Search results

1

Selekcja na progu szkoły ponadgimnazjalnej: merytokracja czy statusowy determinizm?

100%

Smulczyk M., Dolata R., Pokropek A.

Kwartalnik Pedagogiczny

|

2019

|

vol. 64(4 (254))

216-236

PL

The article presents the results of analyses of the impact of the socioeconomic status (SES) of the student’s family on the selection processes at the threshold of upper secondary school. It was checked whether SES affects these processes only through the results of the lower secondary school examination or there is a direct impact of this factor. The data used came from the nationwide survey of upper secondary school students, which was a Polish extension of OECD’s PISA study. The results of path modeling prove that there is a direct impact of status factors on the selection processes and its strength is similar to the SES effect mediated by the results of the lower secondary school (gimnazjum) examination.

2

Selekcje szkolne w toku kształcenia czy spontaniczne? Kilka pytań o merytokrację w świetle dorobku Profesora Ryszarda Borowicza

86%

Nowakowska-Kutra A.

Kultura i Edukacja

|

2014

|

issue 4(104)

297-314

EN

Processes of selection of schools have already constituted the object of the Doctoral Dissertation of Professor Ryszard Borowicz, prepared under a scientific supervision of Professor Zbigniew Kwieciński, and also of his numerous books and papers published throughout his whole scientific career. One of the leading concepts applied in the projects carried out by Professor Ryszard Borowicz was the meritocratic concept. Application of that theory in the explanation of phenomena taking place in the contemporary education system has been subject of critical analysis. Besides, the possible directions of studies have been proposed concerning the selection of schools, including the university-level of education. A number of questions have been raised worth answering, especially in face of dynamic transformations taking place in the Polish society that are somehow a consequence of belief in education that was supposed to create stratification mechanisms enabling promotion of positively selected individuals, according to the relation “merit-award”. With consideration for the Professor’s achievements, and for current indicators, some phenomena have been presented that currently exist in the system and are directly related with the problem of selection of schools.

3

Sukcesy i porażki reformy edukacji

72%

Zahorska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

vol. 58

|

issue 3

119-142

PL

Przeprowadzona w 1989 roku reforma edukacji miała bardzo ambitne cele: podniesienie jakości szkół, wyrównanie szans edukacyjnych – zwłaszcza dzieci wiejskich, upowszechnienie wykształcenia średniego i wyższego. Dla realizacji tych celów zmieniono ogromnie wiele w systemie edukacyjnym: ustrój szkolny poprzez powołanie gimnazjów, sposób zarządzania szkołami – poszerzając kompetencje JST, finansowanie szkół – wprowadzając zasadę „pieniądz idzie za uczniem”, programy szkolne, zasady oceniania, drogi awansu nauczycieli, reguły kierujące funkcjonowaniem szkoły. Ważną społeczną konsekwencją reformy miało być zwiększenie szans edukacyjnych młodzieży ze środowisk o niskim kapitale kulturowym. Dla przedstawicieli teorii krytycznych, zwłaszcza reprezentantów Nowej Socjologii Edukacji (B. Bernstein, M. Young, N. Keddie i inni) zmiany w organizacji szkół nie są w stanie zrekompensować różnic społecznych. Obserwując rezultaty reformy przy okazji jej dziesiątej już rocznicy widzimy, że pomimo wielu spektakularnych sukcesów: zwiększenie upowszechnienia szkół średnich i wyższych, polepszenia rezultatów polskich uczniów w międzynarodowych testach PISA – społecznych nierówności edukacyjnych nie ograniczono. Przybierają one obecnie inne formy i lokują się w innych segmentach systemu szkolnego. Gimnazja nie wyrównują poziomu nauczania uczniów, ale utrwalają, a nawet powiększają różnice ze szkół podstawowych, umasowione szkoły średnie są ogromnie zróżnicowane pod względem poziomu, podobnie jak szkoły wyższe. Nadal więc uczniowie wywodzący się z „dobrych” rodzin mają dużo większe szanse trafienia do dobrych szkół gimnazjalnych, średnich i na studia dające lepsze możliwości na rynku pracy, niż ich rówieśnicy o „gorszym” pochodzeniu.

