self-interest and expected attitude of others; the level of concrete actions (readiness for them) regarding Self. The analyses of students’ self-attitude has shown that the respondents are characterized by high indicators of general self-attitude and high and average lower-level indicators. The students with high and low self-determination have different expressiveness of the self-attitude components.

18

Sebaregulácia učenia sa a sebahodnotenie žiakov v technickom vzdelávaní na primárnom stupni školy

45%

Huľová Z., Kožuchová M.

Zagadnienia społeczne

|

2020

|

vol. 1

|

issue 13

7-20

EN

The paper focuses on an overview of current models of self-regulated learning and the relationship between self-assessment and self-regulaed learning. They form the basis for the subsequent study of the issues arising from the objectives of VEGA projects -VEGA č. 1/0443/18 and VEGA č. 1/0383/19 conducted by the authors of the paper. At the end of the article the authors present their own proposals for enhancing self-evaluation of pupils in elementary schools based on theoretical principles.

PL

Artykuł koncentruje się na przeglądzie aktualnych modeli samokształcenia oraz związku między samooceną a samokształceniem. Stanowią one podstawę do późniejszego badania zagadnień wynikających z celów projektów VEGA č. 1/0443/18 i VEGA č. 1/0383/19 Autorek artykułu. W oparciu o podstawy teoretyczne w zakończeniu artykułu Autorki przedstawiają własne propozycje rozwijania samooceny uczniów w szkole podstawowej.

SK

Príspevok je zameraný na prehľad súčasných modelov samoregulácie učenia sa a vzťah medzi sebehodnotením a autoreguláciou učenia sa. Tvoria bázu k následnému skúmaniu problematiky vyplývajúcej z cieľov projektov VEGA č. 1/0443/18 a VEGA č. 1/0383/19 autoriek príspevku. Na základe vymedzenia teoretických východísk autorky v závere prípevku prinášajú námety na rozvoj sebahodnotenia pre žiakov primárneho stupňa školy.

19

Autorstwo życia a niepełnosprawność – ponawiane odczytywanie idei normalizacji

45%

Głodkowska J.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2014

|

issue 1(23)

75-96

PL

Artykuł rozpatruje ideę normalizacji, przytaczając na wstępie dwa źródła: psychologię pozytywną oraz filozofię witalistyczną. Pierwsza ukazuje, jak można w człowieku poznawać jego dobrostan i sprzyjać jego rozkwitowi. Druga skupia się na ludzkim życiu, nadając mu sens podstawowy. Autorka podkreśla stanowisko, że normalizacja nie oznacza bycia normalnym i tę ideę interpretuje z punktu widzenia bezwarunkowej przynależności i społecznej tożsamości pozbawionej piętna. W rozważaniach ukazuje także normalizację jako instrument władzy i narzędzie przemocy symbolicznej oraz w kategoriach wspólnego ze społeczeństwem doznawania świata i wspólnego bytowania.

EN

The article examines the normalization principle and quotes two sources at the beginning: positive psychology and vitalism. The first one shows how to learn about a person’s well-being and promote his or her flourishing. The second one focuses on human life, giving it a fundamental meaning. The author emphasizes the position that normalization does not mean being normal and interprets this principle from the point of view of absolute membership and social identity devoid of stigma. She also depicts normalization as an instrument of power and a tool of symbolic abuse and in terms of experiencing the world together with society and shared living.

20

Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (I)

38%

Munévar G.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2013

|

vol. 10

111-137

PL

Celem tego artykułu jest wykazanie, że naturalizm jest zgodny z ideą wolności woli. Wielu filozofów twierdzi, że jeśli determinizm jest prawdziwy, a przeto nie jesteśmy istotami wolnymi, to tym samym nie jesteśmy odpowiedzialni moralnie. Wówczas ten "problem wolnej woli" najwyraźniej byłby szczególnie kłopotliwy dla naturalizmu. Naturalizm bowiem uznaje, że ludzie są swoiście zorganizowaną materią i dlatego, jak sądzi wielu uczonych, jest zgodny z determinizmem. Kilku naukowców, którzy poruszyli ten temat, włączywszy Francisa Cricka i E.O. Wilsona, próbowało wyjaśnić fenomenologię wolnej woli (nasze wrażenie, że jesteśmy panami samych siebie) w kategoriach biologicznych, argumentując, że ludzki mózg jest tak bardzo złożony, że przewidywalność działań poszczególnych jednostek w praktyce okazuje się niemożliwa. Niemniej rozwiązania takie zawodzą, ponieważ determinizm i przewidywalność nie są tym samym. Przykładowo zjawiska o charakterze chaotycznym są niemożliwe do przewidzenia, ale i tak są deterministyczne. Zatem te interesujące naukowe propozycje mogą wykazać co najwyżej, że wolna wola jest jedynie złudzeniem. Lecz jeśli tak, to złudzeniem jest również odpowiedzialność moralna. Niniejszy artykuł wyjaśnia także, dlaczego odwołanie się do indeterminizmu kwantowego leżącego u podstaw przypuszczalnie deterministycznej nauki również nie rozwiązuje problemu. Problemu tego nie można także unieważnić ani wskazując na mylenie w języku praktycznej nieuchronności praw przyrody z przymusem związanym z prawami społecznymi, jak próbowali to uczynić Hobbes, Hume, Schlick i inni, ani poprzez jakieś dalsze "analizy lingwistyczne". Artykuł ten rozwija sugestię Gary'ego Watsona, że kwestia wolnej woli sprowadza się raczej do pytania, czy jaźń może determinować nasze działania. Jak zobaczymy, okaże się, że jaźń to (w przeważającej mierze) mózg, zaś mózg rzeczywiście determinuje działania poszczególnych jednostek. Pomimo że prawa fizyki i chemii obowiązują w mózgu i że wszelkiego rodzaju czynniki zewnętrzne wywierają wpływ na ten narząd, to każdy mózg jest układem sui generis, charakteryzującym się własnym zbiorem "praw" emergentnych, które sprawiają, że każdy organizm jest niezależną jednostką w relacji do świata. W każdym razie taka niezależność od świata wystarczy do uzasadnienia wniosku, że mózg (jaźń) determinuje własne działania, a przeto, że - w normalnych warunkach - każda osoba jest odpowiedzialna moralnie. Najważniejszą z przesłanek dyskutowanych w artykule jest istnienie "silnej emergencji" procesów mózgowych. Pierwszy poziom emergencji to dobrze znany fakt, że składowe procesów mózgowych (na przykład impulsy elektryczne przesyłane z siatkówki oka do mózgu) nie gwarantują przeżycia jakiegoś konkretnego doświadczenia. Silniejszy poziom emergencji polega zaś na tym, że sieci neuronowe w mózgu oddziałują na pojedyncze składowe tych sieci (na przykład na wagi synaptyczne). Zatem stan neuronalny jest emergentny w tym sensie, że konstytuujące go wagi połączeń synaptycznych nie wystarczą do określenia go. Jest emergentny również w tym sensie, że wagi synaptyczne częściowo zależą także od samego stanu neuronalnego.