EN

The education reform carried out in 1989 had very ambitious goals: improving the quality of schools, popularizing secondary and Higher Education as well as providing equal educational opportunities, especially those for rural children,. In order to achieve those goals, much has been changed in the education system: the school structure, by creating junior high schools; the process of school management, by extending the LGU competence; financing schools – by applying the rule “Money follows the student”; school programs; grading systems; career paths for teachers and rules of school operation. An important social consequence of the reform was intended to be improving the opportunities available to young people with low cultural capital. In the opinion of the representatives of critical theories, especially those representing the New Sociology of Education (B. Bernstein, M. Young, N. Keddie and colleagues), changes in school organisation cannot compensate for social differences. When observing the results of the reform on the occasion of its tenth anniversary, we can see that in spite of many spectacular successes such as popularizing secondary and Higher Education as well as improving the results of Polish students in the international PISA tests, the social educational inequalities have not been limited; They currently take other forms and are found in other segments of the school system. Junior high schools do not even out the teaching level, but preserve and even increase differences resulting from primary schools; the majority of high schools are extremely diverse in terms of level, and so are the colleges. Therefore, students from “good” families still have much a greater chance of getting to good junior high schools and high schools, as well as to colleges that give better prospects on the labour market, than their peers with a “worse” family background.

4

Zmiany w nierównościach edukacyjnych w Polsce. Uwagi polemiczne do tekstu Zbigniewa Sawińskiego „Gimnazja wobec nierówności społecznych”

72%

Sitek M.

Edukacja

|

2016

|

issue 2(137)

113–130

PL

Zbigniew Sawiński w tekście opublikowanym w EDUKACJI („Gimnazja wobec nierówności społecznych”, Edukacja, 135(4), 2015) twierdzi na podstawie analiz danych programu OECD PISA z lat 2000–2012, że reforma gimnazjalna nie spowodowała zmniejszenia nierówności w polskiej edukacji: znaczenie pochodzenia społecznego dla osiągnięć uczniów utrzymywało się na podobnym poziomie jak przed reformą, nie zmniejszył się znacząco wpływ pochodzenia społecznego na wybór szkoły średniej, a obserwowane w Polsce różnicowanie się gimnazjów nie doprowadziło do wzrostu nierówności edukacyjnych. W artykule przedstawiono argumenty metodologiczne i wyniki powtórnej analizy danych PISA wskazujące na zmiany w szerzej rozumianych nierównościach edukacyjnych. Między 2000 a 2012 r. (a) nie zmieniła się wprawdzie siła związku wyników osiąganych przez piętnastolatków ze statusem społeczno-ekonomicznym rodzin uczniów, ale: (b) zmniejszyło się zróżnicowanie wyników, co było przede wszystkim zasługą poprawy wyników najsłabszych uczniów; (c) zmniejszyły się różnice między uczniami o niskim i wysokim statusie społeczno-ekonomicznym; (d) zmniejszył się wpływ pochodzenia społecznego na wybór szkoły ponadgimnazjalnej. Wpływ ten jest w dużej mierze bezpośredni: nie jest zapośredniczony przez osiągnięcia edukacyjne uczniów. W polemice podkreślono także złożoność tzw. reformy gimnazjalnej, która nie ograniczyła się jedynie do wprowadzenia gimnazjów. Wskazano na rolę innych czynników, które utrudniają analizowanie efektów reformy gimnazjalnej w kategoriach przyczynowo-skutkowych, w tym przede wszystkim na rolę nieobserwowanych w badaniu PISA zmiennych dotyczących zmian zachodzących w środowisku uczenia się kolejnych kohort uczestniczących w badaniu.