EN

The aim of this paper is to argue that naturalism is consistent with free will. Many philosophers claim that if determinism is true, and thus we are not really free agents, then we are not morally responsible. This „problem of free will” would then seem to be particularly pressing for naturalism, since naturalism considers human beings to be arrangements of matter, and therefore many scholars expect it to be consistent with determinism. Several scientific writers who have touched on the subject, including Francis Crick and E.O. Wilson, have tried to explain the phenomenology of free will (our feeling that we are free agents) on biological terms, while arguing that the human brain is so complex that the predictability of individual human action is practically impossible. Such solutions fail, however, because determinism and predictability are not the same thing. Chaotic phenomena, for example, may be unpredictable, but they are still deterministic. So the most these interesting scientific proposals can show is that free will is an illusion. But if free will is an illusion, so is moral responsibility. This paper will also explain why appeals to quantum indeterminism, which underlies presumably deterministic science, are not much help either. Nor can the problem be dismissed as Hobbes, Hume, Schlick and others have tried to do, by pointing to a linguistic confusion between the practical inevitability of natural law and the compulsion of social laws, nor by some further „linguistic analysis”. This paper develops Gary Watson’s suggestion that the question of free will is rather whether our actions can be determined by the self. The self, it will be seen, turns out tobe (largely) the brain, and the brain does indeed determine the individual’s actions. Even though the laws of physics and chemistry apply in the brain, and even though all sorts of external influences leave their imprint on the brain, each brain is sui generis and has its own set of emergent „laws” that pit the organism as an independent entity vis-à-vis the world. This is enough independence from the world, in any event, to justify the conclusion that the brain (the self) does determine its own actions, and thus that, under normal circumstances, the individual is morally responsible. The most important of the reasons discussed in the paper is the existence of „strong emergence” in brain processes. The first level of emergence is the well-known fact that the components of a brain process (e.g., electrical pulses sent by the retina to the brain) do not guarantee a particular experience. The stronger level of emergence is that the brain networks affect the individual components of the networks (e.g., synaptic weights). Thus a neural state is emergent in the sense that the weights of the synaptic connections that constitute it are not sufficient to determine it, and also emergent in the sense that those weights are also partially dependent on the neural state itself.

Refine search results

Self-determination and a Strengths-based Approach to Intellectual Disability

Self-determination, positive psychology, and disability

Lekarski obowiązek a samostanowienie pacjenta

Poczucie własnej skuteczności a stanowienie o sobie uczniów z dysleksją

Samostanowienie z perspektywy dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziców

THE ROLE OF INTERNATIONAL ORGANIZATIONS IN THE SETTLEMENT OF SEPARATIST ETHNO-POLITICAL CONFLICTS

Definiowanie siebie przez dziecko w procesie edukacji tożsamościowej

Powstanie, rozwój i ewolucja działalności Partii Pracujących Kurdystanu

Edward Azar’s Protracted Social Conflict Theory and Drivers of Self-Determination: the Case of Nigeria

Inny/inni w domu pomocy społecznej

The Right of Indigenous Peoples to Self-Determination: International Law Perspective

Rzecznictwo własnych praw (self-adwokatura) w obszarze edukacji dorastających osób z niepełnosprawnością intelektualną – perspektywa naukowa i praktyczna

Wybrane aspekty kształtowania atrybutów dorosłości klientów w pracy socjalnej

Poznanie siebie jako podstawa tożsamości

The Legitimization of Forced Migration: A Long-Term Consequence of the Paris Peace Conference and the Treaty of Lausanne

Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły

Features of University Students’ Self-attitude in the Context of Self-determination of Personal Development

Sebaregulácia učenia sa a sebahodnotenie žiakov v technickom vzdelávaní na primárnom stupni školy

Autorstwo życia a niepełnosprawność – ponawiane odczytywanie idei normalizacji

Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (I)