EN

In his text published in EDUKACJA („Polish lower secondary schools in the face of social inequalities” Edukacja, 135(4), 2015), Zbigniew Sawiński argues that based on the analyses of data from the 2000 to 2012 editions of the OECD PISA study, lower secondary school reform has not reduced educational inequalities in Polish education. The importance of students’ social origin remained at the same level as before the reform, the impact of social origin on the choice of type of secondary school remained the same, and an increasing differentiation of lower secondary schools did not lead to an increase in educational inequalities. The article presents methodological arguments and the results of a re-analysis of PISA data, indicating changes in wider educational inequalities. Between 2000 and 2012: (a) the strength of association in the performance of 15-year-olds with the socio-economic status of students’ families did not change, but (b) the variation of results decreased, which was mainly due to the improved performance of the lowest performing students; (c) the differences between students of high and low socio-economic status decreased; (d) the influence of social origin on the choice of the type of upper secondary school decreased. The effects of socio-economic status on upper secondary school choice is largely direct: it is not mediated by the educational achievements of students. The polemic also highlights the complexity of the so-called lower secondary school reform, which was not only limited to the introduction of such schools. The role of other factors is indicated, which makes it difficult to analyse the results of lower secondary school reform in terms of cause and effect – particularly the role of unobserved variables in the PISA study on changes in the learning environment of subsequent cohorts of study participants.

5

CZYNNIKI DETERMINUJĄCE WYBÓR SZKOŁY ZAWODOWEJ – RAPORT Z BADAŃ

72%

Wrzesiński M.

Problemy Profesjologii

|

2018

|

issue 1

155-161

PL

W artykule podjęto problem czynników determinujących wybór szkoły zawodowej, w oparciu o raport z badań pilotażowych. W badaniu diagnostycznym zastosowano metodę ilościową, wykorzystując technikę ankiety. Badanie przeprowadzono na próbie 107 uczniów klas pierwszych Technikum Budowlanego w Zespole Szkół Budownictwa nr 1 w Poznaniu przy ul. Rybaki 17. Na podstawie uzyskanych wyników można ustalić, że: 1) głównymi determinantami wyboru podmiotowej szkoły zawodowej są jej prestiż i opinia, lokalizacja placówki oraz możliwość odbycia praktyk zagranicznych (Niemcy, Finlandia, Litwa); 2) najsilniejszymi źródłami doradztwa oraz wsparcia przy podejmowaniu wyboru szkoły są: własna decyzja oraz rodzice. Wnioski z badań wyznaczają ścieżkę rozwoju działań promocyjnych i strategii rekrutacyjnych.

EN

The article addresses the problem of factors determining the choice of a vocational school, based on a report from a pilot study. The diagnostic test used a quantitative method - a questionnaire. The research was conducted on a sample of 107 first-class Technical School of Construction in Poznan, Rybaki street, no. 17. The presented results establish that: 1) the main determinants of subject selection of a vocational school are its prestige and opinion, location of the facility and the possibility of foreign internships (Germany, Finland, Lithuania ); 2) the strongest sources of counseling and support when choosing a school are their own decision, as well as parents. The conclusions from the research determine the directions of effective recruitment activities.

6

Pozaszkolne uwarunkowania wiedzy uczniów szkół ponadgimnazjalnych o historii Polski XX w.

58%

Męziński M., Żółtak T., Oniszczuk A.

Edukacja

|

2016

|

vol. 3(138)

22–56

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki zróżnicowania poziomu wiedzy o historii Polski XX w. uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zarysowano kontekst teoretyczny i metodologiczno-badawczy oraz przedstawiono analizy poziomu wiedzy w zależności od wybranych charakterystyk uczniów. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem dwupoziomowych modeli regresji liniowej na danych z ogólnopolskiego, reprezentatywnego dla populacji uczniów szkół ponadgimnazjalnych, badania postaw wobec historii Polski XX w. Na jego podstawie zdiagnozowano znaczące różnice w poziomie wiedzy w zależności od typu szkoły ponadgimnazjalnej i płci. Podjęto próbę interpretacji dostrzeżonych różnic w szerszym kontekście – poprzez uwzględnienie dodatkowych czynników wyjaśniających: rodzinnych, szkolnych, indywidualnych, związanych z potencjalnymi zainteresowaniami historycznymi oraz natężeniem postaw wobec historii. Kontrola dodatkowych czynników (przede wszystkim natężenia postaw) wpłynęła na zmniejszenie efektów typu szkoły i płci, jednakże pozostały one istotne.

XX

The aim of this article is to present the problem of differences in the level of knowledge of 20th century Polish history among students of upper secondary schools. The article begins with a theoretical and methodological context, followed by an analysis of the level of knowledge depending on students’ characteristics. Analyses were conducted according to two-level linear regression models based on data retrieved from a representative (of the population of second year upper secondary school students) survey on attitudes towards 20th century Polish history. Considerable differences were observed in the level of knowledge depending on the type of school and gender. To provide a wider context for the interpretation of these differences, additional factors – such as family, school and individual characteristics (potential interest in history and intensity of attitudes towards history) – were taken into consideration. The control of these additional factors, particularly the intensity of attitudes, reduced the effect of school type and gender, however, they still remained significant.

7

Środowiskowe uwarunkowania rozwoju dziecka w pedagogice orientacji socjologicznej Drugiej Rzeczypospolitej

37%

Kabzińska Ł.

Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne

|

2015

|

issue 3

31-55

PL

W pedagogice orientacji socjologicznej okresu międzywojennego podjęto badania nad społecznymi nierównościami warunkującymi rozwój dziecka. Socjologowie, socjologowie wychowania, pedagodzy społeczni oraz inni teoretycy i praktycy, których żywo interesował los dziecka znajdującego się w trudnej sytuacji życiowej, ukazywali czynniki społeczne wpływające na proces wychowawczy w środowiskach rodziny wiejskiej, miejskiej, w szkole. Zwracano uwagę na zależność kariery życiowej i szkolnej dziecka od sytuacji egzystencjalno – materialnej, kulturowej czy panującej atmosfery wychowawczej w rodzinie. W kontekście warunków środowiskowych śledzono takie zjawiska jak: frekwencja szkolna, drugoroczność, odpad szkolny, problem dojrzałości szkolnej. W badaniach o charakterze diagnostycznym i praktycznym stosowano różne metody i techniki, m.in. obserwację swobodną, planową, ankietę, wywiad, wykorzystując szczegółowo opracowane kwestionariusze, arkusze z danymi statystycznymi, tablice statystyczne itp. Diagnoza społeczna służyła do projektowania i organizowania działań profilaktycznych, pomocowych i kompensacyjnych (H. Radlińska). Eksponowano katastrofalną dla spraw oświatowych politykę władz, której skutkiem było obniżanie się powszechności nauczania i wzrost liczby dzieci pozostających poza szkołą oraz wypowiadano się przeciwko wczesnej selekcji dzieci i młodzieży w zakresie edukacji (M. Falski).

EN

In the sociologically oriented educationaltheory of the inter-war period studies were carried out in order to investigate the effects of social inequalities on the infantile development. Sociologists, education sociologists, social pedagogues and other professionals of theory and practice, who were concerned in and about the fate of children and adolescents living in difficult existential conditions indicated the socio-economic factors which affected the educational process within the structures of both urban and rural family-environments and in the course of institutional education. It was pointed out that there exists a strong interdependence between the respective educational and life careers of a child and its socio-economic background and cultural situation, in brier the educational background and climate prevailing in the family. With regard to the environmental conditions the following factors were of special interest: school attendance, repeating a grade, school dropouts, problems with school readiness. The diagnostic and practical studies implemented various methods and techniques, among others: open ended observarion, planned observation, survey and interview, using questionnaires, especially designed for the respective purposes, data sheets, statistical tables and more. The social diagnosis was the basis for the planning and implementation of preventive, supporting and compensatory measures (H. Radlińska). The studies exposed a disastrous education policy pursued by the authorities, which had caused an overall decrease of the educational level and an increase in the number of children who completely fell through the grid of the public eduactional system. The results of the studies lead to the conclusion, that early selection during the education process has negative effects on children and adolescents (M. Falski).

Refine search results

2 Edukacja

1 Kultura i Edukacja

1 Kwartalnik Pedagogiczny

1 Problemy Profesjologii

1 Przegląd Socjologiczny

1 Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne

1 2020

1 2018

2 2016

1 2015

1 2014

1 2009

1 Dolata R.

1 Kabzińska Ł.

1 Męziński M.

1 Nowakowska-Kutra A.

1 Oniszczuk A.

1 Pokropek A.

1 Sitek M.

1 Smulczyk M.

1 Wrzesiński M.

1 Zahorska M.